Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 3783/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 czerwca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. G. jako pracownik u płatnika składek PHU (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 7 marca 2019 roku.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, że złożono roszczenie o wypłatę dla wnioskodawczyni zasiłku chorobowego za okres od 9.05.2019 r. do 30.07.2019 r.

Organ rentowy powziął wątpliwość co do tego czy faktycznie skarżąca wykonywała pracę w firmie PHU (...) M. B. na podstawie umowy o pracę od 7.03.2019 r. W związku z tym wszczął postępowanie administracyjne w zakresie prawidłowości zgłoszenia wnioskodawczyni do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownika przez M. B.. Po wszczęciu postępowania 6.06.2019 r. płatnik składek złożył wyjaśnienia oraz dokumenty na okoliczność zatrudnienia skarżącej. Z przedłożonej umowy o pracę wynika, że została podpisana 7.03.2019 r. pomiędzy (...) M. B., a wnioskodawczynią na okres próbny od 7.03.2019 r. do 6.06.2019 r., rodzaj umówionej pracy: prace porządkowe - sprzątaczka, miejsce wykonywania pracy: cały kraj, wymiar czasu pracy pełny etat, wynagrodzenie 2250,00 zł brutto, dzień rozpoczęcia pracy 7.03.2019 rok.

Na okoliczność zatrudnienia wnioskodawczyni płatnik przedłożył również inne dokumenty kadrowo-płacowe: orzeczenie lekarskie nr (...) z 7.03.2019 r. o braku przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku sprzątaczka, karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp, kwestionariusz osobowy, listy płac za od 03/2019 r. do 05/2019 r., karta ewidencji czasu pracy za 2019 r. Płatnik przedłożył również dokumenty potwierdzające sytuację finansową firmy m.in. zestawienie narastająco przychodów/kosztów za okres od 1.01.2018 r. do 31.12.2018 r. i od 1.01.2019 r. do 30.04.2019 r.

W piśmie płatnik M. B. wyjaśniła, że prowadzi działalność usługową, której przedmiotem są usługi porządkowe. Powodem zatrudnienia skarżącej było pojawienie się nowego miejsca pracy po zawarciu umowy z nowym kontrahentem. M. B. oświadczyła, że do obowiązków wnioskodawczyni należało zamiatanie i mycie klatek schodowych, mycie drzwi wejściowych, wycieranie parapetów i tym podobne prace porządkowe wykonywane na terenie bloków mieszkalnych w Ł., od poniedziałku do piątku w godzinach 8-16. Oświadczyła również, że w firmie pracują jeszcze trzy osoby na tym samym stanowisku i z tym samym zakresem obowiązków. Z wyjaśnień M. B. wynika, że wnioskodawczyni nie była upoważniona do podpisywania dokumentów firmowych oraz. że jest osobą obcą w stosunku do pracodawcy, zatrudnioną po raz pierwszy. Na okoliczność zatrudnienia w PHU (...) M. B., wnioskodawczyni również złożyła wyjaśnienia w piśmie z 10.06.2019 r, z których wynika, że w lutym odbyło się spotkanie rekrutacyjne, następnie została poinformowana, że dostała pracę. Skarżąca oświadczyła, że 7 marca 2019 r. podpisała umowę o pracę na okres próbny do 6 czerwca 2019 r., wymiar czasu pełny, od poniedziałku do piątku. Wyjaśniła, że codziennie wodę z płynem i akcesoria do sprzątania dostarczał jej koordynator pod konkretny blok, który miała tego dnia sprzątać. W piśmie wskazała, że od 27 marca 2019r. do dziś przebywa na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą. Ponadto z wyjaśnień wnioskodawczyni wynika, że o pracy w PHU (...) dowiedziała się pracując jeszcze w poprzedniej firmie, która także zajmowała się sprzątaniem klatek schodowych.

Wnioskodawczyni od 27.03.2019 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. Zaświadczenia o niezdolności do pracy zostały wystawione na okres od 27.03.2019 r. do 30.07.2019 r.

W ocenie organu rentowego w firmie PHU (...) M. B. nie było faktycznej potrzeby zatrudnienia wnioskodawczyni na stanowisku sprzątaczki. M. B. wyjaśniła, że podczas nieobecności odwołującej zlecone prace nie były wykonywane, zaś na jej miejsce nie został zatrudniony nowy pracownik.

Organ rentowy podkreślił, że pracodawca nie zatrudnia pracownika, aby dać mu pracę, źródło utrzymania i stworzyć ochronę ubezpieczeniową, ale dlatego, że istnieje potrzeba gospodarcza pozyskania nowego pracownika. Trudno uznać istnienie potrzeby gospodarczej zatrudnienia pracownika w sytuacji, gdy pomimo długotrwałej nieobecności w pracy z powodu choroby na miejsce wnioskodawczyni nie został zatrudniony inny pracownik.

Z danych zapisanych w systemie informatycznym Zakładu wynika, że M. B. 11.03.2019 r. zgłosiła skarżącą do ubezpieczeń społecznych jako pracownika z datą powstania obowiązku ubezpieczeń 7.03.2019 r. tj. zaledwie na dwa tygodnie przed wystawieniem zaświadczenia o niezdolności do pracy skarżącej z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. Natomiast dokumenty rozliczeniowe z naliczonymi za wnioskodawczynię składkami przekazane zostały odpowiednio za 03/2019 r. - 12.04.2019 r., 04/2019 r. - 14.05.2019 r., 05/2019 r. - 11.06.2019 r. Tym samym dokumenty rozliczeniowe złożone zostały kiedy wnioskodawczyni miała już wystawione zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. W ocenie oddziału dokonane przez M. B. zgłoszenie skarżącej do ubezpieczeń społecznych jako pracownika oraz złożenie za nią dokumentów rozliczeniowych miało jedynie na celu uprawdopodobnienie nawiązania z wnioskodawczynią stosunku pracy oraz świadczenia pracy w firmie PHU (...) M. B.. Sam fakt podpisania umowy o pracę nie świadczy o faktycznym podjęciu i wykonywaniu pracy.

Na podstawie danych zapisanych w systemie informatycznym Zakładu stwierdzono, że przed zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych jako pracownik u M. B. wnioskodawczyni nie podlegała od 1.02.2015 r. ubezpieczeniom społecznym w tym ubezpieczeniu chorobowemu, z którego nabywa się prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Tym samym, nie miałaby prawa do wypłaty zasiłku chorobowego, a następnie zasiłku macierzyńskiego.

W ocenie organu rentowego na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego wnioskodawczyni nie wykonywała pracy od 7.03.2019 r. u płatnika składek PHU (...) M. B., a została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą w okresie ciąży i macierzyństwem. Wobec tego na podstawie art. 83 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy należy stwierdzić, że umowa o pracę między skarżącą, a płatnikiem M. B. jako zawarta dla pozoru, jest nieważna, a zatem z tytułu zawartej umowy o pracę wnioskodawczyni nie podlega ubezpieczeniom społecznym od 7.03.2019 r.

(decyzja – k. 62 verte – 66 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniosła M. G. zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę i objęcie ubezpieczeniem od dnia nawiązania umowy o pracę, tj. od 7 marca 2019 roku oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem reprezentowania jej w niniejszej sprawie.

Wskazanej decyzji zarzuciła:

1. naruszenie przepisów art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) poprzez ich niezastosowanie, co doprowadziło do odmowy objęcia odwołującej ubezpieczeniem społecznym pomimo, że skarżąca zawarła z pracodawcą ważną umowę o pracę i wykonywała swoje obowiązki w sposób podporządkowany i rzeczywisty do czasu choroby;

2. naruszenie przepisu art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p - poprzez błędne uznanie, że umowa o pracę zawarta z odwołującą była czynnością pozorną, o której to pozomości miały świadczyć wyłącznie okoliczności niezwiązane z rzeczywistym świadczeniem pracy na podstawie zawartej zgodnie z prawem umowy o pracę;

3. naruszenie przepisu art. 58 § 1 k.c. - przez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że odwołująca zawarła umowę o pracę w celu obejścia przepisów prawa, kiedy w rzeczywistości umowa ta została zawarta między innymi w celu osiągnięcia skutków jakie ustawa wiąże z dokonaniem tej czynności prawnej.

W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawczyni w spornym okresie świadczyła pracę na rzecz płatnika składek w sposób rzeczywisty, pod kierownictwem pracodawcy oraz bezpośredniego przełożonego i otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenie, które nie było wygórowane. Po zgłoszeniu wnioskodawczyni do ubezpieczenia społecznego jako pracownika, organ rentowy nie kwestionował zasadności i tytułu ich wpłaty, które to podważył dopiero w momencie zgłoszenia wniosku o wypłatę świadczeń z tego ubezpieczenia. Odwołująca przystępując do pracy nie wiedziała jeszcze, że jest w ciąży, czuła się dobrze co potwierdzało przedłożone pracodawcy zaświadczenie lekarskie o braku przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy. Dopiero lekarz podczas pierwszej wizyty stwierdził, że skarżąca od początku jest w stanie powikłanej ciąży i stwierdził niezdolność do pracy od 26 marca 2019 roku do rozwiązania. Wnioskodawczyni podkreśliła, że organ rentowy nie poczynił żadnych ustaleń i nie wykazał, że zawarta z nią umowa, stanowiąca tytuł ubezpieczenia społecznego nie była przez nią faktycznie wykonywana.

(odwołanie – k. 3-9)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 23-24 verte)

Postanowieniem z dnia 24 lutego 2020 roku tutejszy sąd oddalił wniosek skarżącej o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

(postanowienie – k. 229)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. prowadzi firmę (...) od dnia 1 maja 2012 roku. Jako rodzaj przeważającej działalności według (...) wskazano "niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych". Jako stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej wskazano adres: Ł., ul. (...), nr 5, lok. 55, 90-328.

(wypis z (...) k. 4 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

M. B. prowadzi w/w firmę jedynie formalnie. Faktycznie zajmuje się nią jej mąż – D. B..

(bezsporne; zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 00:48:21 – 00:54:20 – płyta CD – k. 282)

W dniu 29 października 2018 roku pomiędzy M. G., a firmą (...) została zawarta umowa zlecenia na okres 3 miesięcy, w ramach której skarżąca zajmowała się sprzątaniem klatek schodowych.

(umowa zlecenie – k. 11-12; zeznania świadka B. O. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:12:50- 00:23:00 – płyta CD – k. 338)

Firma (...) przejęła kontrahenta firmy (...) – Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w Ł., stąd zaszła konieczność zatrudnienia nowych pracowników. Ogłoszenia o pracę zostały zamieszczone na portalu internetowym (...), jednocześnie pracownikami możliwymi do zatrudnienia byli Ci, którzy dotychczas pracowali w KO-MAR.

(zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 00:48:21 – 00:54:20 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka B. O. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:12:50- 00:23:00 – płyta CD – k. 338; roczna struktura zatrudnienia – k. 96)

O możliwości podjęcia zatrudnienia w firmie (...), wnioskodawczyni dowiedziała u poprzedniego pracodawcy (KO-MAR M. M. (1)), a konkretnie od B. O. (2) będącego pracownikiem firmy (...) oraz byłej pracodawczyni M. M. (2).

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338, w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:03:56- 00:08:16 – płyta CD – k. 282)

Rozmowę w sprawie pracy w firmie (...) wnioskodawczyni odbyła w dniu 9 lutego 2019 roku z D. B. będącym mężem płatnika składek M. B. i B. G.. Podczas jej trwania skarżącej zostały przedstawione szczegóły dotyczące ewentualnego zatrudnienia, w tym czasu pracy od poniedziałku do piątku od godziny 8 do 16. Zadawane odwołującej pytania dotyczyły posiadanego przez nią doświadczenia na stanowisku sprzątaczki.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:03:56- 00:11:23 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka B. G. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:06:52 – 01:12:20 – płyta CD – k. 282)

W dniu 7 marca 2019 roku pomiędzy M. G., a D. M. B. została zawarta umowa o pracę na okres próbny od dnia 7 marca 2019 roku do dnia 6 czerwca 2019 roku, na mocy której ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku sprzątaczki (prace porządkowe) w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem zasadniczym 2250 złotych brutto miesięcznie. Jako dzień rozpoczęcia pracy wskazano 7 marca 2019 roku.

(pismo – k. 81, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338, w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:11:23- 00:15:52 – płyta CD – k. 282, umowa o pracę – k. 50 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W owym czasie przedmiotowa firma przyjęła na okres próbny jeszcze inne osoby, które jednak nie przeszły go pomyślnie. Propozycji zatrudnienia w firmie nie przyjął zaś B. O. (2), któremu nie odpowiadały warunki finansowe. Na zajmowanym stanowisku pracy pozostała tylko odwołująca.

(zeznania świadka B. G. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:12:20 – 01:17:08 – płyta CD – k. 282; zeznania świadka B. O. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:12:50- 00:23:00 – płyta CD – k. 338)

W dniu podpisania w/w umowy o pracę skarżąca nie wiedziała, że jest w ciąży.

Koordynatorem wnioskodawczyni była B. G., która miała ją przyuczyć do pracy na stanowisku sprzątaczki.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e- protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:11:23- 00:15:52 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka B. G. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:06:52 – 01:12:20 – płyta CD – k. 282)

Z przedłożonego orzeczenia lekarskiego z dnia 7 marca 2019 roku wynikało, że wnioskodawczyni była zdolna do podjęcia pracy w firmie płatnika.

(orzeczenie lekarskie – k. 48 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Data ostatniej miesiączki skarżącej to: 19 stycznia 2019 roku.

(karta ciąży – k. 53-55)

W dniach od 1 marca 2019 roku do 4 marca 2019 roku skarżąca odbyła szkolenie BHP- instruktaż ogólny i stanowiskowy.

(karta szkolenia wstępnego – k. 46 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Grafik pracy skarżącej ustalał D. B..

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e- protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:08:16- 00:11:23 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:00:24 – 01:03:48 – płyta CD – k. 282)

Celem wykonywania pracy na stanowisku sprzątaczki skarżąca otrzymała od pracodawcy: zapas rękawiczek, worków na śmieci, ścierek czy płynów czyszczących. W razie, gdy czegoś brakowało wnioskodawczyni na bieżąco informowała pracodawcę.

Do obowiązków wnioskodawczyni na zajmowanym stanowisku należało:

1. Prace do wykonania podczas każdorazowego sprzątania:

a. dokładne pozamiatanie i umycie każdego piętra i schodów (obejmuje także podniesie; strzepnięcie piasku z każdej wycieraczki, oraz przetarcie na morko gumowych wycieraczek);

b. zamiatanie i mycie schodów do piwnicy;

c. zamiatanie bezpośrednio przed drzwiami wejściowymi do klatki schodowej;

d. mycie drzwi zewnętrznych i wewnętrznych, ram, szyb w drzwiach;

e. wycieranie kurzu ze skrzynek pocztowych;

f. usuwanie ulotek ze skrzynek pocztowych;

g. wycieranie parapetów i poręczy;

h. wylewanie wody po umyciu piętra do studzienki, na ulicę lub za blok.

2. Prace do wykonania według potrzeb:

a. umycie boków schodów oraz sokolików;

b. mycie barierek;

c. usuwanie pajęczyn;

d. wycieranie kurzu z pozostałych skrzynek;

e. mycie drzwi do piwnic;

f. wycieranie włączników do światła;

g. zabrudzenia na lamperii;

h. usuwanie gum do żucia z każdego piętra i schodów.

3. Prace sezonowe (wiosna, jesień):

a. Mycie lamperii i grzejników;

b. Na bieżąco pracownik jest zobowiązany zgłaszać w których blokach zostały umyte lamperie

4. Prace sezonowe (Marzec, L./Sierpień, Październik/Listopad):

a. mycie okien na każdym półpiętrze oraz w piwnicach;

b. przed myciem okien należy z pracodawcą uściślić konkretny miesiąc

c. na bieżąco pracownik jest zobowiązany zgłaszać które okna w których blokach zostały umyte.

