Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 916/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2019 roku

Sąd Okręgowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: S.S.O. Małgorzata Pilarczyk

Protokolant: sekr. sąd Bogna Ziąbka - Aktaşın

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2019 roku w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda J. S. (1) kwotę 50 000,00 zł ( pięćdziesiąt tysięcy złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 listopada 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  ustala odpowiedzialność pozwanego na przyszłość za skutki wypadku jakiemu uległ powód w dniu 31 stycznia 2013 roku,

3.  oddala powództwo w pozostałej części,

4.  obciąża strony kosztami zastępstwa procesowego w poniesionym przez każdą ze stron zakresie,

5.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa ( Sądu Okręgowego w Kaliszu ) kwotę 3 350,00 zł. ( trzy tysiące trzysta pięćdziesiąt złotych 00/100) tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych.

S.S.O. Małgorzata Pilarczyk

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 czerwca 2014 roku złożonym w Sądzie Rejonowym w Jarocinie powód J. S. (2) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W.:

1)  kwoty 1000 zł tytułem odszkodowania,

2)  kwoty 40 500 zł tytułem zadośćuczynienia,

3)  kwoty 700 zł miesięcznie tytułem renty,

w związku wypadkiem jakiego doznał powód w wyniku wypadku komunikacyjnego spowodowanego w dniu 31 stycznia 2013 roku przez sprawcę, którego pojazd ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego,

4)  ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku na przyszłość.

W uzasadnieniu żądania podniósł, iż na skutek wypadku stał się inwalidą, który stracił wszelkie widoki powodzenia na przyszłość, stracił możliwość wykonywania pracy zarobkowej – dorywczej ( zarabiał ok. 700 zł ), przez okres pół roku wymagał opieki, musiał korzystać z kul przez okres roku, ma ograniczenia ruchowe, odczuwa dolegliwości bólowe, jest zmuszony do stałego korzystania ze środków przeciwbólowych, w związku z wypadkiem doznał cierpień fizycznych i psychicznych.

W piśmie procesowym złożonym w dniu 07.03.2019 r. powód rozszerzył powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda:

1)  kwoty 85 000 zł. tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia wezwania przedsądowego z dnia 12.09.2013 r. do dnia zapłaty,

2)  kwoty po 1600 zł miesięcznie tytułem renty w związku ze zwiększonymi potrzebami, płatnej począwszy od dnia 12.09.2013 r, gdyż córka powoda wykonywała całodobowo opiekę nad powodem i musiała zrezygnować z pracy, albowiem wynajęcie opiekuna dla powoda to koszt ponad 2500 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 27.10.2014 r. i piśmie wniesionym w dniu 26.03.2019 r. stanowiącym odpowiedź na pismo rozszerzające powództwo, pozwany Towarzystwa (...) z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany podniósł, iż wypłacone powodowi przez pozwanego zadośćuczynienie w wysokości 1000 zł jest adekwatne do doznanej krzywdy. Wskazał, iż sprawca zdarzenia zapłacił na rzecz powoda kwotę 1000 zł tytułem częściowego naprawienia szkody, a zatem uzyskał zaspokojenie roszczenia odszkodowawczego. Odnosząc się do żądania renty zakwestionował, aby w wyniku zdarzenia powód stał się inwalidą i utracił widoki powodzenia na przyszłość. Zdaniem powoda bezzasadne jest także roszczenie o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość, gdyż powód nie doznał poważnych urazów wewnętrznych, leczenie nie wymagało zabiegów ortopedycznych i przebiegało bez powikłań. Zebrany materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, ażeby po wydaniu wyroku mogły pojawić się u powoda kolejne, negatywne skutki wypadku.

Na skutek rozszerzenia powództwa Sąd Rejonowy w Jarocinie postanowieniem z dnia 28.03.2019 roku w sprawie sygn. akt I C 467/14 stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kaliszu, przed którym sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt I C 916/19.

Sąd dokonał następujących ustaleń faktycznych:

W dniu 31.01.2013 roku doszło do wypadku komunikacyjnego, spowodowanego przez kierującego pojazdem marki R. (...) nr rej (...), D. R., w którym poszkodowany został powód J. S. (1). Wyrokiem Sądu Rejonowego w Jarocinie z dnia 22.08.2013.r w sprawie sygn. akt II K 306/13 sprawca wypadku został uznany winnym jego spowodowania, wymierzono mu karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a ponadto na podstawie art. 46 par. 1 k.k. orzeczono tytułem środka karnego od D. R. na rzecz J. S. (1) kwotę 1000 zł jako obowiązek częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem.

( dowód: odpis prawomocnego wyroku k. 7 )

W wyniku wypadku powód doznał obrażeń ciała w postaci: stłuczenia głowy z raną tłuczoną okolicy ciemieniowo – potylicznej, stłuczenia bocznej powierzchni klatki piersiowej i uda prawego z rozległym krwiakiem w obrębie mięśnia bocznego przedziału uda prawego i krwiakiem pourazowym prawej tętnicy udowej. Powód nie utracił przytomności, nie doznał wstrząśnienia mózgu.

W okresie od 31.01.2013 r. do 05.02.2013 r powód był hospitalizowany w Szpitalu (...) w J., kiedy to został przetransportowany do Szpitala (...) w P. celem leczenia tętniaka rzekomego zlokalizowanego w mięśniach uda prawego. U powoda z powoda przetaczano krew i dokonano zabiegu embalizacji tętniaka rzekomego zlokalizowanego w mięśniach uda prawego. Po zakończeniu leczenia, w dniu 11.02.2013 r powód został wypisany do domu z poprawą, w stanie dobrym, z prawidłowym ukrwieniem kończyn dolnych. Rana na głowie uległa wygojeniu.

( dowód: dokumentacja lekarska k. 8 – 11, k. 14 – 15 )

Powód urodził się (...). Nie ma wyuczonego zawodu. Przez okres 20 lat pracował jako pracownik fizyczny. W przeszłości pracował w (...) w G., w latach 2009 – 2011 r był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w J. jako bezrobotny z prawem do zasiłku, a od 29.08.2011 r. został wyłączony z ewidencji z powodu niestawiennictwa w wyznaczonym terminie, od 04.11.2013r. do 17.07.2015 r ponownie był zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku, a w dniu 18.07.2015 r został wyłączony z ewidencji z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego.

W dacie wypadku miał 59 lat. Był osobą zdrową, sprawną fizycznie, samodzielną, o pogodnym usposobieniu. Mieszkał z synem H. S.. Powód jeździł na rowerze. W dacie wypadku utrzymywał się z pracy dorywczej oborowego o nieregularnych dochodach, nie wystarczających na pokrycie podstawowych potrzeb.

( dowód: zaświadczenie PUP w J. k. 305, częściowo zeznania świadka A. K. (1) k. 55 v. – 55 i świadka H. S. k. 56 v. – 57 )

