Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 26 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący:Sędzia Sądu Okręgowego Agnieszka Śliwa

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2021 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 24 listopada 2020 r.

sygn. akt I C 60/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1. w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda 220 zł (dwieście dwadzieścia złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia
29 listopada 2018 r. do dnia zapłaty, a powództwo o zapłatę kwoty 800 zł (osiemset złotych) z odsetkami od tej kwoty oddala,

b)  w punkcie 3. w ten sposób, że zasądza od powoda na rzecz pozwanego 814,05 zł (osiemset czternaście złotych pięć groszy) z tytułu zwrotu kosztów procesu;

II.  w pozostałym zakresie apelację oddala;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 183,30 zł (sto osiemdziesiąt trzy złote trzydzieści groszy) z tytułu zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Agnieszka Śliwa

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawie I C 60/20:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.020 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 listopada 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3.  kosztami procesu obciążył powoda w 77% a pozwanego w 23% i z tego tytułu zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 443,43 zł.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany zaskarżając jego punktu 1 i 3 w całości oraz wnosząc o ich zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości oraz rozdzielenie kosztów postępowania w I instancji stosownie do wyniku procesu, w tym zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, jak i o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych przed Sądem II instancji. Skarżący zarzucił Sądowi Rejonowemu:

1)  naruszenie przepisów prawa procesowego:

a)  art. 321§1 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w kwocie uwzględniającej stawkę najmu pojazdu segmentu E w wysokości 151 zł, podczas gdy z dokumentacji zgromadzonej w sprawie wynika, że uszkodzeniu uległ pojazd segmentu D, gdzie zgodnie z umową zawartą przez pozwanego stawka najmu powinna wynosić 120 zł, przez co doszło od naruszenia obowiązku minimalizacji szkody i orzeczenia ponad kwotę należną za najem pojazdu w miejsce uszkodzonego pojazdu segmentu D,

b)  art. 321§1 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w kwocie uwzględniającej „udział w szkodzie” w wysokości 20 zł, a co za tym idzie błędne uznanie, że łącznie odszkodowanie należne poszkodowanemu wynosi 151 zł + 20 zł, czyli 171 zł za dobę, podczas gdy z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, szczególnie z umowy zawartej przez pozwanego z wypożyczalnią samochodów zastępczych wynika, że poszkodowany nie był obciążany żadnymi dodatkowymi opłatami, a jeżeli doszłoby do skorzystania przez poszkodowanego z oferty najmu pozwanego – nie będzie obciążany żadnymi opłatami, ze względu na odpowiedzialność gwarancyjną wszelkimi opłatami obciążany byłby jedynie pozwany, przez co doszło do bezpodstawnego orzeczenia przez Sąd Rejonowy dodatkowej kwoty 20 zł za każdy dzień najmu pojazdu zastępczego,

c)  art. 233§1 k.p.c. poprzez brak należytego rozważenia zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności akt szkody i umowy zawartej przez pozwanego z wypożyczalnią pojazdów zastępczych, a także poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, w wyniku czego doszło do naruszenia obowiązku minimalizacji szkody i błędnego przyjęcia, że celowe i ekonomicznie uzasadnione są koszty najmu przy stawce 171 zł przez 20 dni w łącznej kwocie 3.420 zł, podczas gdy zasadne było zastosowanie stawki najmu zaproponowanej przez pozwanego w kwocie 120 zł za 20 dni, co daje odszkodowanie w wysokości 2.400 zł, co przy wypłacie powyższej kwoty na rzecz powoda powinno wyczerpać jego roszczenie i doprowadzić do oddalenia powództwa w całości,

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 w zw. z art. 363 k.c. oraz art. 34§1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że dopłata na rzecz powoda odszkodowania w kwocie 1.020 zł jest celowa i ekonomicznie uzasadniona oraz pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą z 23 lipca 2018 r., podczas gdy z dokumentacji zgromadzonej w sprawie wynika, że uszkodzeniu uległ pojazd segmentu D, gdzie zgodnie z umową zawarta przez pozwanego stawka najmu wynosi 120 zł, a z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, szczególnie z umowy zawartej przez pozwanego z wypożyczalnią samochodów zastępczych wynika, że poszkodowany nie był obciążany żadnymi dodatkowymi opłatami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest częściowo zasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji poza określeniem właściwej stawki dobowej za najem pojazdu zastępczego. Słusznie bowiem skarżący zarzucił, że Sąd Rejonowy ustalając tę wysokość niezasadnie oparł się na stawce pojazdu z segmentu E zamiast z segmentu D. Tymczasem skoro pojazd uszkodzony należał do segmentu D (co było bezsporne), najem podlegający zrekompensowaniu przez ubezpieczyciela nie mógł przewyższać stawek za najem pojazdu zastępczego należącego do tego samego segmentu i to choćby poszkodowany korzystał z własnego wyboru, bez uzasadnionych obiektywnych przesłanek, z pojazdu zastępczego z wyższego segmentu. Powyższe wynika z ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody (art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych). Natomiast stawka za najem pojazdu z segmentu D mająca zastosowanie w wypożyczalni współpracującej z pozwanym, tj. (...) Sp. z o.o. Sp. k. wynosiła 111 zł brutto (z VAT) – załącznik nr do umowy (...), zawartej między pozwanym (...) S.A. a (...) Sp. z o.o. S. k. - k. 74 akt. Ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego należało zatem zmienić jedynie w ten sposób, że (...) Sp. z o.o. Sp. k. oferowała pojazd zastępczy tożsamej klasy co samochód uszkodzony za stawkę 111 zł brutto za dobę, bez zniesienia tzw. udziału własnego.

W pozostałej części Sąd Okręgowy akceptuje ustalenia faktyczne Sądu I instancji, jako mające oparcie w zgromadzonym oraz należycie ocenionym materiale dowodowym i przyjmuje je za własne na podstawie art. 382 k.p.c. Również rozważania prawne są prawidłowe i Sąd odwoławczy je podziela, w tym miejscu do nich odsyłając.

Nie ma racji skarżący zarzucając Sądowi I instancji bezzasadne doliczenie do stawki najmu dodatkowej dobowej opłaty 20 zł za zniesienie udziału własnego. Nie ulega wątpliwości, że umowa najmu pojazdu zawarta przez poszkodowaną z powodem nie przewidywała obciążenia najemcy tzw. udziałem własnym. Zatem skoro odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeń powinno ograniczać się do kosztów udostępnienia zaproponowanego przez niego, we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów, równorzędnego samochodu zastępczego przy tak samo korzystnych dodatkowych warunkach umowy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17), to koniecznym było powiększenie stawki najmu o opłatę za zniesienie udziału własnego. Wyniosła ona zatem ostatecznie 131 zł brutto za dobę.

Skarżący zarzucił, że Sąd Rejonowy błędnie uznał, aby analizowaną opłatą 20 zł za dobę obciążony miał zostać poszkodowany, a nie ubezpieczyciel. Istotnym jednak jest nie to, kto ostatecznie miałby zostać tą opłatą obciążony, a czy kształtowała ona wysokość czynszu najmu równoważnego warunkom najmu wynikającym z umowy zawartej między powodem o poszkodowaną. A tak właśnie było w niniejszej sprawie. Umowa powoda z poszkodowaną nie przewidywała udziału własnego, a dla jego wykluczenia w sytuacji najmu pojazdu od współpracującego z ubezpieczycielem przedsiębiorcy konieczne było uiszczenie dodatkowo 20 zł brutto za dobę. Tym samym dobowa stawka najmu pojazdu z segmentu D proponowanego przez ubezpieczyciela, równoważnego co do warunków umowy najmowi pojazdu od powoda, wyniosła faktycznie 131 zł brutto (111 zł + 20 zł) i pozostawała zgodnie z art. 361§1 k.c. w zw. z art. 363 k.c. w związku przyczynowym ze zdarzeniem, z którego szkoda wynikła, mieszcząc się w pojęciu szkody.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia Sądu I instancji odnośnie uzasadnionego czasu trwania najmu pojazdu zastępczego, wynoszącego 20 dni. Skarżący zresztą go nie kwestionuje. W związku z tym odszkodowanie obejmujące koszty najmu pojazdu zastępczego powinno wynosić łącznie 2.620 zł brutto (131 zł x 20 dni). Skoro pozwany wypłacił już z tego tytułu 2.400 zł, do zapłaty pozostało 220 zł.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 386§1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądzoną w jego punkcie 1. z odsetkami kwotę obniżył do 220 zł. W powstałej części, o której orzeczono w punkcie 1. zaskarżonego wyroku, tj. co do 800 zł z odsetkami od tej kwoty, powództwo oddalono. Konsekwencją powyżej zmiany była modyfikacja zwartego w punkcie 3. wyroku Sądu Rejonowego rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Ostatecznie powód przegrał sprawę w 95 %, a pozwany w 5% (skoro przy wartości przedmiotu sporu 4.488 zł zasądzono na rzecz powoda 220 zł) i w takich częściach na podstawie art. 100 k.p.c. strony powinny ponieść koszty procesu. Koszty procesu to 225 zł opłaty od pozwu, wynagrodzenie pełnomocników stron po 900 zł (§2 pkt 3 rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych i w sprawie opłat za czynności adwokackie) i opłaty skarbowe od pełnomocnictw po 17 zł, łącznie 2.059 zł. Pozwanego obciąża z tego 102,95 zł, a powoda 1.956,05 zł. Oznacza to, że powód powinien zwrócić pozwanemu 814,05 zł (917 zł – 102,95 zł).

W pozostałej części apelację jako niezasadną na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c. obciążając nimi powoda w 78%, a pozwanego w 22%. Koszty pozwanego to 100 zł opłaty od apelacji i 135 zł wynagrodzenia pełnomocnika (§2 pkt 2 w zw. z §10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Powód zastępowany przez pełnomocnika adwokata nie wniósł o zwrot kosztów postępowania apelacyjnego. W związku z tym zasądzono od powoda na rzecz pozwanego zwrot 78% poniesionych przez pozwanego kosztów, tj. 183,30 zł.

SSO Agnieszka Śliwa