Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 624/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 stycznia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. stwierdził, że S. S. (1) jako pracownik u płatnika składek P.E.G.I K. (...) Sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, chorobowemu od dnia 14 maja 2004 roku do dnia 24 września 2004 roku oraz od dnia 1 października 2004 roku do dnia 24 lutego 2005 roku.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w związku z wnioskiem o zbadanie zasadności zgłoszenia S. S. (1) do ubezpieczeń społecznych przez płatnika P.E.G.I K. (...) Sp. z o.o. z tytułu umowy o pracę w dniu 5.11.2019 r. wszczęto postępowanie wyjaśniające mające na celu ustalenie prawidłowego okresu podlegania S. do ubezpieczeń społecznych oraz wysokości podstaw z tytułu wykonywania przedmiotowej umowy.

Analiza dokumentacji zgłoszeniowej i rozliczeniowej zaewidencjonowanej na koncie S. S. (1) wykazała, że w/w został zgłoszony przez płatnika P.E.G.I K. (...) Sp. z o.o. z tytułu umowy o pracę w okresie od 30.04.2004 r. do 24.02.2005 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W w/w okresie płatnik wykazał za ubezpieczonego w imiennych raportach rozliczeniowych zerowe podstawy wymiaru składek.

W odpowiedzi na zawiadomienie ubezpieczony dostarczył dokumentację (tj. świadectwa pracy z 28.02.2004 r. i 25.02.2005 r., informacji o uzyskanych przez pracownika i o zapłaconych zaliczkach na podatek w Niemczech w 2004 r. i 2005 ) z której wynika, że wykonywał pracę w okresach od 14.05.2004 r. do 24.09.2004 r. i od 01.10.2004 r. do 24.02.2005 r . w pełnym wymiarze czasu i otrzymał dochód w 2004 w wysokości 32 486,66 zł a w 2005 r. w wysokości 5 132,20 zł po przeliczeniu na PLN według kursu z dnia wypłaty. Wnioskodawca oświadczył, że wynagrodzenie otrzymywał w gotówce.

Wobec powyższego tytułu wykonywanej umowy o pracę u płatnika P.E.G.I K. (...) Sp. z o.o. S. S. (1) podlega w okresach od 14.05.2004 r. do 24.09.2004 r. i od 01.10.2004 r. do 24.02.2005 r. obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, chorobowemu oraz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zgromadzona dokumentacja nie pozwala na ustalenie kwot przychodu postawionych do dyspozycji za okres od 14.05.2004 r. do 24.09.2004 r. i od 01.10.2004 r. do 24.02.2005 r. w związku z tym, brak jest podstaw do uznania, że w w/w miesiącach ubezpieczony powinien mieć wykazane podstawy wymiaru składek.

O powyższym, oraz konieczności skorygowania dokumentacji zgłoszeniowej i rozliczeniowej płatnik składek został poinformowany pismem z dnia 5 listopada 2019 r. Do chwili obecnej płatnik składek nie wypowiedział się w sprawie.

(decyzja – k. nieponumerowane strony załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł S. S. (1) wnosząc o ustalenie i wyegzekwowanie jego obowiązkowych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne i chorobowe od płatnika składek P.E.G.I K. (...) Sp. z o.o. W uzasadnieniu wskazał, że z tytułu wykonywanej umowy o pracę u w/w płatnika składek podlegał w okresach: od dnia 14 maja 2004 roku do dnia 24 września 2004 roku i od dnia 1 października 2004 roku do dnia 24 lutego 2005 roku obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, chorobowemu oraz zdrowotnemu.

(odwołanie – k. 4-4 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Jednocześnie wskazano, że w ocenie ZUS zarzuty przedstawione w odwołaniu jako niedostatecznie udowodnione pozostają bez wpływu na prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia. W toku postępowania wyjaśniającego wnioskodawca nie przedstawił dokumentów lub innych dowodów potwierdzających wysokość zarobków jakie osiągał miesięcznie, nie wykazał faktu i daty otrzymania środków. Tym samym nie było możliwe ustalenie podstaw wymiaru składek w okresach od 14 maja 2004 roku do 24 września 2004 roku i od 1 października 2004 roku do 24 lutego 2005 roku.

(odpowiedź na odwołanie – k. 6-7)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 3 kwietnia 2002 roku. Przedmiotem przeważającej działalności spółki jest działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne. W przedmiotowej spółce (...) pełni funkcję prezesa zarządu- dyrektora spółki.

(wypis z KRS – k. 55-61)

S. S. (1) zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. – kontrakt w Niemczech w okresie od dnia 14 maja 2004 roku do dnia 24 września 2004 roku oraz od dnia 1 października 2004 roku do dnia 24 lutego 2005 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku robotnik budowlany – cieśla.

(świadectwa pracy – k. nieponumerowane strony załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zgodnie z informacją o uzyskanych przez pracownika dochodach w Niemczech i o zapłaconych zaliczkach na podatek dochodowy w Niemczech w 2004 roku wnioskodawca będąc zatrudnionym w w/w przedsiębiorstwie osiągnął dochód w Niemczech w wysokości 32.486,66 złotych, zapłacone zaliczki na podatek w Niemczech wynosiły 1050,35 złotych. Dochód osiągnięty w Niemczech i tam opodatkowany nie podlegał w Polsce opodatkowaniu.

(zeznania prezesa zarządu (...) L. F. na rozprawie w dniu 10 marca 2021 roku e- protokół (...):25:07 – 00:25:27 w związku z e-protokół (...):16:50 – 00:23:59– płyta CD- k. 68, informacja – k. nieponumerowane strony załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zgodnie z informacją o uzyskanych przez pracownika dochodach w 2005 roku w kraju z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania wnioskodawca będąc zatrudnionym w w/w przedsiębiorstwie uzyskał dochód osiągnięty za granicą (Niemcy) w wysokości 5.153,20 złotych, który podlegał opodatkowaniu w N. i zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie podlegał opodatkowaniu w Polsce.

(zeznania prezesa zarządu (...) L. F. na rozprawie w dniu 10 marca 2021 roku e- protokół (...):25:07 – 00:25:27 w związku z e-protokół (...):16:50 – 00:23:59– płyta CD- k. 68, informacja – k. nieponumerowane strony załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wszyscy pracownicy (...) zatrudnieni na kontraktach byli zatrudnieni w systemie akordowo- zadaniowym. Przez pierwszy okres kontraktu pracownicy otrzymywali zaliczki na poczet wynagrodzenia. W momencie określenia przerobu 24 % lub 28 % od przerobu wypłacane było pracownikom. Wypłaty wynagrodzeń mieściły się w stawkach diety.

(zeznania prezesa zarządu (...) L. F. na rozprawie w dniu 10 marca 2021 roku e- protokół (...):25:07 – 00:25:27 w związku z e-protokół (...):01:52 – 00:16:22– płyta CD- k. 68)

Opodatkowaniu podlegały kwoty wypłacone w Niemczech, zaś w Polsce obowiązywało zwolnienie do tej stawki diety.

(zeznania prezesa zarządu (...) L. F. na rozprawie w dniu 10 marca 2021 roku e- protokół (...):25:07 – 00:25:27 w związku z e-protokół (...):16:50 – 00:23:59– płyta CD- k. 68)

Zaliczki zmieniały się odpowiednio do przerobów.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 10 marca 2021 roku e- protokół (...):25:27 – 00:27:54 – płyta CD- k. 68 )

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w całości w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w załączonych do sprawy aktach organu rentowego oraz na podstawie zeznań wnioskodawcy oraz prezesa zarządu (...) L. F., które wzajemnie ze sobą korelowały tworząc spójną, logiczną całość. Zebrane dowody nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego, określonego zakresem odwołania od decyzji organu rentowego do sądu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r., II UZ 4/08, OSNP 2009 nr 11-12, poz. 163 oraz z dnia 19 sierpnia 2015 r., II UZ 12/15, LEX nr 1789937).

Przedmiotem sporu na etapie postępowania sądowego, wynikającego z odwołania skarżącego od decyzji organu rentowego, nie było objęcie ubezpieczeniami społecznymi z tytułu pozostawania w stosunku pracy, gdyż kwestia ta została rozstrzygnięta pozytywnie na etapie postępowania przed organem rentowym. W przedmiotowej sprawie organ rentowy stał na stanowisku, że zgromadzona w niniejszej sprawie dokumentacja nie pozwala na ustalenie kwot przychodu uzyskanych przez skarżącego za okres od 14 maja 2004 roku do 24 września 2004 roku i od 1 października 2004 roku do 24 lutego 2005 roku. W związku z powyższym brak jest podstaw do uznania, że skarżący w w/w miesiącach powinien mieć wykazane podstawy wymiaru składek.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2021.0.423 t.j.), zwanej dalej ustawą systemową, pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu.

Zgodnie z art. 13 pkt. 1 w/ w ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne będące pracownikami od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1–3 stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 (ze wskazanymi w tym przepisie zastrzeżeniami), czyli przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

Zgodnie zaś z przepisami art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2020.0.1398 t.j.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Natomiast według § 2 ust. 6 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 78, poz. 465 z późn. zm.) dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie lub imiennym raporcie miesięcznym korygującym, o którym mowa w ustawie, zwanym dalej "raportem korygującym", oraz w deklaracji i deklaracji rozliczeniowej korygującej, o której mowa w ustawie, zwanej dalej "deklaracją korygującą", uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ustawy.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2020.0.1426 t.j.), przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji pojęcia przychodu jako świadczenia otrzymanego czy też w niektórych przypadkach postawionego do dyspozycji należy też wnosić o momencie jego uzyskania. Konieczne jest zatem określenie momentu uzyskania przychodu, by przyporządkować przychód do danego okresu rozliczeniowego - roku podatkowego, a w przypadkach rozliczania renty socjalnej również miesiąca (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 10 listopada 2016 r., III AUa 542/16, Lex nr 2162894). A zatem mając na względzie powyższe należy wskazać, że rozliczenie przychodów następuje w miesiącu uzyskiwania przychodu.

Przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W przedmiotowej sprawie, jak wynika z informacji o uzyskanych przez skarżącego dochodach osiągniętych za granicą z tytułu zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) w 2004 roku jego dochód wyniósł 32.486,66 złotych, zaś w 2005 roku 5.153,20 złotych. W w/w informacjach znajdował się zapis, że w/w dochody podlegały opodatkowaniu w Niemczech i zgodnie z umową o unikania podwójnego opodatkowania i nie podlegały opodatkowaniu w Polsce. Z kolei z zeznań prezesa zarządu (...) L. F., wynikało, że wszyscy pracownicy zatrudnieni w (...) zatrudnieni byli w systemie akordowo- zadaniowym, zaś opodatkowaniu podlegały kwoty wypłacone w Niemczech, zaś w Polsce obowiązywało zwolnienie do tej stawki diety. Z kolei z zeznań wnioskodawcy wprost wynikało, że zaliczki zmieniały się odpowiednio do przerobów. Tym samym, mając na uwadze przywołany już art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynagrodzenie pracownika wypłacane jak w przedmiotowej sprawie w formie zaliczek na poczet wynagrodzenia, stanowi przychód ze stosunku pracy. Stąd też tutejszy sąd nie widzi przeszkód do zmiany zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, iż podstawę wymiaru składek S. S. (1) w okresie od 14 maja 2004 roku do 24 września 2004 roku i od 1 października 2004 roku do 24 lutego 2005 roku stanowi łącznie kwota 37.639, 86 złotych.