Powód przebywał w szpitalu łącznie przez okres 14 dni. Był pacjentem leżącym. Odczuwał dolegliwości bólowe zarówno ze strony głowy, nogi, jak i prawej strony ciała, bolały go uszkodzone żebra, przez co nie mógł poruszać się na łóżku. Po powrocie ze szpitala po wypadku, powodem opiekowała się córka A. K. (2) ( poprzednie nazwisko – K. ) przez okres kilku tygodni i syn H. S., z którym powód wówczas mieszkał. Powód wymagał pomocy przy codziennych, podstawowych czynnościach, to jest czynnościach pielęgnacyjnych, dotyczących załatwiania potrzeb fizjologicznych, ubieraniu, przygotowywaniu posiłków. Powód przez okres 7 miesięcy nie chciał chodzić. Bolała go noga. Przejście krótkiego odcinka powodowało, że dolegliwości bólowe wzmagały się i do dziś je odczuwa. Wymagał i wymaga smarowania kończyny maściami przeciwbólowymi i zażywania leków przeciwbólowych. Noga nie jest w pełni sprawna i słabsza, stała się chudsza w porównaniu z drugą nogą. Powód przez okres roku poruszał się o kulach. Następnie syn powoda wyprowadził się z mieszkania, w którym mieszkał z ojcem. Powód sam sobie radził, przygotowywał posiłki. Z uwagi na odległość między swoim miejscem zamieszkania a miejscem zamieszkania ojca i pogarszaniem jego kondycji zdrowotnej, córka A. K. (2) zabrała powoda do swojego domu. Obecnie powód zamieszkuje z córką, zięciem i teściem córki. Po domu porusza się bez kul, ale pewniej czuje się chodząc przy pomocy jednej kuli. Po wypadku bolała go głowa, zdarzały się też zawroty głowy. Powód dużo odpoczywa, ma kłopoty ze snem, wstaje w nocy. Ma kłopoty z pamięcią. Od wypadku łapią go skurcze w nodze. Nie może się swobodnie schylać, bo boli go wówczas noga. Zdarzają się bóle głowy. Powód wykonuje samodzielnie czynności pielęgnacyjne, robi sobie śniadanie. Spaceruje sam po obejściu, a czasem wychodzi na spacer i poza teren posesji. Pomaga córce w domu przy sprzątaniu, zmywaniu. Martwi się, że nie jest samodzielny tak jak przed wypadkiem, nie może więcej pomóc córce. Nieraz płacze. Uważa, że jego życie zmieniło się na gorsze, ponieważ ma kłopoty z chodzeniem i nie może robić tego co by chciał, np. chciałby jeździć na rowerze, wykonać jakieś czynności na działce, a nie może się schylić. Raz w miesiącu zięć wozi go do lekarza rodzinnego, do którego chodzi z córką. Powód zażywa przygotowane przez córkę leki, nie związane z wypadkiem, trzy razy dziennie.

Powód otrzymuje emeryturę w wysokości 2900 zł, która to kwota w pełni wystarcza na jego utrzymanie, poza tym dokłada się do wspólnych opłat. Córka dysponuje jego emeryturą. Powód ma oszczędności około 5000 zł. Ma zaspokojone wszystkie potrzeby, w przeciwieństwie do czasu sprzed wypadku, kiedy nie miał stałego dochodu i brakowało mu pieniędzy. Powód przed wypadkiem zaciągnął kredyt i z jego emerytury ściągane jest przez komornika zadłużenie z tego tytułu w wysokości ok. 900 zł.

A. K. (2) nie korzystała ze świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad ojcem i nie ubiegała się formalnie o przyznanie świadczenia.

( dowód: zeznania świadka A. K. (1) k. 55 v. – 56, świadka H. S. k. 56 v. – 57, zeznania powoda00:27:12 – 00:58:49 płyta k. 344 )

Powód w wyniku wypadku doznał 30% trwałego uszczerbku na zdrowiu.

5% trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda został spowodowany doznaną raną na głowie, która znajdowała się w ważnej życiowo okolicy, to jest w rzucie zatok żylnych opon mózgowych. Obecność pozostałej blizny powoduje dolegliwości neuropatyczne, bóle, mrowienia, cierpnięcia, reakcje na zmiany pogody, warunki atmosferyczne.

25% trwałego uszczerbku na zdrowiu zostało spowodowane powstaniem u powoda tętniaka rzekomego uda i rozległością tego naczyniowo – mięśniowego urazu, znaczną anemizacją wymagającą dużych przetoczeń krwi oraz możliwością utraty funkcji kończyny lub kończyny w przypadku niepowodzenia leczenia. Uszkodzenie dużej tętnicy na udzie jest urazem zagrażającym życiu. Tętniak rzekomy, który wystąpił u powoda, znajdował się w zakresie tętnicy udowej głębokiej, która stanowi zawór bezpieczeństwa dla kończyny dolnej. Z biegiem lat może rozwinąć się niedokrwienie związane ze zmianami głównej tętnicy udowej i wtedy zastępuje ją w większości przypadków tętnica udowa głęboka, która funkcję tę przejmuje latami i trudno na chwilę obecną przewidzieć rozwój zmian. W przypadku powoda może to być niewystarczające i grozić utratą kończyny. Rana tłuczona mięśni powoduje ich zbliznowacenie. Uszkodzenie mięśni uda jest trwałe, gdyż mięśnie prążkowane nie ulegają regeneracji a jedyną drogą gojenia jest blizna. Uszkodzenie mięśni przez krwiak powoduje osłabienie kończyny i konieczność zastąpienia funkcji zniszczonej części mięśnia przez jego pozostałe fragmenty. Z upływem czasu, którego nie da się ustalić, może nastąpić częściowa remisja negatywnych objawów, lecz z powodu starzenia organizmu może dojść do eskalacji zmian czynnościowych. Z biegiem lat następuje przyzwyczajenie organizmu i zastępowanie funkcji uszkodzonego narządu, mimo to uszkodzenie pozostaje. Mimo pomyślnego przebiegu procesu leczenia u powoda nie można przewidzieć odległych skutków wyłączenia części tętnic z obiegu.

Uszkodzona kończyna jest słabsza, łatwiej się męczy, szczególnie przy dłuższym chodzeniu i wysiłku fizycznym, powód często podpiera się na kończynie zdrowej, odruchowo chroni kończynę dotkniętą urazem. Powód odczuwał też mrowienia w nodze, słabszą reakcję na ucisk, w porównaniu z nogą zdrową, z uwagi na uszkodzenie nerwów obwodowych, regenerujących się od 9 miesięcy do 1,5 roku. W dużej mierze ta regeneracja u powoda nastąpiła.

Skutki wypadku polegające na ograniczeniach ruchowych uniemożliwiły powodowi wykonywanie fizycznej pracy dorywczej, z uwagi na upośledzenie narządu ruchu w zakresie kończyn dolnych. U powoda nie ma zagrożenia życia, ale zagrożenie utraty kończyny cały czas istnieje z powodu wyłączenia w dużej części tętnicy udowej głębokiej a funkcja zastąpienia tętnicy udowej jest upośledzona. Nie można zatem wykluczyć negatywnych skutków wypadku w przyszłości. Uraz układu ruchu u powoda był czynnikiem przyspieszającym proces zmian zwyrodnieniowych stawów kończyn, lub kręgosłupa i nasilił się powodując dolegliwości ruchowe. Skutkami negatywnymi przebytego wypadku jest strach przed wykonywaniem czynności, która była wykonywana w momencie potrącenia, strach przed jakimkolwiek udziałem w ruchu ulicznym, jazdą na rowerze.

( dowód: dokumentacja lekarska k. 8 – 11, k. 14 – 15, opinie pisemne biegłego chirurga J. K. k. 134 – 135, k. 164, opinia ustna biegłego chirurga J. K. k. 184 – 185 v. )

Powód w związku z wypadkiem nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu psychicznym. Nie leczył się psychiatrycznie i nie wymaga takiego leczenia. Ma kłopoty z pamięcią, które wynikają ze zmian mikronaczyniowych w krążeniu mózgowym, które to zmiany nie mają charakteru pourazowego. Są wynikiem chorób somatycznych, na które cierpi powód, u którego stwierdzono chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, miażdżyce naczyń, a które powodują uszkodzenie naczyń krwionośnych.

( dowód: opinie pisemne biegłej psychiatry D. Ś. k. 203 – 207, k. 237 - 238 )

Pismem z dnia 12.09.2013r, złożonym w dniu 13.09.2013 r, powód zgłosił w pozwanym Towarzystwie (...) szkodę z ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku, który posiadał polisę ubezpieczeniową OC wykupioną u pozwanego ubezpieczyciela, domagając się przyznania mu kwoty 3000 zł. ( na podstawie art. 444 par. 1 k.c. ) tytułem zwrotu kosztów leczenia i dojazdów, kwoty 85 000 zł ( na podstawie art. 445 par. 1 k.c.) tytułem zadośćuczynienia, kwoty po 1600 zł miesięcznie ( na podstawie art. 444 par. 2 k.c. ) renty tytułem utraty możliwości wykonywania pracy oraz zwiększenia potrzeb i zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość, przyjęcia odpowiedzialności za skutki wypadku na przyszłość.

Pozwany, decyzją z dnia 13.11.2013 r, uznał swoją odpowiedzialność i w toku postępowania likwidacyjnego przyznał powodowi świadczenie w wysokości 1000 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznane przez poszkodowanego krzywdy.

Na miejscowym rynku pracy w okresie od 31.01.2013r. i do dziś istniała i istnieje możliwość zatrudnienia dla pracowników bez kwalifikacji z wynagrodzeniem oscylującym wokół płacy minimalnej.

( dowód: oferty pracy k. 291 – 303 )

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Pisemne opinie przez biegłego chirurga J. K. i biegłej psychiatry D. Ś. zostały uzupełnione przez biegłych w czasie ustnych uzupełniających opinii przed Sądem. Biegli w sposób fachowy, obszerny i wyczerpujący uzasadnili wnioski swoich pisemnych opinii. Opinie, po ich doprecyzowaniu przez biegłych, nie budzą wątpliwości Sądu co do ich wiarygodności i przydatności do rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności opinie przeczą gołosłownym twierdzeniom powoda jakoby dolegliwości związane z kłopotami z pamięcią powoda miały jakichkolwiek związek z przebytym wypadkiem oraz, aby istniała konieczność sprawowania ciągłej opieki nad powodem uzasadniona skutkami przebytego wypadku. Sąd nie dał wiarę zeznaniom świadka A. K. (2), córki powoda, co do tego, że poszłaby do pracy, gdyby nie konieczność sprawowania opieki nad ojcem. Wprawdzie powód ma ograniczenia ruchowe, jednakże nie wymaga całodobowej opieki. Mieszka w domu z córką, zięciem i teściem córki, który podobnie jak on przebywa cały dzień w domu. Powód zeznał, iż sam załatwia swoje potrzeby w domu, porusza się sam, wychodzi na spacer, przygotowuje śniadanie, pomaga córce przy sprzątaniu, zmywaniu, dba o codzienną toaletę. Pomoc córki jest mu potrzebna niewątpliwie w razie dolegliwości bólowych, przy załatwieniu spraw urzędowych, podwiezienia do lekarza, czy zrobieniu zakupów, jednakże trudno przyjąć, aby wymagała rezygnacji córki powoda z pracy. Pozwany nie może odpowiadać za chęć ułatwienia sobie życia przez córkę powoda przy opiece nad ojcem, ani za skutki nie pozostające w związku z wypadkiem, powód bowiem oprócz ograniczeń ruchowych będących skutkami wypadku, jest osobą w podeszłym wieku, ma schorzenia somatyczne, które także są przyczyną jego niedołężności. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka A. K. (2) również co do tego, że powód żałuje, że gdyby nie wypadek to mógłby sobie dorobić, gdyż powód zeznał, iż ma dochody takie jakich nie miał przed wypadkiem i jego wszystkie potrzeby są zaspokojone. Nie ma podstaw przyjąć, ażeby powód miał większe potrzeby skoro ze swego obecnego statusu materialnego jest zadowolony, a sam zeznał, że przed wypadkiem nieraz mu brakowało pieniędzy. Zeznania świadków A. K. (2) i H. S. co do tego, iż powód zarabiał dorywczo kwoty w wysokości ok. 700 zł miesięcznie nie zostały w żaden sposób udokumentowane, a wysokości tej nie przyznał sam powód, z którego zeznań wynika jedynie, iż jego sytuacja materialna była trudna, nie miał stałego dochodu i nie starczało mu na pokrycie jego potrzeb.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda co do tego, że zgłoszenie szkody nastąpiło 12.09.2013r., gdyż z akt szkody wynika, że szkodę zgłoszono w dniu 13.09.2013 r, bez znaczenia jest data jaką powód opatrzył pismo o zgłoszeniu szkody.

Pozostałe dowody są niesporne w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył:

Podstawą odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciela w sytuacji szkód doznanych na skutek wypadku komunikacyjnego jest przepis art. 822 § 1 i § 4 k.c. oraz przepis art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 392 ze zm.) Z powyższych regulacji prawnych wynika, iż przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, przy czym uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Bezsporne jest, że odpowiedzialność pozwanego wynika z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego zawartej przez pozwanego ze sprawcą wypadku, w którym poszkodowanym został powód, poza tym pozwany przyznał tę odpowiedzialność wypłacając już powodowi świadczenia w związku z wypadkiem w toku postępowania likwidacyjnego.

Podstawę odpowiedzialności cywilnej pozwanego przewidują przepisy art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c., które ustanawiają odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego wobec poszkodowanego ruchem tego pojazdu na zasadzie ryzyka, przy uwzględnieniu przyczynowości, o której mowa w art. 361 k.c. Związek przyczynowy między zdarzeniem, w którym uczestniczył powód, a skutkiem w postaci doznanych przez niego obrażeń i ich następstw jest oczywisty.

Podstawą dochodzonego przez powoda roszczenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest przepis art. 445 par. 1 k.c. Wysokość zadośćuczynienia nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać wartość ekonomicznie odczuwalną. Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, dlatego należy wziąć pod uwagę kryteria wypracowane przez judykaturę. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, iż wysokość zadośćuczynienia uzależniona jest od całokształtu ujawnionych okoliczności, w szczególności czasu trwania, rodzaju i intensywności cierpień fizycznych i psychicznych, trwałości skutków wypadku, wieku poszkodowanego, rokowań na przyszłość, konsekwencji uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego w życiu osobistym i społecznym, stopnia winy sprawcy, utraty perspektyw na przyszłość oraz towarzyszące poszkodowanemu poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej.

Przez okres co najmniej miesiąca powód był zdany na ciągłą opiekę innych osób, przeszedł w tym czasie poważny zabieg w związku z powstaniem rzekomego tętniaka prawej tętnicy udowej, ratujący nie tylko zdrowie ale także życie, poprzedzony masywnym przetaczaniem krwi. Następnie przez okres co najmniej roku był ograniczony koniecznością korzystania z kul. Jego życie uległo diametralnej zmianie, wprawdzie nie została wyłączona, ale ograniczona jego samodzielność. Sąd nie pomija faktu, że powód jest osobą w podeszłym wieku, mającym również inne schorzenia, związane z chorobami serca, miażdżycą. Jednakże nie umniejsza to faktu, że gdyby nie wypadek, powód nie musiałby wspierać się kulą, nie miałby dolegliwości bólowych ze strony uszkodzonej w wypadku nogi, osłabienia jej funkcjonowania, narażania na zmęczenie przy ruchu, czy wysiłku fizycznym, przerywanych bólem w nocy, poczuciem zdania na łaskę córki, nawet przy uwzględnieniu, że podstawowe czynności wykonuje sam. Powód w wyniku ograniczenia ruchowego stał się człowiekiem niedołężnym, pozbawionym dotychczasowej aktywności fizycznej, przeświadczonym o swojej nieprzydatności. W wyniku wypadku doznał trwałego uszczerbku w zakresie obrażeń chirurgicznych w wysokości łącznej 30%. W orzecznictwie sądów, przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, znamienna jest trafna tendencja odwoływania do procentowych rozmiarów uszczerbku na zdrowiu oraz kwot pieniężnych, które powinny odpowiadać procentowemu uszczerbkowi na zdrowiu. Wskazuje się nawet na samodzielny charakter uszczerbku na zdrowiu jako krzywdy domagającej się odrębnej kompensacji. Orzecznictwo sądów okręgowych oscyluje zazwyczaj wokół kwoty 4 000 zł za 1% inwalidztwa, a w niektórych przypadkach kwota ta sięga nawet kwoty 10.000 zł za 1% uszczerbku na zdrowiu. Należy przy tym pamiętać, że stopa życiowa poszkodowanego nie ma wpływu na wysokość zadośćuczynienia, nie może też kwota ta być ograniczana przez tzw. przeciętną stopę życiowa społeczeństwa, co było lansowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego w latach siedemdziesiątych XX wieku (por. wyrok S.A. w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2011 r., I A Ca 298/11 i stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 17 września 2010 r., II CSK 94/10). W ocenie Sądu ustalony trwały uszczerbek na zdrowiu powoda jest tylko jedną, ale nie jedyną przesłanką, od którego zależy wysokość zadośćuczynienia należnego powodowi.

