Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 grudnia 2019 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi w sprawie z powództwa (...) S.A. w W. przeciwko M. S. o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanego M. S. na rzecz powoda (...) S.A. w W. kwotę 3.913,43 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 maja 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego M. S. na rzecz powoda (...) S.A. w W. kwotę 717 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany, zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, nie zaś jak nakazuje stosowny przepis swobodnej, interpretacji zgromadzonego materiału dowodowego. Ponadto zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie dyspozycji przepisów postępowania cywilnego poprzez zignorowanie powagi rzeczy osądzonej – tj. zarzut naruszenia art. 379 ust. 3 k.p.c. poprzez zignorowanie jego dyspozycji.

W konsekwencji podniesionych zarzutów skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, a także o zwrot wszelkich kosztów sądowych, w tym kosztów ewentualnego zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne Sądu I instancji, istotne dla rozstrzygnięcia, nie budzą żadnych wątpliwości. Stąd te ustalenia Sąd odwoławczy w pełni podziela i przyjmuje za podstawę własnego rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy zastosował także właściwe przepisy prawa materialnego, dokonując ich prawidłowej interpretacji, uwzględniając stan faktyczny sprawy.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 379 pkt 3 k.p.c. należy stwierdzić, że jest niezasadny.

W myśl art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. W orzecznictwie panuje ugruntowane stanowisko, iż zgodnie z art. 366 k.p.c. wyrok korzysta z powagi rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. W literaturze i w orzecznictwie (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2007 r., I CSK 479/06 i z dnia 30 listopada 2007 r., IV CSK 267/07, niepubl.) przyjmuje się, że przytoczony przepis zakłada przedmiotową oraz podmiotową tożsamość dwóch orzeczeń i dopiero kumulacja tych elementów uzasadnia stwierdzenie powagi rzeczy osądzonej. Z powagi rzeczy osądzonej korzysta sentencja wyroku. Motywy rozstrzygnięcia istotne są natomiast dla określenia granic powagi rzeczy osądzonej, co ma znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy powództwo zostało oddalone w całości albo części (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CK 528/03 i z dnia 13 października 2005 r., I CK 217/05, niepubl.). Nie budzi też wątpliwości zarówno w doktrynie, jak i judykaturze stanowisko, że z powagi rzeczy osądzonej korzystają jedynie prawomocne orzeczenia merytoryczne (wyroki i postanowienia co do istoty sprawy). Z powagi rzeczy osądzonej nie korzystają natomiast postanowienia kończące postępowanie w sprawie, które nie rozstrzygają istoty sprawy, np. postanowienie o odrzuceniu pozwu (art. 199 k.p.c.) czy postanowienie o umorzeniu postępowania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1967 r., II CZ 68/67 i z dnia 22 grudnia 2000 r., II CK 1400/00, niepubl.) (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2012, I CSK 550/11, LEX nr 1164438).

Postanowienie o umorzeniu postępowania jest wydawane w razie zaistnienia przeszkód o charakterze procesowym. Nie stanowi ono merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Powaga rzeczy osądzonej jest zaś cechą orzeczeń o charakterze merytorycznym. Już tylko z tego powodu propozycja nadania temu orzeczeniu takiej mocy prawnej rodzi poważne wątpliwości. Okoliczność, że w trakcie umorzonego postępowania były zgłaszane i rozpatrywane merytoryczne twierdzenia i zarzuty stron, nie może mieć znaczenia dla oceny charakteru postanowienia o umorzeniu postępowania. Zdarza się bowiem, że postępowanie jest umarzane dopiero po wydaniu merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie (por. art. 332 § 2 k.p.c.), ale postanowienie o umorzeniu takiego postępowania nie posiada waloru powagi rzeczy osądzonej.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, że postępowanie w sprawie sygn. akt VIII C 4033/13, w którym skarżący dopatruje się powagi rzeczy osądzonej, zostało umorzone postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2014 r. na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 zd. 2 k.p.c. z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych pozwu. W tych okolicznościach należy wskazać, że w sprawie nie zapadło merytoryczne rozstrzygnięcie, a wydane orzeczenie miało charakter procesowy. Zatem w świetle powyższych argumentów należy uznać, iż postanowienie o umorzeniu postępowania z dnia 16 kwietnia 2014 r. wydane w sprawie VIII C 4033/13 nie korzysta z przymiotu powagi rzeczy osądzonej, a zatem w niniejszej sprawie nie zaszła nieważność postępowania.

Zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. również okazał się nietrafny.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. skarżący dopatruje się w zignorowaniu całości dokumentacji zgromadzonej w sprawie, która toczyła się pod sygn. akt VIII C 4033/13.

Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 stycznia 1999 r. w sprawie II CKN 798/97 (publ. Legalis nr 46206) nie jest dopuszczalne przeprowadzenie „dowodu z akt”, gdyż - wbrew dosłownej treści art. 224 § 2 k.p.c. - dowód taki nie istnieje. Nie jest to bowiem także „inny środek dowodowy niż wymieniony w artykułach poprzedzających” przepis art. 309 k.p.c.. Istotą przepisu art. 224 § 2 k.p.c. jest jedynie unormowanie dopuszczalności zamknięcia rozprawy, a nie wprowadzenie do katalogu dowodów, przewidzianych w odpowiednich, im poświęconych przepisach Kodeksu, nowego rodzaju dowodu. Akta sprawy czy postępowania przed organami państwowymi nie mogą stanowić dowodu w swojej całości dlatego, że stanowią jedynie zbiór różnego rodzaju dokumentów. Możliwe jest więc jedynie przeprowadzenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach określonej sprawy przez ich odczytanie i zamieszczenie w protokole posiedzenia „wyników postępowania dowodowego” w tym zakresie przez odnotowanie istotnych ustaleń wynikających z treści (lub także formy) dokumentu (art. 158 § 1 pkt 2 k.p.c.). W niniejszym postępowaniu pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty złożył wniosek o załączenie akt sprawy o sygn. VIII C 4033/13 ze szczególnym uwzględnieniem postanowienia z dnia 16 kwietnia 2014 r. na okoliczność istnienia w sprawie powagi rzeczy osądzonej. Sąd Rejonowy załączył akta sprawy VIII C 4033/13 i przeprowadził analizę wskazanego postanowienia na okoliczność zaistnienia res iudicata, czemu dał wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd meriti nie miał obowiązku przeprowadzać dowodu z innych dokumentów załączonych do akt sprawy VIII C 4033/13, bowiem strony nie składały w tym zakresie żadnych wniosków. Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Nie jest rzeczą sądu wyręczanie strony w jej obowiązkach procesowych, zatem słusznie Sąd I instancji nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia dopuszczenia dowodu z urzędu, mając na względzie zasady kontradyktoryjności i równości stron. W tych okolicznościach stawiany przez skarżącego zarzut okazał się bezzasadny.

Natomiast podnoszony przez apelującego zarzut zignorowania przez Sąd Rejonowy wpłat dokonanych przez stronę w przeszłości należy uznać za gołosłowny, bowiem analiza akt sprawy doprowadziła do przekonania, że pozwany nie wykazał, by jakiekolwiek wpłaty na poczet wierzytelności będących przedmiotem niniejszego postępowania zostały dokonane.

Podsumowując powyższy wywód stwierdzić należy, iż wywiedziona przez pozwanego apelacja nie zawierała zarzutów, mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, w związku z czym, jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c..