Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 124 / 21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 19 października 2020 r. w sprawie II K 774 / 20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  obrazy przepisu prawa materialnego, tj. art. 46 § 2 kk, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wskutek orzeczenia od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych nawiązek pomimo tego, że na podstawie tego przepisu nawiązki mogą być orzekane wyłącznie wobec osoby bezpośrednio pokrzywdzonej przestępstwem, a nadto poprzez orzeczenie tych nawiązek pomimo braku jakichkolwiek ustaleń co do stopnia krzywdy, jakiej oskarżyciele mieli doznać wskutek śmierci osoby bezpośrednio pokrzywdzonej przestępstwem;

2.  błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mających wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, iż prowadzenie przez oskarżonego pojazdów kategorii „ C ” zagraża bezpieczeństwu w komunikacji;

3.  naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 627 kpk, mogącego mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, poprzez zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych kwot po 2500 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji, gdy tego rzędu kwoty są oczywiście wygórowanymi w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie;

4.  naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 627 kpk, mogącego mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez niezasadne obciążenie oskarżonego kosztami sądowymi w części w sytuacji, gdy z uwagi na jego sytuację rodzinną i majątkową oraz wysokość osiąganych dowodów oskarżony z kosztów tych winien być zwolniony w całości.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutu z punktu 1.

Zaprezentowany w apelacji pogląd o prawnej dopuszczalności zasądzania od oskarżonego nawiązki na podstawie art. 46 § 2 kk wyłącznie wobec osoby bezpośrednio pokrzywdzonej przestępstwem pomija, iż począwszy od 1 lipca 2015 r. ustawodawca taką możliwość dopuszcza. Od wspomnianej daty, w razie śmierci pokrzywdzonego w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa, orzeczenie nawiązki na rzecz jego osoby najbliższej jest możliwe, tyle tylko, że nie ma charakteru uznaniowego i dowolnego – uwarunkowane jest uprzednim ustaleniem, iż sytuacja życiowa osoby najbliższej wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. Brak ustaleń pozwalających na wyprowadzenie takiego właśnie wniosku powoduje, iż nawiązka nie może zostać orzeczona. W tym kontekście nie sposób nie przyznać skarżącemu racji, iż ani sąd I instancji, ani organy ścigania w postępowaniu przygotowawczym nie przeprowadzili choćby jednego tylko dowodu o takiej wymowie, by móc wypowiedzieć się ( ustalić ) czy, a jeśli tak, to w jaki sposób, śmierć pokrzywdzonego wywarła wpływ na sytuację życiową któregokolwiek z oskarżycieli posiłkowych. W tej sytuacji utrzymanie rozstrzygnięć o zasądzeniu na ich rzecz tego rodzaju nawiązek, o jakich mowa w art. 46 § 2 kk, nie było możliwe.

Ad. zarzutu z punktu 2.

Stosownie do treści art. 42 § 1 kk sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Mając to na uwadze – skoro oskarżony, poruszając się pojazdem ciężarowym ( do którego kierowania wymagane jest posiadanie uprawnień kategorii „ C ” ) w prostej, nieskomlikowanej sytuacji drogowej, nie wymuszonej warunkami ruchu, wskutek nienależytej obserwacji drogi, nie ustępuje pierwszeństwa prawidłowo poruszającemu się innemu uczestnikowi ruchu, doprowadzając do jego śmierci, to wyprowadzony przez sąd I instancji wniosek o istnieniu takiego zagrożenia – a tym samym do istnieniu podstaw do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów tej kategorii na najniższy przewidziany przez ustawodawcę okres na podstawie przywoływanego wyżej przepisu – był uprawniony.

Ad. zarzutu z punktu 3.

Wysokości kwot zasądzanych od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych z tytułu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru limitowana jest z jednej strony wysokością rzeczywiście poniesionych wydatków ( nie można ich przewyższać ), z drugiej zaś nie mogą one przekraczać sześciokrotności stawek minimalnych, obliczanych przy uwzględnieniu przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. W związku z powyższym sąd, podejmując decyzję o zasądzeniu zwrotu wydatków poniesionych przez stronę z tytułu zastępstwa procesowego, ustalenia wynikające z realizacji cywilnoprawnej umowy zawartej pomiędzy pełnomocnikiem, a klientem, bierze pod uwagę o tyle tylko, że kształtują one górną granicę, w jakiej zwrot może nastąpić. W pozostałym zakresie o wysokości zwrotu kosztów poniesionych z tytułu ustanowienia pełnomocnika z wyboru decydują przepisy przywoływanego wyżej rozporządzenia, ze szczególnym uwzględnieniem jego § 15 ust. 3, wedle którego opłatę w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki, jeśli uzasadnia to niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie; rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności. Oznacza to, iż wysokość zasądzanego zwrotu wydatków poniesionych z tego tytułu może dodatkowo podlegać kontroli i miarkowaniu ze strony sądu, o ile uzna on, iż ustalona między pełnomocnikiem, a klientem kwota nie jest adekwatna do w/w kryteriów. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, iż w realiach niniejszej sąd I instancji, zasądzając zwrot według stawek zgodnych z żądaniem oskarżycieli posiłkowych i ich pełnomocnika – pominął, iż tego rodzaju żądanie winno być zarezerwowana dla spraw o wyższym stopniu skomplikowania i złożoności – czy to pod względem faktycznym, czy prawnym. Tytułem przykładu można wskazać na sprawy, w których postawiono oskarżonemu większą ilość zarzutów, obejmujące bardziej obszerny materiał aktowy, wymagające przesłuchania kilkunastu i więcej świadków, opiniowania przez biegłych szeregu specjalności, o większym stopniu zawiłości prawnej i w której trakcie pełnomocnik przejawiał ponadprzeciętną aktywność o dużej wartości merytorycznej i znaczącym wpływie dla ostatecznego jej rozstrzygnięcia. Niniejsza sprawa tego typu kryteriów z pewnością nie spełniała, w związku z czym sięganie przy kształtowaniu wynagrodzenia do stawek wyższych, aniżeli dwukrotne, nie znajdowało uzasadnienia. Rozprawa zakończyła się na pierwszym jej terminie, krótko przesłuchano w jej toku oskarżonego i zaledwie kilku świadków, akta sprawy obejmowały jeden tylko tom. Oskarżony przed sądem zmienił dotychczasowe stanowisko procesowe i przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu. W sprawie dopuszczono wprawdzie opinię biegłego z zakresu ruchu drogowego, tym niemniej jej treść i wnioski nie były kwestionowane.

Ad. zarzutu z punktu 4.

Oskarżony tytułem zwrotu kosztów procesu na rzecz Skarbu Państwa obciążony został kwotą zaledwie 1280 złotych. Uwzględniając fakt uchylenia rozstrzygnięć o nawiązkach na rzecz oskarżycieli posiłkowych, nie sposób przyjąć – nawet mając na uwadze okoliczności przywoływane przez skarżącego na korzyść oskarżonego w związku z tym zarzutem – by uiszczenie tego rzędu kwoty pozostawało poza możliwościami oskarżonego. Przypomnieć też należy, że jeśli oskarżony kwoty tej nie byłby w stanie wyłożyć jednorazowo, może ubiegać się o ich ratalną płatność.

Wniosek

Zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- uchylenie rozstrzygnięcia o orzeczonym wobec oskarżonego zakazie prowadzenia pojazdów;

- uchylenie bądź obniżenie zasądzonych na rzecz oskarżycieli posiłkowych nawiązek oraz zwrotu poniesionych przez nich wydatków;

- zwolnienia oskarżonego od obowiązku uiszczania kosztów sądowych w całości.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Co do ustaleń faktycznych, kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu, wymierzonych kar oraz kosztów sądowych

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, właściwie zakwalifikował przypisany oskarżonemu czyn i wymierzył za niego kary, które nie rażą surowością

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Omówiono powyżej

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3 i 4

Wysokość zwrotu wydatków poniesionych przez oskarżycieli posiłkowych w związku z korzystaniem z pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym orzeczono według stawek minimalnych. Poza okolicznościami, które sąd odwoławczy przytoczył wyżej odnosząc się do zarzutu obrazy art. 627 kpk, dodatkowo uwzględniono, iż postępowanie odwoławcze nie dotykało już ani winy oskarżonego w kontekście przypisanego mu czynu, ani też wymierzonych wobec niego kar, a przedmiotem kontroli była jedynie zasadność rozstrzygnięć o środkach karnych, kompensacyjnych oraz kosztach sądowych.

Wyłożenie przez oskarżonego łącznej kwoty kosztów sądowych za II instancję zaledwie na poziomie 50 złotych nie będzie dla niego uciążliwe ani z uwagi na sytuację rodzinną, ani majątkową, nie pozostaje także poza sferą jego możliwości zarobkowych.

Podstawą rozstrzygnięć o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze były przepisy art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk.

7.  PODPIS