Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI GC 1306/19

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym dnia 8 marca 2019 r. do Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie Fundusz (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w W. wniósł przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 13 206,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 27 maja 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powód jako nabywca wierzytelności dochodzi od pozwanego dalszego odszkodowania tytułem kosztów naprawy pojazdu poszkodowanego zdarzeniem drogowym.

Nakazem zapłaty z dnia 7 maja 2019 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie II Wydziale Cywilnym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Pozwany zakwestionował legitymację czynną powódki oraz podniósł zarzut nieskorzystania przez poszkodowanego z oferty pozwanego zorganizowania naprawy pojazdu w sieci warsztatów współpracujących z pozwanym, co zwiększyło rozmiar szkody.

W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

31 marca 2018 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. o nr rej. (...), należący do R. W. (1). Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) Spółką Akcyjną w W..

Poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

Bezsporne, a nadto dowód:

- pismo (...) z dnia 13 kwietnia 2018 r. k. 8;

- dokumentacja fotograficzna k. 30-40.

Decyzją z dnia 27 kwietnia 2018 r. pozwany zakład ubezpieczeń ustalił i wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3074,28 zł brutto tytułem szkody w pojeździe.

Dowód:

- decyzja (...) z dnia 27 kwietnia 2018 r. k. 8v.;

- kalkulacja (...) k. 9-10.

17 maja 2018 r. poszkodowany zawarł z W. D., prowadzącym działalność gospodarcza pod nazwą (...), umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył na rzecz W. D. wierzytelność przysługującą mu z tytułu zdarzenia z dnia 31 marca 2018 r. w stosunku do (...) Spółki Akcyjnej w W..

Dowód:

- umowa cesji z dnia 17 maja 2018 r. k. 11.

5 czerwca 2018 r. powódka sporządziła kalkulację naprawy pojazdu poszkodowanego, ustalając koszt naprawy na kwotę 16 281,04 zł brutto.

Dowód:

- kalkulacja z dnia 5 czerwca 2018 r. k. 12v.-13v.

8 czerwca 2018 r. W. D. (cedent) zawarł z Funduszem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (cesjonariuszem) umowę zobowiązującą do zawarcia umowy przelewu wierzytelności, na podstawie której cedent zobowiązał się do przelania na rzecz powódki, za zapłatą ceny w kwocie 5950 zł, praw do odszkodowania nabytych od poszkodowanego R. W. (1), przysługujących mu w stosunku do (...) Spółki Akcyjnej w W..

Dowód:

- umowa zobowiązująca z dnia 8 czerwca 2018 r. k. 66v.

Również 8 czerwca 2018 r. W. D. zawarł z Funduszem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której zbył na rzecz powódki wierzytelność nabytą od poszkodowanego R. W. (1), przysługującą mu w stosunku do (...) spółki akcyjnej w W. z tytułu zdarzenia z dnia 31 marca 2018 roku.

Dowód:

- umowa przelewu z dnia 8 czerwca 2018 r. k. 66.

27 czerwca 2018 r. powódka złożyła reklamację od decyzji pozwanego, wnosząc o dopłatę kwoty 13 206,77 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kosztem naprawy ustalonym przez powódkę a kwotą dotychczas wypłaconego odszkodowania, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Dowód:

- pismo z dnia 27 czerwca 2018 r. k. 11v.;

- dowód nadania k. 12.

Decyzją z dnia 11 lipca 2018 r. pozwany zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty dalszego odszkodowania, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Dowód:

- decyzja (...) z dnia 11 lipca 2018 r. k. 14.

Hipotetyczny koszt naprawy samochodu marki F. (...) o nr rej. (...) w zakresie uszkodzeń będących wynikiem zdarzenia z dnia 31 marca 2018 r. i przy użyciu do naprawy wyłącznie nowych, oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta pojazdu wynosił 18 422,30 zł brutto.

Koszt tej naprawy z użyciem w procesie naprawy części oryginalnych z grupy O i części oryginalnych jakości (...) wynosił 13 068,31 brutto.

Koszt tej naprawy z użyciem części oryginalnych i zamienników o potwierdzonej jakości z grupy PC i PT wynosił 11 414,08 zł brutto.

Z uwagi na ok. 11-letni czas eksploatacji pojazdu oraz znaczny przebieg wynoszący około 188 tys. km można uznać go za w istotnym stopniu wyeksploatowanego. Tym samym technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione było użycie do jego naprawy dostępnych części alternatywnych we wskazanym zakresie, ale wyłącznie części o jakości porównywalnej do jakości części oryginalnych, potwierdzonej przez niezależne instytuty badawcze, czyli części co najmniej jakości (...) i (...), gdyż tylko tej jakości części pozwalały na pełne przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody pod względem funkcjonalnym, technicznym i estetycznym.

