Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Karnacewicz

Protokolant: sekretarz Anna Hołoga

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2021 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I. zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz M. S. kwotę 9.865,66 zł (dziesięciu tysięcy ośmiuset sześćdziesięciu pięciu złotych sześćdziesięciu sześciu groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 22 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

II. zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz M. S. kwotę 2.311 zł (dwóch tysięcy trzystu jedenastu złotych) tytułem kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Sygn. akt: I C 847/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 czerwca 2019 roku M. S. domagał się zasądzenia od (...) SA z siedzibą w W. kwoty 9.865,66 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lipca 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwu wskazał, że w związku z wystąpieniem w dniu 15 czerwca 20216 roku szkody w samochodzie G. S. wszczęte zostało pozstępowanie likwidacyjne w pozwanej spółce, która była ubezpieczycielem sprawy szkody z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC. Poszkodowana przeniosła wierzytelność z tego tytułu na powoda, który występował już w postępowaniu likwidacyjnym. Pozwana decyzją z dnia 12 lipca 2016 r. przyznała powodowi kwotę 7.788,95 zł. Powód złożył odwołanie od tej decyzji wzywając ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 19.665,66 zł plus 300 zł tytułem kosztów powołania prywatnego rzeczoznawcy. Strona pozwana w żaden sposób nie odniosła się do tego wezwania, co powód uznała za równoznaczne z rozpatrzeniem reklamacji zgodnie z wolną powoda, a to w oparciu o art. 8 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym. Powód przeto niniejszym pozwem dochodzi części różnicy pomiędzy odszkodowaniem należnym, a wypłaconym tj. kwoty 9.800 zł.

Powód wystąpił do sądu z pozwem o zapłatę części odszkodowania, a to kwoty 10.100 zł. Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2018 roku w sprawie (...) Sąd w całości uwzględnił powództwo M. S.. Wyrok uprawomocnił się. Pozwana wypłaciła kwotę 10.100 zł

M. S. przedmiotowym pozwem dochodzi kwoty 9.865,66 zł stanowiącej brakującą jego zdaniem część odszkodowania, którego wysokość określił na kwotę 27.454,61 zł.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości wskazując, iż:

- domniemanie uznania reklamacji nie oznacza pozbawienia ubezpieczyciela możliwości podjęcia obrony w procesie,

- orzeczenie w sprawie (...) nie ma powagi rzeczy osądzonej co do pozostałej części roszczenia,

- wypłacone dotychczas odszkodowanie (dobrowolnie i w skutek wyroku) w całości pokrywa poniesioną szkodę.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 15 czerwca 2016 r. doszło do kolizji, w której uczestniczył samochód marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność G. S.. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie OC w pozwanej spółce (...) SA. G. S. zgłosiła szkodę do pozwanej spółki. Ubezpieczyciel sporządził kalkulację szkody wyceniając ją na kwotę 7.788,95 zł. Decyzją z dnia 12 lipca 2016 r. powyższa kwota została przyznana G. S. i wypłacona.

Pokrzywdzona zleciła przeprowadzenie ekspertyzy prywatnej. W opinii z dnia 17 czerwca 2016 r. rzeczoznawca J. M. oszacował szkodę w rzeczonym pojeździe na kwotę 27.454,61 zł. Za sporządzoną kalkulację G. S. opłaciła fakturę na kwotę 300 zł.

Bezsporne

Umową z dnia 11 października 2016 r. G. S. zbyła wierzytelność przysługującą jej w stosunku do pozwanej spółki na rzecz powoda M. S..

Bezsporne

Pismem z dnia 29 listopada 2016 r. M. S., nie zgadzając się z wysokością przyznanego odszkodowania, zażądał od strony pozwanej zapłaty kwoty 19.665,66 zł tytułem różnicy pomiędzy odszkodowaniem przyznanym, a należnym oraz kwoty 300 zł tytułem kosztów uzyskania prywatnej ekspertyzy biegłego. Wezwanie to strona pozwana odebrała w dniu 6 grudnia 2016 r. Na powyższe wezwanie strona pozwana nie udzieliła odpowiedzi.

Pismem z dnia 20 stycznia 2017 r. powód ponownie wezwał ubezpieczyciela do zapłaty żądanej kwoty.

(...) SA - pismem z dnia 6 kwietnia 2017 r. - odmówiło przyznania dodatkowego odszkodowania.

Dowody:

- pismo z dnia 29.11.2016 r. k. 13,

- dowód doręczenia k. 16,

- pismo z dnia 20.01.2017 r. k. 26-26v.,

- pismo z dnia 6.04.2017 r. k. 27.

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2018 roku w sprawie (...) Sąd w całości uwzględnił powództwo M. S. o zapłatę części odszkodowania, tj. kwoty 10.100 zł.. Wyrok uprawomocnił się. Pozwana wypłaciła kwotę 10.100 zł.

Bezsporne

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w całości.

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. i nast. sprowadza się do tego, że zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia. Szczegóły tej odpowiedzialności są unormowane w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.). Zgodnie z dyspozycją wskazanej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Według art. 36 ust. 1 tejże ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikała. W myśl natomiast art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda majątkowa jest to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by istniał gdyby to zdarzenie nie nastąpiło. Chodzi o utratę lub zmniejszenie aktywów bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Z przepisu art. 361 § 2 k.c. wynika obowiązek pełnej kompensacji szkody. Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. W przypadku uszkodzenia samochodu odszkodowanie obejmuje przede wszystkim kwotę pieniężną, konieczną do opłacenia jego naprawy lub przywrócenia do stanu sprzed wypadku. Osoba odpowiedzialna jest zobowiązana zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu samochodu, do których należą koszty nowych części i innych materiałów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1972 roku, sygn. akt II CR 425/72, opubl. OSNCP 1973/6 poz. 111). Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 roku, III CZP 32/03, Biul. SN 2003, z. 6, poz. 4), przy czym poszkodowanemu należy się nie tylko zwrot poczynionych przez niego przy tej naprawie nakładów, ale i zwrot robocizny z uwzględnieniem przyjętych, z reguły w miejscu zamieszkania, stawek robocizny za tego rodzaju usługi (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 1997 roku, I CKN 385/97, LEX nr 50530).

Niniejsze postępowanie koncentrowało się na należnej powodowi wysokości odszkodowania.

Ustalony i przedstawiony wyżej stan faktyczny był bezsporny. Materiałem dowodowym były pisma stron oraz dwie kalkulacje dotyczące wysokości szkody w przedmiotowym samochodzie (...) wykonane na zlecenie każdej ze stron. Powód nie zgadzał się wyceną strony pozwanej, a (...) SA z kalkulacją wykonaną na zlecenie powoda.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że powód wnosząc o zasądzenie części brakującego odszkodowania powołał się na uprawnienia wynikające z art. 6 i 8 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym. Powód wskazywał, iż złożył reklamację w trybie przewidzianym tą ustawą, a strona pozwana nie odpowiedziała na nią w zakreślonym terminie, czym przyznała zasadność zgłoszonych roszczeń.

Koniecznym zatem było w sprawie ustalenie, czy powód mógł skorzystać z tego uprawnienia i czy uczynił to skutecznie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym akt ten określa zasady rozpatrywania reklamacji przez podmioty rynku finansowego, składanych przez klientów tych podmiotów. Przepisy przywołanej ustawy stanowią, iż reklamacja może być złożona w każdej jednostce podmiotu rynku finansowego obsługującej klientów (art. 3). Podmiot rynku finansowego informuje klienta o sposobie złożenia reklamacji, a jeżeli klient nie zawierał umowy z podmiotem rynku finansowego, informacje takie winny być dostarczone w ciągu 7 dni, od dnia, w którym nastąpiło zgłoszenie roszczeń klienta wobec tego podmiotu (art. 4). Z art. 5 wynika, iż po złożeniu reklamacji podmiot rynku finansowego rozpatruje ją i udziela odpowiedzi - w terminie 30 dni (art. 6) - w postaci papierowej lub za pomocą innego trwałego nośnika informacji. W przypadku niedotrzymania zakreślonego terminu reklamację uważa się za rozpatrzona zgodnie z wolną klienta (art. 8 przywołanej ustawy).

Mając na uwadze treść przywołanych uregulowań stwierdzić należy, iż powodowi przysługuje możliwość skorzystania z procedury reklamacyjnej wprowadzonej przez powyższą ustawę. Klientem w rozumieniu tej ustawy (art. 2 pkt 1b) jest bowiem m.in. osoba fizyczna dochodząca roszczeń na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych. Tak więc powód spełnia kryteria klienta określone tą ustawą, a strona pozwana jest podmiotem rynku finansowego. Zarówno powód, jak i strona pozwana objęci są zatem zakresem tej ustawy.

Wobec powyższego powód mógł skorzystać zarówno z procedury reklamacyjnej przewidzianej tą ustawą ale też – co najważniejsze – ze skutków wprowadzonego postępowania reklamacyjnego

Celem omawianej instytucji jest sformalizowanie i skondensowanie procedury reklamacyjnej. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji takiej, jak przedmiotowa – braku reakcji ze strony przedsiębiorcy na zastrzeżenia, co do wykonanej usługi, świadczenia. Wprowadzając tę procedurę ustawodawca nałożył na podmioty rynku finansowego obowiązek ustosunkowania się do reklamacji i obwarował brak reakcji bardzo kategorycznymi skutkami sprowadzającymi się do maksymy „milczenie oznacza zgodę”. Brak jednocześnie w ustawie jakichkolwiek odstępstw od tej zasady lub możliwości konwalidowania braku odpowiedzi na zgłoszoną reklamację.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż powód w piśmie z dnia 29.11.2016 r. zgłosił zastrzeżenia co do wysokości przyznanego odszkodowania i oczekiwał na ich rozpoznanie. Pismo to z całą pewnością wypełnia znamiona reklamacji – odnosi się do kontestowanej decyzji, zawiera zastrzeżenia, do których można w sposób racjonalny odnieść się. Sąd tutejszy zauważa, iż w decyzji przyznającej odszkodowanie strona pozwana nie zamieściła żadnego pouczenia o sposobie reklamacji (do czego zobowiązuje ją ustawa z dnia 5.08.2015 r.), nie przewidziała żadnego odwołania. Brak zatem początkowej daty, od której biegnie termin do złożenia reklamacji. W tej sytuacji złożenie reklamacji w piśmie z dnia 29.11.2016 r. należy uznać za złożone z zachowaniem ustawowego terminu.

Pismo reklamacyjne do ubezpieczyciela dotarło w dniu 6 grudnia 2016 r., co potwierdza karta 16 akt sprawy na której znajduje się potwierdzenie odbioru reklamacji. Ubezpieczyciel na reklamację tę nie odpowiedział.

W tej sytuacji należy uznać, iż złożenie pisma z dnia 29.11.2016 r. z całą pewnością było zainicjowaniem postępowania reklamacyjnego i z całą pewnością strona pozwana nie ustosunkowała się do tej reklamacji w zakreślonym 30-dniowym terminie. Termin wskazany w przywołanej ustawie ma za zadanie wymusić na podmiocie rynku finansowego zajęcie stanowiska, co do zastrzeżeń klienta. Stanowisko ubezpieczyciela zawarte w piśmie z dnia 6.04.2017 r. zdecydowanie uchybiło temu terminowi.

W niniejszej sprawie nie było sporu co do tego, że pozwana Spółka nie odpowiedziała na złożone przez powoda oświadczenie z dnia 29.11.2016 r., przeto uznać należy, iż – zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 5.08.2015 r. – uznała za uzasadnioną reklamację i to w sposób zgodny z wolą klienta. Takie właśnie skutki braku odpowiedzi na reklamację przewiduje przedmiotowa ustawa.

Zarzuty będące odpowiedzią za reklamację, a zgłoszone w toku niniejszego procesu są więc spóźnione i nie ma racji strona pozwana twierdząc, iż domniemanie uznania reklamacji nie oznacza pozbawienia ubezpieczyciela możliwości podjęcia obrony w procesie. Po pierwsze przyjęcie takich wniosków oznaczałoby całkowitą zbędność wprowadzonej przez racjonalnego ustawodawcę instytucji. Po drugie ustawodawca nie posługuje się pojęciem „domniemania” uznania reklamacji, a wprowadza kategoryczne sformułowanie: „reklamację uważa się za rozpatrzoną zgodnie z wolną klienta” (art. 8 przywołanej ustawy). W tej sytuacji Sąd orzekający nie ma wątpliwości co do oceny braku reakcji ubezpieczyciela na złożoną reklamację – należy uznać ją za przyjętą zgodnie z wolą klienta.

Wobec powyższych wywodów Sąd ograniczył postępowanie dowodowe wyłącznie co do faktu wystąpienia szkody, jej wysokości wskazywanej w korespondencji między stronami, jak też dat i treści korespondencji. Pozostałe wnioski dowodowe, również ewentualne, powoływane na okoliczność wysokości szkody - jako nieprzydatne w sprawie zostały oddalone. Skoro bowiem – jak wyżej wywiedziono – strona pozwana w ustawowym terminie nie odniosła się do reklamacji powoda z dnia 29.11.2016 r. utraciła bezpowrotnie prawo roztrząsania tych okoliczności w późniejszym czasie.

Zeznania świadka G. S. na okoliczność postępowania szkodowego okazały się nie przydatne z uwagi na niezorientowanie świadka w okolicznościach sprawy.

Mając powyższe na uwadze Sąd uwzględnił powództwo w całości uznając, iż dochodzona przez powoda pierwotna kwota odszkodowania 27.454,61 zł pomniejszona o wypłacone w dwóch częściach odszkodowanie (9.800 zł i 7.788.95 zł) w całości wyczerpuje roszczenie. W sprawie (...) dodatkowo zasądzono kwotę 300 zł tytułem kosztów opinii prywatnej i należność tę strona pozwana również pokryła. Obecnie zatem do zasądzenia pozostała suma 9.865,66 zł, której dochodził niniejszym pozwem M. S..

Od zasądzonej kwoty odszkodowania Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od 31 dnia od zgłoszenia ubezpieczycielowi żądania odszkodowania. Moment zgłoszenia szkody nie jest znany, ale – zgodnie ze stanowiskiem powoda – datą pewną jest dzień sporządzenia kalkulacji przez pozwaną Spółkę tj. 21 czerwca 2016 roku. 30-dniowy okres na rozpoznanie reklamacji mija w dniu 21 lipca 2016 r., a więc odsetki od nieuwzględnionego żądania należy liczyć od dnia następnego tj. 22 lipca 2016 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Strona powodowa wygrała sprawę w całości. Na jej koszty składa się: opłata od pozwu 494 zł, wynagrodzenie radcy prawnego 1.800 zł, opłata skarbowa 17 zł – łącznie 2.311 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika obliczono od wskazanej w pozwie wartości przedmiotu postępowania i na podstawie § 2 pkt 4) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804).

SSR Marta Karnacewicz

Szczecin, dnia 12 kwietnia 2021 r.