Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 102/18

POSTANOWIENIE

Dnia 23 września 2020r.

Sąd Rejonowy w Mikołowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Zając

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Zdziebko

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2020 r. w Mikołowie

sprawy z powództwa M. Z. (1)

przeciwko M. Z. (2)

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

postanawia:

1.  umorzyć postępowanie;

2.  znieść wzajemnie pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III RC 102/18

Uzasadnienie postanowienia z dnia 23 września 2020 roku

Pozwem z dnia 19 kwietnia 2018 roku powód M. Z. (1) wniósł o uchylenie począwszy od dnia 1 stycznia 2018 roku alimentów, ustalonych na rzecz pozwanej M. Z. (2) ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Mikołowie w dniu 11 lutego 2003 roku w sprawie o sygn. akt III RC 32/03 na kwotę po 200 zł miesięcznie, płatną do rąk pozwanej do 15- go dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, oraz zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że od daty zawarcia ugody nastąpiła zmiana stosunków polegająca na istotnym zmniejszeniu się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego a nadto poprawiła się sytuacja majątkowa pozwanej w związku z podjęciem przez nią zatrudnienia i zaprzestaniu pobierania świadczenia rentowego. Argumentując pogorszenie się swojej sytuacji majątkowej, powód powołał się na okoliczności dotyczące pożaru w wyniku którego spaliło się jego mieszkanie i zmuszony był zamieszkać w schronisku dla bezdomnych.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa argumentując, że pomimo zatrudnienia, jej sytuacja nie uległa znacznej poprawie i nadal nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie ponieważ ponosi znaczne wydatki na syna, który wymaga terapii i rehabilitacji w związku z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego oraz skrzywieniem kręgosłupa.

Obie strony postępowania były reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Alimenty od M. Z. (1) na rzecz M. Z. (2) w kwocie po 200 zł miesięcznie, zostały ustalone w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Mikołowie w dniu 11 lutego 2003 roku, w sprawie o sygn. akt III RC 32/03. W tej samej ugodzie strony ustaliły obowiązek alimentacyjny M. Z. (1) na rzecz małoletniego syna stron D. Z. w kwocie po 400 zł miesięcznie (dowód: dokumenty w aktach sprawy III RC 32/03 w tym protokół rozprawy z dnia 11 lutego 2003 roku z ugodą).

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie o sygn. akt XVII RC 3059/06, prawomocnym z dniem 13 lipca 2007 roku orzeczono rozwód małżeństwa stron z winy M. Z. (1). Wyrok rozwodowy nie zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej, jedynie rozstrzygnięcie zobowiązujące M. Z. (1) do płacenia alimentów na rzecz syna D. w kwocie po 600 zł miesięcznie w miejsce alimentów ustalonych ugodą z dnia 11 lutego 2003 roku w której obowiązek alimentacyjny był określony na kwotę 400 zł. M. Z. (1) i M. Z. (2) poza ugodą z 11 lutego 2003 roku nie regulowali obowiązku alimentacyjnego powoda na rzecz pozwanej. W toku sprawy rozwodowej pozwana nie wnosiła o zasądzenie alimentów na jej rzecz. Do grudnia 2019 roku alimenty na rzecz pozwanej w kwocie 200 zł oraz na rzecz syna stron D. w kwocie 600 zł były płacone przez rodziców powoda. Pozwana nie miała wiedzy na jakiej zasadzie rodzice powoda regulowali jego obowiązek alimentacyjny. Pozwana nie ma żadnego kontaktu z byłym mężem. Adres, który wskazał n potrzeby prowadzenia postępowania sądowego był nieprawidłowy i tym samym nie było możliwe przesłuchanie pozwanego przed konsulem. (dowód: akta XVII RC 3059/06 w tym min. wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 czerwca 2007 roku, protokoły rozpraw, zeznania pozwanej M. Z. (2)).

Sąd pominął dowód z przesłuchania świadka B. S. zgłoszony na rozprawie w dniu 23 września 2020 roku jako niecelowy i zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Zawnioskowany świadek jest matką pozwanej z którą wspólnie pozwana prowadzi gospodarstwo domowe, zatem nie było przeszkód do zgłoszenia wniosku dowodowego na wcześniejszym etapie postępowania, w odpowiedzi na pozew lub na pierwszej rozprawie. Pełnomocnik pozwanej nie uzasadnił jaka nowa okoliczność ujawniła się w toku postępowania, która wymagałaby przeprowadzenia dowodu z zeznań zawnioskowanego świadka.

Powyższy stan faktyczny, który Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody nie był sporny.

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie powoda M. Z. (1) oparte jest na przepisie art. 138 k.r.o.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Wysokość alimentów na rzecz pozwanej od powoda została ostatnio określona w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Mikołowie w dniu 11 lutego 2003 roku, jeszcze w trakcie trwania ich związku małżeńskiego. Do orzeczenia w przedmiocie alimentów doszło zatem na mocy art. 27 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie są obowiązani każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych przyczyniać się do zaspokojenia potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Obowiązek alimentacyjny określony w art. 27 krio trwa tak długo jak trwa małżeństwo, ustaje zaś z chwilą ustania małżeństwa. Taki pogląd, obecnie dominujący w orzecznictwie i doktrynie, wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lipca 2011 roku (sygn. akt III CZP 39/11, LEX nr 852349) wskazując, że swoisty obowiązek alimentacyjny z art. 27 krio wygasa na skutek ustania małżeństwa, albowiem inny charakter ma obowiązek uregulowany w art. 60 krio, który powstaje dopiero na skutek rozwiązania małżeństwa przez rozwód, a inny ma obowiązek uregulowany z art. 27 krio, który odnosi się do stosunków między małżonkami. Podobnie w wyroku z dnia 18 maja 2004 roku (sygn. akt IV CK 371/03, LEX 371/03) Sąd Najwyższy różnicuje oba te obowiązki wskazując, że „kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje istnienia obowiązku alimentacyjnego pomiędzy małżonkami. Unormowany został jedynie obowiązek alimentacyjny pomiędzy małżonkami rozwiedzionymi (por. art. 60 k.r.o.) oraz małżonkami, w stosunku do których orzeczono separację (art. 61 4 § 4 k.r.o.)”. W dalszej części tezy powołanego wyroku Sąd Najwyższy wskazuje, że obowiązek z art. 27 krio nakładający na małżonków obowiązek przyczynienia się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli, może być traktowany jedynie jako obowiązek zbliżony do alimentacyjnego, quasi alimentacyjny. Wskazać należy, że obowiązki wynikające z art. 27 krio i 60 krio mają odrębną podstawę prawną, orzekane są na podstawie odmiennych okoliczności faktycznych. Obowiązek alimentacyjny ustalony na podstawie art. 27 krio wygasa z chwilą uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód niezależnie od tego czy sąd w wyroku rozwodowym ustalał czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia i z czyjej winy rozwód został orzeczony. Obowiązek taki wygasa również wówczas gdy winnym uznany został małżonek, który wcześniej był zobowiązany do zaspokajania potrzeb drugiego małżonka. W sytuacji w której małżonek niewinny uważa, że orzeczenie rozwodu pogorszyło jego sytuację majątkową posiada uprawnienie do ubiegania się o zasądzenie alimentów na podstawie art. 60 krio. Wobec przyjęcia, że obowiązek alimentacyjny powoda względem pozwanej wygasł z mocy prawa z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego stron to nie istnieje możliwość uchylenia z późniejszą datą obowiązku alimentacyjnego. Powód domagał się uchylenia alimentów argumentując zmianą stosunków w rozumieniu art. 138 krio, polegającej na zmianie możliwości zarobkowych i majątkowych powoda i zmianie sytuacji pozwanej. Skoro obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej wygasł z dniem 13 lipca 2007 roku, to jest z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwiązującego małżeństwo stron przez rozwód to postępowanie o uchylenie alimentów stało się bezprzedmiotowe a wydanie wyroku zbędne. Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Wydając orzeczenie Sąd nie przyjął argumentacji żadnej ze stron wobec czego uzasadnione było wzajemne zniesienie kosztów pomiędzy stronami.