Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI Ka 427/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2020 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący Sędzia Artur Achrymowicz

Protokolant Katarzyna Wójcik

przy udziale prokuratora Wojciecha Pergały

po rozpoznaniu dnia 17 listopada 2020 roku

sprawy N. Ś. s. S. i K. z d. Ś. ur. (...)
w L.

oskarżonej z art. 92 § 1 kw

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę, prokuratora, pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie

z dnia 10 lutego 2020 roku sygn. akt IX K 567/18

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XI Ka 427/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Lublin - Zachód sygn. IX K 567/18 z dn. 10.2.2020 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☒ obrońca

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrazy art. 177 § 1 w zw. z art. 178 § 1 K.k. przez zakwalifikowanie czynu z art. 92 § 1 K.w. – apelacja prokuratora w pkt. I i apelacja pełnomocnika w pkt. IV

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Merytoryczne rozpoznanie zarzutu byłoby bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 K.p.k. z uwagi na stanowisko wyrażone w sekcji 3.3.3.

Wniosek

O zmianę wyroku przez skazanie – pełnomocnik.

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezprzedmiotowość zarzutu wyklucza merytoryczną ocenę wniosków.

3.2.

Obrazy:

1)  art. 7 K.p.k. przez wadliwą ocenę wiarygodności dowodów osobowych oraz opinii – pkt I apelacji pełnomocnika;

2)  art. 170 § 1 K.p.k. przez oddalenie wniosku o opinię co do zapisu monitoringu – pkt III apelacji pełnomocnika.

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Merytoryczne rozpoznanie zarzutu byłoby bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 K.p.k. z uwagi na stanowisko wyrażone w sekcji 3.3.3.

Wniosek

O zmianę wyroku przez skazanie – pełnomocnik.

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezprzedmiotowość zarzutu wyklucza merytoryczną ocenę wniosków.

3.3.

Błędnego ustalenia, iż oskarżona jedynie nie zastosowała się do wskazań sygnalizatora, tj. popełniła wykroczenie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Opis przypisanego czynu, czyli zawarte w orzeczeniu ustalenia, pozostają w oczywistej i zasadniczej sprzeczności z trafnymi co do istoty zdarzenia ustaleniami, przedstawionymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (sekcja 1.1.1.), w szczególności, iż oskarżona „nie zatrzymała samochodu przed sygnalizatorem /…/, co w konsekwencji doprowadziło do potrącenia pieszej” (k. 375v). Związek przyczynowy pomiędzy zignorowaniem obowiązku i bezpośrednim skutkiem w postaci uderzenia auta w pieszą oraz dalszym – w postaci spowodowania obrażeń, jest ewidentny. Nie zachodzą też żadne okoliczności ekskulpujące.

Słusznie pełnomocnik podnosi, iż ustalenie, jakoby pokrzywdzona, widząc nadjeżdżający pojazd, mogła i powinna się zatrzymać, jest sprzeczne z opinią, którą Sąd Rejonowy uznał za przekonującą (J. P. - k. 343). Nawet jednak, gdyby stanowisko Sądu I instancji było w tym zakresie trafne, a – co więcej – gdyby pokrzywdzona przebiegała już na czerwonym świetle, to okoliczności tego rodzaju stanowiłyby jedynie z jej strony przyczynienie się do zdarzenia. Niewątpliwie zaś, nawet w takiej sytuacji, obowiązkiem kierującej było zaczekać, dopóki piesza nie zejdzie z jezdni.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

O zmianę wyroku przez skazanie – pełnomocnik.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność wniosku dotyczy apelacji prokuratora, a wynika z zasadności zarzutu.

Wniosek pełnomocnika, jakkolwiek pozostaje w logicznym związku z uchybieniem, jest jednak sprzeczny z zakazem wynikającym z art. 454 § 1 K.k.

3.4.

Rażącej surowości grzywny – apelacja obrońcy.

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Merytoryczne rozpoznanie zarzutu byłoby bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 K.p.k. z uwagi na stanowisko wyrażone uprzednio w sekcji 3.3.3.

Wniosek

O zmianę wyroku przez wymierzenie nagany.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezprzedmiotowość zarzutu wyklucza merytoryczną ocenę wniosku.

3.5.

Obrazy art. 624 § 1 K.p.k. przez obciążenie oskarżonej całością wydatków.

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Merytoryczne rozpoznanie zarzutu byłoby bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 K.p.k. z uwagi na stanowisko wyrażone uprzednio w sekcji 3.3.3.

Wniosek

O zmianę wyroku przez zwolnienie oskarżonej z kosztów.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezprzedmiotowość zarzutu wyklucza merytoryczną ocenę wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.4.1.

Niedopuszczalność skazania dopiero w postępowaniu odwoławczym.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd I instancji orzekł w istocie wbrew ustaleniom, które wynikają z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, najwyraźniej uznając, choć nie wynika to wprost z motywów wyroku, że oskarżona nie ponosi winy za skutek swego błędu.

Sąd Okręgowy, nie dopatrując się natomiast żadnych okoliczności wyłączających w tym zakresie winę, dysponując wystarczającym materiałem dowodowym do merytorycznego rozstrzygnięcia, stanął wobec perspektywy przypisania oskarżonej przestępstwa.

Nie została zaś ona w I instancji skazana, lecz ukarana. Jakościowa różnica między tymi rozstrzygnięciami jest fundamentalna i oczywista, i jakkolwiek niedopuszczalność skazania w takim układzie procesowym dopiero w postępowaniu odwoławczym nie wynika expressis verbis z art. 454 § 1 K.p.k. to jednak – w ocenie Sądu Okręgowego – ratio legis tej szczególnej regulacji, wyznaczającej dla strony oskarżonej wyższy standard niż wynikający z art. 78 i 176 ust. 1 Konstytucji, tj. wykluczającej skazanie osoby, której w I instancji nie przypisano przestępstwa, czyli gwarantującej w razie skazania dwuinstancyjność, nie pozostawia wątpliwości, iż koniecznym okazało się uchylenie zaskarżonego wyroku.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

O ile Sąd I instancji nie poczyni ustaleń zasadniczo odmiennych od tych, które doprowadziły do konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku, winien uwzględnić zapatrywania wyrażone w sekcji 3.3.3. co do charakteru prawnego ewentualnie stwierdzonych naruszeń zasad ruchu także przez pokrzywdzoną.

Z kolei w razie uznania za wiarygodne wyjaśnień, jakoby oskarżona pytała pokrzywdzoną czy nic się jej nie stało, rozważenia wymagać będzie czy brak stwierdzenia przez leżącą, czy podnoszącą się z jezdni A. M., że coś jej dolega, upoważniał oskarżoną do odjazdu.

W razie przypisania oskarżonej czynu, mając na względzie okoliczności uwzględnione przez Sąd Rejonowy przy wymiarze kary (ostatnie zdanie na k. 392v), a także wynikające ewentualnie z bezpośredniego kontaktu z nią na rozprawie oraz jej postawę wobec zdarzenia i pokrzywdzonej, kwestię prognozy kryminologicznej rozważyć by należało także na płaszczyźnie przesłanek z art. 66 § 1 K.k.

Sąd powinien przy tym dążyć do koncentracji materiału, by uniknąć ponownych kilkunastu terminów rozprawy w niezbyt skomplikowanej sprawie. Celowym byłoby zatem rozważenie już na etapie jej planowania, przy uwzględnieniu dotychczasowych stanowisk stron i ewentualnie skorzystaniu z możliwości przewidzianej w art. 349 § 2 i 5 K.p.k., czy nie zachodzi potrzeba wcześniejszego dopuszczenia dodatkowych dowodów.

Gdyby zaś zaistniała potrzeba sporządzenia uzasadnienia, nie powinno ono w sekcji 1. w I kolumnie zawierać opisów w jaki sposób doszło do ustalenia poszczególnych okoliczności (tym bardziej, kiedy opisy te nie dotyczą czynności lub procesów myślowych Sądu, lecz policjantów i biegłych – np. „nie stwierdzono”, „odtworzono”, „skorelowano” - k. 374v; „analizie poddano” - k. 375), a jedynie fakty, zaś jego układ graficzny nie powinien narażać Sądu na śmieszność (np. k. 384, 386v, 387-389v – tabele formularza można edytować).

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

7.  PODPIS

Artur Achrymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wymiar kary i koszty.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Przypisanie wykroczenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana