Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI Ka 632/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2020 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Mariusz Jaroszyński (sprawozdawca)

Sędziowie: Magdalena Kurczewska - Śmiech

Sławomir Kaczor

Protokolant: Agnieszka Furdel

w obecności prokuratora Małgorzaty Mikulskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2020 roku

sprawy T. P.

urodzonego (...) w I.

syna J. i C. z domu K.

w przedmiocie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Opolu Lubelskim z dnia 18 czerwca 2020 roku sygn. akt II K 695/19

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że orzeczoną karę łączną pozbawienia wolności obniża do roku i 7 (siedmiu) miesięcy;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat K. K. (1) – Kancelaria Adwokacka w O. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia skazanego od wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym, obciążając nimi Skarb Państwa.

Mariusz Jaroszyński Magdalena Kurczewska - Śmiech Sławomir Kaczor

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XI Ka 632/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opolu Lubelskim z dnia 18 czerwca 2020 r. wydany w sprawie sygn. akt II K 695/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

T. P.

Uprzednia karalność skazanego

Zapytanie o udzielenie informacji o osobie z KRK

k. 190 – 194

2.1.1.2.

T. P.

Zła sytuacja finansowa skazanego

Dokumenty nadesłane przez skazanego

k. – 198 – 207

2.1.1.3.

T. P.

Kolejny pobyt skazanego w izolacji więziennej, jego zachowanie od momentu rozpoczęcia kary jest właściwe. Nie był karany dyscyplinarnie. Stara się prezentować postawę regulaminową. W grupie współosadzonych funkcjonuje bezkonfliktowo. Nie deklaruje udziału w podkulturze. T. P. został zatrudniony na terenie jednostki i wykazuje pozytywny stosunek do pracy. Nie uczestniczy w systemie przepustkowym, z uwagi na odbywanie kary w zakładzie karnym typu zamkniętego. Deklaruje krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw.

Opinia o skazanym z dnia 9 listopada 2020 roku

k. 185-187 (216 – 218)

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

-

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Zapytanie o udzielenie informacji o osobie z KRK

Informacja wydana przez punkt informacyjny Krajowego Rejestru Karnego w L. jako podmiot do tego właściwy.

2.1.1.2.

Dokumenty nadesłane przez skazanego

Dokumenty wydane przed odpowiednie organy.

2.1.1.3.

Opinia o skazanym z dnia 9 listopada 2020 roku

Dokument sporządzony przez odpowiednie podmioty -Dyrektora Zakładu Karnego w C. oraz Zastępcę Kierownika D. Penitencjarnego Zakładu Karnego w C., nie istnieją zatem podstawy do jej zakwestionowania.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1) Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez Sąd I instancji, iż w niniejszej sprawie nie istnieją przesłanki do zastosowania zasady pełnej absorpcji, podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż pomiędzy zbiegającymi przestępstwami zachodzi bliska więź przedmiotowa i podmiotowa, która uzasadnia orzeczenie kary łącznej w stosunku do skazanego na zasadach absorpcji;

2) Rażąco niewspółmierna wysokość orzeczonej w stosunku do skazanego kary łącznej pozbawienia wolności poprzez niezastosowanie przy łączeniu kar zasady pełnej absorpcji pomimo istniejących ku temu podstaw, co ostatecznie doprowadziło do wymierzenia skazanemu kary łącznej nieodpowiadającej jej celowi i nieuwzględniającej ustawowych dyrektyw wymiaru kary.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Analizując okoliczności sprawy, Sąd Rejonowy zasadnie nie zastosował wobec skazanego postulowanej w apelacji obrońcy zasady absorpcji uznając, że w przedmiotowym wypadku zastosowanie winna znaleźć zasada asperacji, jednakże kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku doprowadziła do wniosku, iż orzeczona kara łączna pozbawienia wolności była rażąco niewspółmierna, co skutkowało zmianą orzeczenia w tym zakresie.

Podkreślić przy tym należy, że wymierzając karę łączną sąd może zastosować zasadę absorpcji (pochłonięcie przez karę najsurowszą pozostałych kar jednostkowych), zasadę kumulacji (zsumowania kar jednostkowych) oraz pośrednią między wyżej wymienionymi zasadami – zasadę asperacji. Z orzecznictwa polskich sądów wynika, że priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji. Zastosowanie w realiach konkretnej sprawy zasady absorpcji ma zatem charakter wyjątkowy, bowiem w istocie prowadzi do premiowania sprawcy popełniającego więcej przestępstw i bezkarności innych zachowań zabronionych niż to, za które orzeczono karę najsurowszą. Oparcie wymiaru kary na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 kwietnia 2006 r. II AKa 80/06, LEX nr 183575, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 marca 2018 r., sygn. akt II Aka 76/18, LEX nr 2490231).

