Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 108/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

     

Protokolant Agnieszka Telega

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w J.del. do Prokuratury Okręgowej w J.: A. K.

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2021 r.

sprawy S. J. ur. (...) w J.

s. M., A. z domu P.

oskarżonego z art. 35 ust. 2 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 11 grudnia 2019 r. sygn. akt II K 1035/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego S. J. w ten sposób, że uniewinnia oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu;

II.  stwierdza, że koszty sądowe w sprawie ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 108/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 11 grudnia 2019 r., sygn. akt II K 1035/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

S. J.

Uprzednia niekaralność oskarżonego

Karta karna

184

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Karta karna

Dowód wiarygodny, nie kwestionowany przez strony.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obraza przepisów prawa materialnego – art. 35 ust. 1a w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt poprzez przyjęcie, iż oskarżony znęcał się nad cielną krową w ten sposób, że utrzymywał zwierzę w niewłaściwych warunkach polegających na trzymaniu krowy w warunkach umożliwiających samowolne wydostanie się na zewnątrz, przez co naraził zwierzę na niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia w sytuacji, gdy w postępowaniu było brak jego winy oraz brak rzeczywistych form umyślnego uszkodzenia zwierzęcia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przepis art. 35 ust. 1a ustawy o ochronie zwierząt penalizuje znęcanie się nad zwierzęciem, które zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 10 powołanej ustawy przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji. Już z samego literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika, iż znęcanie się nad zwierzętami jest przestępstwem umyślnym, ukierunkowanym na świadome zadawanie zwierzęciu bólu i cierpienia. Stanowisko takie znajduje również potwierdzenie w jednolitej w tym zakresie linii orzeczniczej ( por. m. in. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 23 maja 2018 r., II SA/Po 108/19, LEX nr 2706163, wyrok NSA z dnia 28 lipca 2016 r., II OSK2873/14, LEX nr 2142391, wyrok NSA z dnia 23 stycznia 2013 r., II OSK 1743/11, LEX nr 1361605).

W zaskarżonym wyroku Sąd Rejonowy uznał S. J. za winnego tego, że co najmniej w dniu 26 kwietnia 2019r. w Ł., rejonu (...), znęcał się nad należącą do niego cielną krową w ten sposób, że utrzymywał zwierzę w niewłaściwych warunkach bytowania polegających na przetrzymywaniu zwierzęcia w warunkach umożliwiających samowolne wydostanie się na zewnątrz, przez co naraził zwierzę na niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia, tj. czyn z art. art. 35 ust. 1a w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt.

Zaznaczyć należy, iż Sąd I instancji zmodyfikował opis czynu przypisanego oskarżonemu w ten sposób, iż przyjął, że S. J. wypełnił znamiona powołanych przepisów poprzez wypasanie krowy na pastwisku, którego ogrodzenie było uszkodzone i umożliwiło zwierzęciu swobodne opuszczenie jego terenu. Przy takim opisie czynu ocenie nie podlegały - co wynika wprost z pisemnych motywów wydanego rozstrzygnięcia - warunki bytowania krowy w oborze należącej do gospodarstwa oskarżonego. Wydając zaskarżone orzeczenie przy taki opisie czynu Sąd I instancji wykazał się nieznajomością istoty przestępstwa z art. 35 ust. 1 a ustawy ochronie zwierząt w sposób nieuprawniony kryminalizując zachowanie się oskarżonego. Wszelkie dywagacje co do zmiany opisu czynu na niekorzyść oskarżonego są obecnie bezprzedmiotowe wobec braku apelacji na jego niekorzyść.

Niewątpliwie oskarżony dopuścił się zaniedbania polegającego na wypasaniu krowy na pastwisku, po którym mogła ona swobodnie się poruszać, pomimo iż płot zabezpieczający teren pastwiska w kilku miejscach był uszkodzony, w wyniku czego cielna krowa samowolnie opuściła pastwisko i wpadła do rowu bagiennego, z którego nie była w stanie samodzielnie się wydostać. Zaniedbanie to jednak nie wyczerpuje znamion przypisanych oskarżonemu przestępstw z art. 35 ust. 1a w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt, zaś prezentowanie w tym zakresie stanowisko Sądu Rejonowego jest błędne. Jak wynika bowiem z akt badanej sprawy, S. J. interesował się losem zwierzęcia, doglądał go w czasie, kiedy krowa ze względu na osłabienie pozostawała na pastwisku, wezwał też pomoc weterynaryjną, kiedy krowa zaczęła się cielić. Początkowo nie chciał się zgodzić także na czasowe umieszczenie krowy wraz z jałówką w gospodarstwie w G., co świadczy o tym, iż jego los nie był mu obojętny. Ponadto z doświadczenia życiowego wynika, iż zdarzają się sytuacje w których nawet przy właściwym zabezpieczeniu miejsca wypasu bydła, większe zwierzęta i tak są w stanie pokonać ogrodzenie i opuścić pastwisko, co stanowić może zagrożenie dla ich bezpieczeństwa. Chociaż w realiach przedmiotowej sprawy krowa została znacznie osłabiona i w wyniku dalszego pogarszania się stanu jej zdrowia zapadła decyzja o jej uśpieniu, to brak jest podstaw do przyjęcia, iż oskarżony umyślnie znęcał się nad nią. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż w sposób świadomy przyczynił się on śmierć zwierzęcia. Konsekwencje tego zdarzenia z pewnością były dotkliwe także dla oskarżonego, który czerpał dochody z hodowli bydła, a w wyniku uśpienia krowy nie miał już takiej możliwości, a pociąganie go ponadto do odpowiedzialności karnej uznać należy za całkowicie nieuprawnione. Podkreślić bowiem należy, iż nie każde zaniedbanie w zakresie opieki nad zwierzętami, choć oczywiście nie może być pochwalane, podpada pod odpowiedzialność prawnokarną.

Wobec stwierdzenia przez Sąd Odwoławczy okoliczności uzasadniających uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, jedynie na marginesie zauważyć należy, iż chociaż Sąd Rejonowy stwierdził, iż stopień winy i społecznej szkodliwości przypisanego S. J. czynu nie są znaczne i na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie na okres 1 roku próby, to jednak orzeczenie to zawiera w sobie stwierdzenie sprawstwa i winy oskarżonego za czyn z art. 35 ust. 1a w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt. Ponadto na podstawie art. 67 § 3 k.k. orzeczono od oskarżonego nawiązkę na rzecz Schroniska dla Zwierząt Małych w D. w kwocie 200 złotych oraz na podstawie art. 35 ust. 6 ustawy o ochronie zwierząt środek karny w postaci zakazu posiadania przez oskarżonego zwierząt kategorii bydła domowego na okres 1 roku. W sytuacji życiowej S. J., który jak wynika z informacji o osobie oskarżonego z Krajowego Rejestru Karnego jest on osobą niekaraną i utrzymuje się z niewielkiej emerytury oraz dochodów z prowadzonego przez siebie gospodarstwa, rozstrzygnięcie Sądu było niesprawiedliwe pomijając już prawne jego aspekty .

Wniosek

Uniewinnienie oskarżonego pod popełnienia zarzucanego mu czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Odwoławczy uznając zarzut podniesiony przez obrońcę oskarżonego w wywiedzionej apelacji za zasadny, uwzględnił również wniosek o uniewinnienie S. J. od popełnienia zarzucanego mu czynu.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok wobec oskarżonego S. J., uniewinniając go od popełnienia przypisanego mu czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w apelacji Sąd Odwoławczy szczegółowo wskazał powody, dla których uznał, iż S. J. swoim zachowaniem nie wyczerpał znamion przypisanego art. 35 ust. 1a w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt, co skutkowało uniewinnieniem go od popełnienia tego czynu przez Sąd II instancji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Odwoławczy w oparciu o art. 632 pkt 2 k.p.k. stwierdził, że koszty sądowe w sprawie ponosi Skarb Państwa.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

przypisanie oskarżonemu sprawstwa i winy w zakresie zarzucanego mu czynu

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana