Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt

II AKa 313/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2019r. sygn. akt V K 40/14.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------------------------------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----------------------------------------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, który miał wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że A. M. „wystawił” J. D. (pokrzywdzonego) grupie (...), tj. pomógł w dokonaniu wymuszenia rozbójniczego, podczas gdy w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym brak jest dowodów, że A. M. wiedział, czego może dotyczyć spotkanie w hotelu (...) w K., tym samym nie maił zamiaru ułatwienia komukolwiek popełnienia czynu zabronionego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stanowisko obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Analiza całokształtu materiału dowodowego sprawy, przy uwzględnieniu kryteriów ujętych w art. 7 kpk, czyni słusznym ustalenie Sądu Okręgowego, że oskarżony A. M. (1) przekazując informację o miejscu pobytu pokrzywdzonego i organizując z nim spotkanie pod pretekstem transakcji sprzedaży zegarków udzielił pomocnictwa do wymuszenia rozbójniczego na osobie J. D. (2). Do takiego wniosku uprawniały Sąd przede wszystkim zeznania świadka koronnego D. P., który konsekwentnie relacjonował w zakresie przyczyny, jak i okoliczności przestępstwa na szkodę J. D. (2), określanego jako (...).

Powtórzyć należy za Sądem Okręgowym, że do zdarzenia odzwierciedlonego w zarzutach oskarżonych, w tym A. M. (1), doszło na skutek rozliczeń finansowych pomiędzy zorganizowaną grupą przestępczą z W. a pokrzywdzonym, a precyzując, stanowiskiem osób kierujących grupą, że J. D. (2) nie zapłacił za dostawę paliwa. Z zeznań świadka koronnego D. P. wynika, że R. R. zlecił odzyskanie pieniędzy i w tym celu świadek rozpoczął organizację spotkania z pokrzywdzonym. Relacjonując co do tego etapu zdarzenia, D. P. konsekwentnie wskazywał na wystawienie pokrzywdzonego (np. k. 1052), czy jego ściągnięcie (np. k. 2151) na spotkanie a zatem potrzebę takiej jego organizacji, by J. D. (2) nie miał świadomości rzeczywistego celu spotkania. To w takich warunkach został nawiązany kontakt z oskarżonym A. M. (1), który był znajomym pokrzywdzonego i z którym ten umówił się pod pozorem sprzedaży zegarków. D. P. wskazał, że do spotkania miało dojść w hotelu (...) w K. a on i pozostali sprawcy czekali na sygnał od ps. (...), czyli od oskarżonego A. M. (1), w kawiarni obok hotelu. Oskarżony A. M. (1), po tym, gdy dotarł pokrzywdzony, zadzwonił do P. B. ps. (...) informując, że J. D. (2) jest już w hotelu. Po tej dopiero informacji mężczyźni udali się do hotelu, by spotkać się z pokrzywdzonym i w warunkach art. 282 kk żądać od niego pieniędzy (k. 15v, 2151v). Przywołane ustalenia znajdują logiczne oparcie w materiale dowodowym sprawy. Trudno chociażby nie wskazać, że oskarżony był wówczas bliskim kolegą P. B., co obaj mężczyźni potwierdzili, przy czym P. B. wyjaśnił … znam dobrze A. M. (3) ps. (...) wywodzącego się z terenu W.. Poznałem go w latach 1986-1987 w B., gdzie razem handlowaliśmy walutą (k. 573v). W takich warunkach za w pełni logiczne uznać należy zeznania świadka koronnego, co do osób i okoliczności, w jakich doszło do wystawienia J. ps. (...) (k. 1052). Nie ulega także wątpliwości, że sprawcy wymuszenia na J. D. (2) działając w taki sposób chcieli zaskoczyć pokrzywdzonego, niejako postawić w sytuacji bez wyjścia, słusznie zakładając, że tylko w takich warunkach dojdzie do ich spotkania i w efekcie zmuszą pokrzywdzonego do zapłaty żądanej kwoty, który to skutek rzeczywiście osiągnęli.

Sąd Okręgowy, wbrew stanowisku apelacji, słusznie ustalił, że oskarżony A. M. (1) wiedział, w jakim celu aranżuje spotkanie z pokrzywdzonym i dlatego J. D. (2) o tym nie powiadomił. Gdyby intencje oskarżonego nie miały takiego charakteru, jak przyjął Sąd, nie miałby on żadnego racjonalnego powodu dla zatajenia rzeczywistej przyczyny spotkania. Logika i doświadczenie życiowe wskazują, że osoba pośrednicząca w spotkaniu innych osób, okoliczności tej nie ukrywa przed drugim uczestnikiem spotkania. W rozpoznawanej sprawie było inaczej – oskarżony A. M. (1) podjął się takiego pośrednictwa ze świadomością, w jakim celu dochodzi do spotkania, a swoje zadanie w pełni wykonał, bowiem to z jego inicjatywy, pod pretekstem kupna zegarków, J. D. (2) przyszedł do hotelu, o czym oskarżony niezwłocznie powiadomił P. B. i tym samym pozostałych sprawców. To ustalenie, zasadnicze dla odpowiedzialności oskarżonego, znajduje uzasadnienie w relacji świadka koronnego i nieodpartej logice zdarzeń. D. P. trafnie zatem samą organizację spotkania z J. D. (2) określał wystawieniem (...) przez ps. (...) (czyli P. B.), Kajaka (czyli oskarżonego) i K. ps. (...) (k. 1052). W konsekwencji, choć świadek koronny nie był uczestnikiem ustaleń, w następstwie których doszło do spotkania oskarżonych z pokrzywdzonym, to zrelacjonowane przez niego zachowanie oskarżonego czyni w pełni uprawnioną ocenę, że wiedział, w jakim celu umawia spotkanie z J. D. (2).

Przywołane okoliczności, przy uwzględnieniu kryteriów art. 7 kpk, stanowią także wyznacznik oceny wartości wyjaśnień samego oskarżonego, które – w przeciwieństwie do zeznań D. P. – są pozbawione konsekwencji i jak słusznie ocenił Sąd - zachowawcze. A. M. (1) negował, by doszło do takiego spotkania, o jakim relacjonował świadek koronny, wskazał, że widział go po raz pierwszy podczas konfrontacji i choć przyznał, że kiedyś spotkał się w (...) hotelu z osobiście mu znanym J. ps. (...), to o spotkaniu tym nikogo nie informował, gdyż było to spotkanie spontaniczne i wcześniej nie planowane (k. 521v). Wyjaśnienia oskarżonego w zasadniczej części są zatem sprzeczne z zeznaniami świadka koronnego, co w powiązaniu z argumentacją zaprezentowaną wyżej, trafną czyni ocenę Sądu o ich zaledwie częściowej wiarygodności.

Obrońca oskarżonego nieuprawnione wnioski wywodzi z zeznań samego pokrzywdzonego. Choć J. D. (2) zakwestionował, by zdarzenie, o którym relacjonował świadek koronny miało miejsce, to jednocześnie (wobec stwierdzenia, że z oskarżonym A. M. (1) rozmawiał na korytarzu prokuratury), przyznał, że to jego znajomy z dawnych lat (k. 140-142). Ta okoliczność pośrednio wspiera zeznania świadka koronnego co do roli A. M. (3) jako wystawiającego pokrzywdzonego. Natomiast sama postawa J. D. (2) nie podważa wartości zeznań D. P.. Z relacji przywołanego świadka a po części także świadka koronnego R. B. wynikają powiązania pokrzywdzonego ze środowiskiem przestępczym, w czym należy upatrywać przyczyny jego niechęci do składania obciążających sprawców zeznań, włącznie z zaprzeczaniem, by takie zdarzenie miało miejsce. Taka motywacja uzasadnia stanowisko Sądu Okręgowego o postawie obronnej świadka, którą to ocenę skarżący wadliwie interpretuje.

Odnosząc się do zastrzeżeń skarżącego do przyjętej przez Sąd Okręgowy oceny prawnej zachowania oskarżonego, wskazać należy, że pomocnika i sprawcę zasadniczo różnicuje stosunek każdego z nich do czynu. Dla sprawcy, czyn, w którym uczestniczy, jest jego własnym przestępstwem. Z perspektywy pomocnika, czyn, do którego pomaga, nie jest jego przestępstwem, jest czynem cudzym. W tym zawiera się istota odpowiedzialności pomocnika jako tego, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie. Inaczej rzecz ujmując pomocnik ułatwia popełnienie czynu zabronionego, którego nie traktuje jako swój czyn - art. 18 § 3 kk.

Z omówionych przyczyn, Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutu apelacji obrońcy.

Wobec zaskarżenia wyroku co do winy a zatem w całości, jego kontrola odwoławcza obejmowała także rozstrzygnięcie o karze (art. 447 § 1 kpk). Sąd Apelacyjny uznał, że kara orzeczona wobec oskarżonego jest karą niewspółmiernie surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk z powodu niezastosowania instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania. Oceniając całokształt okoliczności, które podlegają uwzględnieniu przy orzekaniu kary, stwierdzić należy, że sytuacja A. M. (1) kształtuje się inaczej, aniżeli pozostałych oskarżonych. Oskarżony ukończył 63 lata i ma pozytywny wywiad środowiskowy (k. 1175-1176). Był karany za przestępstwo z ustawy z 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii - wyrok skazujący zapadł w 2010r, przy czym w dniu 8 marca 2012r. oskarżony został warunkowo przedterminowo zwolniony a wynikający z tego okres próby przeszedł pomyślnie. Powyższe, w powiązaniu z okolicznością, że aktualny wyrok dotyczy przestępstwa popełnionego 18 lat temu, uzasadnia ocenę, że dla realizacji wobec niego celów kary nie jest niezbędne jej orzeczenie w wymiarze bezwzględnym. Sąd Apelacyjny z tego powodu, przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk, na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk w brzmieniu tych przepisów przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015.396), wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary 2 lat pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat próby.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu.

Sąd Apelacyjny zmienił wyrok w zakresie kary łagodząc ją poprzez warunkowe zawieszenie jej wykonania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

--------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie co do winy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutu apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Orzeczenie o karze.

Zwięźle o powodach zmiany

Rażąca niewspółmierność kary wyrażająca się brakiem rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu jej wykonania.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

--------------------------------------------------

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd zasądził od Skarbu Państwa kwotę 738 zł, obejmujące 23% VAT, na rzecz adwokata M. B. z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu, stosownie do treści art. 618 § 1 pkt 11 kpk w zw. z § 17 ust. 2 pkt 5, § 2 pkt 1 i § 3 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2019. 18 jt.).

Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania apelacyjnego, przypadające na niego wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa – art. 624 § 1 kpk. Zwolnienie oskarżonego z kosztów sądowych postępowania apelacyjnego jest uzasadnione względami słusznościowymi – zmianą wyroku w zakresie kary.

7.  PODPIS

Ewa Gregajtys

Ewa Leszczyńska-Furtak Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego;

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina;

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana