Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 maja 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 31 i art. 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 300 ze zm.) art. 108 § 1, w związku z art. 107 § 1, § 2 pkt. 1, 2 i art. 116 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) w związku z art. 31 i 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że: M. K. jako Prezes Zarządu (...) Spółki z o.o. w K. ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek z tytułu nie opłaconych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w łącznej kwocie 26.591,36 zł., t.j. :

- 18 768,36 zł. - z tytułu nie opłaconych składek za okres 02-03/2014 r.;

- 7823,00 zł. -z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 06.05.2019r.

Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że w jego ocenie zaistniały przesłanki uzasadniające przeniesienie odpowiedzialności na M. K. jako Prezesa Zarządu za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z uwagi na fakt, iż egzekucja wobec ww. spółki okazała się bezskuteczna, w okresie kiedy powstało wymienione w sentencji zadłużenie ww. pełnił funkcję Prezesa Zarządu. Nadto spółka nie składała wniosku o ogłoszenie upadłości a także nie wskazano mienia, z którego możliwe byłoby zaspokojenie zobowiązań w znacznej części. (decyzja k. 29 - 31 akt ZUS)

Od powyższej decyzji ubezpieczony odwołanie złożył w dniu 19 czerwca 2019 r. do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. Wnioskodawca podniósł także zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę nieopłaconych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od lutego do marca 2014 r. Strona skarżąca podniosła, że w przedmiotowej sprawie organ zaniechał ustalenia bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. Z uzasadnienia decyzji nie wynika, kiedy organ wszczął postępowanie, jaki był jego przebieg, ani kiedy została wydana decyzja o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność. Z uzasadnienia organu wynika jedynie, że egzekucja prowadzona na podstawie tytułów wykonawczych innych wierzycieli okazała się bezskuteczna. Ponadto według odwołującego z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że dla stwierdzenia bezskuteczności egzekucji niezbędne jest wykazanie przez wierzyciela zastosowania przez organ egzekucyjny środków egzekucyjnych skierowanych do całego majątku dłużnika. Jednakże w ocenie skarżącego w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ nie wyjaśnił do jakich składników majątku spółki skierował egzekucję. Nadto ubezpieczony podkreślił, że w niniejszej sprawie została spełniona przesłanka egzoneracyjna, bowiem niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie nastąpiło z jego winy. Funkcję Prezesa Zarządu (...) spółki z o.o. pełnił on do dnia 29 kwietnia 2014 r. Zgodnie zaś z zaskarżoną decyzją jego odpowiedzialność obejmuje okres 02-03.2014 r., a więc terminy płatności składek wypadały w marcu i kwietniu 2014 r. Według wnioskodawcy nie można zatem uznać, by w chwili pełnienia przez niego funkcji Prezesa Zarządu zaszły przesłanki uzasadniające złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, ponieważ nie doszło do długotrwałego nie spłacania przeważającej części zobowiązań. Należy zauważyć, że w realiach gospodarki rynkowej i charakteru prowadzonej działalności gospodarcze, brak zapłaty za zobowiązanie w terminie 1 - 2 miesięcy jest zjawiskiem niepożądanym, ale powszechnym. Wymaganie, aby w przypadku wystąpienia takiej sytuacji podmiot gospodarczy składał wniosek o ogłoszenie upadłości, doprowadziłoby do paraliżu gospodarki. Według odwołującego ZUS nie wykazał bezskuteczności egzekucji z majątku spółki, a ponadto ubezpieczony podkreślił, że nie miał merytorycznych podstaw do złożenia wniosku o upadłość, gdy był prezesem spółki, ani nie miał wiedzy o dalszym istnieniu zobowiązania i prawnego umocowania do wystąpienia z wnioskiem, bo odwołaniu go z zarządu. (odwołanie k. 2 – 8)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. Nadto wniósł o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Dodatkowo ZUS wskazał, że bezskuteczność egzekucji rozumiana jako brak możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela publicznoprawnego w toku wszczętej i przeprowadzonej przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki może być wykazana nie tylko na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, ale także w inny sposób. Znajduje to potwierdzenie zarówno w wykładni językowej art. 116 § 1 o.p., z którego nie wynikają żadne wymogi co do formalnego stwierdzenia bezskuteczności egzekucji z majątku spółki, jak i wykładni systemowej, opartej na analizie art. 59 § 1 i 2 u.p.e.a. Okoliczność nieuzyskania w toku postępowania egzekucyjnego dotyczącego należności pieniężnej kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne, czyli faktyczna bezskuteczność egzekucji, nie stanowi obligatoryjnej, a jedynie fakultatywną przesłankę umorzenia postępowania egzekucyjnego. Bezskuteczność egzekucji stwierdza się na podstawie okoliczności wynikających z czynności przeprowadzonych w postępowaniu egzekucyjnym. Niemożliwość zbycia majątku dłużnika (spółki) w toku postępowania egzekucyjnego z uwagi na brak nabywców jest właśnie takim dowodem na bezskuteczność egzekucji. W ocenie organu rentowego sporne należności są nadal wymagalne. Bieg terminu przedawnienia został zawieszony od dnia 31.07.2014r., tj. od dnia doręczenia upomnienia. Zgodnie z art. 24 ust. 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego. (odpowiedź na odwołanie k. 9 - 11)

Na terminie rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku z dnia 23.02.2021 r. profesjonalny pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów według norm przepisanych a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (e – protokół rozprawy z dnia 23.02.2021 r. oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy 00:23:59, oświadczenie pełnomocnika ZUS 00:26:55)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny :

Spółka z o.o. (...) z siedzibą w K. została zawiązana w dniu 11 marca 1993 r. a wpisana do KRS w dniu 11.02.2004 r. Przedmiotem działalności tej spółki był w szczególności transport drogowy towarów, sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych, paliw i produktów pochodnych, sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli. T. M. był właścicielem większości udziałów, wspólnikiem tej spółki oraz prokurentem i dyrektorem ds. handlowych. Siedziba spółki mieściła się w K. na ul. (...). Spółkę obsługiwało Biuro (...) z siedzibą w Ł.. (odpis pełny z KRS k. 10 – 13 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy 00:17:40 – 00:24:47, płyta CD k. 129 w zw. z 00:22:02, płyta CD k. 194)

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej spółka z o.o. (...) w K. dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego jako płatnik składek. (okoliczność bezsporna)

W okresie od dnia 30.l1.2009r. do dnia 29.04.20l4r. wnioskodawca M. K. był Prezesem Zarządu Spółki. Do 2012 r. Zarząd spółki był dwuosobowy, a następnie jednoosobowy. (uchwała z dnia 30.11.2009 r. k. 5 akt ZUS, Uchwała z dnia 29.04.2014 r. k. 6 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy 00:17:40, płyta CD k. 129 w zw. z 00:22:02, płyta CD k. 194)

Organem uprawnionym do reprezentacji spółki był Zarząd poprzez każdego członka zarządu samodzielnie . (odpis pełny z KRS k. 10 – 13 akt ZUS)

Wnioskodawca w okresie pełnienia funkcji Prezesa Zarządu spółki z o.o. (...) w K. podpisywał się pod zeznaniami podatkowymi i sprawozdaniami firmy. Dokumenty do księgowości przygotowywały pracownice: M. C. i D. M.. W spornym okresie wnioskodawca nie przebywał na zwolnieniu lekarskim. ( zeznania wnioskodawcy 00:17:40, płyta CD k. 129 w zw. z 00:22:02, płyta CD k. 194)

W styczniu 2014 r. Spółka była w posiadaniu 7 zestawów naczep i ciągników, z których jedynie część była jej własnością a część była leasingowana. Spółka zatrudniała wówczas około 7-8 kierowców i pracowników administracji.

Po odejściu z funkcji prezesa wnioskodawca zajmował się w spółce (...) przewozem materiałów niebezpiecznych na podstawie umowy o pracę. T. M. był jego bezpośrednim przełożonym. Wnioskodawca pracował w ten sposób do początku 2015 r. Spółka wypłacała mu wynagrodzenie za pracę na rachunek bankowy. ( zeznania wnioskodawcy 00:17:40, płyta CD k. 129 w zw. z 00:22:02, płyta CD k. 194, pismo pełnomocnika wnioskodawcy k. 125 )

Spółka z o.o. (...) w K. od dnia 17 marca 2014 r. nie regulowała należności wobec organu rentowego z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Najwcześniejszymi zaległościami, w tym zakresie są należności z tytułu składek za miesiące luty i marzec 2014 r. (stan należności ZUS k. 1 – 3 akt ZUS )

W 2009 r. spółka zaprzestała regulowania należności podatkowych: w tym odnośnie podatku VAT za okresy miesięczne od 04.2009 r. do 12.2009 r. i za 09.2010 r. oraz od lipca do grudnia 2011 r. a następnie podatku dochodowego od osób fizycznych za miesiące 05.2014 r. i 09.2014 r. i podatku od środków transportowych za okres 07.2014 r. i 12.2014r. (stan należności ZUS k. 1 – 3 akt ZUS, pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z dnia 12.11.2019 r. k. 34 oraz z dnia 31.10.2019 r. k. 36, deklaracje podatkowe k. 34, k. 36)

Spółka z o.o. (...) w K. w latach 2009 – 2013 uzyskała następujące dochody:

- w 2009 r. – 840.230,34 zł;

- w 2010 r. – 79.456,79 zł;

- w 2011 r. – 1.228,06 zł;

- w 2012 r. – 10.545,95 zł;

- w 2013 r. – 13.214,14 zł. (sprawozdanie finansowe k. 88 - 89, k. 102 – 104 verte, k. 112, bilans k. 87, k. 96 – 96 verte, k. 105, k. 118)

Upomnieniami z dnia 30 lipca 2014 r., doręczonymi w dniu 31 lipca 2014r. dotyczącymi spornych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 02.2014 r. do 03.2014 r. spółka z o.o. (...) w K. została wezwany do uiszczenia zaległości z tytułu dochodzonych składek. (upomnienia k. 2 - 3, zwrotne potwierdzenie odbioru k. akt ZUS)

W sierpniu 2014 r. wystawiono tytułu wykonawcze obejmujące sporne należności w stosunku do spółki z o.o. (...) w K. i wszczęto egzekucję przeciwko spółce z o.o. (...) w K.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego w Banku (...) SA stanowiącego własność spółki. (zawiadomienie k. 12 akt ZUS)

Z uwagi na zbieg egzekucji administracyjnych od kwietnia 2015 r. wobec spółki z o.o. (...) postępowanie egzekucyjne prowadzone było przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ł.. (bezsporne, a nadto )

Organ egzekucyjny w dniu 25 maja 2016 r. zwrócił do ZUS tytuły wykonawcze wystawione na spółkę (...) wskazując, że w prowadzonym dotychczas postępowaniu egzekucyjnym, między innymi na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez innych wierzycieli, nie uzyskano żadnych kwot z rachunku bankowego w Banku (...) SA, tej Spółki oraz, że prowadzone postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów innych wierzycieli zostały umorzone wobec bezskuteczności egzekucji. (pismo Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w Ł. z dnia 25.05.2016r.)

W 2015 r. postępowania egzekucyjne z wniosku wierzycieli: firm: R. L. (...), (...) Spółka z o.o., (...) i (...) S.A. przeciwko dłużnikowi spółki z o.o. (...) zostały umorzone wobec bezskuteczności egzekucji. (postanowienia o umorzeniu w załączonych aktach komorniczych o sygn. Km 989/15, Km 2755/15, Km 1769/15)

(...) spółki z o.o. (...) wobec ZUS miały charakter stały i w kolejnych miesiącach permanentnie powiększały saldo zadłużenia z tytułu nieopłacanych składek ZUS. Zaległości ustalone na podstawie wystawionych tytułów wykonawczych kumulowały się do 16.06.2014r. natomiast z pełnego rozliczenia zaległości wynika, że zaprzestanie regulowania zobowiązań było trwałe a zaległości kumulowały się, co najmniej do dnia 31.10.2014 r. Fakt nieopłacania należnych składek jest dowodem na to, że permanentnie w sposób stały firma zaniechała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS.

Zadłużenie dotyczy kolejnych miesięcy i powiększało się permanentnie poczynając od 17 marca 2014 r. co wyklucza możliwość zastosowania art. 12 ustawy. p.u. i n.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. od 2010 r. prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce a egzekucja obejmowała należności z tytułu podatku VAT za okresy miesięczne od 04.2009 r. do 12.2009 r. i 09.2010 r.

Postępowanie umorzono ze względu na bezskuteczność egzekucji.

(...) spółki z o.o. (...) w K. miały charakter trwały i nie zachodziły przesłanki wymienione w art. 12 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze.

W rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły, wskazano zaległości za zobowiązania i odsetki nieterminowej spłaty zobowiązań od 25 maja 2009 r.

Wynika to wprost z faktu, że na ten miesiąc i dalsze firma miała nieuregulowane zobowiązania, co w świetle art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest przesłanką wystarczającą do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Dodatkowym argumentem potwierdzającym krytyczna sytuację badanej firmy jest analiza wskaźnikowa prezentująca kondycje firmy pod względem zagrożenia upadłością.

Wskaźniki rentowności jak i wskaźniki zadłużenia pokazują słabą kondycję firmy jednak stanowią one wyłącznie ocenę kondycji firmy.

Dodatkowo do analizy wykorzystano modele dyskryminacyjne:

- ogólny model A. dla spółek nienotowanych na giełdzie

- model G. i S. dla spółek działających na rynku polskim

- model (...) stosowany podobnie dla firm na rynku polskim

Wyniki z wykorzystanych modeli nie wskazują na występowanie poważnego zagrożenia upadłością w latach 2010 -2013 za wyjątkiem modelu G. i S., gdzie wyniki od roku 2010 do 2013 roku pokazują, że zagrożenie upadłością jest wysokie.

Wyniki te maja wyłącznie charakter pomocniczy, ale w pełni potwierdzają powyżej prezentowane wnioski.

W rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły - nieopłacony podatek VAT niewyegzekwowany w postępowaniu egzekucyjnym.

Z punktu widzenia zaś treści art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości nie wystąpiły do końca 2013 roku.

Analiza wyników bilansowych za lata 2010/2013 nie potwierdza występowania okoliczności wyczerpujących warunki art. 11 w ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze do ogłoszenia upadłości. Dowodem na tę okoliczność jest brak występowania od 2014 roku ujemnych kapitałów własnych, co oznacza, że wartość ewidencyjna aktywów firmy była wyższa niż poziom jej zadłużenia. Na podstawie danych bilansowych można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości w świetle art. 11 ust. 2 przytoczonej ustawy nie wystąpiły w 2010 r. ani w latach następnych do 2013 r.

W rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości nie wystąpiły na koniec roku 2010 ani w latach następnych do roku 2013. Firma cały czas miała dodatnie kapitały własne, co oznacza, że zadłużenie nie przewyższało wartości aktywów firmy.

Odnośnie kwestii przyczyny nieregulowania zobowiązań przez spółkę to do końca 2013 roku nie było to spowodowane brakiem środków, bowiem w pozycji bilansu "środki pieniężne i inne aktywa pieniężne" spółka wykazywał dodatnie saldo środków, z których mogła regulować zobowiązania. ( opinia A. G. biegłego sądowego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia i płac k. 144 - 162, pisemna opinia uzupełniająca k. 180 - 182)

W okresie pełnienia przez M. K. funkcji Prezesa Zarządu nie występował on do Sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości Spółki z o.o. (...) w K.. Dodatkowo także wnioskodawca nigdy nie występował na piśmie do wspólników o ogłoszenie upadłości. (okoliczności bezsporne, a nadto zeznania wnioskodawcy 00:17:40, płyta CD k. 129 w zw. z 00:22:02, płyta CD k. 194 )

Spółka obecnie nie ma ustanowionego zarządu oraz siedziby, spółka nie posiada numeru identyfikacji podatkowej NIP. (pismo z dnia 20.04.2016r. k. 2, postanowienie z dnia 17.09.2018r. k. 3, pismo Naczelnika US w Ł. k. 4 akt ZUS)

Wnioskodawca nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych. (okoliczności bezsporne)

(...) spółka z o.o. w K. nie opłaciła składek na ubezpieczenia społeczne za okres 02 -03.2014 r.

