Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2014 r. w Gliwicach

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 30 września 2013 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu J. D. prawo do emerytury począwszy od 28 listopada 2013 r.

(-) SSO Maria Pierzycka-Pająk

Sygn. akt. VIII U 2490/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. odmówił ubezpieczonemu J. D. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) w związku
z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, a jedynie 7 lat, 6 miesięcy i 2 dni takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, że zgodnie z przedłożonymi przez niego świadectwami i zaświadczeniami oraz zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury. W szczególności po ostatecznym sprecyzowaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2014r. domagał się zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresów jego zatrudnienia w (...) Zakład Nr (...) w R., na stanowisku maszynisty ciężkich maszyn budowlanych od 30 października 1982r. do 30 listopada 1989r. i w Przedsiębiorstwie (...) w R. od 6 grudnia 1989r. do 31 stycznia 1991r., na stanowisku kierowcy i operatora.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dodatkowo podniósł, że do okresów pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu wnioskowanych przez niego okresów zatrudnienia w (...) Zakład Nr (...) w R. i w Przedsiębiorstwie (...) w R., bowiem ubezpieczony nie przedłożył za te okresy świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a jedynie „zwykłe” świadectwa pracy, w których praca w warunkach szczególnych nie została potwierdzona.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony J. D., urodzony (...) w dniu 16 września 2013r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył 28 listopada 2013r.

Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, z tym, że w ocenie ZUS udowodnił jedynie 7 lat, 6 miesięcy i 2 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Po przeanalizowaniu sprawy ZUS w dniu 30 września 2013r. wydał zaskarżoną decyzję.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję nie uznał za pracę w warunkach szczególnych, pracy w okresie od 30 października 1982r. do 30 listopada 1989r. w (...) Zakład Nr (...) w R., na stanowisku maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i od 6 grudnia 1989r. do 31 stycznia 1991r., w Przedsiębiorstwie (...) w R. na stanowisku kierowcy i operatora, z uwagi na fakt, iż ubezpieczony nie przedłożył za te okresy świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a jedynie „zwykłe” świadectwa pracy, w których praca w warunkach szczególnych nie została potwierdzona.

W postępowaniu przed Sądem ubezpieczony domagał się uznania za pracę w warunkach szczególnych okresów jego zatrudnienia u wskazanych wyżej pracodawców.

W toku procesu Sąd ustalił, iż w pierwszym spornym okresie ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R., które wykonywało wyłącznie remonty pieców martenowskich, wielkich pieców i pieców wgłębnych oraz stalowni na rzecz hut, na terenie całego kraju. Piece martenowskie używane w hutach podlegały remontom co 3 miesiące, a remont ten polegał na wyburzeniu sklepienia pieca, wybraniu żużla i wymurowaniu sklepienia na nowo. Z kolei remonty kapitalne pieców polegały na całkowitym wyburzeniu takiego pieca i wywozie pozostałego gruzu. Gruz był ładowany na specjale koleby poruszające się na szynach lub bezpośrednio do wagonów.

Odwołujący przez cały okres zatrudnienia w (...) wykonywał takie same czynności. W szczególności pracował na stanowisku operatora sprzętu ciężkiego w bazie sprzętu ciężkiego. Do jego obowiązków należała współpraca z ekipami zajmującymi się wyburzeniem i odbudową pieca, bądź jego sklepienia. Prace te wykonywał na specjalistycznej samojezdnej pompie do betonu, która była ciężką maszyną służącą do podawania płynnego betonu na miejsce jego przeznaczenia na znaczną wysokość lub do trudno dostępnych miejsc, na specjalistycznych żurawiach samojezdnych, które były maszynami ciężkimi o udźwigu do 30 ton oraz dużych spychaczach, przy remoncie pieców. Nie wykonywał pracy na innych maszynach i bez ich użycia. Pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy dla tego stanowiska pracy. Zdarzało się, że sporadycznie był kierowany do innych pracy, np. na walcowni, ale były to sytuacje wyjątkowe, zasadniczo pracował przy remontach pieców martenowskich. Pracował w wymiarze do 16h roboczych na dobę.

W dniu 29 października 1982r. pracodawca, tj. (...) wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w I kategorii zatrudnienia , gdzie do takiej pracy zaliczył mu pracę na stanowisku operatora pompy do betonu. W świadectwie tym potwierdzono, że odwołujący taki rodzaj pracy wykonywał od 13 czerwca 1978 do nadal. W oparciu o to zaświadczenie ZUS zaliczył odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych wykazany tam okres, tj. od początku zatrudnienia u tego pracodawcy, do dnia wystawienia tego zaświadczenia. Ponadto Sąd ustalił, że charakter pracy ubezpieczonego, przez cały okres zatrudnienia w (...), w tym również od 1982r. za który pracodawca nie wystawił mu świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, nie uległ zmianie.

Czynnikami szkodliwymi w jego miejscu pracy były głównie hałas, zapylenie i wysoka temperatura, bowiem w trakcie wykonywania przez niego prac remontowych w jednym piecu martenowskim, pracowały pozostałe piece martenowskie.

Razem z odwołującym w tym okresie pracowali na tym samym stanowisku świadkowie M. K. – maszynista koparek jednonaczyniowych i T. P. – maszynista żurawi samojezdnych. W oparciu o pisemną informację (...) Oddział w C. (k.35) ustalono, że świadkowie ci mają za cały okres zatrudnienia w (...) Zakład Nr (...) w R., wystawione świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, na podstawie, których ZUS przyznał im prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania takiej pracy.

W drugim ze spornych okresów ubezpieczony był zatrudniony u L. K. prowadzącego Przedsiębiorstwo (...) w R.. Była to firma budowlana, początkowo z kapitałem zagranicznym. Zajmowała się pracami budowlano – montażowymi, a także produkcją i montażem stolarki budowlanej na osiedlach na terenie całego (...). U tego pracodawcy ubezpieczony był zatrudniony jako jedyna osoba ze stosownymi uprawnieniami do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i tylko on, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się obsługą takich maszyn. W szczególności operował żurawiem samojezdnym, koparką jednonaczyniową i spycharką. W trakcie całej dniówki roboczej, w zależności od aktualnej potrzeby żurawiem rozładowywał drewno do produkcji stolarki stal zbrojeniową, załadowywał również materiał na samochody ciężarowe. Następnie przejeżdżał tym żurawiem, tj. samochodem ciężarowym z zamontowanym żurawiem, na miejsce wykonywania konkretnej pracy na budowie i następnie przystępował do manewrowania tym żurawiem. Kiedy nie było potrzeby obsługi żurawia, to obsługiwał spychacz, bądź koparkę. Po zakończonej pracy na budowie odstawiał żuraw na bazę (często to robił po godzinach pracy).

Razem z odwołującym w tym okresie pracowali świadkowie: G. W. – zaopatrzeniowiec oraz M. P. – stolarz i monter stolarki budowlanej.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, kopii akt osobowych ubezpieczonego (koperta k.10), zeznań świadków: M. K. (nagranie z rozprawy z dnia 6 lutego 2014r. minuty 24.13 i n.), T. P. (nagranie z rozprawy z dnia 6 lutego 2014r. minuty 35.26 i n.), G. W. (nagranie z rozprawy z dnia 5 marca 2014r. minuty 6.38 i n.) i M. P. (nagranie z rozprawy z dnia 5 marca 2014r. minuty 17.51 i n.) wyjaśnień odwołującego (nagranie z rozprawy z dnia 5 marca 2014r. minuty 27.09 i n.).

Zgromadzona w sprawie dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości, a zeznania świadków są spójne, logiczne, wzajemnie się potwierdzają
i uzupełniają. Ponadto zeznania świadków korespondują z wyjaśnieniami samego ubezpieczonego jak również z zapisami w zgromadzonej dokumentacji. Dodatkowo świadkowie M. K. i T. P. byli współpracownikami ubezpieczonego na równorzędnych stanowiskach, a świadkowie G. W. oraz M. P. widywali go często w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych, zatem charakter i wymiar wykonywanej przez niego pracy był im bezpośrednio znany.

Kwestia ogólnego stażu pracy ubezpieczonego nie była sporna.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, J. D. zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227, ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Należy również podkreślić, iż na mocy art. 1 ustawy z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 6 czerwca 2012r.) od 1 stycznia 2013r. została zmieniona treść cytowanego art. 184, ust. 2. Od tej daty warunek rozwiązania stosunku pracy nie jest już wymagany.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Ubezpieczony ukończył 60 lat życia i nie jest członkiem OFE. Kwestie te nie były sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył mu jedynie 7 lat, 6 miesięcy i 2dni takiej pracy.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd przyjął, że ubezpieczony posiada wymagany 15 letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Zgodnie bowiem z wykazem A, dział V poz. 3 załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, uprawniają do niższego wieku emerytalnego. Z kolei w dziale VIII pod poz. 2 wymieniono prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

Postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony wykonywał taką pracę przez cały okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. w tym również w okresie od 30 października 1982r. do 30 listopada 1989r., jako operator przy obsłudze ciężkich maszyn budowlanych.

Ubezpieczony w pierwszym spornym okresie, w normalnym czasie pracy, przez pełne dniówki robocze nawet do 16 godzin na dobę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, prace operatora pompy płynnego betonu na podwoziu samochodu ciężarowego i czasami operatora żurawia kołowego przy remontach pieców martenowskich na wydziałach będących w ruchu.

Postępowanie dowodowe wykazało ponadto, iż ubezpieczony wykonywał określoną wyżej pracę w u L. K. prowadzącego Przedsiębiorstwo (...) w R. w okresie od 6 grudnia 1989r. do 31 stycznia 1991r., jako kierowca i operator ciężkich maszyn budowlanych, w tym żurawia kołowego, koparki jednonaczyniowej i spycharki, jako jedyna osoba posiadająca u tego pracodawcy, uprawnienia do obsługi takiego sprzętu.

Ubezpieczony również w drugim spornym okresie, w normalnym czasie pracy, przez pełne dniówki robocze wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, na przemian prace kierowcy samochodu ciężarowego z zamontowanym żurawiem, operatora tego żurawia przy rozładunku i załadunku towarów oraz prace operatora koparki i spycharki przy pracach ziemnych na budowach. W efekcie w całym spornym okresie ubezpieczony w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał zarówno prace operatora ciężkich maszyn budowlanych i pracę kierowcy samochodu ciężarowego.

Bez znaczenia pozostaje również fakt, że pracodawcy odwołującego nie wystawili mu za sporne okresy świadectwa pracy w warunkach szczególnych, bowiem fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się na dzień
1 stycznia 1999r. wymaganym 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że J. D. z momentem osiągnięcia wieku 60 lat spełnia łącznie wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikające z treści art. 184, ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), a tym samym jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Wobec powyższego, Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w sentencji, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 28 listopada 2013r.

SSO Maria Pierzycka – Pająk

Zarządzenie:

1. uzasadnienie odnotować,

2. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu,

3. kalendarz 14 dni lub z wpływem.

G., dnia 24.03.2014r.

HŁ