Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 13/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Izabela Szumniak (spr.)

Sędziowie: SA – Dorota Tyrała

SA – Anna Zdziarska

Protokolant: – starszy sekretarz sądowy Marta Kamińska

przy udziale Prokuratora Szymona Liszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2021 r.

sprawy z wniosku P. C.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 14 listopada 2019 r. sygn. akt XVIII Ko 74/19

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 13/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 listopada 2019 r., sygnatura akt XVIII Ko 74/19

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

------------------------------------------------------------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

--------------------------------------------------------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

-------------------------------------

------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  Naruszenie prawa procesowego art. 552 §1 i 4 k.p.k. poprzez przyjęcie, iż wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odszkodowania lub zadośćuczynienia z tytułu wyrządzonej szkody lub krzywdy zaistniałej w wyniku niesłusznego wykonania w stosunku do wnioskodawcy kary, w sytuacji, w której przepis ten daje podstawy do uwzględnienia roszczeń przysługujących wnioskodawcy;

2.  Naruszenia prawa procesowego art. 7 k.p.k. poprzez przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom P. C. wyłącznie w ograniczonym zakresie, w jakim, zdaniem Sądu, korespondowały one z faktami wynikającymi ze zgromadzonych dokumentów i niezasadnym uznaniem, że pozostała część jego zeznań jest chaotyczna, o czym rzekomo ma świadczyć fakt, że nie jest on zorientowany w swojej sytuacji prawnej, podczas gdy wnioskodawca nie jest prawnikiem, a drobne nieścisłości w jego zeznaniach świadczą wyłącznie o zawiłości sprawy i niepamięci świadka;

3.  W konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych będących podstawą rozstrzygnięcia, a polegającym na niezasadnym i błędnym uznaniu, że w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki do uwzględnienia wniosku P. C., podczas gdy zostało wykazane, że był on pozbawiony wolności o 141 dni dłużej, niż wynikałoby to z orzeczonych wobec niego kar jednostkowych i połączonych wyrokami łącznymi.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzuty apelacji wnioskodawcy są niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Słusznie w oparciu o przepis art. 552 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy uznał, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki wskazane w tym przepisie do dochodzenia roszczenia o zadośćuczynienie z tytułu niesłusznego wykonania kary w stosunku do P. C.. Rację ma Sąd Okręgowy wskazując, że w ramach postępowania prowadzonego na podstawie rozdziału 58 k.p.k. nie można dochodzić przed sądem karnym roszczeń z innych tytułów aniżeli enumeratywnie wymienione w art. 522 k.p.k.

W uchwale Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2006 r. (I KZP 11/06, OSNKW 2006 z 7 – 8, poz. 64) Sąd Najwyższy zajmował się już problematyką wykonywania kar objętych węzłem wyroku łącznego. Stwierdził, że odbycie kary wolności w wymiarze przekraczającym orzeczoną później karę łączną nie może być uznane za niesłuszne pozbawienie wolności, ponieważ wykonanie poszczególnych kar wobec skazanego miało podstawę prawną w prawomocnych, prawidłowo wydanych wyrokach skazujących. W konsekwencji – w ocenie Sądu Najwyższego nie ma podstaw do uznania, że w powyższej sytuacji skazanemu służą roszczenia odszkodowawcze wobec Skarbu Państwa. Wskazana argumentacja zachowuje swoją aktualność również na gruncie przedmiotowej sprawy. Trzeba mieć bowiem na względzie, że orzeczenie kary na zasadzie asperacji lub nawet pełnej absorpcji nie może być odczytywane jako dowód na wymierzenie kar jednostkowych w wadliwej wysokości. Sąd przy wymiarze kary łącznej bierze pod uwagę także okoliczności, które zaistniały już po skazaniu i wymierzeniu kar jednostkowych, w tym również sposób funkcjonowania skazanego w czasie odbywania kary. Słusznie zatem uznał Sąd Okręgowy, że niedopuszczalnym jest stwierdzenie, że którejkolwiek z kar jednostkowych skazany nie powinien był ponieść, zwłaszcza że orzeczone wyrokiem łącznym kary pozbawienia wolności nigdy nie zostały wykonane a skazany na podstawie art. 576 § 2 k.p.k. został niezwłocznie zwolniony.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że podstawę do zadośćuczynienia za niesłuszne skazanie P. C. miałby wtedy, gdyby wskutek nadzwyczajnych środków odwoławczych doszło do uchylenia prawomocnych wyroków jednostkowych, a następnie jego uniewinnienia lub skazania na łagodniejszą karę lub kary. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca w przedmiotowej sprawie.

W świetle powyższych okoliczności i braku podstaw prawnych do uwzględnienia roszczenia wnioskodawcy bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostawała dokonana przez Sąd meriti ocena depozycji wnioskodawcy. Na marginesie jedynie stwierdzić należy, że zdaniem Sądu Apelacyjnego dokonana została ona prawidłowo i w pełni pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k.

Tym samym słusznie uznał i prawidłowo uzasadnił Sąd I instancji, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do uwzględnienia wniosku P. C..

Wniosek

O zmianę wyroku w zaskarżonej części i uwzględnienie wniosku P. C. w całości ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazane sprawy do ponownego rozpoznania przez Sad I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Orzeczenie Sadu Okręgowego jest prawidłowe i brak jest podstaw do jego zmiany czy uchylenia. Sąd Apelacyjny podzielił ocenę prawną dokonaną w I instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia Sądu I Instancji

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w zakresie wniosku P. C. było prawidłowe i dlatego wydane orzeczenie zostało utrzymane w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.

-------------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

----------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

II

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 554 § 4 k.p.k., zgodnie z którym postępowanie w sprawach o odszkodowanie i zadośćuczynienie jest wolne od kosztów.

7.  PODPIS

Izabela Szumniak

Dorota Tyrała Anna Zdziarska

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy P. C. adwokat N. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Punkt I wyroku Sądu I instancji

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana