Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt III K 327/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2021r

9.Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Edyta Pawłowicz-Durlak

Protokolant: Małgorzata Foj

11.Przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu M. W. (1)

12.Po rozpoznaniu w dniach 19.04.2018r, 24.05.2018r, 05.06.2018r, 19.06.2018r, 70.08.2018r, 21.08.2018r, 09.10.2018r, 16.10.2018r, 13.11.2018r, 29.11.2018r, 22.01.2019r, 12.02.2019r, 19.02.2019r, 14.03.2019r, 28.03.2019r, 11.04.2019r, 21.05.2019r, 31.10.2019r, 05.12.2019r, 18.12.2019r, 21.01.2020r, 04.03.2020r, 28.05.2020r, 05.11.2020r, 17.12.2020r, 28.01.2021r, 25.02.2021r i 25-03-2021 r. we Wrocławiu

13.sprawy

14.S. M. (1) syna J. i I. z domu L.

15.urodzonego (...) w Ś.

16.oskarżonego o to, że

I. w okresie od 15 października 2012 do 31 marca 2015 roku w R. i we W., będąc zatrudnionym na stanowisku ówczesnego prezesa zarządu spółki (...) S.A z siedzibą w R. i z tego tytułu zobowiązanym na podstawie przepisów Ustawy Kodeks Spółek Handlowych do zajmowania się sprawami majątkowymi wymienionej spółki oraz będąc jej jednoosobowym reprezentantem, niedopełnił ciążących na nim obowiązków, zajmowania się sprawami majątkowymi spółki z tytułu Uchwały nr (...) Rady Nadzorczej spółki (...) S.A. z dnia 29 lutego 2012 roku, §16 Statutu Spółki (...) S.A. zobowiązujących go do kierowania sprawami spółki i reprezentowania jej z należytą starannością, a mianowicie doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wskazany podmiot gospodarczy w ten sposób, że w wyniku niekorzystnych i niezasadnych rynkowo i ekonomicznie umów, zawieranych w imieniu wymienionej spółki z szeregiem kontrahentów gospodarczych, wyrządził szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, w łącznej kwocie nie mniejszej niż 1.299.131,26zł wymienionemu podmiotowi, a w szczególności:

- w dniu 15 października 2012 roku w R. niedopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł umowę o pracę na czas określony w okresie od 15 października 2012 roku do 15 lutego 2013 roku z członkami powołanego przez siebie zespołu architektów R. K. (1), R. J. (1) i B. B. (1), z wynagrodzeniem w kwocie 17.000 zł brutto miesięcznie dla każdej z wyżej wymienionych osób, wydłużającej podpisanym aneksem nr (...) z dnia 12 lutego 2013 roku bez zmiany wysokości wynagrodzenia czas ich zatrudnienia do dnia 15 grudnia i następnie zmienionym podpisanym w dniu 15 grudnia 2013 roku aneksem nr (...), na podstawie którego obniżono im wynagrodzenie do kwoty 12.000 zł brutto miesięcznie i wydłużono im czas zatrudnienia do 31 grudnia 2014 roku i następnie zmienionym aneksem podpisanym w dniu 19 grudnia 2014 roku, na podstawie którego otrzymywali oni wynagrodzenie w kwocie 12.000zł i wydłużono im czas zatrudnienia do 31 marca 2015 roku, bez należytej weryfikacji ich kwalifikacji i uprawnień do wykonania postawionych zadań, a także celem pominięcia przeprowadzenia procedury przetargowej określonej w Ustawie z dnia 9 sierpnia 2013 roku Prawo Zamówień Publicznych w zakresie opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej obiektów budowlanych położonych na terenie spółki (...) S.A. w R., co skutkowało wypłaceniem członkom zespołu wynagrodzenia przez spółkę (...) S.A. w kwocie 1.539.555,25 zł podczas, gdy z opinii biegłych z zakresu budownictwa i wyceny nieruchomości powołanych do sprawy wynika, iż zlecenie wykonania takiej dokumentacji wynosiłoby kwotę około 434.900,00zł, czym wyrządził szkodę w majątku pokrzywdzonego w kwocie 1.104.655,25zł, stanowiącej różnicę pomiędzy kosztem wykonania prac projektowych zleconych architektom a kwotą obejmującą koszt prac projektowych wyliczoną przez biegłych,

- w dniu 2 stycznia 2013 roku w R. niedopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł na czas określony od 2 stycznia 2013 roku do 29 marca 2013 roku umowę z „D.J.” s.c. (...) z siedzibą we W. przy ulicy (...), której przedmiotem było wykonywanie usług doradztwa w zakresie opracowania ”Planu rewitalizacji przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w R. na lata 2013-2018”, wydłużającej aneksem nr (...) z dniu 25 marca 2013 roku czas realizacji umowy do 30 grudnia 2013 roku, bez weryfikacji warunków dotyczących wykonania umowy, ceny, sposobu realizacji, jakości oraz działania w sposób oszczędny i celowy, związanego z wcześniejszym przygotowaniem takiego projektu przez pracowników spółki, do czego zobowiązany był Regulaminem udzielania zamówień w przedsiębiorstwie ” (...) S.A.” z siedzibą w R. z dnia 4 października 2012 roku, skutkujące wypłaceniem mu bezzasadnie kwoty nie mniejszej niż 63.074,40zł zł w sytuacji możliwego wykonania powyższych zleceń przez etatowego pracownika spółki (...) S.A.,

- dniu 1 marca 2013 roku w R. niedopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł umowę o współpracy z (...) A. S. (1)”, której przedmiotem było „budowa i wyposażenie przetwórni ryb w przedsiębiorstwie (...) S.A.” bez weryfikacji warunków dotyczących wykonania umowy, sprawowania nadzoru nad właściwym i prawidłowym wykonaniem umowy, ceny, sposobu realizacji, jakości oraz działania w sposób oszczędny i celowy, do czego zobowiązany był Regulaminem udzielania zamówień w przedsiębiorstwie ” (...) S.A.” z siedzibą w R. z dnia 4 października 2012 roku, którą to umowę następnie przedłużył aneksem nr (...) z dnia 30 lipca 2013 roku do umowy o współpracy z dnia 1 marca 2013 roku, na mocy którego wykonawca został zobowiązany do stworzenia bazy teleadresowej potencjalnych kontrahentów zakupowych dla portofolio produktów rybnych zleceniodawcy oraz uczestniczenia w spotkaniach informacyjno-promocyjnych skutkujące wypłaceniem mu bezzasadnie kwoty 67650zł w sytuacji możliwego wykonania powyższych zleceń przez etatowego pracownika spółki (...) S.A.

- w dniu 16 sierpnia 2013 roku w R. niedopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł umowę z (...) A. S. (1)”, której przedmiotem było opracowanie biznesplanu dla inwestycji Hotel, bez weryfikacji warunków dotyczących wykonania umowy, sposobu realizacji, ceny, jakości oraz działania w sposób oszczędny i celowy, do czego zobowiązany był Regulaminem udzielania zamówień w przedsiębiorstwie ” (...) S.A.” z siedzibą w R. z dnia 26 marca 2013 roku, po czym w dniu 30 września 2013 roku powyższą umowę rozwiązał, wypłacając bezzasadnie zleceniobiorcy kwotę 18.450 zł w sytuacji możliwego wykonania powyższych zleceń przez etatowego pracownika spółki (...) S.A.,

- w dniu 23 maja 2013 roku we W. niedopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł na czas określony w okresie od 1 kwietnia 2013 roku do 31 marca 2015 roku umowę z Województwem (...) o dofinansowanie projektu – Program Operacyjny Kapitał Ludzki dotyczący projektu „ Tajemniczy D. – nauczyciel edukacji regionalnej: o nr ewidencyjnym (...).09.04.00-002-082/12 o wartości 707.290,00 zł współfinansowanego między innymi z Europejskiego Funduszu Społecznego realizowaną w ramach umowy partnerskiej z Agencją (...) S.A z siedzibą w L. zwaną partnerem, zawartą w dniu 5 kwietnia 2013 roku, której przedmiotem było podniesienie kwalifikacji 270 nauczycieli zatrudnionych w szkołach na obszarach wiejskich Województwa (...) poprzez przeszkolenie ich w okresie 21 miesięcy w zakresie czterech modułów tematycznych, skutkującą koniecznością zwrotu przez spółkę (...) S.A. kosztów uznanych za niekwalifikowane w kwocie 45.301,61 zł w związku ze stwierdzeniem w ramach kontroli prowadzonych przez D. Kontroli (...) Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego we W. uchybień wynikających z Ustawy z dnia 9 sierpnia 2013 roku Prawo Zamówień Publicznych stwierdzonych przy tej realizacji przez partnera - Agencję (...) S.A. w tym, z naruszenia zasady bezstronności i obiektywizmu, a polegających między innymi na dopuszczeniu do udziału w postępowaniu przetargowym oferty, która powinna być odrzucona, nieprecyzyjne opisanie przedmiotu zamówienia w sposobu utrudniający uczciwą konkurencję, niewłaściwe koordynowanie i monitorowanie jego działań, do których był między innymi zobowiązany (...) S.A. §3 Umowy z dnia 18 marca 2013 roku, określającego zakres odpowiedzialności Lidera Projektu

tj. o czyn z art.296§1i3kk w zw. z art.12kk

18.******************

I. uznaje oskarżonego S. M. (1) za winnego tego, że w okresie od 15 października 2012 do 31 marca 2015r roku w R. i we W., będąc zatrudnionym na stanowisku ówczesnego prezesa zarządu spółki (...) S.A z siedzibą w R. i z tego tytułu zobowiązanym na podstawie przepisów Ustawy Kodeks Spółek Handlowych do zajmowania się sprawami majątkowymi wymienionej spółki oraz będąc jej jednoosobowym reprezentantem, nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, zajmowania się sprawami majątkowymi spółki z tytułu Uchwały nr (...) Rady Nadzorczej spółki (...) S.A. z dnia 29 lutego 2012 roku, §16 Statutu Spółki (...) S.A. zobowiązujących go do kierowania sprawami spółki i reprezentowania jej z należytą starannością, a mianowicie doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wskazany podmiot gospodarczy w ten sposób, że w wyniku niekorzystnych i niezasadnych rynkowo i ekonomicznie umów, zawieranych w imieniu wymienionej spółki z szeregiem kontrahentów gospodarczych, wyrządził szkodę majątkową w znacznych rozmiarach, w łącznej kwocie nie mniejszej niż 402 959,48zł wymienionemu podmiotowi, a w szczególności:

- w dniu 15 października 2012 roku w R. nie dopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł umowę o pracę na czas określony w okresie od 15 października 2012 roku do 15 lutego 2013 roku z B. B. (1), z wynagrodzeniem w kwocie 17.000 zł brutto miesięcznie ,wydłużającej podpisanym aneksem nr (...) z dnia 12 lutego 2013 roku bez zmiany wysokości wynagrodzenia czas jej zatrudnienia do dnia 15 grudnia i następnie zmienionym podpisanym w dniu 15 grudnia 2013 roku aneksem nr (...), na podstawie którego obniżono jej wynagrodzenie do kwoty 12.000 zł brutto miesięcznie i wydłużono jej czas zatrudnienia do 31 grudnia 2014 roku i następnie zmienionym aneksem podpisanym w dniu 19 grudnia 2014 roku, na podstawie którego otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 12.000zł i wydłużono jej czas zatrudnienia do 31 marca 2015 roku, bez należytej weryfikacji jej kwalifikacji i uprawnień do wykonania postawionych zadań, co skutkowało wypłaceniem jej wynagrodzenia przez spółkę (...) S.A. w kwocie 513 185,08 zł podczas, gdy posiadane przez nią uprawnienia i zakres zleconych i wykonanych przez nią prac uzasadniał wypłacenie jej wynagrodzenia w kwocie nie więcej niż 191.750 zł czym wyrządził szkodę w majątku pokrzywdzonego w kwocie 321 435,08 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kosztem wypłaconego jej wynagrodzenia w kwocie 513 185,08 zł a uzasadnioną kwotą wynagrodzenia w kwocie 191 750 zł odpowiadającą zaszeregowaniu w grupie 2 pkt 1 wg. tabeli stanowisk i stawek wynagrodzenia obowiązujących w spółce SM. stanowiącej załącznik nr 1 do Regulaminu wynagradzania pracowników przedsiębiorstwa (...) S.A. ;

- w dniu 2 stycznia 2013 roku w R. nie dopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł na czas określony od 2 stycznia 2013 roku do 29 marca 2013 roku umowę z „D.J.” s.c. (...) z siedzibą we W. przy ulicy (...), której przedmiotem było wykonywanie usług doradztwa w zakresie opracowania ”Planu rewitalizacji przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w R. na lata 2013-2018”, wydłużającej aneksem nr (...) z dniu 25 marca 2013 roku czas realizacji umowy do 30 grudnia 2013 roku, bez należytej weryfikacji warunków dotyczących wykonania umowy, ceny, sposobu realizacji, jakości oraz działania w sposób oszczędny i celowy, związanego z wcześniejszym przygotowaniem takiego projektu przez pracowników spółki, do czego zobowiązany był Regulaminem udzielania zamówień w przedsiębiorstwie ” (...) S.A.” z siedzibą w R. z dnia 4 października 2012 roku, skutkujące wypłaceniem mu bezzasadnie kwoty nie mniejszej niż 63.074,40 zł w sytuacji możliwego wykonania powyższych zleceń przez etatowych pracowników spółki (...) S.A.,

- w dniu 16 sierpnia 2013 roku w R. nie dopełnił ciążących na nim obowiązków poprzez nie wywiązywanie się z obowiązku należytego dbania o sprawy majątkowe spółki w ten sposób że, zawarł umowę z (...) A. S. (1)”, której przedmiotem było opracowanie biznesplanu dla inwestycji Hotel, bez należytej weryfikacji warunków dotyczących wykonania umowy, sposobu realizacji, ceny, jakości oraz działania w sposób oszczędny i celowy, do czego zobowiązany był Regulaminem udzielania zamówień w przedsiębiorstwie ” (...) S.A.” z siedzibą w R. z dnia 26 marca 2013 roku, po czym w dniu 30 września 2013 roku powyższą umowę rozwiązał, wypłacając bezzasadnie zleceniobiorcy kwotę 18.450 zł w sytuacji możliwego wykonania powyższych zleceń przez etatowego pracownika spółki (...) S.A.,

tj. o czyn z art.296§1kk w zw. z art.12kk. i za to na podstawie art. 296§1k.k. w zw. z art. 4 § 1k.k. z ( w brzmieniu ustawy przed nowelizacja , która weszła w życie z dniem 01.07.2015r ) wymierza mu karę 1 ( jednego ) roku pobawienia wolności, a na podstawie art. 33§ 1i 2 k.k. karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych każda po 100zł;

II. na podstawie art. 69§1k.k. i art. 70§1 k.k. w zw. z art. 4 § 1k.k. z ( w brzmieniu ustawy przed nowelizacja , która weszła w życie z dniem 01.07.2015r) warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 3 ( trzech) lat próby;

III. na podstawie art. 46§ 1k.k. w zw. z art. 4 § 1k.k. z ( w brzmieniu ustawy przed nowelizacja , która weszła w życie z dniem 01.07.2015r ) orzeka od oskarżonego na rzecz strony pokrzywdzonej spółki (...) S.A. kwotę 200 000 zł( dwieście tysięcy ) tytułem częściowego naprawienia szkody;

IV. zasądza od oskarżonego na rzecz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego adw. M. C. kwotę 20.910 zł tytułem poniesionych kosztów zastępstwa procesowego;

V. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe i wymierza mu opłatę w kwocie 2180 złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 327/17

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

S. M. (1)

I

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 12 listopada 2010 roku Marszałek Województwa (...) utworzył w miejsce Państwowego Zakładu (...), Spółkę (...) S.A. Marszałek Województwa został właścicielem 100 procent akcji powołanej spółki. Cel spółki określony został w statucie, zakładającym działalność promocyjną D. oraz obszaru (...) w oparciu o produkt tradycyjny poprzez podejmowanie działań na rzecz podnoszenia wartości lokalnych produktów tradycyjnych, edukację ekologiczną, stworzenie infrastruktury edukacyjnej, wspieranie inicjatyw ekologicznych, podejmowanie działań na rzecz ochrony ekosystemu rezerwatu (...) zgodnie z występującą na danym obszarze formą ochrony przyrody, promocję środowiska naturalnego i krajobrazu, rozwój turystyki, hodowlę ryb, w szczególności karpia, wykorzystanie zasobów naturalnych z uwzględnieniem istniejących na tym terenie form ochrony przyrody, prowadzenie badań przyrodniczo - rozwojowych w dziedzinie nauk przyrodniczych, współpracę z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami edukacji ekologicznej i organizacjami ekologicznymi, pozyskiwanie inwestorów, przygotowywanie i wdrażanie projektów finansowanych ze środków zewnętrznych oraz ich pozyskiwanie. Kapitał zakładowy dla tak powstałej spółki wynosił początkowo 1 milion złotych. Zgodnie z postanowienia statutu, organami spółki było walne zgromadzenie, Rada Nadzorcza składająca się z od 5 do 7 członków, powoływanych na 3 letnią kadencję oraz Zarząd składający się z 1 do 3 członków, w tym prezesa powoływanego przez Radę Nadzorczą.

Pierwszym prezesem spółki była A. K. (1) pełniącą swoją funkcję do dnia 28 lutego 2012 roku, kiedy to Rada Nadzorcza (...) S.A. wybrała nowego prezesa w osobie S. M. (1).

- częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

k. 2320-2325, 2331-2339, 2480-2485, 2537-2545, 2581-2591, 2719-2726, 2793-2798, 4684-4685, 4687-4692, 4694-4704, 5096-5105, 5106-5114, 5116-5119, 5124-5132

- zeznania P. K. (1)

k. 2-6, 72-82, 1015-1017, 5133-5137

- zeznania J. K. (1)

k. 160-164, 518-522

- zeznania R. Z.

k. 602-605, 774-779, 804-806, 1010-1013, 1663-1665

- zeznania B. K.

k. 643-645, 789-794, 5167-5168

- zeznania W. M.

k. 796-803, 5174-5175

- zeznania P. Ś.

k. 885-813, 884-890, 5178

- zeznania J. P.

k. 918-925, 5235

- zeznania W. G.

k. 986-988,5237

- kserokopia segregatora „Akta osobowe”

k. 2356-2363

- kserokopie akt rejestrowych

k. 1-1028 Załącznika T. I-IV

W dniu 15 października 2012 roku w R. doszło do podpisania umowy o pracę pomiędzy spółką (...) S.A. a zespołem projektantów w osobach R. K. (1), R. J. (1) i B. B. (1). Przedmiotową umowę ze strony pracodawcy parafował Prezes S. M. (1). O wyborze tej formy zdecydował S. M. (1), rezygnując z trybu przetargowego i stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. Wcześniej o swych zamiarach w tym względzie poinformował Radę Nadzorczą, która nie zgłosiła sprzeciwu, akceptując pomysł Prezesa M..

Zakres umowy obejmował opracowanie dokumentacji projektowej - kosztorysowej obiektów budowlanych położonych na terenie spółki (...) S.A. w R.. Przedmiot umowy podpisanej z członkami zespołu projektowego zakładał między innymi przeprowadzenie inwentaryzacji architektoniczno-budowlanej obiektów przeznaczonych do remontu będących w zasobach spółki, przebudowy, rozbudowy lub adaptacji, opracowanie projektów budowlanych, koncepcji trasy edukacyjnej, a także przygotowywanie wszystkich informacji, wystąpień, wniosków niezbędnych w procesie formalno-prawnym w odpowiednich instytucjach. Szczegółowy zakres ich obowiązków określał §1 niniejszej umowy.

Zgodnie z postanowieniami umowy członkowie zespołu projektowego swoje obowiązki mieli wykonywać w pełnym wymiarze godzin, w systemie zadaniowego czasu pracy z zobowiązaniem do postępowania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, Statutem i Regulaminem spółki. Umowa była zawarta na czas określony do dnia 15 lutego 2013 roku. Przyjęto, iż rozwiązanie umowy może nastąpić z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia.

Zgodnie z zapisem § 3 ustalono, iż zespół projektantów z tytułu wykonywanej pracy będzie otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 17.000zł brutto miesięcznie na osobę. Z każdym członkiem zespołu została podpisana identyczna umowa o pracę, bez zróżnicowania jej w zakresie obowiązków i wynagrodzenia. Przed zawarciem powyższej umowy, każdy z członków zespołu projektantów w dniu 15 października 2012 roku złożył pisemne oświadczenie, z treści którego wynikało, iż posiada niezbędne i odpowiednie wykształcenie i doświadczenie dla wykonania powierzonych mu zadań zleconych przez zleceniodawcę (...) S.A. R. J. (1) wskazał, iż posiadał niezbędne wykształcenie i doświadczenie dla wykonywania powierzonych mu zadań w zakresie opracowywania projektów budowlanych i wykonawczych w branży instalacji sanitarnych, R. K. (1) w branży architektonicznej i konstrukcyjno-budowlanej, zaś B. B. (1) w zakresie opracowywania kosztorysów inwestorskich, przedmiarów robót, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych dla planowanych inwestycji w spółce (...) S.A.

Z uwagi na nieduży zakres prac wykonanych przez członków zespołu, w dniu 12 lutego 2013 roku został podpisany aneks nr (...) do umowy o pracę z dnia 15 października 2012 roku. Ze strony spółki, zgodę na kontynuowanie prac wydał Prezes S. M. (1), składając stosowny podpis pod umową z każdym z członków zespołu projektantów. Przedmiotowy aneks zakładał kontynuowanie pracy przez zespół projektantów, przy jednoczesnym utrzymaniu poziomu ich wynagrodzenia. Czas realizacji umowy wydłużono, określając termin jego wykonania do dnia 15 grudnia 2013 roku. Zgodnie z zapisami aneksu zakres ich obowiązków został częściowo rozszerzony o kolejne zadania, szczegółowo opisane w §1 aneksu z dnia 12 lutego 2013 roku.

Przed zawarciem powyższego aneksu członkowie zespołu przedłożyli sprawozdanie z realizacji umowy, składając stosowne podpisy pod sprawozdaniem. Wynikało z niego, iż zakres części poszczególnych prac został zrealizowany, a do wielu z nich, na przykład zlecone prace inwentaryzacyjno-budowlane, opracowanie koncepcji wymagały dalszego kontynuowania.

Kolejnym aneksem nr (...) z dnia 15 grudnia 2013 roku okres pracy członków zespołu przedłużono do 31 grudnia 2014 roku, jednocześnie obniżając ich wynagrodzenie do kwoty 12.000zł brutto miesięcznie na osobę. Zgodnie z jego zapisami członkowie zespołu mieli kontynuować prace określone przedmiotem umowy.

Ostatni aneks jaki zawarto z członkami zespołu został podpisany w dniu 19 grudnia 2014 roku, na mocy którego okres ich pracy wydłużono do dnia 31 marca 2015 roku, przy zachowaniu kwoty wynagrodzenia ustalonej wcześniejszym aneksem. Przedłużenie czasu pracy aneksami do umowy członków zespołu projektantów było uzasadnione koniecznością dokończenia zakresu zleconych prac.

B. B. (1) w ramach pracy zespołu zajmowała się czynnościami administracyjno-technicznymi. Nie miała ona wykształcenia i uprawnień potrzebnych do sporządzania projektów. Przygotowywała i porządkowała dokumentację projektową. B. B. (1) sporadycznie uczestniczyła w spotkaniach zespołu projektowego. Jedynie – około dwóch, trzech razy – pojawiła się w R.. Nie tworzyła również korespondencji związanej z projektem. Jedynie w dniu 12 listopada 2012r. została wysłana jedna wiadomość ze skrzynki (...)

Nieformalnie w skład zespołu wchodził również W. S. (1), który będąc partnerem B. B. (1) zastępował ją w spotkaniach i wyjazdach. To on początkowo przedstawiany był pracownikom (...) S.A., m.in. E. S., jako jeden z zespołu architektów.

Łącznie z tytułu zatrudnienia przez cały okres trwania umowy ze spółką (...) S.A. członkowie zespołu projektowego otrzymali wynagrodzenie w łącznej kwocie 1.539.555,25zł brutto.

- częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

k. 2320-2325, 2331-2339, 2480-2485, 2537-2545, 2581-2591, 2719-2726, 2793-2798, 4684-4685, 4687-4692, 4694-4704, 5096-5105, 5106-5114, 5116-5119, 5124-5132

- zeznania P. K. (1)

k. 2-6, 72-82, 1015-1017, 5133-5137

- częściowo zeznania B. B. (1)

k. 105-109, 1203-1215, 5156-5159

- zeznania R. K. (1)

k. 110-111, 1177-1189, 5162

- zeznania R. J. (1)

k. 114-126, 1190-1202, 5159-5160

- zeznania M. M. (1)

k. 625-634, 2710-2713, 5167

- zeznania P. Ś.

k. 885-813, 884-890, 5178

- zeznania E. S.

k. 836-850, 5176

- zeznania M. D.

k. 875-883, 926-930, 2528-2533, 2661-2666, 5147-5150

- zeznania J. P.

k. 918-925, 5235

- zeznania W. N.

k. 939-952, 2756-2764, 5236

- zeznania A. K. (2)

k. 952-955, 5234

- zeznania W. G.

k. 986-988, 5237

- zeznania W. J. (1)

k. 1219-1223, 5188

- zeznania A. P. (1)

k. 1224-1229, 5188

- zeznania B. S.

k. 1269-1272, 1288-1295, 5187

- częściowo zeznania A. S. (1)

k. 1274-1282, 2566-2571, 2577-2580, 5253-5254

- zeznania A. H.

k. 1284-1287, 5198-5199

- zeznania V. M.

k. 1331-1333, 5200

- zeznania W. S. (1)

k. 1595-1603, 5200-5202

- zeznania G. G. (1)

k. 1605-1607, 5247

- opinia biegłego z zakresu budownictwa i szkód górniczych I. M. wraz z opinią uzupełniającą i ustną opinią uzupełniającą

k. 1725-2129, 3026-4585 (...)- (...), (...)- (...), (...)- (...)

- opinia z zakresu księgowości oraz zarządzania i ekonomiki podmiotów gospodarczych B. M. wraz ustną opinią uzupełniającą

k. 4597-4626, 5318-5331, 5375-5376

- opinia biegłego sądowego z zakresu zamówień publicznych P. F.

k. 5531-5541, 5561-5564

- umowa o pracę z 15-10-2012r. z aneksem

k. 8-15, 2670-2675ae

- sprawozdanie z 12-02-2013r.

k. 16-20, 2675af-2675au

- lista obecności

k. 349--394

- protokoły oględzin

k. 2219-2229, 2230-2247

- sprawozdanie z analizy

k. 2617-2654

- oświadczenia członków zespołu

k. 2667-2669

- zestawienie wynagrodzenia członków zespołu

k. 2708, 2714

- protokół oględzin sprawozdania

k. 2715-2718

- protokół oględzin dokumentacji email z załącznikiem

k. 2778-2790, k. 1-1008 Załączniki T.I-IV

W dniu 2 stycznia 2013 roku w R. została podpisana umowa pomiędzy spółką (...) S.A. reprezentowaną przez Prezesa S. M. (1), a firmą (...).J.” s.c. (...). Przedmiotem umowy było świadczenie usług doradztwa w zakresie opracowania tzw. „Planu rewitalizacji przedsiębiorstwa (...) w latach 2013-2018”. Zakres obejmował 4 główne cele, w tym ocenę polityki i możliwych kierunków rozwoju spółki, analizę założeń strategicznych w postaci wizji, misji i celów, weryfikowanie zaplanowanych działań inwestycyjnych i ustalenie, zidentyfikowanie potencjalnych podmiotów pozostających w sferze i działalności (...) S.A.. Powyższa umowa zakładała czas jej obowiązywania do 29 marca 2013 roku. Za wykonanie umowy zleceniobiorca miał otrzymać wynagrodzenie w łącznej kwocie 30.750zł brutto po odebraniu protokołu odbioru przez zleceniodawcę.

W dniu 25 marca 2013 roku Prezes Spółki (...) S.A. S. M. (1) zawarł z (...) aneks numer (...), którym zgodnie z treścią §2, wydłużono czas obowiązywania podpisanej w dniu 2 stycznia 2013 roku umowy do dnia 30 grudnia 2013 roku. Zastrzeżono, że każda ze stron będzie mogła rozwiązać umowę za obustronnym porozumieniem wcześniej, a jej §1 otrzymał nowe brzmienie poprzez ujęcie wynagrodzenia przyznanego firmie (...) (...) Na podstawie podpisanego aneksu za wykonywane dalsze usługi doradcze spółka ta miała otrzymać kolejne wynagrodzenie w łącznej kwocie 36.137,40 zł, na podstawie faktur, obejmujących okres od sierpnia 2013 roku do grudnia 2013 roku.

W dniu 2 kwietnia 2013 roku została wystawiona faktura VAT o nr (...) „Usługa doradcza zgodnie z umową z dnia 02.01.2013r.”, W dniu 10 kwietnia 2013 roku prace wykonane przez (...) zostały odebrane bez żadnych zastrzeżeń. Faktura, która po sprawdzeniu 22 kwietnia 2013 roku przez Prezesa spółki S. M. (1) i główną księgową została zaakceptowana i przekazana do realizacji. D. M. (1) nie sporządził żadnego dokumentu związanego z doradztwem odnośnie planu rewitalizacji. Jego działania miały się ograniczyć do przekazania wiedzy i spostrzeżeń S. M. (1) w formie ustnej podczas ich spotkań.

Niezależnie od umowy z (...) s.c. odnośnie usług doradztwa przy sporządzaniu planu rewitalizacji, od 2012r. w spółce (...) podjęte zostały działania zmierzające do opracowania takiego planu. Działania w tym zakresie przeprowadzali P. K. (1) i M. D., która przygotowała dane finansowe w postaci kosztów, przychodów, bilansów i rachunków. Wynikiem ich działań był dokument „Plan rewitalizacji Przedsiębiorstwa (...) S.A. na lata 2013-2020”.

Został on przyjęty i zaaprobowany przez Prezesa Spółki S. M. (1) uchwałą nr 9/2013 w dniu 28 marca 2013 roku, a więc 3 dni po podpisaniu aneksu do umowy z firmą (...).J.” s.c. (...). Żaden z pracowników spółki (...), w tym zaangażowani w sporządzenie planu P. K. (1) i M. D. nie mieli kontaktu z D. M. (1). Nie był on widziany w R., a żadna z jego uwag czy też porad nie została przedstawiona w trakcie tworzenia przedmiotowego planu.

- częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

k. 2320-2325, 2331-2339, 2480-2485, 2537-2545, 2581-2591, 2719-2726, 2793-2798, 4684-4685, 4687-4692, 4694-4704, 5096-5105, 5106-5114, 5116-5119, 5124-5132

- zeznania P. K. (1)

k. 2-6, 72-82, 1015-1017, 5133-5137

- zeznania P. Ś.

k. 885-813, 884-890, 5178

- zeznania J. P.

k. 918-925, 5235

- częściowo zeznania D. M. (1)

k. 932-938, 5235-5236

- opinia z zakresu księgowości oraz zarządzania i ekonomiki podmiotów gospodarczych B. M. wraz z ustną opinią uzupełniającą

k. 2868-2881, 5318-5331, 5375-5376

- umowa z dnia 02-01-2013r.

k. 41-42, 236-238

- aneksy do umowy

k. 44, 240-241, 250

- faktura

k. 50, 52, 239, 242-247

- korespondencja mailowa

k. 45-49, 51

- uchwała wraz z Planem Rewitalizacji

k. 219-234

- lista operacji bankowych

k. 249

- opinia Instytutu (...) w K.

k. 2159-2174

- protokół oględzin

k. 2248-2282

S. M. (1) jako Prezes (...) S.A. nawiązał również współpracę z firmą (...) A. S. (1).

W dniu 1 marca 2013 roku zawarł umowę o współpracy z (...), której przedmiotem było strategiczne doradztwo przy realizacji przez spółkę (...) S.A. inwestycji „Budowa i wyposażenie przetwórni ryb w przedsiębiorstwie (...) S.A.”. Na jej podstawie (...) zobowiązany był do optymalizacji kosztów, działań logistycznych i kosztów, opracowaniu i monitoringu procesów inwestycyjnych, analiz i strategii oraz współpracy z partnerami w zakresie działań gospodarczych prowadzonych przez (...) S.A. Z tytułu wykonywania obowiązków wynikających z treści umowy A. S. (1) miał otrzymywać miesięcznie 10.000zł powiększone o należny podatek VAT. Płatność miała się odbywać na podstawie faktury VAT przesłanej zleceniodawcy. Powyższą umowę następnie przedłużono aneksem nr (...) z dnia 30 lipca 2013 roku, na mocy którego wykonawca został zobowiązany dodatkowo do stworzenia bazy teleadresowej potencjalnych kontrahentów zakupowych dla portofolio produktów rybnych zleceniodawcy oraz uczestniczenia w spotkaniach informacyjno-promocyjnych. Zgodnie z zapisem aneksu podstawą wypłacenia kwoty 6150 zł miało być sporządzenie bazy w wersji elektronicznej jak i papierowej.

A. S. (1) wykonując umowę przyjeżdżał do R., rozmawiał z pracownikami spółki i dzielił się swymi uwagami i wiedzą w tym zakresie. Następnie wystawiał faktury VAT, do których dołączał zestawienie wykonanych prac. Na tej podstawie spółka (...) S.A. wypłaciła mu łącznie kwotę 67650zł. Choć w raporcie prac wykazano czynności związane z tworzeniem bazy, nie została ona dołączona w formie pisemnej do umowy głównej, tak jak wymagała tego umowa.

A. S. (1) stworzył jednak taką bazę, a po zatrudnieniu w spółce (...) przekazał ją w wersji elektronicznej pracownikowi spółki (...) celem jej uaktualnienia.

- częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

k. 2320-2325, 2331-2339, 2480-2485, 2537-2545, 2581-2591, 2719-2726, 2793-2798, 4684-4685, 4687-4692, 4694-4704, 5096-5105, 5106-5114, 5116-5119, 5124-5132

- zeznania E. S.

k. 836-850, 5176

- zeznania M. D.

k. 875-883, 926-930, 2528-2533, 2661-2666, 5147-5150

- zeznania J. P.

k. 918-925, 5235

- częściowo zeznania A. S. (1)

k. 1274-1282, 2566-2571, 2577-2580, 5253-5254

- zeznania M. J. (1)

k. 2603-2606, 5251

- opinia z zakresu księgowości oraz zarządzania i ekonomiki podmiotów gospodarczych B. M. wraz z ustną opinią uzupełniającą

k. 2868-2881, 5318-5331, 5375-5376

- umowy o współpracy

k. 27-33, 260-264

- aneks

k. 288-289

- faktury

k. 265, 269, 274, 280, 285, 290

- zestawienie prac

k. 266-268, 270-273, 275-279, 281-284, 286-287, 291-294

- opinia Instytutu (...) w K.

k. 2159-2174

- protokół oględzin

k. 2607-2608a

Kolejną umową z firmą (...) była podpisana w dniu 16 sierpnia 2013 roku umowa polegająca na opracowaniu biznesplanu dla nowo realizowanej przez (...) inwestycji pod nazwą Hotel wraz z przynależną do niego restauracją i salą bankietowo-konferencyjną. Zgodnie z §3 umowy „Go 4 (...) zobowiązany był do opracowania biznesplanu w aspekcie strategicznym jak i operacyjnym, analizy finansowej i ekonomicznej uzasadniającej opłacalność niniejszego zadania, koncepcji eventów, wsparcia działań zakupowych, przygotowywaniu niezbędnej dokumentacji jak i bieżącej współpracy z partnerami zewnętrznymi. Z tytułu wykonywania przedmiotu umowy „GO 4 (...) miał otrzymać wynagrodzenie w łącznej kwocie 45.000 zł, powiększone o należny podatek VAT. Miało być to wypłacane w 4 transzach na podstawie dołączonych faktur, a płatność pierwszej z nich w kwocie 15.000 zł miała nastąpić w dniu 30 września 2013 roku. Kolejne w równych transzach po 10.000 zł w odstępach miesięcznych.

W dniu 30 września 2013 roku strony zgodnie za porozumieniem rozwiązały powyższą umowę. A. S. (1) wystawił jednocześnie fakturę VAT o nr (...) na łączną kwotę 18.450 zł, która została zaakceptowana przez Prezesa S. M. (1). Dowodem uzasadniającym wypłatę pieniędzy dla A. S. (1) był dołączony załącznik w postaci 1 strony spisu treści biznesplanu dla inwestycji hotel. Biznesplan nie został jednak sporządzony.

- częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

k. 2320-2325, 2331-2339, 2480-2485, 2537-2545, 2581-2591, 2719-2726, 2793-2798, 4684-4685, 4687-4692, 4694-4704, 5096-5105, 5106-5114, 5116-5119, 5124-5132

- zeznania P. K. (1)

k. 2-6, 72-82, 1015-1017, 5133-5137

- zeznania M. D.

k. 875-883, 926-930, 2528-2533, 2661-2666, 5147-5150

- zeznania J. P.

k. 918-925, 5235

- częściowo zeznania A. S. (1)

k. 1274-1282, 2566-2571, 2577-2580, 5253-5254

- umowa o współpracy

k. 34-35, 295-298

- faktura (...)

k. 36, 252

- załącznik do faktury (...) Plan dla Inwestycji Hotel

k. 37, 253

- zestawienie prac

k. 254-257

- oświadczenie o rozwiązaniu umowy

k. 258

- lista operacji

k. 259

- opinia Instytutu (...) w K.

k. 2159-2174

W dniu 5 kwietnia 2013 roku w L. została zawarta umowa partnerska na rzecz realizacji projektu „Tajemniczy D. – nauczyciel edukacji regionalnej” o nr ewidencyjnym (...).09.04.00-02-082/12 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego pomiędzy spółką (...) S.A. reprezentowaną przez S. M. (1), a Agencją (...) S.A. reprezentowaną przez J. R.. Przed zawarciem powyższej umowy spółka (...) S.A. w dniu 9 kwietnia 2013 roku złożyła wniosek o dofinansowanie projektu z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. W dniu 23 maja 2013 roku pomiędzy Województwem (...) reprezentowanym między innymi przez Wicemarszałka R. M. a (...) S.A. reprezentowanymi przez Prezesa spółki S. M. (1) została podpisana umowa o dofinansowanie projektu, w ramach której (...) S.A. przyznano kwotę 707.290,00zł, z czego większość kwoty pochodziła z funduszy unijnych. Zakres umowy przewidywał realizację umowy w ramach Priorytetu IX” Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionie” Działania 9.4 „wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty”. Przedmiotem było podniesienie kwalifikacji 270 nauczycieli zatrudnionych w szkołach na obszarach wiejskich Województwa (...) poprzez przeszkolenie ich w okresie 21 miesięcy w zakresie czterech modułów tematycznych. Powyższy cel miał zostać osiągnięty poprzez realizację szkoleń dla nauczycieli w edukacji zintegrowanej klas I-III szkół podstawowych rozłożonych na 18 edycji. Umowa partnerska zakładała, że (...) S.A. pełnić będą funkcję lidera partnerstwa, zaś (...) S.A. funkcję partnera w realizacji projektu. Szczegółowy zakres odpowiedzialności i zadań pomiędzy partnerami określały zapisy umowy o partnerstwie. Między innymi o tym, iż na liderze projektu spoczywa obowiązek koordynowania, monitorowania i nadzorowania prawidłowości działań partnerów przy realizacji zadań zawartych w umowie.

W wersji pierwotnej realizacja niniejszego projektu miała być realizowana w ramach umowy partnerskiej zawartej pomiędzy spółką (...) S.A., a Stowarzyszeniem Unia (...). W wyniku analizy przeprowadzonej przez pracownika Wydziału Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego w Urzędzie Marszałkowskim we W. stwierdzono niezgodność zawartej umowy partnerstwa z dokumentem „zakres realizacji projektów partnerskich określony przez Instytucję Zarządzającą Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki” rozdz. III pkt. 16, mówiący między innymi o tym, iż” nie może zostać zawarte partnerstwo obejmujące podmioty, które są ze sobą powiązane”. W omawianym przypadku niemożność realizacji powyższej umowy wynikała z faktu występowania w obu podmiotach osoby S. M. (1) na stanowisku prezesa. W związku z powyższym doszło do wyboru nowego (...) S.A., jako którego wskazano Agencję (...) S.A.

W związku z obowiązkami wynikającymi z rocznego planu kontroli oraz zakresu obowiązków działu kontroli projektów współfinansowanych ze środków unijnych a także w związku z artykułami prasowymi dotyczącymi wystąpienia nieprawidłowości podczas realizacji zamówień publicznych w Agencji (...) S.A. dotyczących naruszenia przepisów Ustawy Prawo Zamówień Publicznych, w tym zasad bezstronności i obiektywizmu w dniach od 2 do 3 lipca 2014 roku, została przeprowadzona przez pracowników Urzędu Marszałkowskiego we W. Województwa (...) kontrola doraźna dotycząca projektu „Tajemniczy D. – nauczyciel edukacji regionalnej” .

Z treści decyzji nr (...) Marszałka Województwa (...) z dnia 15 grudnia 2014 roku wynika, iż została sporządzona informacja pokontrolna opisująca uchybienia w zakresie realizacji umowy. Ponieważ powyższa informacja nie została podpisana przez (...) S.A., który wniósł do tego zastrzeżenia, w dniu 8 października 2014 roku Urząd Marszałkowski we W. wydał zalecenia pokontrolne. Wśród uchybień kontrola wykazała dwa uchybienia mające wpływ na kwestię rozliczeń. (...) S.A. dopuścił do udziału w postępowaniu przetargowym ofertę która powinna być odrzucona, jak również opis przedmiotu zamówienia został ujęty nieprecyzyjnie, w sposób uniemożliwiający uczciwą konkurencję. W zakresie pierwszego z uchybień, dotyczyło ono wyboru przez zamawiającego oferty nie spełniającej warunków wykonania usługi określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia sporządzonego przez (...) S.A. Na tej podstawie nałożono na spółkę korektę finansową w wysokości 25 procent wydatków kwalifikowanych poniesionych w związku z postępowaniem dotyczącym przetargu nieograniczonego, w łącznej wysokości 23.719,37zł. W ocenie kontrolujących, beneficjent naruszył tym samym zasady określone w wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, a opisanych w Umowie o dofinansowanie tego projektu. Decyzją Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 12 marca 2015 roku utrzymano w mocy decyzję Marszałka Województwa (...) z dnia 15 grudnia 2014 roku. Wskutek tej decyzji spółka (...) S.A. w dniu 27 marca 2015 roku przelała na konto Urzędu Marszałkowskiego pieniądze, występując jednocześnie o zwrot kwoty 50 procent poniesionych nakładów od (...) S.A.

W okresie od 20 do 22 kwietnia 2015 roku została przeprowadzona kolejna kontrola planowa w zakresie projektu (...) – nauczyciel edukacji regionalnej”. Wykazała ona kolejne nieprawidłowości na etapie weryfikacji wniosków o płatność. Na tej podstawie spółka musiała dokonać wpłaty części środków finansowych uznanych za niekwalifikowane w łącznej kwocie 43.051,03 zł, występując jednocześnie o zwrot kwoty 50 procent poniesionych nakładów od (...) S.A.

Ostatnia kontrola przeprowadzona w dniach 19-25 listopada 2015 roku wykazała kolejne nieprawidłowości na kwotę 10.225,42 zł. Kontrolujący stwierdzili 11 uchybień , w tym 5 kluczowych. Po złożeniu zastrzeżeń jedno z uchybień leżących po stronie (...) S.A. zostało przekwalifikowane na uchybienie istotne bez konsekwencji finansowych. Wszystkie pozostałe uchybienia dotyczyły partnera beneficjenta – firmy (...).

Łączna kwota jaka została zwrócona Urzędowi Marszałkowskiemu wyniosła na dzień 15 marca 2016 roku 45.301,61zł. Kwota ta nie pochodziła ze środków dotacji, a ze środków własnych spółki.

- częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

k. 2320-2325, 2331-2339, 2480-2485, 2537-2545, 2581-2591, 2719-2726, 2793-2798, 4684-4685, 4687-4692, 4694-4704, 5096-5105, 5106-5114, 5116-5119, 5124-5132

- zeznania M. W. (2)

k. 5152

- zeznania M. K. (1)

k. 158-159, 1616-1621, 5152-5153

- zeznania M. Z. (1)

k. 721-727, 5168-5169

- zeznania R. L.

k. 852-854, 2201-2203, 2862-2865, 5175-5176

- zeznania M. D.

k. 875-883, 926-930, 2528-2533, 2661-2666, 5147-5150

- zeznania M. U.

k. 1024-1028, 5188

- zeznania J. D. (1)

k. 1050-1055, 5186-5187

-zeznania J. R.

k. 1339-1345, 5254

- zeznania M. J. (2)

k. 1589-1593

- zeznania P. G.

k. 2396-2401, 2506-2508, 5246

- zeznania A. P. (2)

k. 2444-2447, 5246

- zeznania W. B.

k. 2476-2479, 5246

- umowa partnerska- Tajemniczy D. – nauczyciel edukacji regionalnej

k. 334-347

- opinia Instytutu (...) w K.

k. 2136-2158

- kserokopia dokumentacji związanej z kontrola projektu (...)

k. 2402-2441, 2451-2474

- przelewy bankowe

k. 2448-2450

- dokumentacja dot. projektu (...)

k. 2676-2706

- umowa partnerska z A.

k. 2895-2918

- umowa o dofinansowanie projektu

k. 2919-2928

- wniosek o dofinansowanie

k. 2929-2955

- dokumentacja dotycząca przeprowadzonej przez Urząd Marszałkowski kontroli projektu

k. 1-197 Załącznik T. I

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.

Częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy , Sąd jedynie częściowo dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego S. M. (1). Nie budziły żadnych wątpliwości Sądu te wyjaśnienia, w których szeroko odnosił się on do swego dorobku zawodowego, w tym do zatrudnienia w spółce (...). Doświadczenie, uznanie lokalne, opinia w środowisku pracy – potwierdzona zeznaniami świadków – były w pełni wiarygodne. Jednakże pozostawały one bez większego wpływu na ustalenia odnośnie konkretnych umów i zdarzeń będących przedmiotem tej sprawy.

W pełni wiarygodne były wyjaśnienia, w których oskarżony przedstawił formalną stronę podejmowanych czynności. Nie przeczył on bowiem zawieraniu umów będących przedmiotem niniejszej sprawy, sporządzaniu dokumentacji znajdującej się w aktach, zatwierdzaniu faktur i wypłaty wynagrodzenia projektantom, D. M. (1) i A. S. (1). W tym zakresie wyjaśnienia S. M. (1) potwierdzała całość materiału dowodowego.

Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania wyjaśnień oskarżonego wskazujących na przyczyny wyboru formy nawiązania współpracy z zespołem projektantów. W światle opinii biegłego P. F. (2), wyjaśnienia S. M. (1) w tym względzie są logiczne i w pełni korespondują z twierdzeniami biegłego. Inaczej ocenić należało twierdzenia oskarżonego związane z oceną kwalifikacji członków zespołu projektantów. O ile bowiem w przypadku R.K. i R. J. twierdzenia oskarżonego co do kwalifikacji tych osób potwierdził zgromadzony materiał dowodowy, to w odniesieniu do B. B. brak jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających to, że oskarżony badał jej kwalifikacje. Sami członkowie zespołu wskazali, że nikt nie żądał od nich żadnych dokumentów. Potwierdzających ich kwalifikacje. Żaden z nich nie wskazał również na to by przekazywał oskarżonemu dokumenty obrazujące ich doświadczenie zawodowe. Powoduje to, że Sąd nie dał wiary oskarżonemu co do tego by badał on kwalifikacje zawodowe członków zespołu projektowego. Całościowy obraz sprawy wskazuje natomiast na to, że oskarżony działał w tym względzie opierając się na informacjach W. S. (1), który polecił do zespołu osoby R.K. i R. J.. Co do przyczyn zatrudnienia B. B. (1) wyjaśnienia oskarżonego okazały się niewiarygodne. Szeroko opisywane jej kwalifikacje i niezwykle istotna zdaniem oskarżonego działalność w ramach zespołu nie znalazły potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, czyniąc wyjaśnienia oskarżonego niepotwierdzoną niczym linią obrony.

Podobnie ocenić należało twierdzenia oskarżonego, co do umowy zawartej z (...) s.c. D. M. (1). Twierdzenia oskarżonego w tym zakresie stoją w sprzeczności z zeznaniami P. K. i M.D. oraz innych pracowników spółki. Żaden ze świadków nie potwierdził tego, by D. M. wykonywał jakiekolwiek czynności na rzecz spółki. Co więcej, w świetle ich zeznań w spółce trwały już zaawansowane prace związane z planem rewitalizacji, co potwierdza wiadomość mailowa z marca 2013r. o sporządzeniu planu rewitalizacji. I w tym zakresie wyjaśnienia S. M. (1) przeczące wykonywaniu takich prac nie były wiarygodne. Powyższe wskazuje na to, że twierdzenia tak oskarżonego, jak i D. M., co do spotkań podczas których świadek wywiązywał się z umowy doradzając podczas rozmów z oskarżonym są wyłącznie przyjętą na potrzeby postępowania linią obrony. Tym bardziej, iż mimo tego, że jak wskazywał świadek, ze spotkań tych oskarżony sporządzał notatki, brak jest jakiegokolwiek materialnego odzwierciedlenia tych spotkań. Świadkowie –P. K. i M.D. nie wskazali tez , by oskarżony przekazywał im odnośnie przygotowanego przez nich planu rewitalizacji uwag czy tez porad , które miałyby pochodzić od D. M..

Sąd dał natomiast wiarę S. M. (1) w części, w której opisał współpracę z A. S. (1). Wykonywanie zadań na rzecz (...) potwierdzili inni świadkowie. A. S. (1) był widywany w siedzibie spółki i konsultował się z innymi pracownikami. Wyjaśnienia oskarżonego wskazujące na tą działalność A. S. znalazły zatem potwierdzenie tworząc spójną całość. Były one również logiczne, jak też wpisywały się w drogę zawodową A. S.. Z uwagi na dobrze wykonywane zlecenie została mu bowiem zaproponowane zatrudnienie w spółce (...). Oskarżony nie przeczył i temu, że do faktury związanej w z inwestycją Hotel nie został dołączony biznesplan, a jedynie jego spis treści, co w pełni korespondowało z zeznaniami świadka S..

Nadto Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania wiarygodności wyjaśnień oskarżonego co do realizacji projektu Tajemniczy D.. Okoliczności ubiegania się o wsparcie finansowe, współdziałanie z firmą (...), przeprowadzone kontrole i nałożone w ich wyniku korekty finansowe zostały przez oskarżonego przedstawione konsekwentnie i spójnie z materiałem dowodowym w postaci dokumentów i zeznań świadków zaangażowanych w ten projekt. Zeznania tych osób potwierdziły przy tym wyjaśnienia oskarżonego wskazujące na fakt, iż korekty finansowe nie są niczym nadzwyczajnym i zdarzają się w trakcie realizacji projektów.

1.1.1.

Zeznania P. K. (1)

Sąd, co do zasady dał wiarę zeznaniom P. K. (1). Świadek był konsekwentny w swych zeznaniach. Jego zeznania w sposób jednoznaczny negatywnie opisują działania podejmowane przez oskarżonego.

Świadek co do zatrudnienia B. B. (1), R. K. (1), R. J. (1) wskazał, iż zawarcie umowy o pracę z członkami zespołu projektowego, a nadto późniejsze ich kilkukrotne aneksowanie naraziło spółkę na straty finansowe. O tej formie zatrudnienia osobiście zdecydował prezes S. M. (1), który zatrudnił ich jako ekspertów z uwagi na posiadane kwalifikacje. W swoich zeznaniach wskazał on, że po pierwsze zakres ich prac byłby tańszy, gdyby wybrano tryb przetargów. Spółka nie poniosłaby wtedy takich nakładów finansowych. Ponadto zakres ich prac nie obejmował całego procesu, ponieważ (...) S.A. ponosiły dodatkowe koszty z tytułu chociażby opracowania dokumentacji w branży elektrycznej. Według niego, koszt opracowania identycznej dokumentacji wykonanej przez członków zespołu projektowego, w ramach przetargów byłby niższy o kwotę około 1 miliona złotych, niż łączna kwota ich wynagrodzenia. O ile zeznania świadka opisujące powstanie i działanie zespołu, rolę w niej B. B. (1) i W. S. (1), jako potwierdzone stosowną dokumentacją stanowiły podstawę ustalenia stanu faktycznego, o tyle jego przemyślenia i wnioski związane z brakiem zastosowanie procedury przetargowej Sąd uznał za nieprzydatne. Okoliczność ta była bowiem przedmiotem badania przez biegłego, który w oparciu o swą specjalistyczną wiedzę wypowiedział się w tej kwestii.

Odnośnie współpracy z„D.J.” s.c. zeznał on, iż umowa z D. M. (1) w zakresie stworzenia planu rewitalizacji w spółce (...) S.A. w latach 2013-2018 skutkowała niezasadnym wypłaceniem mu pieniędzy w kwocie 30.750zł. Mianowicie plan taki stworzył świadek wspólnie z główną księgową M. D., a który to został zatwierdzony w marcu 2013 roku. Dotyczył on założeń finansowych, inwestycyjnych, marketingowych i produkcyjnych spółki. Wcześniej takiego planu w spółce nie było. Dlatego też, on wspólnie z M. D. w 2012 roku rozpoczęli prace nad takim planem. Pod sam koniec prac Prezes S. M. (1) oświadczył mu, iż podpisał umowę z D. M. (1), celem ich wsparcia w pracy nad tym planem. Jednakże w tych pracach nigdy D. M. (1) nie uczestniczył. Plan taki został zatwierdzony w dniu 28 marca 2013 roku. Potwierdzeniem tego faktu jest wysłana przez niego w dniu 21 marca 2013 roku wiadomość email o sporządzeniu planu rewitalizacji spółki z uwzględnieniem założeń strategicznych, którego zakres pokrywał się z aneksem umowy zawartej w dniu 25 marca 2013 roku z „D.J.” s.c. (...). Potwierdzeniem tego jest również kolejna wiadomość email wysłana przez Prezesa S. M. (1) do P. K. (1) z dnia 1 marca 2013 roku, informująca go o danych do umowy, jej wzorze, a której treść dotyczyła przygotowania planu rewitalizacji spółki, którą miałby wykonywać „D.J.” s.c. (...) jest, iż pomimo zawarcia umowy w dniu 2 stycznia 2013 roku pomiędzy (...) S.A. a (...) prezes S. M. (1) w dniu 25 lutego 2013 roku zwraca się do D. M. (1) o przesłanie danych firmy niezbędnych do zawarcia umowy, co może wskazywać na pozorność i fikcyjność wykonywanych usług przez (...), nie znajdujących potwierdzenia w żadnych dokumentach związanych z realizacją powyższej umowy. Na rozprawie świadek dodał też, że prezes M. uzasadniając podpisanie umowy z D. M. , miał mu powiedzieć, że względem pana M. miał spłacić jakieś wcześniejsze zobowiązania. Dodał też ,iż poza fakturami nie widział żadnych dokumentów wytworzonych przez pana M. ,ani w formie elektronicznej ,ani pisemnej ,nigdy też nie widział w firmie (...). Potwierdziła to świadek M. D. podając, że D. M. (1) nigdy jej nie doradzał w zakresie sporządzanej dokumentacji..

Świadek P. K. (1) odniósł się również do umowy z A. S. (1) opisując okoliczności jej zawarcia. I w tym przypadku zeznania świadka były pomocne w ustaleniu stanu faktycznego. P. K. (1) potwierdził w odniesieniu do tego fragmentu działania oskarżonego, że widział jedynie spis treści tego projektu, co jego zdaniem nie uzasadniało wypłaty wynagrodzenia.

1.1.1.

Zeznania M. D.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka M. D.. Świadek będąc Główną Księgową i Prokurentem spółki (...) zgodnie ze swą wiedzą opisała ten przedmiot działalności spółki, z którym wiązało się niniejsze postępowanie.

Świadek przedstawiła swą wiedzę odnośnie zatrudnienia w spółce zespołu projektowego. Choć wskazała, że nie jest w stanie merytorycznie odnieść się do zakresu jego prac to podniosła, że przyznane członkom zespołu wynagrodzenie, jak na ówczesne czasy było wysokie. Opisała również zachowanie oskarżonego tłumaczące brak wyłonienia członków zespołu w trybie przetargu.

Następnie świadek podał, że nie zna osoby o nazwisku D. M. (1) i nie zna też osób związanych ze spółką (...).J.sc D. M. (1). Raczej nie widziała pana M., a na pewno go nie poznała. Pan M. nigdy nie doradzał jej w zakresie sporządzanej dokumentacji, a firmę tą kojarzy tylko z podpisanych przez spółkę umów cywilno-prawnych oraz rozliczeń jakie dokonywała na rzecz tej spółki w oparciu o dokumentację. Świadek w oparciu o dokumentację przedstawiła kwoty korekt w ramach projektu Tajemniczy D. oraz w oparciu o dokumentacje w postaci faktur przedstawiła działania A. S. (1) we współpracy ze spółką (...). Wskazała jednocześnie , ze odnośnie umowy z firmą (...) D. S. , której przedmiotem było opracowanie biznesplanu dla inwestycji Hotel , powiedziała oskarżonemu ,iż po otrzymaniu faktury na kwotę 18.450zł brutto jest tylko w posiadaniu spisu biznesplanu i załącznika prac , co nie odpowiada zakresowi przedmiotowej umowy – oskarżony oświadczył jej , ze biznesplan jest i należy wypłacić pieniądze. Co do innych umów z D. S. nie miała zastrzeżeń, albowiem faktury były z protokołami odbioru zamówienia. Potwierdziła też jego faktyczna współpracę ze spółką.

Zeznania świadka w tym zakresie potwierdziły dokumenty księgowe. Jednocześnie M. D. wyjaśniła, że nie badała ona tego czy usługi opisane w fakturach zostały wykonane, skoro Prezes stwierdził że tak było. Wyjaśniła również , ze nie widziała na terenie spółki (...).

1.1.1.

Częściowo zeznania B. B. (1)

Sąd jedynie częściowo oparł się na zeznaniach B. B. (1). Nie było żadnych wątpliwości, co do wiarygodności jej zeznań w odniesieniu do samego faktu zawarcia umowy o pracę w ramach zespołu projektowego. Jednakże w pozostałym zakresie, a to co do zakresu zleconych i wykonywanych w ramach zespołu projektowego zadań zeznania świadka uznane zostały za nieprzekonujące. B. B. (1) dążyła w nich bowiem w sposób oczywisty do zwiększenia swego znaczenia w zespole i wykształcenia mylnego wyobrażenia o jej znaczącej roli. Sama zaś przyznała, że nie posiadała stosownego wykształcenia, a jej rola polegała na tworzeniu „koncepcji miękkich”. Jej zeznania są przy tym niekonsekwentne. W toku postępowania przygotowawczego świadek wskazywała na to, iż otrzymali we trójkę ten sam zakres obowiązków i to samo wynagrodzenie (k. 1212), by w toku postępowania sądowego wskazać, że zakres prac dla poszczególnych członków zespołu był różny. Zeznania B. B. (1) co do ilości spotkań w których uczestniczyła są przy tym sprzeczne z pozostałymi osobowymi źródłami dowodowymi. Przykładowo P. K. (1), który miał największy kontakt z zespołem projektowym wskazał, iż widział świadka B. w R. jedynie dwukrotnie, M. D. zeznała, że nigdy nie widziała żadnej kobiety jako architekta, a w spółce bywali tylko mężczyźni, a Dyrektor ds. (...) E. S. pierwszy raz spotkała się z B. B. (1) już po wizycie (...) na terenie spółki . Również świadek W. N. zeznała ,ze B. B. (1) widziała może 2 razy , jakoś końcem sierpnia lub września 2014r , możliwe ze po wizycie funkcjonariuszy (...). Zeznaniom świadka B., co do zakresu wykonanych prac przeczą też dowody rzeczowe. W szczególności analiza korespondencji mailowej i zgromadzonych dokumentów nie potwierdza znacznego nakładu pracy świadka (brak jest przykładowo jakichkolwiek dokumentów związanych z opracowaniem Koncepcji K. K., o którym rozwodził się świadek w swych zeznaniach). Z tych względów Sąd uznał w powyższym zakresie zeznania świadka za niewiarygodne.

1.1.1.

Zeznania R. K. (1)

Świadek w sposób konsekwentny i spójny z dokumentami zgromadzonymi w sprawie opisał w jaki sposób doszło do współpracy ze (...). Przedstawił swą drogę zawodową oraz kontakty z R. J. (1), B. B. (1), W. S. (1) i oskarżonym. Sąd nie znalazł żadnych okoliczności podważających zeznania świadka w tym zakresie. Nadto świadek w sposób obszerny wskazał na zakres wykonanych w ramach pracy projektów i zadań. Jego zeznania co do zakresu wykonanych prac nie były kwestionowane. Nadto w sposób zbieżny z R. J. (1) opisał rolę i udział w zespole projektowym B. B. (1) i W. S. (1).

1.1.1.

Zeznania R. J. (1)

Świadek w sposób konsekwentny i spójny z dokumentami zgromadzonymi w sprawie opisał w jaki sposób doszło do współpracy ze (...). Przedstawił swą drogę zawodową oraz kontakty z R. K. (1), B. B. (1), W. S. (1) i oskarżonym. Sąd nie znalazł żadnych okoliczności podważających zeznania świadka w tym zakresie. Nadto świadek w sposób obszerny wskazał na zakres wykonanych w ramach pracy projektów i zadań. Jego zeznania co do zakresu wykonanych prac nie były kwestionowane. Nadto w sposób zbieżny z R. K. (1) opisał rolę i udział w zespole projektowym B. B. (1), określając jej rolę jako pracę o charakterze czysto administracyjnym i jako łącznika między pozostałymi członkami zespołu. Wskazał, że W. S. (1) był nieformalnym koordynatorem zespołu. Jedynie na marginesie wskazać należy, iż w fazie postępowania sądowego zeznania świadka nieznacznie ewoluowały w sposób dążący do przedstawienia zwiększonej roli w zespole (...), co budzi wątpliwości Sądu co do ich wiarygodności w tym zakresie.

1.1.1.

Zeznania W. S. (1)

Sąd dał wiarę zeznaniom W. S. (1). Świadek opisał w jaki sposób poznał oskarżonego i jak doszło do jego nieformalnego udziału w zespole projektowym. Przedstawił kwalifikacje osób w nim uczestniczących oraz wykonane projekty. Jego zeznania w tej części potwierdzili zarówno R.K. i R. J., jak i świadkowie pracownicy (...) S.A.

Sąd dał również wiarę tym twierdzeniom świadka, w których odniósł się do zasadności zawarcia z członkami zespołu architektów umowy o pracę. Pominięcie procedury przetargowej w sposób tożsamy ocenił bowiem biegły F., który posiadał w tym zakresie wiadomości specjalne.

W sposób pełny i korelujący z zeznaniami R. K. i R. J. świadek przedstawił rolę i zadana wykonywane w zespole przez B. B. (1) wskazując na „wątek administracyjno-projektowy”. Świadek nie wyolbrzymiał jej roli, i choć oczywiście z uwagi na łączące ich relacje osobiste dążył do przedstawienia B. B. (1) w jak najkorzystniejszym świetle wskazał, że zajmowała się ona przepisywaniem opisów, kompletowaniem i zawożeniem dokumentacji, wykonywała dla spółki rzeczy, które nie były związane z czynnościami projektowymi. Jak zeznał sporządzić miała ona kilkanaście raportów, lecz świadek nie potrafił powiedzieć, czego one dotyczyły, mimo, iż jak zeznał śledził dokumentacje projektowe projektu.

1.1.1.

Zeznania M. M. (1)

Świadek opisała jak wyglądało zatrudnianie i zwalnianie pracowników w spółce (...). Opisała nadto dokumentację pracowniczą i zasady wynagradzania panujące w spółce. Przedstawiła przy tym jak wyglądało pod tym względem zatrudnienie osób wchodzących w skład zespołu projektowego. Zeznania świadka jako w pełni wiarygodne stanowiły podstawę ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie.

1.1.1.

Zeznania P. Ś.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania P. Ś.. Świadek, jako członek Rady Nadzorczej spółki opisał działanie i strukturę (...) S.A. Nadto odniósł się do wniosków pokontrolnych wynikających z kontroli przeprowadzonej przez Radę Nadzorczą po otrzymaniu anonimowego donosu opisującego nieprawidłowości w spółce. W szczególności wskazał, zbieżnie z J. P., że kontrola po donosie wykazała ,iż B. B. (1) nie miała specjalistycznego wykształcenia uprawniającego ją do wykonywania specjalistycznych prac architektonicznych, a wszyscy architekci mieli ten sam zakres obowiązków. Podał przy tym, iż w trakcie kontroli nie widział żadnej dokumentacji z zakresu podpisanej z (...) s.c. D. M. (1) umowy, a kontrola nie ujawniła żadnych namacalnych działań tej spółki. Opisał przy tym reakcję prezesa M., który tłumaczył to uzyskaniem doradczych wskazówek, porad i zleceń dotyczących przedmiotu umowy.

1.1.1.

Zeznania J. P.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania J. P.. Świadek jako członek Rady Nadzorczej spółki opisał działanie i strukturę (...) S.A. Nadto odniósł się do wniosków pokontrolnych wynikających z kontroli przeprowadzonej przez Radę Nadzorczą po otrzymaniu anonimowego donosu opisującego nieprawidłowości w spółce. W szczególności wskazał, zbieżnie z P. Ś., że kontrola po donosie wykazała ,iż B. B. (1) nie miała specjalistycznego wykształcenia uprawniającego ją do wykonywania specjalistycznych prac architektonicznych, a wszyscy architekci mieli ten sam zakres obowiązków i wynagrodzenie. Kontrola wzbudziła przy tym ich wątpliwości co do wysokości wynagrodzenia, bo znacznie przekraczało ono wysokość zarobków innych osób zatrudnionych w spółce. Podał przy tym, iż mieli wraz z P. Ś. wątpliwości co do zakresu doradztwa strategicznego. Nie było opisanych szczegółowo zakresów obowiązków, było to lakoniczne, tak jak rozliczenie samej umowy. Zdaniem świadka również analiza dokumentów firmy (...) nie dawała też odpowiedzi na pytanie co naprawdę ta firma wykonała i za jaką kwotę.

1.1.1.

Częściowo zeznania D. M. (1)

Sąd jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom świadka M..

Świadek w sposób wiarygodny opisał swą znajomość z oskarżonym. Nie taił tego, że znali się na gruncie towarzyskim. Nie przeczył też temu, że z rewitalizacją wcześniej nie miał do czynienia i nie miał w tym zakresie doświadczenia. W sposób w pełni wiarygodny opisał okoliczności, w jakich doszło do zawarcia umowy oraz treść zawartego kontraktu. Świadek zeznał również na okoliczność rozliczeń dokonanych z oskarżonym oraz przyjętego sposobu rozliczeń. Fakt wystawiania faktur nie budził wątpliwości. W tym zakresie tj. co do formalnej strony współpracy (...) s.c. ze spółką (...) zeznania świadka były w pełni wiarygodne. Jedynie w zakresie w jakim świadek twierdził, że nie można było w protokołach z wykonanych prac wpisywać innych informacji niż czas pracy zeznania te są zdaniem Sądu niewiarygodne, gdyż nie było żadnych przeszkód by protokół taki rozszerzyć o dodatkowe informacje.

Nie przekonują Sądu te zeznania, w których D. M. (1) odnosił się do merytorycznej strony współpracy. Świadek podawał, że spotykał się z Prezesem M. około 20 godzin w miesiącu podczas których omawiał założenia rewitalizacji. W spotkaniach tych miał nie uczestniczyć żaden inny pracownik spółki. Te zeznania są nielogiczne. Prezes Zarządu, w sytuacji natłoku spraw i ogromu zadań, a co najistotniejsze przy istnieniu szeregu pracowników w ramach zadań, których mieściły się aspekty rewitalizacji obiektu, nie poświęciłby aż tyle czasu na spotkania ze świadkiem celem ogólnych omówień, a nawet gdyby takie spotkania miały miejsce to – jak wynika z doświadczenia życiowego - brałby w nich udział inny pracownik. Co więcej, ze spotkań tych nie sporządzano żadnych dokumentów, a jedynie jak wskazał świadek miały być sporządzane przez oskarżonego nieformalne notatki, o których zresztą świadek nie wspominał już w toku postępowania sądowego i których śladu nie ma w aktach sprawy. Stąd też zeznania D. M. (1) opisujące sposób wywiązania się z umowy Sąd uznał za niewiarygodne i dążące jedynie do zmniejszenia odpowiedzialności oskarżonego i postawienia zarazem świadka M. w pozytywnym świetle.

1.1.1.

Zeznania E. S.

Świadek będąc Dyrektorem (...) w spółce (...) opisał swe spostrzeżenia związane z realizacją zlecenia przez zespół architektów. Potwierdziła ona nieformalną rolę W. S. (1) podając, że zostali jej przedstawieni architekci trzej mężczyźni: K., J. i S.. To z ich udziałem odbywały się spotkania. Odnosząc się do B. B. (1) podała, że po wizycie (...) odbyło się jedno spotkanie z architektami i na tym spotkaniu nie było już pana S. ,natomiast pojawiła się jakaś pani, nie wiedziała jak się ona nazywa, nie została jej ona przedstawiona (k 840). Podczas spotkania nie odezwała się ona ani słowem. Możliwe, że raz wcześniej widziała ją w biurze w R.. Zeznania świadka w tym zakresie korelują z całością materiału dowodowego, w tym z zeznaniami P. K. (1).

Świadek S. odniosła się też do współpracy z (...) s.c. podając, że nie wie nic na temat współpracy z tą firmą i nic na ten temat nie wie oraz do współpracy z A. S. (1) wskazując, że miał on wiedzę i kompetencję zarówno w sprzedaży i zarządzaniu procesami produkcyjnymi. Zdaniem świadka wykonywał on swoją pracę jako projekt menager.

1.1.1.

Zeznania W. N.

Pełnowartościowym materiałem dowodowym były zeznania koordynatora projektów inwestycyjnych W. N.. Świadek szeroko opisał działanie zespołu projektowego. Jego zeznania cechowała logiczność i spójność. Były one przy tym konsekwentne w toku całego postępowania. Świadek podał, że jako architektów przedstawiono mu R. J., R.K., B. B. i W S.. Potwierdziło to nieformalny udział w tym zespole (...). Nadto świadek szeroko odniósł się do zadań wykonywanych przez B. B. (1). Jak zeznał B. B. występowała jako pracująca pod R. K.. Według świadka nie podejmowała żadnych decyzji w sprawach projektowych, a zajmowała się jedynie ustaleniami funkcjonalnymi pomieszczeń. Ze swej strony nigdy nie wysyłał maili do świadka B.. Widział ją w firmie może 2 razy, możliwe, że po wizycie funkcjonariuszy (...) w spółce. Jedynym dokumentem jaki widział ,a który został podpisany przez B. B. i osobiście przez nią złożony w 2015r był projekt utwardzenia terenu wraz z budową zatoki autobusowej dla potrzeb hotelu (k. 2758). Zeznania świadka w pełni korelują w powyższym zakresie z zeznaniami pozostałych pracowników spółki (...) odnoszącymi się do tej kwestii.

1.1.1.

Zeznania A. K. (2)

Pomocniczo w ustaleniu stanu faktycznego Sąd posłużył się zeznaniami świadka odnoszącymi się do prac zespołu projektowego. Świadek zbieżnie z innymi osobami zatrudnionymi w spółce wskazał na udział w pracach zespołu (...). Podał, iż w skład zespołu wchodzili trzej mężczyźni p.K., p. R. J. (1) i p. S., i to oni zostali jej przedstawienie na jednym ze spotkań w R. przez pana M.. Świadek zeznał, że nie zna osoby o nazwisku B. B. (1), nie wie kim może być ta osoba, a na dokumentach, które otrzymywała nigdy nie widniało jej nazwisko. Nie znajdując podstaw podważających wiarygodność zeznań świadka Sąd oparł sią na nich w całości.

1.1.1.

Zeznania W. J. (1)

Zeznania świadka odnoszące się do zleconego przez R. J. projektu na rzecz (...) pozwoliły na poczynienie ustaleń co do rzeczywistego składu zespołu projektowego. Świadek wskazał wprost, że nie zna B. B. (1), a jego kontakt w związku z działaniem w R. ograniczał się do R. J., R. K. i W. S..

1.1.1.

Zeznania A. P. (1)

Zeznania świadka odnoszące się do zleconego przez zespół projektowy kosztorysu pozwoliły na poczynienie ustaleń co do rzeczywistego składu zespołu projektowego. Świadek zeznał, iż kontaktował się w sprawach merytorycznych z R.K., R. J. i W. S.. Z W. S. (1) miał też kontakt mailowy i to on kazał mu wystawić fakturę na firmę (...) należącą do B. B. (1). Świadek zbieżnie z pozostałymi osobowymi źródłami dowodowym wskazał, iż z B. B. nie rozmawiał nigdy na temat zakresu projektu, zlecenia czy samego kosztorysu. Kontakt z B. B. był tylko telefoniczny i dotyczył on formalności związanych z fakturą, płatnością itp.

1.1.1.

Zeznania A. H.

Zeznania świadka pozwoliły na ocenę kwalifikacji R. K.. Świadek opisał bowiem jego kwalifikacje i wyjaśnił, że w części, w której takowych nie posiadał R. K. korzystał z pomocy świadka, co miało miejsce m.in. przy projektowaniu drogi wewnętrznej na terenie R.. Zeznania świadka uznane zostały za w całości wiarygodne.

1.1.1.

Zeznania B. K.

Świadek będąc członkiem Rady Nadzorczej spółki opisała działania nadzorcze i schemat organizacyjny (...) S.A.. Nadto odniosła się do działalności oskarżonego jako Prezesa Zarządu oraz do otrzymanego przez Radę anonimu opisującego nieprawidłowości w spółce.

1.1.1.

Zeznania W. G.

Świadek będąc członkiem Rady Nadzorczej spółki opisała działania nadzorcze i schemat organizacyjny (...) S.A.. Nadto odniósł się do działalności oskarżonego jako Prezesa Zarządu oraz do otrzymanego przez Radę anonimu opisującego nieprawidłowości w spółce, w tym tych związanych z działalnością zespołu architektów.

1.1.1.

Zeznania W. M.

Świadek będąc członkiem Rady Nadzorczej spółki opisał działania nadzorcze i schemat organizacyjny (...) S.A.. Nadto odniósł się do działalności oskarżonego jako Prezesa Zarządu oraz do otrzymanego przez Radę anonimu opisującego nieprawidłowości w spółce.

1.1.1.

Zeznania R. L.

Świadek jako Kierownik Kontroli Projektów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zeznał na okoliczność realizacji projektu Tajemniczy D.. Szczegółowo, w sposób poparty stosowną dokumentacją, opisał nieprawidłowości, jakie zostały dostrzeżone podczas realizacji projektu. Potwierdził przy tym zeznania innych świadków zaangażowanych w ten projekt, iż korekty finansowe nie są niczym nadzwyczajnym, zdarzają się w 5-10% przypadków. Świadek przyznał przy tym, że czasami zdarzały się postępowania karne z tego powodu, lecz jak podał w sytuacji (...) nie zdecydowałby się na skierowanie zawiadomienia do Prokuratury. Sąd po analizie zeznań R. L. uznał je za wiarygodne w całości.

1.1.1.

Zeznania M. K. (1)

W pełni wiarygodne były zeznania M. K. (1). Opisał on w sposób zbieżny ze zgromadzoną dokumentacją realizację projektu Tajemniczy D. oraz współpracę przy nim firmy (...). Co istotne świadek odniósł się szeroko do nałożonych korekt finansowych wyjaśniając, że nie są one niczym nadzwyczajnym oraz wskazując, że w niniejszej sprawie dotyczyły one głównie działania A.-u, a nie (...), które odpowiadały finansowo z uwagi na zasadę odpowiedzialności solidarnej.

1.1.1.

Zeznania M. Z. (1)

Świadek przedstawił w sposób zbieżny ze zgromadzoną dokumentacją realizację projektu Tajemniczy D. oraz rolę jaką pełnił w tym Urząd Marszałkowski. Co istotne świadek odniósł się szeroko do nałożonych korekt finansowych wyjaśniając, że nie są one niczym nadzwyczajnym oraz wskazując, że nigdy ich nałożenie nie pociągnęło za sobą postępowania karnego. Świadek zeznała przy tym, że obecnie takich korekt jest więcej niż w okresie objętym niniejszym postępowaniem.

1.1.1.

Zeznania J. D. (1)

Świadek przedstawił w sposób zbieżny ze zgromadzoną dokumentacją realizację projektu Tajemniczy D.. Będąc Dyrektorem Projektu świadek przedstawił zakres zadań poszczególnych podmiotów w nim uczestniczących, przyczyny nałożonych korekt finansowych i własną ocenę tych zdarzeń. Zeznania świadka jako logiczne i konsekwentne były w pełni wiarygodne.

1.1.1.

Zeznania J. R.

Świadek przedstawił w sposób zbieżny ze zgromadzoną dokumentacją realizację projektu Tajemniczy D.. Będąc zatrudnionym w Agencji (...) świadek przedstawił zakres zadań poszczególnych podmiotów uczestniczących w projekcie, przyczyny nałożonych korekt finansowych i własną ocenę tych zdarzeń. Podał, iż powszechnym jest nakładanie korekt finansowych, a nawet Urząd Marszałkowski, który sam zleca realizację projektu nakłada korekty sam na siebie. Zeznania świadka jako logiczne i konsekwentne były w pełni wiarygodne.

1.1.1.

Zeznania M. W. (2)

Świadek opisał swój udział w projekcie Tajemniczy D., a jego zeznania nie budziły wątpliwości co do wiarygodności.

1.1.1.

Zeznania M. J. (2)

Świadek opisał swój udział w projekcie Tajemniczy D., a jego zeznania odnosiły się głównie do udziału w nim Agencji (...). Nie dotyczyły one jednak nałożonych w ramach Projektu korekt finansowych. Zeznania świadka nie budziły wątpliwości co do wiarygodności.

1.1.1.

Zeznania J. K. (1)

Pomocniczo przy ustaleniu stanu faktycznego Sąd posłużył się zeznaniami J. K. (1), która odniosła się do sprawowanego przez Urząd Marszałkowski nad (...) nadzoru właścicielskiego.

1.1.1.

Częściowo zeznania A. S. (1)

Sąd w zasadniczej mierze dał wiarę zeznaniom A. S. (1). Świadek w sposób przekonujący i logiczny przedstawił okoliczności nawiązania współpracy z oskarżonym, treść rozmów przed podpisaniem umowy oraz czynionych w niej ustaleń. A. S. (1) zbieżnie ze zgromadzoną dokumentacją opisał okoliczności realizacji projektu budowy i wyposażenia przetwórni ryb. Jego zeznania korelują z dokumentami, w tym dołączonymi do faktur raportami miesięcznymi z wykonanych zadań oraz zeznaniami świadków, w tym E. S. wskazującej na to że miał on wiedzę i w sposób prawidłowy wykonywał wynikające z umowy zadania oraz zeznaniami M. J. (1) odnoszącymi się do przekazanej mu przez świadka bazy teleadresowej.

Również w zakresie projektu Hotel Sąd dął wiarę zeznaniom świadka. Nie przeczył on bowiem temu że jedynym „namacalnym” dowodowe wykonania prac w tym zakresie jest dwustronicowy dokument będący zarysem biznes planu i że finalnie taki biznes plan nie został sporządzony. Co prawda świadek twierdził, że dokonał innych czynności jak analiza rynku, wstępna analiza konkurencyjności, zebranie wiedzy i informacji, jednakże jak sam zeznał nie znalazły one odbicia w żadnym formalnym dokumencie. Lekka zmiana zeznań przed Sądem wskazująca na niepamięć co do sporządzenia jakiś innych dokumentów w związku z projektem Hotel przy braku w tym względzie jakichkolwiek dowodów w postaci dokumentów stanowiło zdaniem Sądu nieudolną próbę wzmocnienia obrony oskarżonego M. co do tego zarzutu.

Co do zasady Sąd dał wiarę i tym zeznaniom, w których świadek odniósł się do swych relacji z zespołem projektantów. Podkreślenia wymaga jednak to, iż za wiarygodne w tej mierze uznane zostały pierwsze zeznania. Ich wyraźna zmiana w toku postępowania sądowego jednoznacznie wskazuje na dążenie do zwiększenia roli i zadań B. B. (1) w zespole projektantów. Zmiany swych zeznań świadek nie wyjaśnił w żaden logiczny sposób, stąd też – przy jednoznacznym w tej kwestii pozostałym materiale dowodowym – Sąd uznał zmianę zeznań za niewiarygodną i oparł się na twierdzeniach świadka z postępowania przygotowawczego. Te zaś potwierdziły w sposób zbieżny z pozostałym materiałem dowodowym nikłą rolę B. B. (1). A. S. podał, że widział ją jedynie dwukrotnie, w tym raz po wizycie (...). Podczas pierwszego spotkania, jak zeznał, nie wiedział nawet kim ona jest. „Nie mam pojęcia czym się zajmowała, nie wiem co robiła. Nie wiem czy uczestniczyła w pracach” (k. 1282). Kontakt z zespołem projektantów utrzymywał z K., J. i S..

Pomocne były i te jego zeznania, w których wskazał, że nie miał żadnego kontaktu z D. M. (1). Nie został on mu przedstawiony, nie wie kim on jest i czym się zajmuje. To potwierdza relację pozostałych świadków co do braku kontaktu tej osoby z pracownikami (...) i negatywnie rzutuje na wyjaśnienia oskarżonego i zeznania świadka M. odnoszące się do realizacji usług doradztwa.

1.1.1.

Zeznania M. J. (1)

Świadek w sposób logiczny i konsekwentny przedstawił w jakich okolicznościach wszedł w posiadania bazy teleadresowej, jak ona wyglądała i jakie dalsze czynności z nią związane wykonywał. Zeznania świadka jako wiarygodne posłużyły w ustaleniu stanu faktycznego.

1.1.1.

Zeznania P. G.

Wiarygodne zeznania świadka pozwoliły na poczynieni ustaleń odnośnie przeprowadzonej kontroli projektu Tajemniczy D.. Świadek rzeczowo, w oparciu o dokumenty, opisał stwierdzone uchybienia i wynikające z nich wydatki niekwalifikowane, których zwrotu dokonać musiał beneficjent - (...) S.A. Jednocześnie świadek zeznał, że poza jednym z uchybień – uznanym za uchybienie istotne bez konsekwencji finansowych, wszystkie pozostałe uchybienia dotyczyły partnera beneficjenta.

1.1.1.

Zeznania A. P. (2)

Wiarygodne zeznania świadka pozwoliły na poczynieni ustaleń odnośnie przeprowadzonej kontroli projektu Tajemniczy D.. Świadek rzeczowo, w oparciu o dokumenty, opisał stwierdzone uchybienia i wynikające z nich wydatki niekwalifikowane, których zwrotu dokonać musiał beneficjent - (...) S.A.

1.1.1.

Zeznania W. B.

Wiarygodne zeznania świadka pozwoliły na poczynieni ustaleń odnośnie przeprowadzonej kontroli projektu Tajemniczy D.. Świadek rzeczowo, w oparciu o dokumenty, opisał zakres prowadzonej przez siebie kontroli podając, że ten jej obszar nie wykazał żadnych uchybień.

1.1.1.

Zeznania B. S.

W niewielkim zakresie pomocne w ustaleniu stanu faktycznego były zeznania B. S.. Świadek posiadała wiadomości ze słyszenia dotyczące związku (...) oraz okoliczności powstania firmy (...). Zeznania świadka nie odnosiły się natomiast do roli B. B. i W. S. w zespole projektowym.

1.1.1.

Zeznania V. M.

W niewielkim zakresie pomocne w ustaleniu stanu faktycznego były zeznania V. M.. Świadek posiadała wiadomości ze słyszenia dotyczące związku (...) oraz okoliczności powstania firmy (...). Z zasłyszanych informacji wynikało, że firma ta po to, aby wykonywać usługi na rzecz (...). Zeznania świadka nie odnosiły się natomiast do roli B. B. i W. S. w zespole projektowym.

1.1.1.

Zeznania G. G. (1)

Sąd pomocniczo posłużył się zeznaniami G. G. (1). Świadek zeznał, iż będąc podwykonawca w zakresie projektowania, a następnie wykonawcą, poznał zespół projektantów w osobach trzech mężczyzn. Nie kojarzył żadnej pani architekt, nie zna osoby o nazwisku B.. Sąd nie znalazł żadnych okoliczności podważających wiarygodność zeznań świadka.

1.1.1.

Zeznania R. Z.

Pomocniczo przy ustaleniu stanu faktycznego Sąd posłużył się zeznaniami R. Z., który odniósł się do sprawowanego przez Urząd Marszałkowski nad (...) S.A. nadzoru właścicielskiego. Świadek przedstawił też działania kontrolne podjęte po otrzymaniu informacji związanych z mogącymi mieć miejsce w spółce nieprawidłowościami.

1.1.1.

Zeznania M. U.

W niewielkim zakresie w ustaleniu stanu faktycznego pomocne były zeznania M. U., która zeznała na okoliczność swego udziału w projekcie Tajemniczy D.. Co prawda świadek związany był z tą sfera projektu, która dotyczyła rekrutacji, lecz w sposób wiarygodny przedstawił też kwestię szkoleń, które pozostawały w gestii (...)u jak i ogólne założenia tego projektu.

1.1.1.

Opinia biegłego z zakresu budownictwa i szkód górniczych I. M. wraz z opinią uzupełniającą i ustną opinią uzupełniającą

Sąd w znacznej części oparł się na opinii biegłej I. M. uznając, że spełnia ona wymogi art. 193 k.p.k. uznając ,iż zarzuty kierowane przez oskarżonego i jego obrońcę mające podważyć kompetencje i wiedzę biegłego nie znajdują uzasadnienia. Biegła bez wątpienia posiadała wiadomości specjalne potrzebne do wydania opinii. Opinia została sporządzona w oparciu o całość zgromadzonego materiału dowodowego, a wnioski do jakich doszedł biegły przedstawione zostały w sposób jasny, szczegółowy i rzeczowy. Biegła przedstawiła przy tym przyjęta metodologię i wyjaśniła wyliczenia stanowiące podstawę jej wniosków. Dodatkowo podczas składania ustnej uzupełniającej opinii biegła w sposób kompletny odniosła się do wątpliwości i zarzutów stawianych jej opinii w tym udziału i roli jej asystentki - K. C. przy jej tworzeniu , co tylko utwierdziło Sąd w przekonaniu co do jej rzetelności.

Biegła w sposób pełny i jasny przedstawiła wyliczenia kosztów opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej, przedstawiła szacunkowe koszty budowy i teoretyczne koszty cen przetargowych dla wykonanych obiektów. Zgodnie ze zleceniem biegła odniosła się również do zawartych umów z zespołem projektantów. Wyliczyła nakład pracy każdego z nich i dokonała oceny przyznanych wynagrodzeń, porównując je z hipotetycznym wynagrodzeniem możliwym do uzyskania w drodze przetargu.

Twierdzenia biegłej są, co do zasady spójne z wnioskami biegłego B. M. tworząc spójną ocenę działań zespołu projektowego i zawartych przez oskarżonego umów o współpracy. Jednakże opinia w części odnoszącej się do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych, w tym oceny pominięcia tego trybu i zawarcie umów o pracę, stoi w sprzeczności z opinią biegłego P. F.. Sprzeczność ta powoduje, iż w tym zakresie opinia I. M. nie została uznana za pełną i spójną. Biegła posiada wiadomości specjalne z zakresu budownictwa. Biegły F. jest zaś ekspertem w zakresie zamówień publicznych. To zatem jego ocena jest oceną pełną i miarodajną dla analizy stosowania procedur przetargowych i to na niej oparł się Sąd w niniejszej sprawie.

Biegła I. M. wskazała w swej opinii, że nakłady inwestora związane z wykonaniem dokumentacji projektowych wykonanych przez zatrudnionych projektantów, które obliczono wg umów z projektami wynosiły do końca 2014r. 1 398 614 zł. Koszt prac projektowych wyliczona teoretycznie wynosi 318 745 zł. Porównując powyższe koszty wykonania prac projektowych poniesione przez (...) S.A. tylko w zakresie obejmującym opiniowane zadania, zlecone z teoretycznymi wyliczeniami wartości tych prac, można stwierdzić, że inwestor poniósł stratę w wysokości 1 079 869 zł. Wartość teoretyczną prac projektowych obliczono w oparciu o najwyższą stawkę projektową – a więc istnieje duże prawdopodobieństwo, iż wartość tych prac projektowych byłaby jeszcze niższa, jeśli zastosowane były by procedury przetargowe. Do wartości tych prac odniósł się też biegły F. wskazując, że nie można dokonywać tak prostego przełożenia oby tych wartości. Jak szeroko wyjaśnił biegły nie jest tak, że oferta w trybie przetargowym będzie zawsze tańsza i korzystniejsza od zatrudnienia w ramach umowy o pracę. I te okoliczności miał Sąd dokonując analizy niniejszej sprawy w kontekście badania kwestii wynagrodzenia zespołu architektów.

1.1.1.

Opinia z zakresu księgowości oraz zarządzania i ekonomiki podmiotów gospodarczych B. M. wraz z ustną opinią uzupełniającą k. 2868-2881

Biegły wskazał, że umowy doradcze z firmami (...).J. (...)" sp. c. oraz " (...)" A. S. (1) były ekonomiczne nieuzasadnione dla realizacji inwestycji, nie miały charakteru tworzenia wartości dodanej kumulowały wyłącznie koszty a wartość rzeczywista świadczonych usług doradczych w formie w jakiej były realizowane z powodu braku materialnej dokumentacji świadczonych usług nie podlega jakiejkolwiek wycenia poza subiektywną oceną Prezesa Zarządu S. M. (1) odpowiedzialnego personalnie za zawarcie tych umów. W oceni biegłego zawarte umowy nie miały uzasadnienia ekonomicznego i mogły być wykonywane przez etatowego pracownika spółki. Zakres umów się pokrywał zarówno w przedmiocie usług doradczych jak i w formie ich świadczenia, rozliczeń i realizacji w czasie. W ocenie biegłego przy braku materialnych dowodów, że usługi były w ogóle świadczone i miały jakikolwiek wymiar finansowy, w zakresie doradztwa czy usług konsultacji, koordynacji poszczególnych działań, wycena rynkowa jest niemożliwa a wartość efektywna niewymierna i podlegająca wyłącznie subiektywnej ocenie zlecającego. Z dokumentów rozliczeniowych (sprawozdań) wynika, że realizowana była funkcja asystenta Prezesa (spotkania, konsultacje, informacje o stanie realizacji prac lub najbliższych działaniach realnych wykonawców) a wynagrodzenie za tego typu czynności określać powinny przyjęte w spółce zasady wynagrodzeń.

W ocenie biegłego, nie było podstaw materialnych dokumentujących zrealizowanie zleconych umownie prac, a tym samym podstaw do dokonywania płatności, w tym również, nie dotrzymywano obowiązujących procedur formalnych jak również dokonywano wypłat przy braku podstawy prawnej w formie zawartych umów. Nie było też podstaw materialnych dokumentujących zrealizowanie opracowania biznes planu dla inwestycji HOTEL a tym samym podstaw do dokonywania płatności, a sam termin zlecenia, opracowania biznes planu dla już realizowanej inwestycji budzi poważne wątpliwości, co do prawidłowości prowadzonego procesu inwestycyjnego ( przygotowany biznes plan może np. wykazać niecelowość inwestycji jako takiej).

Jak wskazał biegły działania Zarządu miały charakter planowy, zamierzony, nakierowany na wyprowadzenie ze spółki majątku finansowego a dla realizacji celu, Zarząd spółki, konstruował umowy w taki sposób aby uniknąć konieczności przeprowadzania procedury przetargowej, zlecić prace wybranym kontrahentom, nadzorować osobiście ich realizację, sposób i czas realizacji, dokonywać odbioru prac, decydować o płatnościach. Działania takie nie były zgodne z obowiązującymi przepisami i nie miały żadnego uzasadnienia ekonomicznego.

1.1.1.

Opinia z zakresu księgowości oraz zarządzania i ekonomiki podmiotów gospodarczych B. M. wraz ustną opinią uzupełniającą k. 4597-4626

W kolejnej opinii biegły wskazał, iż Zarząd spółki (...) S.A. zawarł z osobami fizycznymi umowy o pracę naruszając szereg uregulowań obowiązujących w tym zakresie: podpisano umowy niezgodnie z obowiązującym Regulaminem wynagrodzeń, podpisano umowy z osobami fizycznymi, które nie przedstawiły, żadnych dokumentów z zakresu posiadanego wykształcenia, kwalifikacji, podpisano umowy bez żadnych dokumentów potwierdzających specjalistyczne uprawnienie z zakresu projektowania, jako warunku podstawowego do realizacji umowy o charakterze zadaniowym, celowym, z cechami umowy o dzieło, podpisano umowy bez wymaganych zaświadczeń lekarskich, podpisano umowy bez wymaganego przeszkolenia z zakresu BHP, podpisano umowy, posiadając wiedzę, o braku kwalifikacji niezbędnych do osobistego kompleksowego wykonania zadania, podpisano umowy, rażąco naruszając zasady wynagrodzeń stosowanych w spółce, dopuszczono do wykonywania obowiązków pracowniczych pomimo niewypełnienia podstawowych warunków, oraz utworzono sztuczny zespół w celu pominięcia obowiązujących procedur przetargowych.

1.1.1.

Opinia Instytutu (...) w K. k. 2136-2158

Sąd oparł się na opinii (...) w K. dotyczącej stosowania przepisów Prawa Zamówień Publicznych odnośnie zadania „Tajemniczy D., Nauczyciel (...)”. Opinia ta jest spójna, logiczna, oparta na specjalistycznej wiedzy. Przyjęta przez biegłych metodologia nie nasuwała żadnych wątpliwości, a wniosku opinii wyrażone zostały w sposób klarowny i logiczny. Nie sposób nie dostrzec i tego, że wniosku te potwierdzają wyniki kontroli planowych dokonanych w ramach projektu, skutkujące nałożeniem korekt finansowych.

1.1.1.

Opinia Instytutu (...) w K. k. 2159-2174

Biegli odnieśli się do treści umowy z (...) s.c., zasadności jej aneksowania i wypłaty faktury bez kontroli merytorycznej. Wskazali, że brak jest poza planem znamion, że firma (...) s.c. dokonywała jakichkolwiek czynności przy tworzeniu tego planu. Przedmiot umowy w § 1 pkt 2 mówi o usługach, które powinny być wykonane przez spółkę (...). Znajduje się tam m.in. weryfikacja zaplanowanych działań inwestycyjnych czy identyfikacja potencjalnych interesariuszy wg planu załączonego do akt, jednakże czynności takie nie zostały wykonane. Jednak biorąc pod uwagę aneks z dn. 25.03.2013r. (...) s.c. został zwolniony z wykonywania czynności zawartych w § 1 pierwotnej umowy. Powyższe zdaniem biegłego stanowi uchybienia o charakterze istotnym pozwalające na zakwestionowanie rzetelności i ekonomiczności wykonanych usług.

Odnośnie umowy z dnia 01.03.2013r. zawartej z A. S. (1) dot. strategicznego doradztwa przy realizacji przez spółkę (...) S.A. inwestycji „Budowa i wyposażenie przetwórni ryb w przedsiębiorstwie (...) S.A.” biegli wskazali, że A. S. (1) zgodnie z umowa wystawiał faktury za każdy zakończony miesiąc wraz z raportem zatwierdzonym przez osobę upoważnioną. Jednakże w ocenie biegłego zakres prac wykonanych oraz wskazanych w raporcie nie dotyczył tylko projektu będącego przedmiotem umowy dotycząc innych projektów, jak N.. Biegły wskazał nadto, że do zadań (...) Menagera należało wykonywanie m.in. analiz (...) obejmujących potencjalne korzyści i zagrożenia związane z realizacją zadania inwestycyjnego, w raportach będących podstawą wypłaty wynagrodzenia brak jest odniesienia się do tej kwestii. Może to świadczyć o niewypełnieniu warunków umowy, a tym samym dokonaniu wypłaty środków w sposób pozbawiony kontroli.

Analizując zapisy umowy z dnia 16.08.2013r. związanej z opracowaniem biznes planu dla inwestycji Hotel biegli wskazali, że efektem wykonania usługi winien być kompletny biznes plan z elementami zawartymi w umowie. Załączony do faktury dokument nie stanowi biznes planu lecz jedynie jego spis treści. Postanowienia umowy nie zostały zatem zrealizowane.

W powyższym zakresie mając na uwadze wiadomości specjalne biegłego, jego opinia jako spełniająca wymogi prawa tj. jasna, logiczna, niesprzeczna uznana została za pełnowartościowy materiał dowodowy. Jedynie w części odnoszącej się do obowiązku stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych Sąd uznał za bardziej miarodajną opinię biegłego P. F., który w swej specjalności zajmuje się tą dziedziną ekonomiczno-prawną i posiada zdecydowanie wyższe kwalifikacje do oceny tego zagadnienia.

1.1.1.

Opinia biegłego sądowego z zakresu zamówień publicznych P. F.

Sąd uznał za kompletną, spójną, logiczną i jasną opinię biegłego z zakresu zamówień publicznych. Biegły zgodnie z posiadaną wiedzą specjalną odniósł się do zadanych pytań, a jego wnioski są logiczne i wpisując się w obowiązujący porządek prawny. Twierdzenia biegłego znalazły przy tym oparcie w dokumentacji zgromadzonej w niniejszej sprawie.

W ocenie biegłego zatrudnienie zespołu projektantów na podstawie umów o pracę nie stanowiło naruszenia ani obejścia przepisów w zakresie zamówień publicznych, z zastrzeżeniem, że zamówienie to mogło być zrealizowane także w formie umów cywilnoprawnych i trybie zamówień publicznych, jednak w przedmiotowej sprawie zamawiający nie był zobligowany do takich działań, stanowiło to jedynie alternatywę - rozwiązanie fakultatywne.

W ocenie biegłego możliwe było sformułowanie (opisanie) przedmiotu zamówienia na początkowym etapie realizacji przedmiotowej dokumentacji. Zaznaczyć przy tym należy, że de facto takiego sformułowania dokonano określając zakres umów o pracę (nie rozstrzygając, czy poziom szczegółowości był wystarczający) oraz ustalając wartość zamówienia (wartość wynagrodzeń). Taki fakt potwierdza także okoliczność, że prace przygotowawcze jak i same inwestycje były realizowane.

Analiza stricte kosztowa przemawiała co prawda na rzecz umów cywilnoprawnych w stosunku do umów o pracę, jednak nie można jednoznacznie stwierdzić, czy rezygnacja z przetargów przyniosła koszty czy też korzyści ekonomiczne i które z nich przeważały, zwracając przy tym uwagę, że uzasadnienie ekonomiczne należy rozumieć sensu largo i nie może być oderwane od innych aspektów działalności gospodarczej: organizacyjnych, prawnych, środowiskowych, komunikacyjnych, zarządczych, związanych z terminowością i innych. W szczególności nie można ex post jednoznacznie ustalić, czy w wyniku przetargu można było uzyskać korzystniejsze warunki niż w przypadku umów o pracę i czy ustalona wartość przez biegłą z zakresu budownictwa byłaby wartością rzeczywistą w tamtych realiach rynkowych i biorąc pod uwagę specyfikę rynku zamówień publicznych. Zaznaczyć należy również, że czynnikiem który wpływa na ocenę ekonomiczności inwestycji jest także ustalenie czy i jak została ona zrealizowana w aspekcie terminowości, skuteczności (założonych celów) i efektywności dla inwestora.

Poza ww. kwestiami biegły odniósł się także do kwestii konieczności zróżnicowania wynagrodzeń w zawartych umowach o pracę miedzy umową B. B. (1), a umowami R. K. (1) i R. J. (1), z uwagi na różny faktyczny zakres wykonywanych prac, ale także ze względu na wewnętrzne unormowania płacowe w Spółce. Zaznaczył przy tym, że charakter pracy projektowej wymaga często współpracy nie tylko osób zajmujących się kwestiami technicznymi i stricte projektowymi (w rozumieniu prawa budowlanego), ale także organizacyjnymi, prawnymi czy ekonomicznymi, które są nie mniej ważne w procesie przygotowania i realizacji projektów inwestycyjnych.

Opinia powyższa, jako spełniająca wymogi prawa stanowiła podstawę czynienia przez Sąd ustaleń faktycznych.

1.1.1.

Dokumentacja zgromadzona w niniejszej sprawie

Dokumentacja zgromadzona w sprawie nie budziła zastrzeżeń co do autentyczności i wiarygodności. Nadto wszystkie podjęte czynności zostały przeprowadzone w granicach prawa i udokumentowane w przepisanej formie.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1.

Częściowo wyjaśnienia S. M. (1)

W zakresie opisanym w pkt 2.1.

1.1.1.

Częściowo zeznania B. B. (1)

W zakresie opisanym w pkt 2.1.

1.1.1.

Częściowo zeznania D. M. (1)

W zakresie opisanym w pkt 2.1.

1.1.1.

Częściowo zeznania A. S. (1)

W zakresie opisanym w pkt 2.1.

1.1.1.

Opinia biegłego z zakresu budownictwa i szkód górniczych I. M.

W zakresie opisanym w pkt 2.1.

1.1.1.

Opinie z zakresu księgowości oraz zarządzania i ekonomiki podmiotów gospodarczych B. M.

Sąd nie oparł się na opiniach biegłego B. M. w tej ich części, w której biegły odniósł się do zgodności z prawem i zasadami ekonomii zatrudnienia członków zespołu projektantów w oparciu o umowę o pracę. Twierdzenia biegłego, że naruszało to zapisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie przekonały Sądu. Biegły nie posiadał w tym zakresie wiadomości specjalnych, a jego twierdzenia podważył biegły z zakresu zamówień publicznych P. F. w opinii z dnia 09-09-2020r. odnosząc się w sposób szeroki, logiczny i jasny do relacji Prawa zamówień publicznych i prawa pracy, w tym do art. 4 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Nadto Sąd inaczej ocenił zasadność zawarcia umowy o współpracy z A. S. (1) związanej z budową i wyposażeniem przetwórni ryb. Biegły w tym zakresie nie wziął pod uwagę osobowych i rzeczowych źródeł dowodowych wskazujących na fakt realizowanie tej umowy przez A S., o czym w dalszej części uzasadnienia.

1.1.1.

Zeznania M. K. (2)

Zeznania świadka odnoszące się do zdarzeń nie będących przedmiotem niniejszego postępowania nie miały istotnego znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego. Jedynie w zakresie odnoszącym się do projektu Tajemniczy D. jego zeznania miały znaczenie w niniejszej sprawie.

1.1.1.

Zeznania L. B.

Świadek przeprowadzał audyt w spółce (...). W swych zeznaniach stwierdził, że spółka ma pogarszającą się sytuacje finansową i majątkową, na którą składały się m.in. niesprzyjające warunki atmosferyczne , warunki związane z ochrona środowiska i dodatkowe koszty, które to generowało oraz ogromna skala inwestycji i niewystarczające finansowanie przez Urząd Marszałkowski. Świadek podczas audytu i swych zeznań nie oceniał racjonalności działań zarządu. Jego zeznania nie niosły ze sobą treści istotnych dla ustaleń stanu faktycznego.

1.1.1.

Zeznania R. J. (3)

Świadek zeznawał na okoliczność swych kontaktów z oskarżonym i swojej pozytywnej oceny jego działań jako Prezesa Zarządu spółki (...). Świadek nie posiadał jednak żadnych istotnych informacji związanych z zarzutami będącymi przedmiotem niniejszego postępowania.

1.1.1.

Zeznania C. P.

Świadek zeznawał na okoliczność swych kontaktów z oskarżonym i swojej pozytywnej oceny jego działań jako Prezesa Zarządu spółki (...). Świadek nie posiadał jednak żadnych istotnych informacji związanych z zarzutami będącymi przedmiotem niniejszego postępowania.

1.1.1.

Zeznania P. L.

Świadek zeznawał na okoliczność swych kontaktów z oskarżonym i swojej pozytywnej oceny jego działań jako Prezesa Zarządu spółki (...). Świadek nie posiadał jednak żadnych istotnych informacji związanych z zarzutami będącymi przedmiotem niniejszego postępowania.

1.1.1.

Zeznania W. J. (2)

Świadek zeznawał na okoliczność swych kontaktów z oskarżonym w związku z emisją obligacji. Świadek nie posiadał jednak żadnych istotnych informacji związanych z zarzutami będącymi przedmiotem niniejszego postępowania odnosząc się w swych zeznaniach do biznes planu centrum N..

1.1.1.

Zeznania D. T.

Świadek zeznawał na okoliczności niebędące przedmiotem niniejszego postępowania.

1.1.1.

Zeznania B. B. (6)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania A. A.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania R. K. (2)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania G. G. (2)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania J. J. (3)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania B. G.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania R. E.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania J. K. (2)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania M. K. (3)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania A. K. (3)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania E. P.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania M. F.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania T. A.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania M. Z. (2)

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania K. J.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

1.1.1.

Zeznania K. C.

Świadek nie posiadał żadnych istotnych wiadomości związanych z przedstawionymi oskarżonemu zarzutami będącymi przedmiotem niniejszej sprawy.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

S. M. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z art. 296 § 1 k.k. karze podlega ten, kto będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową.

Ustawodawca kryminalizuje zatem zachowanie, którego istota sprowadza się do naruszenia swoich kompetencji przez menedżera i do nieuprawnionego wyrządzenia szkody podmiotowi gospodarczemu przez jego zarządcę. Przestępstwo opisane w art. 296 k.k. składa się przy tym z trzech elementów, które wystąpić muszą łącznie: formalnej szczególnej powinności zachowania się sprawcy na rzecz pokrzywdzonego, nadużycia przez sprawcę swoich uprawnień lub niedopełnienie przez niego swoich obowiązków, wyniku realizacji przez sprawcę znamion czynnościowych w postaci powstania u pokrzywdzonego określonej szkody. W ujęciu art. 296 § 1 k.k. przestępstwo nadużycia zaufania ma charakter skutkowy, gdyż warunkiem jego dokonania jest wyrządzenie realnej, w stopniu co najmniej znacznym, szkody majątkowej podmiotowi, w którego imieniu lub na którego rzecz sprawca zobowiązany był działać. Szkoda jest nie tylko przesłanką decydującą o zaistnieniu przestępstwa z art. 296 § 1 lub § 3 k.k., szkoda bowiem praktycznie warunkuje w odniesieniu do tego przestępstwa wszczęcie i prowadzenie postępowania karnego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem warunkiem przypisania sprawcy odpowiedzialności karnej za przestępstwo nadużycia zaufania w obrocie gospodarczym, jest wskazanie, że swoim zachowaniem wypełniającym znamiona czynu doprowadził do skutku w postaci znacznej szkody majątkowej (wyrok SN z 3.02.2005 r., III KK 339/04). W odniesieniu do zarzucanego przestępstwa znaczenie szkody należy rozumieć szeroko – nie tylko ograniczając się do czynności faktycznych, lecz do ujawnionego obiektywnego następstwa tychże czynności. Mierzyć ją należy jako różnice w wartości ekonomiczno – prawnej określonego kompleksu prawnego przed podjęciem decyzji i po zdyskontowaniu tej decyzji. Przez szkodę majątkową jako skutek zachowania się sprawcy (...) należy rozumieć zarówno uszczerbek w majątku, obejmujący rzeczywistą stratę (damnum emergens), polegająca na zmniejszeniu się aktywów majątku, przez ubytek, utratę lub zniszczenie jego poszczególnych składników albo na zwiększeniu się pasywów, jak i utracony zysk (lucrum cessans), wyrażający się w udaremnieniu powiększenia się majątku” (uchwała SN z 21 czerwca 1995 r., I KZP 22/95, OSNKW 1996, nr 9-10, poz. 58). Wyrządzenie szkody musi nastąpić przez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków.

Przestępstwo opisane w art. 296 k.k. jest przestępstwem indywidualnym, albowiem jego sprawcą może być konkretnie oznaczona osoba fizyczna, obowiązana na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zarządzania przedsiębiorstwem. W świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000.94.1037) (dalej k.s.h.), jak i obowiązującego uprzednio Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502) (dalej k.h.) nie może budzić wątpliwości, iż sprawcą przestępstwa nadużycia zaufania może być członek zarządu spółki akcyjnej. Wynika to zarówno z treści art. 371 i 372 k.s.h., jak i treści art. 369 k.h. Przepisy powyższe w sposób jednoznaczny statuują zasadę, iż zarząd reprezentuje spółkę akcyjną i prowadzi sprawy spółki. Obowiązek zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą spółki akcyjnej przez członków Zarządu wynika zatem bezpośrednio z przepisu ustawy. Nie może zatem budzić żadnych wątpliwości, iż odpowiedzialności na podstawie art. 296 k.k. podlegać może oskarżony S. M. (1) – Prezes Zarządu (...) S.A.

Karalne zachowanie się sprawcy czynu zabronionego z art. 296 k.k. wyznaczają w dalszej kolejności dwa elementy: czynności sprawcze w postaci nadużycia przez sprawcę swoich uprawnień lub niedopełnienie przez niego swoich obowiązków oraz karalny skutek w postaci wyrządzenia pokrzywdzonemu określonej szkody majątkowej. Prawidłowe stosowanie przepisów art. 296 k.k. wymaga zrekonstruowania bezspornego ścisłego związku przyczynowego, pomiędzy szkodą przestępstwa, a zachowaniem osoby zajmującej się jej sprawami majątkowymi lub prowadzącej działalność gospodarczą. Wobec powyższego rekonstrukcja czynu zabronionego z art. 296 k.k., w zakresie znamion strony przedmiotowej sprowadza się do konieczności przeprowadzenia następujących zabiegów:

1.  wskazania powinności sprawcy, poprzez rekonstrukcję treści jego uprawnień i obowiązków odnoszących się do zachowania sprawcy będącego zajmowaniem się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa,

2.  sprawdzenia czy zachowanie to stanowi nadużycie udzielonych jemu uprawnień lub niedopełnienia ciążącego na nim obowiązku, związanych z zajmowaniem się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa,

3.  sprawdzenie czy w związku z w/w zachowaniem, przedsiębiorstwo to poniosło szkodę majątkową określoną w ustawie,

4.  wskazanie bezspornego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy tym zachowaniem a karalnym skutkiem w postaci szkody majątkowej.

Przepis art. 296 § 1 k.k. posługuje się pojęciem "uprawnienia i obowiązki" w szerszym znaczeniu, odnoszącym się również do zasad prawidłowego gospodarowania. Wynikające z przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy obowiązki i uprawnienia nie zawsze zostają w pełni precyzyjnie określone. Ich doprecyzowanie wynikać może z innych niż samo powiernictwo źródeł, zwłaszcza zaś z samego charakteru prowadzonych spraw majątkowych lub działalności gospodarczej, charakteru pełnionej funkcji i wykonywanych czynności, istoty wykonywanych zadań czy rodzaju dokonywanych czynności, które nakazują działanie racjonalne, zgodne z zasadami sztuki zarządzania majątkiem i ogólnymi regułami prowadzenia działalności gospodarczej oraz przyjętym wewnętrznym podziałem obowiązków. Dlatego też traktować je należy szeroko i ujmować zarówno jako obowiązki i uprawnienia wynikające z odpowiednich regulacji prawnych, jak i jako wynikające z sytuacji nieokreślonych przepisami prawa, a będące realizacją zasad racjonalnego działania (A. Rogala, Przestępstwo niegospodarności, Warszawa 1985, s. 58; A. Bachrach, Przestępstwo niegospodarności, PiP 1977, z. 2, s. 20 i n.). Dlatego też w odniesieniu do przypadków niedookreślenia zakresu uprawnień i obowiązków, jako dodatkowe kryterium przyjmować należy cywilnoprawną figurę wzorcowego "racjonalnego gospodarza", "sumiennego kupca" lub osoby zawodowo wykonującej określonego rodzaju działalność czy "dobrego gospodarza". Wskazane wyżej pojęcia określają człowieka, który własnym sprawom poświęca wystarczającą staranność i przezorność, przez co zmierza do ich najkorzystniejszego prowadzenia (A. R., Przestępstwo niegospodarności, s. 64-65; J. D., Odpowiedzialność karna członków organów spółek kapitałowych. Działania na szkodę spółki, B. 2004, s. 59-93).

Wzorzec "sumiennego kupca", "dobrego gospodarza" ma w odniesieniu do znamion przestępstwa określonego w art. 296 § 1 k.k. jednak charakter pomocniczy. Oznacza to, że istnieje możliwość odwołania się do niego jedynie w sytuacjach, gdy zakres ciążących na sprawcy obowiązków lub przysługujących mu uprawnień wynikających z jednego z wymienionych w omawianym przepisie źródeł ma charakter bardzo ogólny, wręcz blankietowy. Nie jest dopuszczalne natomiast przyjęcie jako podstawowego kryterium wzorca "dobrego gospodarza" w wypadkach, gdy sprawca jednoznacznie przekroczył uprawnienia lub nie dopełnił obowiązków wyraźnie określonych w przepisie ustawy, decyzji właściwego organu lub umowie (H. Pracki, Nowe rodzaje przestępstw gospodarczych, s. 45-46; R. Zabłocki, Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze, System Prawa Karnego T IX, C.H.Beck 2011; postanowienie SN z 3 listopada 2004 r., IV KK 173/04, OSNKW 2004, poz. 1981, s. 927).

Przenosząc na grunt niniejszej sprawy powyższe rozważania w pierwszej kolejności wskazać należy, iż członek władz spółki powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dokładać staranności sumiennego kupca (art. 474 § 2 k.h.). Z zasady tej wynika, że na członkach Zarządu spoczywa obowiązek wykonywania swoich obowiązków z określoną starannością. Staranność sumiennego kupca, którym to pojęciem posługiwał się Kodeks handlowy, to staranność w rozumieniu art. 355 § 2 k.c. Przy jej ocenie należy więc brać pod uwagę zawodowy charakter tej działalności oraz rzetelność i zapobiegliwość, jaką powinien wykazywać się ktoś, kto podejmuje się takiej działalności. Zasadę działania ze starannością sumiennego kupca została przy tym przeniesiona do Regulaminu udzielania zamówień w przedsiębiorstwie (...) S.A. W §3 wskazano, iż zamówień dokonuje się w sposób celowy i oszczędny z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów i optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów; w sposób umożliwiający terminową realizację zadań.

Z powyższych względów Sad uznał, iż dla oceny działania oskarżonego przyjąć należało podwyższony stopień staranności, uwzględniający zawodowy charakter jego obowiązków i uprawnień.

Nie budzi wątpliwości, iż oskarżony w imieniu spółki zawarł umowy będące przedmiotem niniejszego postępowania. Nie budzi również żadnych wątpliwości Sądu, iż przed ich podpisaniem S. M. (1), jako Prezes Zarządu winien w sposób rzetelny dokonać analizy finansowej kontraktu. Co prawda taki jego obowiązek nie wypływa wprost z żadnego z aktów prawnych, jednak można go wywieść z ogólnych postanowień nakładających na oskarżonych obowiązek działania z podwyższonym miernikiem staranności oraz z wzoru „sumiennego kupca”. Nadto składając zamówienie na wykonanie określonych usług winien działać w sposób oszczędny i celowy. Zbadaniu podlegało zatem to, czy w odniesieniu do każdej z umów oskarżony zachował się w powyższy sposób.

Pierwszym z zarzucanych przez oskarżyciela publicznego naruszeniem obowiązków Prezesa Zarządu było zawarcie umowy o pracę z członkami powołanego przez siebie zespołu architektów.

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, nie jest uprawnione w tym przypadku rozpatrywanie łącznie sytuacji wszystkich członków zespołu projektantów. Wyraźne zróżnicowanie widoczne jest tu między sytuacją R.K. i R. J., a sytuacją B. B..

Odnosząc się do zatrudnienia R.K. i R. J. zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił na uznanie ,iż otrzymane przez nich wynagrodzenie zatwierdzone przez oskarżonego uzasadnione było poniesionym przez nich nakładem pracy, jak też posiadanymi przez nich kwalifikacjami. Obie w/w osoby posiadały uprawnienia pozwalające na sporządzanie projektów, a każdy z nich w ramach wykonywanej na rzecz (...) pracy sporządził szereg projektów przydanych dla rozwoju spółki. Przesłuchani w charakterze świadków R. K. (3) i R. J. (1) potwierdzili wykonanie zleconych umową prac zgodnie z posiadanym wykształceniem i uprawnieniami. Ich zatrudnienie było dla spółki przydatne i niosło ze sobą wartość dodaną odpowiadającą wysokości otrzymywanego przez nich wynagrodzenia. Wskazać należy, że przyznane R.K. i R. J. wynagrodzenie mieściło się w zakresie wynagrodzenia zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały nr 32/2012 Zarządu (...) S.A. z dnia 03.12.2012r Regulaminu wynagradzania pracowników przedsiębiorstwa (...) S.A. w R. - tabelą stanowisk i stawek wynagrodzenia obowiązujących w spółce (Sąd miał w polu widzenia to, iż dokument ten uchwalono dwa miesiące po zawarciu umów o pracę, lecz uznał go za miarodajny dla dokonania oceny przyznanego umową z dnia 15-10-2012r. wynagrodzenia). Zgodnie z opinią biegłego P. F. ich stanowiska zaliczyć można do grupy 9 pkt 3 (stanowisko architekta) według tabeli ,co odpowiada poziomowi 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze publicznym , który na dzień zawarcia umów z zespołem projektantów wynosiło 3717,92 złote (październik 2012r.). Przyznane projektantom wynagrodzenie mieściło się zatem w akceptowanych przez spółkę zasadach wynagradzania pracowników i wbrew stanowisku oskarżyciela oskarżony kształtując w taki sposób wynagrodzenie R. K. i R. J. nie przekroczył swych uprawnień.

W tym miejscu odnieść wypada się do zarzuconego przez oskarżyciela ominięcia w tym zakresie procedury przetargowej. Należy przyjąć, iż zamawiający był w niniejszej sprawie uprawniony do realizowania przedmiotowego zamówienia, zgodnie z regulacjami wynikającymi z ustawy Prawo zamówień publicznych (PZP), w drodze zawarcia umów o pracę. W tej zaś sytuacji progi wynikające z PZP i ich ewentualne przekroczenie pozostają bez znaczenia dla ustalenia wymogu stosowania procedury przetargowej. Jak szeroko wyjaśnił biegły P. F. oskarżony był uprawniony do zrezygnowania ze stosowania ustawy PZP i mógł wybrać formę zatrudnienia projektantów w ramach umowy o pracę, co w żaden sposób nie naruszało obowiązujących przepisów.

Taki wybór oskarżonego S. M. (1) nie może zostać przy tym uznany za niedopełnienie przez niego obowiązków, które narażało spółkę na szkodę. Nie można w tej kwestii podzielić stanowiska P. K. (1), przyjętego później przez oskarżyciela, że tryb przetargowy byłby dla spółki (...) dużo bardziej korzystny. Należy podkreślić, że sam fakt zastosowania procedury przetargowej nie gwarantuje uzyskania niższej ceny na wykonane usługi. Jak wskazał biegły P. F., ex post trudno jest ustalić ponad wszelką wątpliwość i wycenić zamówienie na wykonane już usługi architektoniczno-projektowe. Obliczona przez biegłą I. M. cena netto w kwocie 434.900zł jest bez wątpienia ceną hipotetyczną, co wskazuje że mogłaby być ona ceną zarówno wyższą, jak i niższą. Należy zwrócić uwagę, iż biegła dokonując wyceny poszczególnych projektów, nie odnosiła się do tego, iż zamówienia publiczne są ściśle sformalizowane. Zarówno zamawiający, jak i wykonawca muszą działać w określony sposób i spełniać wymagania zdefiniowane w przepisach, co w przypadku konieczności dokonywania w nich zmian w sposób istotny mogłoby wpływać na wzrost ponoszonych w tym trybie kosztów. Co więcej, kontrakty zawierane w postępowaniach o zamówienie publiczne podlegają istotnym ograniczeniom. Nawet, gdy obie strony chcą wprowadzić w nich zmiany, mogą to zrobić tylko w przypadkach określonych w ustawie. Każda korekta i zmiana wiązałaby się z dodatkowymi kosztami, co obciążałoby Spółkę, a nie podmiot świadczący ta usługę. Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę dawało tutaj możliwość dokonywania korekt i zmian, bez ponoszenia dodatkowych kosztów z tym związanych. W przypadku poddania umów tych reżimowi przepisów ustawy PZP cecha ta ulega istotnemu ograniczeniu. Ponadto wybór procedury zamówień publicznych na realizację przedmiotowego przedsięwzięcia w ocenie Sądu mógłby mieć istotny wpływ na powstanie opóźnień już na samym etapie wyłaniania potencjalnych wykonawców, jak też na problemy związane z koordynacją wzajemnych zakresów opracowań poszczególnych inwestycji, co przekładałoby się na konieczność dodatkowych opracowań Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), a co wpływałoby zapewne na opóźnienia w realizacji całego przedsięwzięcia , jak też wzrost jego kosztów.

Powyższe względy wskazują na to, iż S. M. (1) rezygnując z procedury przetargowej i stosowania PZP oraz zawierając z członkami zespołu projektowego umowy o pracę dopełnił swych obowiązków, działając w sposób racjonalny, celowy i zgodny z obowiązującymi przepisami.

Jak już wskazano szczególnej ocenie poddać należało jednak udział w zespole i przyznane B. B. wynagrodzenie. Analizując akta i dokumentacje sprawy, jak też zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i opinii biegłych należy zauważyć, iż wbrew wyjaśnieniom oskarżonego należy przyjąć, że B. B. (1) praktycznie nie brała udziału w merytorycznym opracowaniu dokumentacji technicznej i projektowej inwestycji. W bardzo ograniczonym zakresie uczestniczyła w spotkaniach grupy architektów na terenie R.. Widziana tam była tylko 2 razy, na co wskazują zeznania m.in. W. N., E. S.. A. S. (1), P. K. (1), M. D.. Również analiza przedłożonych i podpisanych przez nią dokumentów, jak też liczba wysłanych maili wskazuje, iż poniesiony przez nią nakład pracy był ograniczony. Podzielić należy przy tym wnioski P. F. i spojrzeć na prace tego zespołu w sposób całościowy. Przygotowanie każdej inwestycji wiąże się z praca wielu osób, a ich zakres jest bardzo szeroki, nieograniczający się wyłącznie do przygotowania dokumentacji techniczne, ale również obejmujący czynności organizacyjne, administracyjne, biurowe, obsługi projektu. Za takie właśnie kwestie, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, była odpowiedzialna B. B. (1). Wykonywanie tych innych prac w ramach zespołu projektowego uzasadniało zatem zawarcie z nią umowy o pracę.

Błędne było w niniejszej sprawie sformułowanie zakresu uprawnień i obowiązków tożsamo w stosunku do wszystkich członków zespołu, a co za tym idzie jednakowe ukształtowanie ich wynagrodzenia. W oparciu o wskazane powyżej okoliczności związane z charakterem wykonywanych prac można więc przyjąć, iż B. B. nie wywiązała się z obowiązków pracownika wynikających z podpisanych przez nią umów o pracę, która polegać miała na działaniach projektowych, a co za tym idzie wynagrodzenie jakie otrzymała jest niczym nieuzasadnione ,gdyż odpowiada zakresowi obowiązków projektanta ,a nie osoby która zajmuje się jedynie wydrukami i innymi czynnościami typu biurowego (vide k. 4408). W tym stanie rzeczy umowa zawarta z B. B. (1) w szczególności w kontekście wysokości przyznanego jej wynagrodzenia , budzi poważne zastrzeżenia i w konsekwencji prowadzi do wniosku, że wynagrodzenie ukształtowane przez oskarżonego było nadmierne i nie odpowiadało w żadnym wypadku jej nakładowi pracy. Oskarżony zawierając z B. B. umowę o pracę, miał świadomość posiadanych przez nią kwalifikacji, w tym tego że nie posiada ona uprawnień i wiedzy koniecznej do wykonywania zadań projektowych. S. M. (1) zdawał sobie sprawę z ograniczonego działania świadka B. w zespole. Mimo to nie zróżnicował jej wynagrodzenia. To jego działanie stanowiło niedopełnienie ciążących na nim obowiązków i doprowadziło spółkę do powstania szkody w postaci nienależnie wypłaconego B. B. wynagrodzenia. Przy ocenie tego zagadnienia trzeba przy tym pamiętać, że treść przepisu art. 65 k.c., który stanowi, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego, nie stoi w sprzeczności z wyżej zaprezentowanym stanowiskiem, przynajmniej w przypadku prezesa spółki (...), który przecież dbając należycie o sprawy majątkowe zarządzanego podmiotu był zobowiązany przy zawieraniu umów do dbałości o ekwiwalentność świadczeń przeciwnych, a więc by nie ponosić nadmiernych kosztów za działania nie wymagające nadmiernego nakładu pracy.

Ustalenie, iż oskarżony nie dopełnił ciążących na nim obowiązków samo przez się nie stanowi jeszcze podstawy jego odpowiedzialności karnej. Przepis art. 296 k.k. wymaga bowiem, by wskutek tego działania lub zaniechania została wyrządzona szkoda. Przestępstwo określone w art. 296 k.k. jest przestępstwem materialnym. Do jego znamion należy skutek w postaci wyrządzenia mocodawcy co najmniej znacznej szkody majątkowej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2000r., V KKN 557/99, Prok. i Pr. 2000, nr 9, poz. 9). Stwierdzając niedopełnienie obowiązków w powyższym zakresie Sąd uznał, iż działaniem S. M. (1) wyrządzono szkodę, którą stanowi różnica między wynagrodzeniem otrzymanym przez B. B. (1), a wynagrodzeniem jakie winna ona otrzymać za wykonaną pracę przy prawidłowo skonstruowanej umowie. Praca świadczona przez B. B. winna zostać zakwalifikowana jako ujęta w grupie 2 pkt 1 załącznika nr 1 do uchwały nr 32/2012 Zarządu (...) S.A. z dnia 03.12.2012r Regulaminu wynagradzania pracowników przedsiębiorstwa (...) S.A. w R. - tabela stanowisk i stawek wynagrodzenia obowiązujących w spółce tj. wynagrodzenia właściwego dla stanowiska kierowników poszczególnych komórek organizacyjnych z wynagrodzeniem 4000 – 6500 zł. Stąd też jej wynagrodzenie za cały okres pracy winno wynieść 191 750 zł. B. B. (1) otrzymała zaś wynagrodzenie w łącznej kwocie 513 185,08 zł. Poniesiona przez (...) S.A. szkoda z tego tytułu wyniosła 321 435,08 zł. Nie ma przy tym żadnych wątpliwości, co do związku przyczynowo skutkowego między niedopełnieniem obowiązków i powstałą szkodą. Gdyby bowiem oskarżony dokonał należytej weryfikacji uprawnień do wykonywania postawionych zadań i w sposób prawidłowy ukształtował zakres obowiązków B. B. dostosowując do nich wysokość jej wynagrodzenia spółka nie poniosłaby szkody wypłacając B. B. wygórowane i nienależne wynagrodzenie.

Kolejną umową podlegającą badaniu jest umowa z dnia 2 stycznia 2013r. związana z doradztwem przez (...) s.c. w zakresie opracowania „Planu rewitalizacji przedsiębiorstwa (...) S.A. na lata 2013-2018”.

Analiza akt sprawy wskazuje na to, iż zawarcie tej umowy naruszyło interesy spółki. Zarówno podczas jej zawierania, jak i wykonywania S. M. (1) nie dopełnił swych obowiązków należytego dbania o interesy finansowe spółki oraz składania zamówień w sposób oszczędny i racjonalny. Oskarżony nie wymagał dokumentowania poszczególnych działań podjętych przez wykonawcę (...) s.c. ( na co wskakują dołączone do nich dokumenty) jak i nie wymagał przedstawienia metod działania. Te okoliczności potęgują również wątpliwości, co do tego, czy interesy spółki (...) zostały w prawidłowy sposób zabezpieczone. Umowa ta w niektórych elementach jest zbieżna z umową zawarta z firmą (...) Budowa i wyposażenie przetwórni ryb w przedsiębiorstwie (...). Co więcej faktura do umowy została zatwierdzona pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym, a zgodnie z § 4 pkt 3 w/w umowy usługi wykonane powinny zostać potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym w momencie jej zakończenia, zatem skoro przyjęto plan w dniu 28.03.2013r., a zgodnie z umową termin ostateczny realizacji to data 29.03.2013r. to winien być załączony protokół w tej dacie. Natomiast w niniejszej sprawie w dniu 25.03.2013r. sporządzono aneks do umowy z dnia 02.01.2013r , który w swej treści zmienił brzmienie dwóch paragrafów umowy, co spowodowało swoiste usunięcie z umowy przedmiotu umowy oraz zastąpienie go treścią ustalającą warunki zapłaty za wykonanie usługi ,które są także zawarte w § 3 umowy, który pozostał bez zmian. W wyniku tego po sporządzeniu aneksu umowa posiadała dwa paragrafy pozwalające na wypłatę środków natomiast nie posiadała w swej treści przedmiotu umowy oraz warunków jej realizacji, ponadto aneks w § 2 zmieniając § 4 umowy przedłużył ja do dnia 30.12.2013r. Przyjęty termin wykonania zlecenia jest rażąco sprzeczny z faktem zatwierdzenia przez Zarząd uchwałą z dnia 28.03.2013r gotowego planu rewitalizacji. Już samo to świadczy o niedopełnieniu przez Prezesa Zarządu obowiązku dbania o interesy finansowe kierowanego przez niego podmiotu. Dodatkowo wskazać należy, że faktury wystawione na podstawie aneksu na kwotę 32 324,40 zł zostały zatwierdzone pod względem formalnym i rachunkowym, natomiast na każdej brakuje zatwierdzenia ich pod względem merytorycznym, co stanowi uchybienie w procesie akceptacji dokumentu podlegającego wypłacie. Brak akceptacji merytorycznej świadczy również o braku kontroli tego, czy zapłata następuje za usługę rzeczywiście wykonaną. Zgodnie z przedmiotem tej umowy firma (...) s.c. D. M. zobowiązała się do świadczenia usług doradztwa w zakresie opracowania „Planu rewitalizacji przedsiębiorstwa (...)”. W aktach sprawy plan taki istnieje, jednakże jego analiza wskazuje, iż nie ma w nim jakichkolwiek znamion wskazujących na to, że firma (...) s.c. dokonywała jakichkolwiek czynności przy jego tworzeniu. Wręcz przeciwnie dowody osobowe w postaci zeznań świadków P. K. i M.D. - twórców takiego planu całkowicie temu przeczą, a wykonanie takiego planu w dacie 21.03.2013r potwierdza mail od P. K. (1) do M. D. i S. M. (1) ,jak tez złożone przez nich zeznania. D. M. składając zaś zeznania miał problemy z precyzyjnym określeniem przedmiotu umowy oraz okoliczności dotyczących wypłacenia wynagrodzenia. Brak też jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego rozmowy między D. M. i oskarżonym na temat Planu rewitalizacji, mimo tego, że ze spotkań tych osób sporządzane miały być notatki.

Wszystkie powyższe okoliczności jednoznacznie w ocenie Sądu wskazują na to, że zawarcie umowy z (...) s.c. nastąpiło z niedopełnieniem obowiązków przez Prezesa S. M.. Prawidłowa analiza potrzeb spółki, zlecenie zamówienia zgodnie z Regulaminem zamówień i zasad określonych w jego § 4 prowadziłoby zaś do wniosku, że zawarcie umowy i wypłata wynagrodzenia w łącznej wysokości 63 074,40 zł było nieuprawnione. Tym samym oskarżony swym działaniem doprowadził do wyrządzenia (...) S.A. szkody w powyższej wysokości.

Kolejną umową zawartą przez oskarżonego z niedopełnieniem przez niego obowiązku dbania o interesy spółki była umowa z (...) A. S. (1), której przedmiotem było opracowanie biznesplanu dla inwestycji Hotel. Materiał dowodowy wskazuje na to, iż umowa ta została zawarta bez weryfikacji warunków dotyczących wykonania umowy i sposobu jej realizacji. Zakres obowiązków zleceniobiorcy obejmował sporządzenie biznes plany dla w/w inwestycji. Dokumentacja zawarta w aktach zawiera fakturę o nr (...) z dnia 30.09.2013r wystawioną przez A. S. (1) o treści Usługa opracowania biznes planu dla inwestycji Hotel, do której dołączono dokument opisany jako Załącznik do w/w faktury z dnia 30.09.2013r stanowiący spis treści biznesplanu. W oparciu o tą fakturę nastąpiła wypłata mimo tego, że biznasplan nie został sporządzony, a zatem usługa nie została przez A. S. wykonana. Co więcej, raporty będące podstawą do wystawienia faktury dotyczą w dużej mierze czynności nie związanych z przedmiotem umowy np. zapisek z dnia 01.09.2013r Dni K.. Przed wypłatą faktura nie została zatwierdzona pod względem merytorycznym, a sam świadek A. S. (1) składając zeznania potwierdził, iż nie wykonał przedmiotowego biznesplanu, a do faktury dołączył jedynie spis treści dla jego sporządzenia. W takich realiach zawarcie umowy w sposób rażący naruszający zasady składania zamówień w spółce, a następnie wypłata wynagrodzenia za niewykonane zamówienie stanowiło naruszenia obowiązków sumiennego kupca i niedopełnienie obowiązków Prezesa Zarządu spółki kapitałowej. Z działaniem tym związane było powstanie szkody w majątku spółki w wysokości 18450 zł.

Sąd nie dopatrzył się natomiast nieprawidłowości w związku z zawarciem umowy z dnia 01.03.2013r zawartej z A. S. (1), której przedmiotem było określenie zasad współpracy stron w zakresie strategicznego doradztwa i koordynacji zdania inwestycyjnego „Budowa i wyposażenie przetwórni ryb w przedsiębiorstwie SM S.A.”. Zgodnie z umową za wykonane usługi wypłacono A. S. wynagrodzenie w kwocie 10 000 zł netto za każdy miesiąc (łącznie 55ooo zł),po którym wykonawca wystawiał fakturę wraz z raportem potwierdzonym przez osobę upoważnioną, wskazując zakres prac wykonanych. Co prawda zgodnie z opinią biegłego wykonywane prace nie dotyczyły tylko projektu będącego przedmiotem umowy , charakterystyka prac w wielu elementach nie jest związana z inwestycją przetwórni ryb i dotyczy innych projektów np. Hotelu czy N.. Okoliczność ta nie dyskwalifikuje jednak zasadności zwarcia z A. S. umowy, a następnie wypłaty wynikającego z niej wynagrodzenia. Podobnie Sąd ocenił kwestię analiz (...). Z umowy wynika, iż do zadań wykonawcy należało wykonywanie m.in. analiz (...), natomiast raporty będące podstawa do wypłaty wynagrodzenia nie zawierają w swej treści informacji ,iż taka analiza została sporządzona , co może wskazywać o nie wykonaniu umowy w tym zakresie. Nie zmienia to bowiem tego, że A. S. wykonywał inne zadania związane z przedmiotem umowy. Potwierdzili to świadkowie – pracownicy spółki, co więcej wskazali oni na wysokie kwalifikacje A. S. i jego przydatność w realizacji postawionych zadań. Osobowe źródła dowodowe wskazały zatem jednoznacznie na realność świadczonej przez świadka pracy na rzecz spółki , uzasadniającą wypłatę wynagrodzenia w oparciu o przedstawione przez niego faktury.

Ustalenia tego nie zmienia i to, że w dniu 30.07.2013r został sporządzony i podpisany przez obie strony aneks do w/w umowy rozszerzający zakres świadczeń zleceniobiorcy m.in. o stworzenie bazy teleadresowej potencjalnych kontrahentów zakupowych dla portfolio produktów rybnych zleceniodawcy. W aktach sprawy znajduje się faktura o nr (...) z dnia 16.08.2013r wraz załączonym raportem z czynności sporządzonych przez zleceniobiorcę , który zapisami z dnia 05 i 12 sierpnia 2013r potwierdza wykonanie takich prac, jednak taka baza nie została dołączona zgodnie z postanowieniami aneksu do umowy głównej. Jak zeznał A. S. taką bazę jednak sporządził w wersji elektronicznej, choć rzeczywiście nie dołączył jej do faktury. Twierdzenia świadka potwierdził świadek M. J. (1) potwierdzając, że otrzymał taką bazę od A. S. z poleceniem jej uaktualnienia.

Powyższe świadczy o tym, że umowa została zawarta z osobą posiadająca odpowiednie kwalifikacje i przyniosła ona realny i korzystny wpływ dla spółki (...). A. S. wykonywał swe zadania w sposób prawidłowy, o czym świadczy i to, że został następnie zatrudniony w spółce na stanowisku kierowniczym. Z tych względów Sąd uznał, iż nie można oskarżonemu zarzucać niedopełnienia obowiązków w związku z zawarciem przedmiotowej umowy i wyeliminował ją z opisu czynu przypisanego S. M. (1).

Sąd wyeliminował z opisu czynu również działanie oskarżonego polegające na zawarciu umowy w okresie od 1.04.2013r. do 31.03.2015r. z Województwem (...) o dofinansowanie projektu Program Operacyjny Kapitał Ludzki projekt Tajemniczy D., uznając iż w tym zakresie brak jest wystarczających dowodów, które w sposób nie budzący wątpliwości potwierdzałyby niedopełnienie obowiązków lub przekroczenie uprawnień przez S. M. (1).

Rzecznik oskarżenia publicznego upatrywał zawinienia oskarżonego w nałożonych w związku z realizacją projektu korektach finansowych, których zapłata następowała z majątku spółki (...). Jak zeznał świadek L. odnośnie korekty finansowej, zawsze istnieje ryzyko, iż coś się nie powiedzie przy realizacji projektów z (...) i trzeba będzie zwrócić część dotacji, jest to wpisane w działalność gospodarczą. W przypadku (...) naliczona do korekty suma, wynikała z uchybień w przeprowadzeniu zamówień publicznych do projektu, nie była zwrotem kosztów wynikających z niewywiązania się z projektu. S. M. (1) (k. 5246) wyjaśnił, że uchybienia, które stwierdzono , były efektem błędów partnera spółki firmy (...), który odpowiadał za proces zamówień publicznych i w połowie pokrył koszty naliczonej korekty, z ich ramienia nikt nie został postawiony w stan oskarżenia. Korekta nie jest karą , a pomniejszeniem uzyskanego dofinasowania do realizacji projektu. Wyjaśnienia oskarżonego znalazły potwierdzenie w zeznaniach szeregu świadków zaangażowanych w proces realizacji projektu. Potwierdza je też regulacja prawa europejskiego. Korekta finansowa jest to bowiem anulowanie części bądź całości dofinansowania projektu. Najczęściej korekta finansowa nakładana jest za naruszenie przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych (ustawy Prawo zamówień publicznych lub ustawy o finansach publicznych) lub nieprawidłową realizację rzeczową projektu. Dokumentem regulującym zasady wymierzania korekt finansowych za nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień publicznych jest tzw. Taryfikator. Nałożenie korekty finansowej związane jest z wystąpieniem nieprawidłowości zdefiniowanej w art. 2 pkt. 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Umowa o dofinansowanie projektu określa prawa i obowiązki Instytucji Zarządzającej i beneficjenta, takie jak zasady, tryb i warunki przekazywania, wykorzystania i rozliczania środków dofinansowania części wydatków kwalifikowalnych poniesionych przez Beneficjenta na realizację projektu. Zgodnie z umową Beneficjent zobowiązuje się do realizacji projektu w pełnym zakresie, terminowo, z należytą starannością, w szczególności ponosząc wydatki celowo, rzetelnie, racjonalnie i oszczędnie z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, zasady optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i procedurami w ramach (...) (Regionalny Program Operacyjny) WD oraz w sposób, który zapewni prawidłową i terminową realizację projektu oraz osiągnięcie celów (produktów i rezultatów) zakładanych we wniosku o dofinansowanie. Umowa zobowiązuje beneficjenta do stosowania przepisów o zamówieniach publicznych, w tym ustawy Prawo zamówień publicznych a w przypadku stwierdzenia przez uprawnioną instytucję naruszenia w ramach realizowanego projektu tych przepisów, Instytucja Zarządzająca (...) ma prawo ustalić i nałożyć względem Beneficjenta korekty finansowe określone w "Taryfikatorze korekt finansowych" to jest pomniejszyć dofinansowanie o określoną kwotę stwierdzonej nieprawidłowości.

Nałożenie takich korekt w niniejszej sprawie nie było zatem niczym nadzwyczajnym. Korekty takie zdarzają się w wielu projektach, a ich nałożenie nie świadczy o nieprawidłowościach związanych z zawarciem umowy o dofinansowanie projektu. Ponadto nałożenie takich korekt w żaden sposób nie obciąża władz spółki, w tym jej prezesa. Pozyskiwanie funduszy w ramach projektów mieści się w zadaniach i obowiązkach Prezesa, a fakt skorygowania przyznanych dotacji w ramach realizacji projektu nie może być uznany za szkodę w majątku spółki, nawet w ramach rozpatrywania go jako utraconych korzyści. Stąd też i ten zarzut wobec S. M. został wyeliminowany z opisu przypisanego mu czynu.

Reasumując Sąd uznał, iż S. M. (1) można przypisać niedopełnienie obowiązków pozostające w związku z wyrządzeniem szkody (...) S.A. odnośnie:

- działania w zespole projektowym i zawarcia umowy o pracę z B. B., czym spowodował szkodę w wysokości 321 435,08 zł,

- zawarcia z (...) s.c. umowy usług doradztwa w zakresie opracowania „Planu rewitalizacji przedsiębiorstwa”, czym wyrządził spółce szkodę w wysokości 63 074,40 zł, oraz

- zawarcia umowy z (...) A. S., której przedmiotem było opracowanie biznesplanu dla inwestycji Hotel, czym wyrządził szkodę w wysokości 18 450 zł.

Mając na względzie, iż zachowania powyższe popełnione zostały w krótkich odstępach czasowych z góry powziętym zamiarem , sąd uznał iż zachowanie sprawcy mieściło się w ramach konstrukcji z przepisu art.12k.k. Zgodnie z treścią powołanego przepisu dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru uznaje się za "jeden czyn zabroniony". Tym samym przy spełnieniu określonych warunków wiele zachowań stanowi jednorazowe wypełnienie znamion jakiegoś typu czynu zabronionego. Artykuł 12 k.k. zawiera ustawowe określenia kryteriów tzw. czynu ciągłego. Zastosowanie art. 12 k.k. uzależnione jest z jednej strony od przesłanki podmiotowej (subiektywnej) w postaci "z góry przyjętego zamiaru", z drugiej - od przesłanek przedmiotowych, takich jak "krótkie odstępy czasu" oraz tożsamość pokrzywdzonego, jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste.

Reasumując Sąd uznał, iż wskutek niedopełnienia przez oskarżonego powyższych obowiązków (...) S.A. poniosły szkodę w wysokości 402 959,48 zł.

Wysokość wyrządzonej szkody nie tylko rozgranicza zachowania wypełniające znamiona występku określonego w art. 296 § 1 k.k., jeżeli wyrządzona szkoda przekracza próg znaczności, stanowi ona bowiem również podstawę rozgraniczenia typu podstawowego nadużycia zaufania przewidzianego w art. 296 § 1 k.k. od typu kwalifikowanego przez wielkość szkody określonego w art. 296 § 3 k.k. Wysokość szkody należy przy tym interpretować zgodnie z art. 115 § 5 k.k., który po wejściu w życie 8 czerwca 2010r. ustawy z dnia 5 listopada 2009r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) przyjmuje, iż znaczną szkodą jest szkoda, której wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 000 zł. Karalne zachowanie określone w art. 296 § 3 k.k. odnosi się do sytuacji, w której sprawca „wyrządza szkodę majątkową w wielkich rozmiarach”. Zgodnie z przepisem art. 115 § 6 i 7 k.k., rozważany czyn zabroniony będzie się odnosił do szkody, której wartość przekracza 1 000 000 zł.

Z uwagi na to, iż szkoda jaką (...) S.A. poniosły wskutek niedopełnienia przez oskarżonego obowiązków wyniosła 402 959,48 zł, uznać należało, iż szkoda ta była szkodą w znacznych rozmiarach, o której mowa w art. 115 § 5 k.k. Z tych też względów zachowanie S. M. (1) oceniać należało poprzez pryzmat art. 296 § 1 k.k.

Z uwagi na fakt, iż przestępstwo stypizowane w art. 296 k.k. może być popełnione zarówno umyślnie (art. 296 § 1 i 3 k.k.), jak i nieumyślnie (art. 296 § 4 k.k.) rozważenia wymagały znamiona strony podmiotowej tego przestępstwa. Typ czynu zabronionego, o którym mowa w art. 296 § 1 k.k., ma w całości charakter umyślny. Tak więc zamiarem bezpośrednim lub co najmniej wynikowym objęte być musi nie tylko nadużycie uprawnień lub niedopełnienie ciążących na sprawcy obowiązków, ale także i spowodowanie skutku w postaci znacznej szkody majątkowej. Nie można przy tym w żadnym wypadku stosować swoistej miary automatyzmu, w myśl której skoro ewidentne jest niedopełnienie obowiązków „dobrego gospodarza” lub też ewidentne jest nadużycie uprawnień, tym samym przyjąć należy umyślność także co do zaistniałego – w wyniku takich działań lub zaniechań – skutku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001r., sygn. akt V KKN 49/99, Prok. i Pr. 2001/12/14).

Ustalony w niniejszej sprawie stan faktyczny pozwala zadaniem Sądu na stwierdzenie umyślności co do pierwszej grupy znamion typizujących przestępstwo określone w art. 296 § 1 i 3 k.k. tj. znamion określających czynność sprawczą, jak i stwierdzenie umyślności także i co do zaistniałego skutku. Oskarżony miał bowiem świadomość kwalifikacji B. B., wiedział, że nie będzie ona w stanie wykonywać takiej samej pracy jak pozostali członkowie zespołu. Mimo to zdecydował się z niekorzyścią dla spółki zawrzeć z nią umowę i wypłacić jej wynagrodzenie w zawyżonej wysokości. Podobnie oskarżony zawarł umowę z D. M. i wyraził zgodę, co najmniej w zamiarze ewentualnym na poniesienie przez spółkę szkody. Wszak praca D. M. nie zmaterializowała się w żaden sposób, a wypłata wynagrodzenia następowała bez merytorycznej kontroli faktur. Wreszcie nie budzi wątpliwości i to, że umyślnością objęta była wypłata wynagrodzenia A. S. za sporządzenie dokumentu, który nigdy nie powstał. Nie został on zatem dołączony do faktury o czym wiedział oskarżony, a mimo to polecił wypłacić A. S. z tego tytułu wynagrodzenie. Powyższe okoliczności świadczą o umyślności działania oskarżonego. Świadczą o tym również okoliczności towarzyszące zawieranym umowom, a wskazujące na istniejące zobowiązania towarzyskie i relacje osobiste, które odgrywały również role w wyborze stron zawieranych umów i kształtowaniu ich wynagrodzeń. Powyższe wskazuje na wypełnienie znamion podmiotowych przestępstwa z art. 296 § 1 k.k.

Z tych też względów Sąd uznał, iż działanie oskarżonego S. M. (1) opisane w punkcie I części dyspozytywnej wyroku wyczerpało znamiona art. 296 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

S. M. (1)

I

I

Wymierzając oskarżonemu karę, Sąd kierował się dyrektywami wskazanymi w art. 53 kk. Uwzględnił zatem stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, jak i wziął pod uwagę funkcje zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara winna spełnić nie tylko w stosunku do oskarżonego, ale i w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd uwzględnił w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na nich obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstw, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu. Oskarżony w zakresie przypisanego mu czynu działał umyślnie, brak było okoliczności wyłączjących winę i bezprawność przypisanego mu czynu Nie sposób też jednak nie dostrzec pozytywnych działań oskarżonego wpływających na rozwój tego regionu i (...) spółki (...), na co też wskazywało wielu świadków przesłuchanych w tej sprawie. Okoliczności te zostały oskarżonemu poczytane jako mające wpływ łagodzący na wymiar kary. Również jako okoliczność łagodzącą sąd wziął pod uwagę jego ustabilizowany tryb życia przejawiający się w uprzedniej niekaralności (mając na uwadze, iż stan ten stanowi swoistą normę społeczną).

Wymierzając kary o charakterze majątkowym przy ustalaniu ilości stawek dziennych sąd wziął pod uwagę znaczny stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu a nadto cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara winna osiągnąć wobec oskarżonego, przy ustalaniu stawki dziennej Sąd uwzględnił zaś dochody oskarżonego, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Jednocześnie jednak określając wysokość kary grzywny Sąd miał na względzie rodzaj i charakter naruszonego dobra, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, jak również postać zamiaru i motywację jego działania .

S. M. (1)

II

I

Sąd, kierując się dyrektywami z art. 69 § 1 i art. 70 § 1 k.k. uznał, iż S. M. (1) można wystawić pozytywną prognozę kryminologiczną i orzekł o warunkowym zawieszeniu wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. W ocenie Sądu już sama reakcja karna wymiaru sprawiedliwości będzie dla oskarżonego stanowić wystarczającą przestrogę i zapobiegnie ponownemu popełnieniu przez niego przestępstwa. Sąd uznał, mając w polu widzenia dotychczasową niekaralność oskarżonego i jego drogę życiową, za wystarczające dla osiągnięcia celów kary i zapobiegnięcia powrotowi na drogę przestępstwa zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Określając wobec oskarżonego okres próby, Sąd miał na względzie to, iż będzie on mobilizował go do przestrzegania porządku prawnego, bowiem każde jego naruszenie może prowadzić do zarządzenia wykonania zawieszonej kary.

S. M. (1)

III

I

Stosownie do treści art. 46 § 1 k.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. Warunkiem zasądzenia obowiązku naprawienia szkody jest aby szkoda istniała w chwili orzekania. (wyr. SN z dnia 4 lutego 2002 r. w sprawie o sygn. akt II KKN 385/01). Mając na uwadze ,iż Prokurator złożył wniosek w przedmiocie zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody na rzecz strony pokrzywdzonej, a wniosek taki złożony został także przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, Sąd uwzględnił przedmiotowy wniosek, ale w częściowym zakresie uznając za słuszne zobowiązanie oskarżonego do naprawienia szkody w części tj. w kwocie 200 000 zł.

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Sąd mając na względzie popełnienie czynu w 2013r. rozważył, jaki stan prawny będzie dla oskarżonego najkorzystniejszy w rozumieniu art. 4 §1 k.k. Analiza ta wskazała na to, iż najkorzystniejszy będzie stan prawny obowiązujący przed nowelizacją, która weszła w życie w dniu 01 lipca 2015r. Wynika to m.in. z braku obligatoryjnego nałożenia na oskarżonego obowiązków probacyjnych w okresie próby, czy też korzystniejszego ukształtowania zasad w zakresie ustalania wysokości naprawienia szkody.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Sąd w oparciu o art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego kwotę 20 910 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez oskarżyciela posiłkowego w toku postępowania.

V

O kosztach orzeczono w oparciu o art. 626 § 1 k.p.k. i art. 2 i 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych uznając, iż sytuacja materialna oskarżonego pozwala mu na ich poniesienie.

7.  Podpis

Sędzia Edyta Pawłowicz-Durlak