Wymierzając skazanemu karę łączną pozbawienia wolności sąd I instancji słusznie oparł się na zasadzie asperacji, jednakże nadał on zbyt małą rangę okolicznościom korzystnym dla skazanego, które zostały zawarte przede wszystkim w opinii penitencjarnej nadesłanej przez Zakład Karny w C..

Z treści aktualnej opinii penitencjarnej (k. 185 – 187) wynika, że zachowanie skazanego jest właściwe. Był on sześciokrotnie nagradzany regulaminowo, nie był karany dyscyplinarnie. Prezentuje prawidłową postawę wobec przełożonych, zaś w gronie współosadzonych funkcjonuje zgodnie i bezkonfliktowo. Skazany nie deklaruje przynależności do podkultury przestępczej i izoluje się od zasad panujących w tej nieformalnej grupie. T. P. od dnia 4 listopada 2020 r. został zatrudniony nieodpłatnie na terenie jednostki jako pracownik gospodarczy i wykazuje pozytywny stosunek do pracy. Karę pozbawienia wolności odbywa w systemie programowanego oddziaływania. Aktualnie uczestniczy w szkoleniu „Monter sieci elektrycznej”. Podkreślono również, iż skazany w rozmowach wychowawczych deklaruje krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw.

Nie sposób zgodzić się również z zaprezentowanym przez Sąd Rejonowy stanowiskiem, jakoby przestępstwa, za które T. P. został skazany były różnorodne. Pomiędzy przestępstwami objętymi wyrokami w sprawach II K 147/16 i II K 154/17 Sądu Rejonowego w Lipsku i II K 426/19 Sądu Rejonowego w Opolu Lubelskim zachodzi bliska więź przedmiotowa i podmiotowa, bowiem przestępstwa popełnione przez skazanego skierowane były przeciwko wymiarowi sprawiedliwości i były kwalifikowane z tego samego przepisu ustawy karnej (art. 244 k.k.), na co słusznie wskazał obrońca we wniesionym środku odwoławczym. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozwala uznać, iż Sąd Rejonowy przy wymiarze kary łącznej pominął związek pomiędzy popełnionymi przestępstwami oraz rodzaj naruszonego dobra prawnego. Powyższe nie może jednak uzasadniać zastosowania wobec skazanego zasady absorpcji, o co wnosi skarżący. Dodać bowiem należy, iż sprawie II K 193/17 Sądu Rejonowego w Lipsku T. P. został skazany za inne rodzajowo przestępstwa.

W ocenie Sądu Okręgowego, analizowane powyżej okoliczności sprawy prowadzą do uznania, iż wymierzona wobec skazanego kara 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności jest rażąco surowa i nieadekwatna. Uwzględniając wyżej podniesione okoliczności Sąd Okręgowy uznał, że cele kary w aspekcie wychowawczym i zapobiegawczym oraz przy zachowaniu właściwej proporcji z jej funkcją represyjną, niewątpliwie zostaną osiągnięte poprzez wymierzenie T. P. kary łącznej roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności i w tym zakresie zmienił zaskarżony wyrok.

Wniosek

Zmiana orzeczenia poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny. W realiach niniejszej sprawy sąd nie znalazł podstaw do wymierzenia skazanemu kary łącznej z zastosowaniem zasady absorpcji, jednakże zainicjowana wniesieniem apelacji kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku skutkowała zmianą wymiaru kary łącznej z uwagi na jej rażącą niewspółmierność.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

-

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

1.  Połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych w sprawach sygn. akt II K 193/17, II K 147/16, II K 154/17 oraz II K 426/19;

2.  Zaliczenie okresu rzeczywistego pozbawienia wolności;

3.  Umorzenie postępowania w zakresie połączenia kar wymierzonych wyrokami w sprawach sygn. akt IV K 238/18 i II K 327/17;

4.  Zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W tym zakresie wyrok jest prawidłowy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wymiar orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Biorąc pod uwagę pozytywną opinię o skazanym oraz fakt, iż pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami zachodzi bliska więź przedmiotowa i podmiotowa, sąd uznał, że cele kary w aspekcie wychowawczego i zapobiegawczego oddziaływania na osobę sprawcy niewątpliwie zostaną osiągnięte przy wymierzeniu mu kary łącznej roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-

5.3.1.4.1.

-

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z § 17 ust. 5 w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 18), Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. K. (1) Kancelaria Adwokacka w O. 147,60 zł tytułem wynagrodzenia za udzielenie pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., w uwagi na to, że skazany odbywa karę pozbawienia wolności i nie posiada żadnego majątku, Sąd zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym, obciążając nimi Skarb Państwa.

PODPIS

Mariusz Jaroszyński Magdalena Kurczewska – Śmiech Sławomir Kaczor

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana