Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant st. sekr. sądowy Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2019 r. w Kaliszu

odwołania M. K. (1)

od decyzji Nr (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)

z dnia 28 sierpnia 2018 r. znak (...);

w sprawie M. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)

przy udziale D. S.

o ustalenie ubezpieczenia

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Nr (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1) z dnia 28 sierpnia 2018 r. znak (...) w ten sposób, że ustala, iż odwołujący M. K. (1) podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia 12.05.2014 r. do dnia 31.08.2014 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z Firmą Handlowo-Usługową (...) w O. (2),

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1) na rzecz M. K. (1) kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 837/18

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 28.08.2018 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1) stwierdził, iż M. K. (1) nie podlega od dnia 12.05.2014 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z Firmą Handlowo-Usługową (...) w O. (2) wobec stwierdzenia, braku dokumentów dotyczących tego zatrudnienia, poza zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył M. K. (1) wnosząc o jej zmianę i ustalenia, iż podlega ubezpieczeniu pracowniczemu od dnia 12.05.2014 r. do dnia 31.08.2014 r. jako pracownik Firmy Handlowo-Usługowej (...) w O. (2).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1) wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd potraktował jako stronę D. S. prowadzącego Firmę Handlowo- Usługową (...) w O. (2).

Sąd I instancji poczynił następujące ustalenia faktyczne.

M. K. (1) liczy 64 lat. Do kwietnia 2014 r. M. K. (1) zatrudniony był w firmie (...), a od września 2014 r. odwołujący pracował w firmie (...) W. P.. Za 2014 r. M. K. (1) złożył dokument PIT, w którym wykazał należności ze stosunku pracy i przychód z działalności wykonywanej osobiście. Za ten rok wykazano 3 dokumenty PIT 11 od różnych płatników. Jeden dokument PIT 11 pochodzi od D. S. i dotyczy umowy zlecenia z okresu od 12.04.2014 r. do 11.05.2014 r. i kwoty 1680,00 zł. Jeden dokument PIT dotyczy firmy (...) i kwoty 7839,12 zł, jeden dokument PIT 11 dotyczy zatrudnienia u M. K. (2) i kwoty 7246,62 zł.

(dowód: zeznania odwołującego, przedłożone dokumenty PIT 11)

Firma D. S. jako rozpoczęcie działalności wskazała datę 01.12.2010 r. Przedmiotem działalności była sprzedaż hurtowa owoców i warzyw oraz prowadzenie transportu przy użyciu dwóch samochodów ciężarowych. Faktycznie D. S. wykonywał transport międzynarodowy różnymi towarami. D. S. wykonywał pracę jako podwykonawca firmy W. P.. Dysponował dwoma pojazdami ciężarowymi i wykonywał transport międzynarodowy. Samochody stacjonowały zagranicą. Kierowcy przez około 3 tygodnie pracowali zagranicą, a na jeden tydzień zjeżdżali do kraju.

Firma (...) w 2014 r. zatrudniała 7 pracowników, 6 w oparciu o umowę o pracę, 1 osobę w oparciu o umowę zlecenia w okresie od 12.04.2014 r. do 11.05.2014 r. – dotyczy to M. K. (1). Zaprzestanie działalności firmy nastąpiło z dniem 21.10.2014 r.

(dowód: zeznania D. S.)

W okresie od 12.04.2014 r. do 11.05.2014 r. M. K. (1) wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia sporządzonej z firmą (...). Na podstawie tej umowy M. K. (1) wykonywał pracę jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 12 ton. M. K. (1) przedłożył umowę o pracę z dnia 12.05.2014 r. zawartą na czas określony do dnia 11.05.2016 r. na stanowisku kierowca ciągnika siodłowego – pow. 12 ton w pełnym wymiarze czasu pracy i za wynagrodzeniem wynoszącym 2500 zł. Z dniem 12.05.2014 r. nastąpiło zgłoszenie M. K. (1) do ubezpieczeń społecznych z tytułu tego zatrudnienia. Odwołujący przedłożył także datowane dnia 21.07.2014 r. wypowiedzenie umowy o pracę ze skutkiem na dzień 31.08.2014 r. oraz datowane w dniu 23.10.2014 r. pismo o wydanie świadectwa pracy za okres od dnia 12.05.2014 r. do dnia 31.08.2014 r.

M. K. (1) wykonywał taką samą pracę w okresie od 12.05.2014 r. do 31.08.2014 r., jak w czasie umowy zlecenia. Pracował jako kierowca samochodu ciężarowego. Przez trzy tygodnie pracował zagranicą, kierując samochodem ciężarowym, czwarty tydzień przebywał w Polsce. Za parkingi, paliwo,. przejazdy odwołujący płacił odpowiednią kartą od pracodawcy. Noclegi odwołujący miał w samochodzie do tego przystosowanym. Pieniądze były wypłacane gotówką w kwotach uwzględniających także diety – kwoty rzędu 4000 zł miesięcznie. Pieniądze wypłacał także W. P., który organizował jako spedytor pracę dla D. S.. Pieniądze wypłacane przez W. P. pochodziły z puli pieniędzy przysługujących firmie (...) w ramach rozliczeń za wykonane usługi i były uwzględnione w rozliczeniach firm D. S. i W. P.. Odwołujący dowiedział się, iż nie są opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, nie miał już wtedy kontaktu z D. S., stąd złożył wypowiedzenie umowy o pracę.

D. S. potwierdził, iż posiada zadłużenie wobec organu rentowego z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu swojego ubezpieczenia i ubezpieczenia pracowników.

(dowód: zeznania M. K. (1), zeznania D. S. zeznania świadków W. P. i Ł. P.)

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 6 i 11 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778) obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegają pracownicy.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy.

Zgodnie z art. 22 kodeksu pracy, aby można mówić o stosunku pracy określona osoba musi zobowiązać się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca w zamian za pracę zobowiązuje się świadczyć na rzecz pracownika wynagrodzenie. Wskazane wyżej ustalenia faktyczne pozwoliły na przyjęcie, że odwołujący M. K. (1) pozostawał w stosunku pracy w okresie od 12.05.2014 r. do 31.08.2014 r. z (...) D. S. w O. (2).

ZUS ma prawo ocenić sporządzoną umowę o pracę i uznać ją za pozorną lub niezgodną z prawem w całości lub w części, co ma skutki dla ubezpieczonego w zakresie istnienia podstawy ubezpieczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego, sygn. akt III UK 200/04, opublikowany w Rzeczpospolitej 2005 r., Nr 50, str. C-1). Podzielając ten pogląd dodać należy, iż rzeczą przedsiębiorcy jest zatrudnianie pracowników dla realizacji celów gospodarczych z tą działalnością związanych, lecz okoliczności te nie są obojętne dla organu rentowego, gdy ciężar utrzymania ubezpieczonego przerzucany jest na fundusze publiczne. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25.01.2005 r. II UKN 141/04 (OSNC 2005 Nr.15 /235).

W wyroku z dnia 09.08.2005 r. w sprawie III UK 89/05 Sąd Najwyższy stwierdził, iż ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę, może być w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiągnięciu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (art. 58 p 3 kc w związku z art. 300 KP.

W prawie pracy obowiązuje zasada swobodnego kształtowania umów, lecz wolność ta realizuje się tylko w takim zakresie w jakim przewiduje to obowiązujące prawo. Autonomia stron umowy w kształtowaniu jej postanowień podlega ochronie jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązuje nie tylko respektowanie własnego interesu jednostkowego lecz także wzgląd na interes publiczny. Najpełniej wyraża to art. 353 ¹ KC, który ma odpowiednie zastosowanie w stosunku pracy. Odpowiednie zaś stosowanie art. 58 KC pozwala na uściślenie, że postanowienia umowy sprzeczne z ustawą albo mające na celu jej obejście są nieważne, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, a sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – nieważne bezwzględnie. Umowa o pracę wywołuje skutki także pośrednie, w tym kwestii wysokości składki. W konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Są to skutki doniosłe zarówno dla ubezpieczonego jak i dla interesu publicznego. Należy zatem uznać, że ocena postanowień umownych może i powinna być dokonana z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych.

W niniejszej sprawie stwierdzić należy iż strony zawarły umowę o pracę i umowa ta była realizowana. Odwołujący M. K. (1) wykonywał obowiązki pracownicze. Za pracę odwołującemu M. K. (1) wypłacono wynagrodzenie. D. S. miał potrzebę i możliwość zatrudnienia pracownika, a odwołujący M. K. (1) miał możliwość wykonywania pracy i pracę faktycznie wykonywał. Z uwagi na to przyjąć należało, iż odwołujący M. K. (1) jako pracownik (...) D. S. w O. (2), posiada tytułu ubezpieczenia społecznego pracowniczego od dnia 12.05.2014 r. do dnia 31.08.2014r.

W tym zakresie zaskarżona decyzja podlegała zmianie w myśl art. 477 ¹⁴ § 2 kpc. O kosztach orzeczono w myśl art. 98 kpc.

SSO Marzena Głuchowska