Zaległość z tego tytułu wynosi łącznie 26591,36 zł i składają się na nią:

- należność główna – 18.768,36 zł;

- odsetki za zwłokę liczone na dzień 06.05.2019 r. – 7.823,00 zł. (stan należności ZUS k. 1 – 3 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS i aktach komorniczych o sygn.: Km 989/15, Km 2755/15, Km 1769/15 i o pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. oraz Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ł., deklaracje podatkowe oraz o wydaną w sprawie opinię A. G. biegłego sądowego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia i płac. Wskazać należy, że zarzuty poczynione przez pełnomocnika wnioskodawcy wobec powyższej opinii nie mogą się ostać. Biegły uzupełnił swoją opinię, w pełni podtrzymując wcześniejszą opinię i jej wnioski końcowe. Nadto w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości Sądu wyjaśnił podstawy opinii, ustosunkowując się do wszystkich zarzutów zawartych w piśmie pełnomocnika wnioskodawcy stanowiącego próbę podważenia niniejszej opinii. Biegły wyjaśnił, że przedmiotem opinii zgodnie z treścią postanowienia Sądu było określenie stanu faktycznych okoliczności tj.: data, od której spółka zaprzestała regulowania swoich zaległości, kiedy zaległości przekroczyły wartość majątku spółki oraz od jakiej daty zachodziły przesłanki ustawowe do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki. Biegły podkreślił z całą stanowczością, że te okoliczności w opinii zostały zidentyfikowane ze wskazaniem, że długi spółki wykraczają poza okres objęty ewentualną odpowiedzialnością wnioskodawcy. Tym samym stwierdzenia z pisma pełnomocnika w tym zakresie pokrywają się z wnioskami w opinii. Biegły wytłumaczył także, że w zakresie zaległości wobec ZUS wskazano permanentnie rosnące zadłużenie z tytułu niepłaconych składek w pełnej wysokości a jednocześnie wskazano, że ewentualna odpowiedzialność wnioskodawcy dotyczy tylko okresu dwóch miesięcy. W tym zakresie w ocenie biegłego brak jest rozbieżności pomiędzy stanowiskiem pełnomocnika a wnioskami z opinii. Biegły podkreślił także, że kwestia zobowiązań wobec Urzędu Skarbowego i prowadzonej przez Urząd Skarbowy egzekucji została w opinii przytoczona na podstawie dokumentów z Urzędu Skarbowego. W ocenie biegłego jest to dodatkowy aspekt potwierdzający, że spółka miała nie tylko zaległości wobec ZUS, ale i uchylała się od regulowania wymagalnych zobowiązań. Wnioski w opinii dotyczą, więc oceny stanu zadłużenia i majątku firmy w podanych okresach. Biegły wytłumaczył także, że nie było przedmiotem określania, czy i za jakie długi wnioskodawca ponosi odpowiedzialność na podstawie Art. 10/11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze

Sąd uznał zatem w pełni wartość dowodową wydanej opinii oraz podzielił jako przekonywujące, wnioski wypływające z jej treści. Opinia jest rzetelna, sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Do wydania opinii biegły dysponował dokumentacją w zakresie sytuacji finansowej spółki w postaci sprawozdań, bilansów do 2013 r. oraz dokumentacją z Urzędu Skarbowego w postaci zeznań podatkowych i pism Naczelników a także pomocniczo oparł się na tzw. analizie wskaźnikowej prezentującej kondycje firmy pod względem zagrożenia upadłością. Do analizy wykorzystano modele dyskryminacyjne, tj.: ogólny model A. dla spółek nienotowanych na giełdzie, model G. i S. dla spółek działających na rynku polskim, model (...) stosowany podobnie dla firm na rynku polskim, co dodatkowo potwierdziło zawarte w opinii wnioski.

W oparciu o powyższe stwierdzić należy, iż zarzuty pełnomocnika wnioskodawcy wobec przywołanej opinii nie są zasadne i stanowią li tylko bezzasadną polemikę z wnioskami biegłego, nie zawierają natomiast merytorycznych podstaw do jej zakwestionowania. Podkreślić przy tym należy, że ostatecznie pełnomocnik wnioskodawcy nie wniósł o dopuszczenie kolejnego dowodu z uzupełniającej opinii tego biegłego bądź o powołanie innego biegłego tej samej specjalności.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt. 2 i 5 k.p.c. pominął natomiast wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego w K. o informacje o prowadzonym postępowaniu Vat wobec spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w K., gdyż jest on nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierza jedynie do przedłużenia postępowania. Do wydania rozstrzygnięcia całkowicie wystarczający okazał się być dotychczas zebrany materiał dowodowy, w tym dokumentacja Urzędów Skarbowych, kwestia zaś ewentualnej przyczyny dla której spółka nie regulowała należności skarbowych nie ma znaczenia dla odpowiedzialności wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie M. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.) składki na ubezpieczenia emerytalne:

1)pracowników,

2)osób wykonujących pracę nakładczą,

3)członków spółdzielni,

4) zleceniobiorców,

5)posłów i senatorów,

6)stypendystów sportowych,

7)pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

8)osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

9)osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

10)funkcjonariuszy Służby Celnej,

11)osób odbywających służbę zastępczą

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

W myśl art. 16 ust. 4 pkt. 1 ustawy systemowej składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

Stosownie do art. 17 ust. 1 przytoczonej ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 ustawy z dnia z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. tj. z dnia 12 czerwca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.) za osobę pozostającą w stosunku pracy lub w stosunku służbowym składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, podmiot zobowiązany do wypłaty tych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1482 z późn. zm ) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłacają pracodawcy.

Stosownie do dyspozycji art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio między innymi art. 116 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.