Rodzaj, czas i natężenie cierpień fizycznych, i psychicznych powoda, wiek powoda, jego sytuacja życiowa, skutki wypadku w sferze jego życia prywatnego i zawodowego oraz stopień doznanego trwałego uszczerbku na zdrowiu uzasadniają przyjęcie, iż adekwatnym zadośćuczynieniem stanowiącym rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez powoda jest kwota w wysokości conajmniej 50 000 zł – 51 000 zł, przy pomocniczym przyjęciu ok 1 700 zł. za 1% trwałego uszczerbku na zdrowiu, przy uwzględnieniu także wyżej opisanych kryteriów mających wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

Z uwagi na fakt, iż w toku postępowania likwidacyjnego powód otrzymał od ubezpieczyciela z tytułu zadośćuczynienia kwotę 1 000 zł, Sąd uznał, iż uzasadnione jest przyznanie powodowi od pozwanego w toku niniejszego postępowania kwoty 50 000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Stosownie do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 473) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku - szkodzie (art. 817 § 1 k.c.).

Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy. Jednakże, gdy wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okaże się niemożliwe, świadczenie powinno zostać spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (art. 817 § 2 k.c.; także wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 lutego 2014 r., I ACa 1080/13, LEX nr 1439194).

Powód zgłosił szkodę u ubezpieczyciela w dniu 13.09.2013 r. a decyzję wydał w dniu 13.11.2013 r a więc w ustawowym terminie, odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia należą się od tej właśnie daty. Sąd uwzględniając żądanie odsetek zastosował przepis art. 481 § 2 k.c. uwzględniając jego nowe brzmienie od 1 stycznia 2016 r. (art. 2 ust. 2a ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2015 r., poz. 1830) i wobec tego konieczne było zróżnicowanie nomenklatury w stosunku do żądanych w pozwie odsetek i zasądzenie odsetek ustawowych od dnia 6 czerwca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetek za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Powód wystąpił nadto o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz odszkodowania w wysokości 1000 zł na podstawie art. 444 par 1 k.c.

Powód nie udowodnił jaką materialną szkodę poniósł w związku z wypadkiem, co uzasadniałoby przyznanie mu odszkodowania, ponad kwotę 1000 zł zasądzoną od sprawcy szkody na jego rzecz w toku postępowania karnego.

Kolejnym roszczeniem, którego powód dochodzi w tym postępowaniu jest roszczenie zasądzenie renty w wysokości 1600 zł. miesięcznie, począwszy od dnia 12.09.2013r. tytułem zwiększonych potrzeb i zmniejszonych widoków na przyszłość.

Podstawą prawną powyższego roszczenia jest przepis art. 444 par. 2 k.c.

Przede wszystkim podnieść należy, iż powód od 2011 roku i w dacie wypadku nie miał stałej pracy, był zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Uzyskiwał nieregularne dochody z tytułu prac dorywczych, które nie wystarczały mu na zaspokojenie potrzeb życiowych. W lipcu 2015 roku nabył prawo do świadczenia emerytalnego, które uzyskuje w wysokości ok 2900 zł. Pozbawione jest zasad logiki przyjęcie, iż powód mając obecnie 71 lat przy jego schorzeniach somatycznych, z pominięciem ograniczeń będących skutkiem wypadku, dorabiałby jako pracownik fizyczny, tym bardziej, iż jest zadowolony ze swojej sytuacji materialnej, ma zaspokojone wszystkie potrzeby, w przeciwieństwie do czasu sprzed wypadku.

Powód nie udowodnił, aby w wyniku wypadku zwiększyły się jego potrzeby. Faktem jest, iż korzysta ze środków przeciwbólowych, jednakże nie udowodnił w jakim zakresie zwiększyło to jego potrzeby, tym bardziej, iż zasady logiki i doświadczenia życiowego nakazują wyciągnąć wniosek, iż wiek powoda i jego pozostałe schorzenia, również mogą uzasadniać korzystanie ze środków przeciwbólowych, a zatem trudne jest do stwierdzenia w jakim zakresie ponoszone na leki przeciwbólowe wydatki pokrywają uśmierzenie bólu związanego z wypadkiem, a w jakim leki są niezbędne, aby uśmierzać dolegliwości bólowe związane z innymi dolegliwościami.

Postępowanie dowodowe nie wykazało, aby powód wymagał bezwzględnej opieki osoby trzeciej w wymiarze całodobowym przez okres dłuższy niż przez okres pobytu w szpitalu i dwa tygodnie po wyjściu ze szpitala. Zważyć należy, iż sąd w orzeczeniu karnym pokrył szkodę powoda w wysokości 1000 zł. Sąd nie neguje, iż w dalszym okresie pomagały powodowi dzieci, że miał trudności z poruszaniem, jednakże był w stanie wykonać czynności samoobsługowe, sam mieszkał. Aktualnie mieszka z córką, jej mężem i teściem, ale jego stan zdrowia nie wymaga rezygnacji córki z pracy, czy ciągłej pielęgnacji. Powód ma ograniczenia ruchowe i związane z wiekiem, jednakże jest samodzielny w domu i obejściu, a pomoc domowników jest naturalną konsekwencją nie tylko ograniczeń ruchowych związanych z wypadkiem, ale też zmian miażdżycowych i innych chorób somatycznych. Dlatego też roszczenie zasądzenia renty jest nieuzasadnione.

Z uwagi na okoliczność, iż doznane przez powoda uszkodzenia ciała wpływają i mogą wpływać w przyszłości na postępowanie zmian zwyrodnieniowe narządów ruchu, a także ze względu na to, iż przebyte uszkodzenie mięśnia uda prawej nogi, które nigdy nie ulegnie całkowitemu wyzdrowieniu i z powodu wyłączenia w dużej części tętnicy udowej głębokiej a funkcja zastąpienia tętnicy udowej jest upośledzona i zagrożenie utraty kończyny cały czas istnieje, Sąd ustalił odpowiedzialność pozwanego za skutki wypadku na przyszłość.

Mając na względzie powyższe rozważania Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 wyroku, oddalając powództwo w pozostałej części jako nieuzasadnione, o czym orzekł w punkcie 3 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł przy zastosowaniu zasady z art. 100 zd. 1 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając. Każda ze stron wygrała i przegrała sprawę w podobnym zakresie a mianowicie powód wygrał sprawę w 48% a pozwany w 52 %, dlatego też Sąd obciążył każdą ze stron poniesionymi kosztami zastępstwa procesowego, o czym orzekł w punkcie 4 wyroku. Powód był zwolniony wtoku postępowania od kosztów sądowych dlatego tnie został obciążony nieuiszczona częścią kosztów sądowych odpowiadającą stopniowi przegrania sprawy.

W oparciu o te same zasady sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kaliszu kwotę 3 350 zł tytułem nieuiszczonej części kosztów sądowych adekwatnej do stopnia w jakim pozwany przegrał sprawę, o czym orzekł w punkcie 5 wyroku.

Sędzia Małgorzata Pilarczyk