Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2021 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 1.780,15 zł (tysiąc siedemset osiemdziesiąt złotych piętnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 października 2018 r. do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałej części;

III zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.007 zł (tysiąc siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 810/20

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 21 stycznia 2021 r.

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1.780,16 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 października 2018 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu podano, że na skutek kolizji drogowej uległ uszkodzeniu samochód marki B.. Sprawca szkody ubezpieczony był w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. Wypłacone odszkodowanie pokryło tylko część poniesionych kosztów naprawy. Powód nabył wierzytelność w drodze umowy cesji.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgody z żądaniem pozwu.

W skutecznie wniesionym sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zażądał oddalenia powództwa w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił odszkodowanie w kwocie 16.478,15 zł netto plus 50% podatku VAT. Pozwany zakwestionował jednak stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych w wysokości 200 zł netto, jaką zastosował warsztat. W ocenie pozwanego poszkodowany, godząc się na zawyżoną stawkę, przyczynił się do zwiększenia szkody.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 7 września 2018 roku doszło do kolizji drogowej, w której wyniku został uszkodzony pojazd marki B. (...), rocznik 2016, będący własnością E. W.. Samochód znajdował się w okresie gwarancji producenta. Sprawca szkody związany był w tym czasie umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń.

(okoliczności bezsporne, nadto dowody: kserokopia dowodu rejestracyjnego, k. 46-46v; zaświadczenie o zdarzeniu drogowym w aktach szkody na płycie CD – k. 111; zeznania świadka E. W. złożone na rozprawie w dniu 17 września 2020 r. od 00:00:35 do 00:08:11 nagrania, k. 113-113v)

E. W. w dniu 7 września 2018 r. zleciła przeprowadzenie naprawy pojazdu warsztatowi (...) sp. z o.o. z siedzibą w B., a jednocześnie przelała na niego wierzytelność z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy kolizji drogowej.

(dowody: zlecenie naprawy pojazdu, k. 25; umowa o przelew wierzytelności, k. 35)

Decyzją z dnia 2 października 2018 r. pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 9.743,18 zł (w tym 50% VAT).

(dowód: decyzja ubezpieczyciela w aktach szkody na płycie CD – k. 111)

W dniu 10 października 2018 r. serwis sporządził kalkulację naprawy nr T/678, z której wynikało, że koszty naprawy wynoszą 20.141,45 zł brutto. Po przeprowadzeniu naprawy warsztat naprawczy wystawił poszkodowanej z tytułu wyświadczonej usługi fakturę VAT na kwotę 16.375,16 zł netto (20.141,45 zł brutto). Wskazano, że klient pokrywa 50% podatku VAT w kwocie 1.883,14 zł.

(dowody: zlecenie naprawy pojazdu, k. 25; faktura VAT nr (...), k. 26-28; kalkulacja naprawy, k. 30-33; umowa o przelew wierzytelności, k. 35; zeznania świadka K. K. złożone na rozprawie w dniu 17 września 2020 r., od 00:01:06 do 00:18:18 nagrania)

W dniu 17 października 2018 r. pozwany wydał kolejną decyzję, w której przyznał dopłatę odszkodowania w kwocie 6.734,97 zł (w tym 50% VAT).

(dowód: decyzja ubezpieczyciela w aktach szkody na płycie CD – k. 111)

W dniu 5 listopada 2018 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. umowę o powierniczy przelew wierzytelności za szkodę w pojeździe marki B.. Warsztat naprawczy zlecił nabywcy wierzytelności wyegzekwowanie od Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 20.141,45 zł.

(dowody: umowa o powierniczy przelew wierzytelności, k. 37; zlecenie do powierniczej umowy o przelew wierzytelności, k. 36)

W dniu 5 listopada 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 20.141,45 zł tytułem odszkodowania za szkodę komunikacyjną powstałą w pojeździe marki B. wg poniesionych kosztów udokumentowanych dostarczonymi fakturami VAT za wykonanie usługi (naprawa).

(dowody: wezwanie do zapłaty, k. 38)

Łączenie pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 16478,15 zł (w tym 50% VAT). Nie nastąpiła natomiast wpłata kwoty 1.699,54 zł, o której mowa w decyzji z dnia 9 listopada 2018 r.

(dowód: decyzja ubezpieczyciela w aktach szkody na płycie CD – k. 111, przelewy k. 173,174)

E. W. w związku z rozliczeniem kosztów naprawy pojazdu marki B. miała możliwość odliczenia 50% podatku VAT.

(dowody: oświadczenie o VAT w aktach szkody na płycie CD – k. 111; zeznania świadka E. W. złożone na rozprawie w dniu 17 września 2020 r. od 00:00:35 do 00:08:11 nagrania, k. 113-113v)

W województwie (...) funkcjonują tylko dwa autoryzowane serwisy obsługi B., oba prowadzone przez (...) sp. z o.o. w B.. Stosowana w nich stawka za roboczogodzinę prac blacharskich, mechanicznych i lakierniczych wynosiła w 2018 r. 215 zł netto. Kwota ta mieści się w przedziale stawek stosowanych przez inne (...) B. na terenie Polski.

Uzasadniony i konieczny koszt naprawy pojazdu B. o numerze rejestracyjnym (...) w związku ze zdarzeniem z dnia 7 września 2018 r., przy użyciu oryginalnych części oraz uwzględnieniu przeciętnych cen usług w autoryzowanych warsztatach samochodowych pojazdów marki B., stosowanych na lokalnym rynku, opiewa na kwotę 20.185,53 zł brutto (16.411 zł netto).

(dowody: opinia biegłego sądowego – k. 116-128)

Sąd zważył, co następuje.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalono w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, których autentyczność nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Ponadto Sąd dokonał ustaleń na podstawie zeznań świadka E. W. oraz opinii biegłego sądowego. Depozycje świadka nie były przez strony kwestionowane. Pozwany zakwestionował opinię biegłego, ten jednak złożył ustną opinię uzupełniającą, odpierając skutecznie zarzuty strony pozwanej.

Bezsporny w niniejszej sprawie pozostawał fakt kolizji drogowej z dnia 7 września 2018 r. Pozwany co do zasady uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i przyznał odszkodowanie za naprawę pojazdu w kwocie 16.478,15 zł (w tym 50% podatku VAT). Spór ogniskował jednak wokół wysokości należnego odszkodowania. Pozwany podkreślał bowiem, że warsztat wybrany przez poszkodowanego stosował zawyżone stawki za roboczogodzinę.

Przechodząc do rozważań prawnych, wskazać należy, że jak stanowi art. 822 § 1 i 2 k.p.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

W doktrynie przeważa stanowisko, iż szkoda majątkowa to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po wystąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek a stanem, jaki by zaistniał gdyby zdarzenie to nie nastąpiło. Naprawienie szkody, a więc i odszkodowanie powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 362 § 2 k.c.). Wysokość odszkodowania jest ograniczona kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c.) i nie może przekraczać poniesionej szkody (art. 824 ¹ § 1 k.c.). W orzecznictwie utrwalone zostało stanowisko, iż dla pojęcia szkody ubezpieczeniowej należy sięgnąć do odpowiednich regulacji zawartych w kodeksie cywilnym. W myśl art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie „przyczyny” ze zjawiskiem określonym jako „skutek”. Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej, ograniczenie tej odpowiedzialności tylko za normalne – typowe, występujące zazwyczaj następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza związku przyczynowego w rozumieniu prawnym odmiennego od istniejącego w rzeczywistości.

Zgodnie zaś z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Nie budzi wątpliwości, że skoro odszkodowanie pieniężne ma pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to jego wysokość powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne dla przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. Podkreślić też trzeba, że przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem.

W niniejszej sprawie pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie kwestionowało swojej odpowiedzialności za szkodę wywołaną przez kolizję z dnia 7 września 2018 r. przez sprawcę, na rzecz którego pozwany świadczył ochronę ubezpieczeniową z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany podnosił jednak, że wypłacone już odszkodowanie było wystarczające do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, a zakład naprawczy niezasadnie zawyżył koszty naprawy. Głównym zarzutem strony pozwanej było rzekome zastosowanie nierynkowych stawek za roboczogodzinę prac naprawczych. Dla zweryfikowania należności określonej w fakturze spółki (...) i ustalenia wysokości uzasadnionych i koniecznych kosztów naprawy, Sąd, na wniosek pozwanego, dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego mgr Ł. W.. Rozwikłanie powyższych kwestii wymagało bowiem wiadomości specjalnych. Biegły, po przeanalizowaniu akt szkody ustalił, że zasadny koszt naprawy samochodu marki B. przy zastosowaniu stawki 215 zł netto za roboczogodzinę wynosił 20.185,53 zł brutto (16.411 zł netto). Drugi wariant opinii zakładał ustalenie kosztów naprawy z zastosowaniem średniej ceny usług w autoryzowanych warsztatach samochodowych pojazdów segmentu premium na lokalnym rynku. Tak oszacowane koszty reperacji były nieco niższe (18.788 zł brutto).

W ocenie Sądu jednak nie było podstaw, by wartość szkody ustalić na podstawie tego drugiego wyliczenia. Należy bowiem podkreślić, że uszkodzeniu uległ dwuletni pojazd marki B., znajdujący się nadal w okresie gwarancji producenta. Poszkodowana miała zatem niewątpliwie prawo skorzystania z profesjonalnych usług reperacji świadczonej przez autoryzowaną stację obsługi marki B.. Bez znaczenia były zatem stawki za roboczogodzinę stosowane przez (...) innych producentów samochodów segmentu premium. Nadto pokrzywdzona jako mieszkanka województwa (...) nie miała możliwości wyboru warsztatu świadczącego naprawę wg niższych stawek, gdyż obie stacje serwisowe B. w regionie prowadzone są przez spółkę (...) i stosują tą samą stawkę. Nie sposób czynić poszkodowanej zarzutu przyczynienia się do zwiększenia szkody wobec faktu, że naprawę pojazdu zleciła jedynemu (...) B., mieszczącemu się w okolicy jej miejsca zamieszkania. Poza tym należy zaznaczyć, że biegły ustalił, iż kwota 215 zł netto za roboczogodzinę prac naprawczych, stosowana przez spółkę (...), mieści się w przedziale krajowych stawek rynkowych stosowanych przez autoryzowane stacje obsługi marki B..

W tym kontekście w próżnię trafiały twierdzenia pozwanego, który zwracał uwagę, że wynegocjował z pewnymi autoryzowanymi stacjami obsługi niższe ceny usług. Po pierwsze pozwany nie wykazał, by proponował poszkodowanej wykonanie reperacji pojazdu w warsztatach współpracujących, a tylko pośrednictwo pozwanego w naprawie zapewniałoby przecież zastosowanie preferencyjnej stawki. Po drugie, o czym już była mowa, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostawały stawki stosowane przez (...) innych pojazdów klasy premium, skoro poszkodowana miała prawo wybrać warsztat posiadający autoryzację producenta swojego samochodu. Po trzecie współpracujące z pozwanym autoryzowane warsztaty B. znajdowały w znacznej odległości od miejsca zamieszkania poszkodowanej i nie można oczekiwać, by korzystała ona z ich usług, gdyż wiązałoby się to ze znacznymi niedogodnościami i dodatkowymi wydatkami.

Sąd podzielił co do zasady wnioski opinii biegłego i uznał, że wysokość szkody należy wyliczyć z uwzględnieniem stawki 215 zł netto. Trzeba jednak zauważyć, że uzasadnione koszty naprawy wyliczone przez biegłego (16.411 zł netto) przewyższały nieco rzeczywiste koszty poniesione przez poszkodowaną, a wynikające z faktury warsztatu (16.375,16 zł netto). W tej sytuacji prymat należało dać realnym kosztom naprawy, gdyż wartość określona przez biegłego jest tylko hipotetyczna. Stanowi ona jedynie potwierdzenie, że w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z zawyżeniem kosztów reperacji. Strony niniejszego postępowania były zgodne co do faktu, iż odszkodowanie winno obejmować kwotę podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim poszkodowana nie może obniżyć podatku od niej należnego o kwotę podatku zapłaconego. Zgodnie z oświadczeniem E. W., była ona uprawniona do odliczenia połowy podatku naliczonego, stąd też pozostała kwota podatku VAT winna zostać doliczona do odszkodowania.

Podsumowując, postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie wykazało, że pozwany, wypłacając odszkodowanie w kwocie 16.478,15 zł (w tym 50% podatku VAT) zaniżył jego wysokość. Koszty naprawy wynosiły 16.375,16 zł netto, a po doliczeniu 50% stawki VAT – 18.258,30 zł. Z tego wynika, że pozwane towarzystwo ubezpieczeń powinno dopłacić powodowi brakujące odszkodowanie w kwocie 1.780,15 zł (18.258,30-16.478,15 zł). Mając powyższe na uwadze, roszczenie powoda, dotyczące kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, zasługiwało na uwzględnienie niemal w całości i dlatego Sąd, na mocy art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 822 § 1 k.c. i art. 361 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c. i art. 824 ¹ § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.780,15 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 października 2018 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie – co do kwoty 0,01 zł – powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek wydano w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. z 14 ust. 1 ustawy dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Przepis art. 481 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei art. 14 ust.1 ustawy dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wskazuje, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Strona pozwana nie kwestionowała daty, od której powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie.

W punkcie III sentencji wyroku orzeczono o kosztach procesu zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 i art. 100 k.p.c. zdanie drugie, które w początkowej części stanowi, że sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. W niniejszej sprawie do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę powodową należały: opłata od pozwu w kwocie 90 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. z dnia 3 stycznia 2018 r. – Dz.U. z 2018 r. poz. 265). Łącznie koszty procesu po stronie powodowej wyniosły 1.007 zł i tą kwotę należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Stella Czołgowska

ZARZĄDZENIE

1)  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2)  Odpis postanowienia doręczyć ,

3)  Przedłożyć z wpływem lub po 21 dniach od doręczenia.

Sędzia Stella Czołgowska