W myśl art. 108 § 1 ordynacji podatkowej (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.) w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

Zgodnie z treścią art. 116 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy systemowej za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)nie wykazał, że:

a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Powyższą treść przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej uzyskał na podstawie ustawy z dnia 7 listopada 2008 roku o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1218), która wprowadziła zmianę art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 10 cytowanej ustawy, weszła ona w życie od dnia 1 stycznia 2009 roku.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 roku ( (...) 87/10, LEX nr 611813) wskazał, że ustawa z dnia 7 listopada 2008 roku o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1218) wprowadziła zmianę art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej, która sprowadza się do objęcia odpowiedzialnością członków zarządu zobowiązań „których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu”. Nowe określenie tej przesłanki odnosi się do odpowiedzialności podatkowej (także odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe) powstałej przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Takie znaczenie art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. uprawnia interpretacja a contrario, skoro w przepisie tym określono zakres zastosowania przepisów dotychczasowych, nie obejmując tym zakresem art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu wskazanego wyżej wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, że stosownie do art. 10 ustawy zmieniającej weszła ona w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., ale dla rozpatrywanego zagadnienia decydujące znaczenia ma uregulowanie zawarte w jej art. 8, stanowiące o zakresie zastosowania "do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy" - ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Zatem skoro w przepisie art. 8 określono zakres zastosowania przepisów dotychczasowych, nie obejmując tym zakresem art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej to uprawnia to do interpretacji a contrario, że artykuł ten ma zastosowanie również do zaległości powstałych przed dniem wejścia w życie wskazanej zmiany.

Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie podziela w pełni przedstawione stanowisko Sądu Najwyższego. Z powyższego wynika wprost, że objęcie odpowiedzialnością członków zarządu dotyczy zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

Zastosowanie art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej prowadzi w konsekwencji do objęcia zakresem odpowiedzialności wnioskodawcy M. K. zobowiązań z tytułu składek, które dotyczy okresu od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia 31 marca 2014 r., kiedy odwołujący cały czas pełnił funkcję Prezesa jednoosobowego Zarządu Spółki.

W świetle art. 107 § 1 i 2 pkt. 2 i 4 ordynacji podatkowej odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu. (vide wyrok NSA w B. z 6 marca 2003 roku, SA (...)/03 POP (...))

W toku niniejszego postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał, wszystkie z niezbędnych przesłanek, to jest fakt pełnienia przez M. K. w spornym okresie funkcji Prezesa Zarządu oraz powstania zaległości składkowych za sporny okres i bezskuteczność egzekucji wobec spółki.

Spółka z o.o. (...) w K. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jako pracodawca – płatnik składek obowiązana była do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP.

W toku przedmiotowego postępowania bezsprzecznie wykazane zostało, że wymieniona spółka nie uiściła należnych składek na ubezpieczenia społeczne za okres 02 -03.2014 r.

Zaległość z tego tytułu wynosi łącznie 26591,36 zł i składają się na nią:

- należność główna – 18.768,36 zł;

- odsetki za zwłokę liczone na dzień 06.05.2019 r. – 7.823,00 zł.

Spółka z o.o. (...) w K. od dnia 17 marca 2014 r. nie regulowała należności wobec organu rentowego z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Najwcześniejszymi zaległościami, w tym zakresie są należności z tytułu składek za miesiące luty i marzec 2014 r.

Wnioskodawca M. K. w okresie od dnia 30.l1.2009r. do dnia 29.04.20l4r. był Prezesem jednoosobowego Zarządu Spółki z o.o. (...) w K..

Za zaległości podatkowe, składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo, że niezgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wykaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa . (por. wyrok NSA w G. z 19 września 2003 roku, (...)/Gd 56/01, opubl. L.)

W tej sytuacji więc, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógł przypisać członkowi zarządu odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe powinien zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji.

W toku przedmiotowego postępowania organ rentowy wykazał bezskuteczność egzekucji wobec Spółki.

Uznać bowiem należy, że okoliczności wynikające z czynności przeprowadzonych w postępowaniu egzekucyjnym są w niniejszym postępowaniu wystarczające do stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Stosownie do treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., II UK 336/08, opubl. LEX nr 533102 „przewidzianą w art. 116 § 1 O.p. przesłankę "bezskutecznej egzekucji", należy rozumieć jako sytuację, w której nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki.”

W związku z powyższym, bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji wiąże się z brakiem możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela poprzez wszczęcie i przeprowadzenie przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki i występuje bez wątpienia wówczas, gdy sam wierzyciel dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na jego bezskuteczność.

Uznanie egzekucji za bezskuteczną może nastąpić także w przypadku, kiedy na przykład w postępowaniu upadłościowym:

- oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości zgodnie z przepisem art. 13 § 1 ustawy - Prawo upadłościowe (sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania, sąd może również oddalić wniosek w razie stwierdzenia, że przedmioty majątkowe wchodzące w skład majątku dłużnika są obciążone zastawem, zastawem rejestrowym lub hipoteką, a pozostały jego majątek nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania). W wyroku z 7 maja 1997 r. sygn. akt II CKN 117/97, LEX nr 50806, Sąd Najwyższy wyraźnie wskazał, że "przy określaniu właściwego czasu dla wystąpienia o otwarcie postępowania układowego względnie o ogłoszenie upadłości (...) należy uwzględnić funkcje ochronne tych postępowań wobec wierzycieli, nie może to zatem być moment, w którym wniosek o upadłość musi zostać oddalony, bo majątek dłużnika nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego",

- umorzono postępowanie z powodu braku środków na koszty postępowania zgodnie z przepisem art. 218 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo upadłościowe (sąd umarza postępowanie upadłościowe, gdy się okaże, że majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym lub wpisem do rejestru statków nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania),

- wierzyciel nie uzyskał pełnego zaspokojenia w wyniku zakończenia postępowania upadłościowego.

Powyższe wyliczenie zaprezentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 1 września 2010 roku , sygn. akt II UK 89/10, opubl. LEX 661520. Sąd Najwyższy wskazał między innymi, że w sytuacji, gdy w ogóle nie wszczęto postępowania egzekucyjnego a bezskuteczność egzekucji nie została ustalona w innym przewidzianym prawem postępowaniu, nie można tak stwierdzonej bezskuteczności uznać, iż spełnia ona wymogi z art. 116 Ordynacji podatkowej - tj. powoduje stan w którym nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. Dowodem na okoliczność stanu bezskuteczności nie musi być wydane po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny postanowienie o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność. Stan bezskuteczności egzekucji może być bowiem stwierdzony w toku egzekucji administracyjnej lub sądowej, czego konsekwencją jest, zgodnie z art. 71 § 1 u.p.e.a. i art. 913 § 1 k.p.c., możliwość zwrócenia się przez organ egzekucyjny (lub wierzyciela w toku egzekucji sądowej) do sądu o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku. (por. też wyrok SN z dnia 3 września 2010 roku, I UK 77/10, LEX nr 653666, wyrok SN z dnia 21 stycznia 2010 roku, II UK 157/09, LEX nr 583805)

Podkreślić przy tym należy, że katalog powyższy można rozszerzyć o inne zdarzenia prawne, które jednak muszą posiadać wspólną cechę w postaci ustalenia niemożności zaspokojenia wierzyciela w oparciu o procedury ustalone przepisami prawa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że przesłanka bezskuteczności egzekucji została wykazana przez organ rentowy.

W sierpniu 2014 r. wystawiono tytułu wykonawcze obejmujące sporne należności w stosunku do spółki z o.o. (...) w K. i wszczęto egzekucję przeciwko spółce z o.o. (...) w K.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego w Banku (...) SA stanowiącego własność spółki.

Z uwagi na zbieg egzekucji administracyjnych od kwietnia 2015 r. wobec spółki z o.o. (...) postępowanie egzekucyjne prowadzone było przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ł..

Organ egzekucyjny w dniu 25 maja 2016 r. zwrócił do ZUS tytuły wykonawcze wystawione na spółkę (...) wskazując, że w prowadzonym dotychczas postępowaniu egzekucyjnym nie uzyskano żadnych kwot z rachunku bankowego w Banku (...) SA, tej Spółki oraz, że prowadzone postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów innych wierzycieli zostały umorzone wobec bezskuteczności egzekucji.

W 2015 r. postępowania egzekucyjne z wniosku wierzycieli: firm: R. L. (...), (...) Spółka z o.o., (...) i (...) S.A. przeciwko dłużnikowi spółki z o.o. (...) zostały umorzone wobec bezskuteczności egzekucji.

W tej sytuacji organ rentowy nie uzyskał zaspokojenia. Egzekucja z majątku spółki stała się bezskuteczna z uwagi na brak jakichkolwiek składników majątku, do których można by skierować egzekucję.

Zgodnie z treścią cytowanego wyżej art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej członek zarządu spółki może uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania Spółki, gdy wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy.

Cytowana powyżej norma art. 116 Ordynacji podatkowej ciężar udowodnienia tej okoliczności nakłada na członka zarządu, który powinien udowodnić, iż wniosek o upadłość złożył we właściwym czasie. (vide wyrok NSA w Ł. z dnia 11 lutego 2003 r., I SA/Łd (...) OSP 2004/5/69)

Strona odwołująca się winna zatem wykazać, że podjęła wszelkie czynności statuujące bezprawność obciążenia jej za zobowiązania Spółki, np. podjęte wobec Spółki czynności naprawcze, w szczególności zgłoszenie wniosku o otwarcie postępowania układowego, a następnie także wniosku o ogłoszenie upadłość oraz fakt, że zostały one podjęte we właściwym czasie.

Art. 116 Ordynacji podatkowej, nie definiuje pojęcia „czasu właściwego” do zgłoszenia upadłości, a ustalenie tego czasu ma podstawowe znaczenie dla ekskulpacji członka zarządu.

W wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2005 roku, sygn. akt VI ACa 790/2004 odnośnie art. 298 § 2 Kh, który ma podobną treść normatywną co art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wskazano, że „czasem właściwym” to czas w jakim spółka nie będąc w stanie realizować zobowiązań względem wierzycieli, winna złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, aby w ten sposób chronić zagrożone interesy wszystkich bez wyjątku wierzycieli, którzy po ogłoszeniu upadłości mogą liczyć na równomierne zaspokojenie.”

Podkreślić należy, że zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że dawny art. 298 § 2 kh, którego treść jest tożsama z treścią art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej, że przepis ten ma na celu ochronę wierzycieli. (por. wyrok SN z 6 czerwca 1997 roku, II CKN 65/97 OSNC 1997/11, poz. 181, wyrok SN z 16 października 1998 roku, III CKN 650/97 OSNC 1999/3, poz. 64, postanowienie SN z 26 sierpnia 1999 roku, III CKN, OSNC 2000/3 poz. 54)

Jeżeli zatem zarząd spółki zgłasza wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, to oznacza, że uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zaspokojenia niektórych wierzycieli ze szkodą dla innych. Jeżeli natomiast wniosek zgłoszony jest wtedy, gdy majątek spółki nie wystarcza nawet na koszty postępowania upadłościowego, to nie może być mowy o zaspokojeniu jakichkolwiek wierzycieli. Ogłoszenie upadłości jest wówczas bezcelowe i nie dochodzi do niego. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2002 r.,I ACa 1428/01,OSA 2004/8/23)

"Właściwy czas" do wszczęcia postępowania upadłościowego, który uwolniłby od przeniesienia zobowiązania podatkowego, to czas właściwy ze względu na ochronę wierzycieli. Za taki czas nie może być uznana chwila, w której pasywa przewyższają aktywa i z tej przyczyny dłużnik nie posiada już dostatecznych środków na zaspokojenie wierzycieli. (vide wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 30 kwietnia 2004 r. (...) SA (...), LEX nr 150841)

W sytuacji gdy w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej ustawodawca posłużył się terminem elastycznym, stwierdzić należy, że przy ustalaniu, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we właściwym czasie w rozumieniu tego przepisu nie należy mechanicznie przenosić terminu wskazanego w art. 5 Prawa upadłościowego, ale w warunkach konkretnej sprawy oceniać, czy przesłanka ta została spełniona, biorąc pod uwagę zarówno samo zaistnienie przesłanek zgłoszenia wniosku o upadłość, jak i to, że z punktu widzenia realizacji celu postępowania upadłościowego i art. 116 Ordynacji podatkowej wniosek o upadłość powinien być zgłoszony w takim czasie, żeby wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki.

Odpowiedzialność za zrealizowanie tego celu spoczywa na członkach zarządu spółki, oni są bowiem uprawnieni i zobowiązani do kontrolowania stanu finansów i majątku spółki oraz do zgłoszenia wniosku o upadłość lub otwarcie postępowania układowego, gdy zachodzą do tego podstawy. Każdy zatem z członków zarządu spółki z należytą starannością powinien zadbać o ochronę interesów wszystkich wierzycieli zagrożonych stanem niewypłacalności spółki i nie dopuścić, aby niektórzy z wierzycieli zostali zaspokojeni ze szkodą dla innych. (vide wyrok NSA w W. z 5 maja 2005 roku, (...), LEX 171368)

W ocenie Sądu Okręgowego, aby można było orzec o ewentualnej odpowiedzialności odwołującego się za zobowiązania Spółki należało ustalić kiedy sytuacja finansowa Spółki uzasadniała zgłoszenie skutecznego wniosku o upadłość.

Stosownie do treści art. 10 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz. U z 2009 roku, Nr 175, poz. 1361, z późn. zm.) upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.

W myśl art. 11 ust. 1 cytowanego aktu prawnego dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. (ust. 2)

W przedmiotowym postępowaniu wnioskodawca reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika zarzucił brak winy w zgłoszeniu upadłości, jednakże nie przedstawił żadnych dowodów w tym zakresie.

Tymczasem samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.pc.).

Strona może przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej.

Na podstawie zaś istniejącego materiału dowodowego w przedmiotowym postępowaniu ustalono, bezsprzecznie, że w okresie, gdy wnioskodawca był Prezesem sytuacja finansowa spółki była już zła.

W 2009 r. spółka zaprzestała regulowania należności podatkowych: w tym odnośnie podatku VAT za okresy miesięczne od 04.2009 r. do 12.2009 r. i za 09.2010 r. Od marca 2014 r. zaprzestała opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

(...) spółki z o.o. (...) w K. miały charakter trwały i nie zachodziły przesłanki wymienione w art. 12 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze

W rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły, wskazano zaległości za zobowiązania i odsetki nieterminowej spłaty zobowiązań od 25 maja 2009 r.

Wynika to wprost z faktu, że na ten miesiąc i dalsze firma miała nieuregulowane zobowiązania, co w świetle art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest przesłanką wystarczającą do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Dodatkowym argumentem potwierdzającym krytyczną sytuację badanej firmy jest analiza wskaźnikowa prezentująca kondycje firmy pod względem zagrożenia upadłością.

Wskaźniki rentowności jak i wskaźniki zadłużenia pokazują słabą kondycję firmy.

W rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły - nieopłacony podatek VAT niewyegzekwowany w postępowaniu egzekucyjnym.

W ocenie Sądu zatem okolicznością powodującą, że w okresie prezesury M. K. powinien być zgłoszony wniosek o upadłość jest trwałe zaprzestanie regulowania przez Spółkę należności. Z całą pewnością zatem okoliczność do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wystąpiły w okresie pełnienia przez wnioskodawcę funkcji Prezesa Zarządu. Wystąpiła okoliczność w postaci trwałego nieregulowania przez Spółkę należności. Spółka nie płaciła zobowiązań wobec Urzędu Skarbowego od maja 2009 r., od marca 2014 r. wobec ZUS i dodatkowo kondycja finansowa firmy była zła.

Mając na względzie wskazane okoliczności w ocenie Sądu Okręgowego kondycja finansowa firmy (...), jej zadłużenie i nieskuteczność podejmowanych działań powinny skłonić M. K. do zgłoszenia wniosku o upadłość. Już od maja 2009 r. wystąpiła okoliczność w postaci nieregulowania przez Spółkę należności.

Podkreślić także w tym miejscu należy, że przepisy art. 116 Ordynacji Podatkowej nie różnicują odpowiedzialności członków zarządu w zależności od tego, czy rzeczywiście zajmują się sprawami spółki, czy też przyjmują w tym względzie postawę bierną (wyr. WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28.2.2018 r., I SA/Go 5/18 , L.; wyr. WSA w Kielcach z 11.1.2018 r., I SA/Ke 514/17 , L.). Sformułowanie mówiące o "pełnieniu obowiązków" członka zarządu oznacza otrzymanie przez daną osobę legitymacji do realizowania czynności związanych z wymienioną funkcją, niezależnie od tego, czy dana osoba faktycznie podjęła tę funkcję, czy też jest w zarządzie jedynie figurantem ( por.: wyr. WSA w Gdańsku z 16.1.2019 r., I SA/Gd (...) , L.; wyr. WSA w Gdańsku z 26.3.2019 r., I SA/Gd 940/18 , L.).

W związku z powyższym uznać należy, że odwołujący się z racji pełnionych funkcji powinien mieć świadomość, że sytuacja finansowa spółki jest zła, szczególnie, że jak sam przyznał składał własnoręczne podpisy pod zeznaniami podatkowymi i sprawozdaniami firmy i w spornym okresie nie przebywał na zwolnieniu lekarskim. Pomimo wskazanych okoliczności jednak M. K. nigdy nie rozpatrywał możliwości złożenia wniosku o upadłość i nigdy takowego wniosku nie złożył. Na podkreślenie zasługuje także okoliczność, że nawet nigdy nie występował na piśmie do wspólników o ogłoszenie upadłości.

W tej sytuacji nie można uznać, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości tej spółki lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez winy Prezesa Zarządu – M. K..

Kolejną przesłanką, która ewentualnie eliminowałaby odpowiedzialność członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe jest wskazanie przez członka zarządu Spółki mienia umożliwiającego zaspokojenie w znacznej części zaległości podatkowych Spółki.

Pojęcie znacznej części mienia spółki, wskazanie której zwalnia osobę trzecią od odpowiedzialności należy rozumieć także w potocznym tego słowa znaczeniu. Chodzi więc będzie o wskazanie „dość dużego”, „wyróżniającego się”, „pokaźnego” mienia spółki.

Przytoczony art. 116 § 1 pkt. 2 Ordynacji podatkowej wymaga, by to członek zarządu spółki, by móc uwolnić się od odpowiedzialności wykazał wierzycielowi takie mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych w znacznej części.

W niniejszym postępowaniu jednak M. K. nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległych należności z tytułu składek w znacznej części. Wnioskodawca wskazał jedynie, że w styczniu 2014 r. spółka była w posiadaniu 7 zestawów naczep i ciągników, z których część była leasingowana i nie stanowiła własności spółki.

Zaś z postanowienia o umorzeniu egzekucji wynika, że organ egzekucyjny nie ustalił żadnego majątku spółki.

Według art. 32 ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

W myśl art. 23 ust. 1 cytowanej ustawy od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.).

Podkreślić należy, że kwestia wysokości zaległości składkowych (w tym należności głównej i należności z tytułu odsetek) nie była ostatecznie zasadnie kwestionowana przez wnioskodawcę, więc Sąd przyjął, że dokonane przez organ rentowy w tym zakresie wyliczenia są właściwe.

W myśl art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1)do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2)do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3)do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników.

Odnosząc się natomiast do podniesionego przez odwołującego zarzutu przedawnienia roszczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, (a w tym przedawnienia odsetek) należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 24 ustawy systemowej należności z tytułu składek, czyli składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, dodatkowe opłaty i opłaty prolongacyjne, których płatnik składek nie uregulował w terminie podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może na drodze egzekucji administracyjnej lub sądowej dochodzić należności z tytułu składek tylko wówczas, gdy nie uległy one przedawnieniu. W odróżnieniu od przedawnienia cywilnoprawnych roszczeń majątkowych, w przypadku których upływ terminu przedawnienia nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania, przedawnienie należności z tytułu składek powoduje wygaśnięcie zobowiązania składkowego.

Stosowanie do treści art. 24 ust.5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana.

Nie ulega jednakże wątpliwości, iż wobec podejmowania czynności zmierzających do wyegzekwowania należności z tytułu składek ( art. 24 ust.5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), doszło do zawieszeniem biegu terminu przedawnienia.

Termin przedawnienia należności w przypadkach określonych w art. 24 ust. 5a-6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ulega przerwaniu lub zawieszeniu. Przerwanie biegu przedawnienia ma ten skutek, że po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu przedawnienia, termin przedawnienia biegnie od nowa. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia sprawia zaś, że w terminie przedawnienia nie uwzględnia się co prawda okresu, w którym bieg przedawnienia był zawieszony, ale uwzględnia się okres przedawnienia, który poprzedzał okres zawieszenia.

Na skutek nowelizacji przepisów od 1 lipca 2004 r. ustawodawca rozszerzył zakres zawieszenia biegu terminu przedawnienia na okres od podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że upomnieniami z dnia 30 lipca 2014 r., doręczonymi w dniu 31 lipca 2014r. dotyczącymi spornych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 02.2014 r. do 03.2014 r. spółka z o.o. (...) w K. została wezwana do uiszczenia zaległości z tytułu dochodzonych składek.

W sierpniu 2014 r. wystawiono tytuły wykonawcze obejmujące sporne należności w stosunku do spółki z o.o. (...) w K. i wszczęto egzekucję przeciwko spółce z o.o. (...) w K.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego w Banku (...) SA stanowiącego własność spółki.

Z uwagi na zbieg egzekucji administracyjnych od kwietnia 2015 r. wobec spółki z o.o. (...) postępowanie egzekucyjne prowadzone było przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ł..

Organ egzekucyjny w dniu 25 maja 2016 r. zwrócił do ZUS tytuły wykonawcze.

Należności z tytułu składek za sporny okres roszczenia organu rentowego nie uległy zatem przedawnieniu, bowiem podejmowano czynności zmierzające do wyegzekwowania spornych składek.

Bieg terminu przedawnienia został zawieszony od dnia 31.07.2014r., tj. od dnia doręczenia upomnień.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie M. K., uznając je za niezasadne w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265 t.j. z późn. zm).

Zarządzenie :odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

K.B