W pojeździe nie zachodziła szkoda całkowita. Zasadny koszt naprawy wynosił 11 414,08 zł brutto.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 95-121, 179-181.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zakresie, w jakim nie był on bezsporny, został oparty o przedłożone dokumenty, których autentyczności strony nie kwestionowały, wyciągając jedynie odmienne wnioski. Sąd przychylając się do wniosku pełnomocnika powódki, ostatecznie pominął na podstawie art. 235 2 §1 pkt 2 i 5 k.p.c. dowód z zeznań świadka R. W. (2) jako niemający znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, o czym będzie mowa w dalszej części rozważań, a ponadto zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Nadto niektóre okoliczności, na które został dowód ten powołany, wykazane zostały zgodnie z twierdzeniami wnioskodawców.

Wyliczając wartość kosztów naprawy pojazdu, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego, zważywszy że strony oszacowały wartość szkody na podstawie kalkulacji, stanowiących dokumenty prywatne (art. 245 k.p.c.). Biegły sporządził opinię wariantową, również przy użyciu dostępnych części zamiennych klasy (...) oraz alternatywnych we wskazanym zakresie. W sposób logiczny wyjaśnił zasadność oszacowania kosztów naprawy w trzecim wariancie, tj. przy użyciu dostępnych części alternatywnych, wskazując na wiek i znaczny przebieg pojazdu, przez co można go uznać za w istotnym stopniu wyeksploatowany. Ustosunkowując się do zarzutów powódki, w opinii uzupełniającej pisemnej przekonywająco wyjaśnił, dlaczego technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione było użycie do naprawy pojazdu we wskazanym zakresie dostępnych części alternatywnych, jakości (...) i (...). Pozwany nie zgłaszał zarzutów do opinii biegłego sądowego. Metodologia przyjęta przez biegłego nie może budzić zastrzeżeń, dlatego sąd uznał opinię za w pełni wartościowy materiał dowodowy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się częściowo zasadne.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 822 § 1 i 2 k.c.

Kwestionowana przez pozwanego legitymacja powódki do dochodzenia roszczeń na własną rzecz wynika z umów przelewu oraz z art. 509 k.c. Interpretacja tego przepisu zaprezentowana przez pozwanego w sprzeciwie godziłaby w zasadę swobody umów i oznaczałaby w istocie wprowadzenie zakazu umów cesji, a takowego ustawodawca nie wprowadził. Sąd w niniejszej sprawie nie dopatrzył się nieważności przedmiotowej umowy przelewu z uwagi na normę wynikającą z art. 510 § 2 k.c. Przelana na W. D., a następnie na rzecz powódki, wierzytelność poszkodowanego jest w sposób dostateczny oznaczona. Nadto powódka zobowiązała się uiścić na jego rzecz z tego tytułu cenę, a zatem zachowany jest element odpłatności. Sąd w niniejszej sprawie nie dopatrzył się nieważności obu umów przelewu, jak również umowy zobowiązującej do przelewu wierzytelności, z uwagi na normę wynikającą z art. 510 § 2 k.c. Sąd odnośnie do legitymacji czynnej powoda wynikającej z umowy przelewu w pełni podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 stycznia 2020 r., sygnatura akt VIII Ga 536/19, niepubl. W ocenie sądu wymienione w art. 509 k.c. elementy przelewu wierzytelności zostały zawarte zarówno w umowie cesji załączonej o pozwu oraz w obu umowach z dnia 8 czerwca 2018 roku (tj. zobowiązującej do przelewu wierzytelności oraz przelewu wierzytelności). Przelana wierzytelność poszkodowanego oraz pierwszego nabywcy tej wierzytelności jest w sposób dostateczny oznaczona. W ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że strony umowy przelewu nie mają obowiązku ujawniać w umowie ceny sprzedanej wierzytelności. A mimo to umowa jest ważna. Zachowany jest natomiast element odpłatności. Jako że powódka zobowiązała się do zapłaty na rzecz zbywcy z tego tytułu ceny. Powódka była więc czynnie legitymowana do dochodzenia niniejszym pozwem roszczenia z tytułu szkody w pojeździe należącym do R. W. (1).

Nie była przy tym kwestionowana odpowiedzialność sprawcy zdarzenia drogowego, którego pojazd był ubezpieczony od OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Nie było to również przedmiotem sporu w toku likwidacji szkody, albowiem ubezpieczyciel sprawcy wypłacił na rzecz poszkodowanego kwotę 3074,27 zł, uznając, że taka kwota pozwoli na przeprowadzenie naprawy przywracającej stan pojazdu do stanu sprzed zdarzenia.

Przedmiotem sporu była wysokość odszkodowania – powód skalkulował je jako hipotetyczny koszt naprawy. Zdaniem powoda wartość naprawy szkody ustalona w oparciu o własną kalkulację wynosiła 16 281,04 zł, inaczej niż przyjął to ubezpieczyciel poszkodowanego. W tym miejscu należy odnotować najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. II CNP 43/17, LEX nr 2490615 i przywołane tam inne orzeczenia SN), zgodnie z którym powstanie roszczenia w stosunku do ubezpieczyciela o zapłacenie odszkodowania, a tym samym jego zakres odszkodowania, nie zależą od tego, czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle ma taki zamiar. Innymi słowy, niezależnie od tego, czy poszkodowany dokonał już odpowiedniej naprawy samochodu, to "sam obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawił się już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał go naprawić" (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018 r., sygn. II CNP 32/17, LEX nr 2497991). Przepis art. 822 § 1 k.c. modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 k.c. bowiem jedynie w ten sposób, że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r , sygn. II CNP 41/17, LEX nr 2481973). Podobnie wyraził się Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 7 grudnia 2018 r. o sygn. akt III CZP 51/18, 64/18, 72-74/18 publikowanych na (...) Powyższe stanowisko zaaprobował Sąd Okręgowy w Szczecinie, czemu dał wyraz w wyroku z dnia 15 czerwca 2018 r., sygn. akt VII Ga 278/18 (niepublikowany), w którym wyjaśnił, że wysokość odszkodowania powinna być ustalona na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu ustalonych niezależnie od poniesionych przez poszkodowanego kosztów naprawy. Stanowisko Sądu Najwyższego w tym zakresie jest już utrwalone (tak postanowienie SN z dnia 11 kwietnia 2019 r. , III CZP 102/18) i doprowadziło do utrwalonego kierunku wykładni wskazanych przepisów. W orzecznictwie SN wyjaśniono również, że dla powstania roszczenia o naprawienie szkody nie mają znaczenia późniejsze zdarzenia m.in. w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego pojazdu (tak postanowienie SN z dnia 20 lutego 2019 r., III CZP 91/18 publ. tamże).

Tym samym podnoszona w sprzeciwie kwestia złożenia poszkodowanemu propozycji naprawy w warsztacie partnerskim pozwanego, nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie (podobnie jak okoliczność, że w przypadku naprawy przez poszkodowanego pojazdu odszkodowanie powinno odpowiadać faktycznie poniesionym kosztom naprawy). Z tego względu sąd pominął wniosek pozwanego o przesłuchanie poszkodowanego w charakterze świadka na okoliczność m.in. naprawy pojazdu.

Sąd kierując się wnioskami biegłego, ustalił, że zasadny koszt naprawy z zastosowaniem części klasy O i Q oraz dostępnych części alternatywnych PC i PT oraz przy uwzględnieniu średnich stawek za roboczogodzinę na rynku lokalnym wynosi 11.414,08 zł, mając na uwadze wiek i przebieg pojazdu.

Kwota dotychczas wypłaconego odszkodowania z tego tytułu (3074,27 zł) nie pokrywa zasadnych kosztów naprawy, ustalonych przez sąd na kwotę 11.414,08 zł. Z tych przyczyn zasądzono różnicę w kwocie 8.339,81 zł, tytułem dalszych kosztów naprawy.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c., a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Stąd orzeczono jak w pkt I sentencji, a w pkt II sentencji dalej idące powództwo oddalono.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione albo stosunkowo rozdzielone. Powódka wygrała spór w 63 %, natomiast pozwany utrzymał się z obroną w 37 %. Na koszty poniesione przez powódkę w kwocie ogółem 4961,44 zł złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 667 zł, wydatek na wynagrodzenie biegłego sądowego 649,44 zł (pokryty z uiszczonej zaliczki w kwocie 800 zł), trzy opłaty skarbowe od pełnomocnictw po 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 3600 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych). 63% tej kwoty wynosi w zaokrągleniu 3126 zł. Natomiast na koszty poniesione przez stronę pozwaną w kwocie ogółem 4249,44 zł składały się wydatek na wynagrodzenie biegłego sądowego 649,44 zł (pokryty z uiszczonej zaliczki w kwocie 800 zł), koszty zastępstwa procesowego – 3.600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł. 37% tej kwoty wynosi 1572 zł. W konsekwencji wzajemnej kompensaty kosztów, w zakresie w jakim strony traktowane są jak wygrane, pozwany obowiązany jest zwrócić na rzecz powoda kwotę 1554 zł (3126 zł – 1572 zł = 1554 zł), o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

W pkt IV sentencji sąd na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 1 i 2 u.k.s.c. zwrócił stronom niewykorzystane zaliczki, z których pokryto po połowie wydatki na wynagrodzenie biegłego (w kwocie 1298,88 zł).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)