(zakres obowiązków – k. 13-14, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e- protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:08:16- 00:11:23 – płyta CD – k. 282)

Powyższe czynności wnioskodawczyni wykonywała

( zeznania świadka B. O. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:12:50- 00:23:00 – płyta CD – k. 338, zeznania świadka A. K. –R. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:04:54- 00:12:30 – płyta CD – k. 338)

Wnioskodawczyni wykonywała pracę na rzecz przedmiotowej firmy: w poniedziałek – blok – ul. (...), we wtorek – blok – ul. (...), następnie blok – ul. (...), w środę – blok – ul. (...) i ul. (...), w czwartek – bloki – ul. (...) 1, następnie ul. (...), w piątek – bloki – ul. (...) i ul. (...) w Ł..

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e- protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:15:52- 00:20:49 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:00:24– 01:03:48 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka B. G. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:12:20 – 01:17:08 – płyta CD – k. 282)

Każdego dnia rano wnioskodawczyni miała podstawioną wodę do sprzątania przy pierwszej klatce schodowej w bloku, od którego danego dnia zaczynała pracę. Przez pierwsze tygodnie wodę donosił B. O. (2), który nie przyjął propozycji zatrudnienia w firmie z uwagi na niezadowalające go warunki finansowe, ale właściciel firmy poprosił go czy mógłby go wdrożyć, pomóc mu poznać teren. B. O. (2) zgodził się na to i pomagał przez około 2 tygodni.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e- protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:20:49- 00:25:43 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka B. G. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:12:20 – 01:17:08 – płyta CD – k. 282; zeznania świadka B. O. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:12:50- 00:23:00 – płyta CD – k. 338)

D. B. kontrolował pracę skarżącej codziennie, bądź co drugi dzień. Wnioskodawczyni pozostawała z nim w stałym kontakcie telefonicznym.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e- protokół z rozprawy 00:25:30- 00:08:16 – płyta CD – k. 338 w związku z e-protokół z rozprawy z dnia 8 grudnia 2020 roku 00:20:49- 00:25:43 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 00:54:20 – 01:00:24 – płyta CD – k. 282)

Z płatnikiem składek M. B. wnioskodawczyni nie miała kontaktu.

Wykonaną przez wnioskodawczynię pracę doglądała także B. G..

(zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:00:24– 01:03:48 – płyta CD – k. 282, zeznania świadka B. G. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:06:52 – 01:12:20 – płyta CD – k. 282; zeznania świadka B. O. na rozprawie w dniu 16 marca 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:12:50- 00:23:00 – płyta CD – k. 338)

Po zakończonej w danym dniu pracy, skarżąca dzwoniła do D. B. i informowała o wykonanej pracy.

Wnioskodawczyni była obecna w pracy:

- w marcu 2019 roku – począwszy od 7 marca 2019 roku do dnia 26 marca 2019 roku z wyłączeniem weekendów, od dnia 27 marca 2019 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim;

- w kwietniu 2019 roku – zwolnienie lekarskie;

- w maju 2019 roku – zwolnienie lekarskie;

- w czerwcu 2019 roku –zwolnienie lekarskie do dnia 6 czerwca 2019 roku.

Obecność w pracy odwołująca potwierdzała telefonicznie.

(zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:00:24– 01:03:48 – płyta CD – k. 282)

Wnioskodawczyni w przedmiotowej firmie pracowała od godziny 8 do 16.

(zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:03:48– 01:05:29 – płyta CD – k. 282)

Wynagrodzenie wnioskodawczyni kształtowało się w następujący sposób:

- marzec 2019 roku – 1111,86 złotych (wynagrodzenie do zapłaty);

- kwiecień 2019 roku – 1372,38 złotych (wynagrodzenie do wypłaty);

- maj 2019 roku – 490,83 złotych (wynagrodzenie do wypłaty);

(pismo – wypłaty pracowników – k. 84-86, lista płac – k. 36-40 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wynagrodzenie za pracę wnioskodawczyni otrzymywała na konto.

W dniu 25 marca 2019 roku wnioskodawczyni udała się na wizytę do lekarza ponieważ w ostatnim czasie czuła się gorzej. Wówczas dowiedziała się, że jest w ciąży. Lekarz mając na uwadze, fakt iż do obowiązków skarżącej na stanowisku sprzątaczki należało wnoszenie ciężkich baniaków oraz że poprzednia ciąża skarżącej była zagrożona (stan po cesarskim cięciu), uznał że winna ona udać się na zwolnienie lekarskie do końca ciąży.

Skarżąca była niezdolna do pracy w okresie: od dnia 27 marca 2019 roku do dnia 16 kwietnia 2019 roku, od dnia 17 kwietnia 2019 roku do dnia 7 maja 2019 roku, od dnia 8 maja 2019 roku do dnia 18 czerwca 2019 roku.

(zestawienie – k. 12 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W okresie od kwietnia 2019 roku do czerwca 2019 roku przedmiotowa firma zatrudniała stażystów w liczbie:

- w kwietniu 2019 roku – 2 stażystów;

- w maju 2019 roku – 4 stażystów;

- w czerwca 2019 roku – 4 stażystów.

W okresie niezdolności do pracy odwołującej, rejon przypisany do niej został podzielony na mniejsze części i przypisany stażystom. Wskazany podział nie był stały i ulegał zmianie w zależności od potrzeb i możliwości zatrudnionych stażystów.

(pismo – k. 295, umowy – k. 296-304, zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 8 grudnia 2020 roku e-protokół z rozprawy 01:00:24– 01:05:29 – płyta CD – k. 282)

W okresie ciąży wnioskodawczyni korzystała z usług Szpitala (...) w Ł., w tym z poradni ciąży powikłanej, a także Zespołu (...) w Ł..

(dokumentacja medyczna – k. 150-177, k. 185-209)

W dniu 4 listopada 2019 roku wnioskodawczyni urodziła dziecko.

Po urodzeniu dziecka wnioskodawczyni nie wróciła już do pracy.

W okresie od dnia 1 listopada 2018 roku do dnia 30 listopada 2019 roku firma (...) osiągnęła przychód w wysokości 231.933,91 złotych.

(pismo – zestawienie – k. 97)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy i aktach organu rentowego, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, płatnika składek i powołanych w sprawie świadków.

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający do wyjaśnienia spornej okoliczności – a mianowicie - czy zawarta przez ubezpieczoną w dniu 7 marca 2019 roku umowa o pracę na okres próbny, nosi cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych w razie choroby i macierzyństwa oraz prawa do bezpłatnej opieki lekarskiej przysługujących osobie o statusie pracownika. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, wnioskodawczyni, którzy wskazali na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez odwołującą w ramach powyższej umowy o pracę w przedmiotowym okresie.

Przede wszystkim wskazać należy, iż płatnik składek M. B. prowadzi przedmiotową firmę jedynie formalnie. Faktycznym jej zarządzaniem, w tym organizacją pracy zatrudnianych osób zajmuje się jej mąż D. B..

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził słuszności stanowiska organu rentowego, natomiast wykazał w sposób jednoznaczny, iż ubezpieczona pracę podjęła i faktycznie wykonywała ją na rzecz płatnika do czasu powstania niezdolności do pracy w okresie ciąży. Potwierdzeniem wykonywanych czynności jest dokumentacja w postaci: zawartej umowy o pracę, list płac, ewidencji czasu pracy oraz zeznania wnioskodawczyni i powołanych w sprawie świadków.

Wnioskodawczyni w PHU (...) zajmowała stanowisko sprzątaczki – prace porządkowe. Posiadała odpowiednie doświadczenie zawodowe pozwalające jej na wykonywanie powierzonej pracy u płatnika. Do jej obowiązków należało między innymi zamiatanie, mycie pięter i schodów, barierek, drzwi do piwnicy, ram, szyb w drzwiach, wycieranie parapetów, poręczy czy usuwanie ulotek ze skrzynek pocztowych. Jak wynika z zeznań wnioskodawczyni oraz świadków D. B. oraz B. G. wskazane czynności wnioskodawczyni wykonywała w miejscach (tzw. rejony) ściśle do tego wyznaczonych, w blokach mieszczących się w Ł. przy ul. (...). Wskazać należy, że pracodawca zapewniał skarżącej sprzęt niezbędny celem wykonywania powierzonych jej obowiązków, tj.: ścierki, rękawiczki ochronne czy płyny czyszczące. Każdego dnia pracy, rano odwołująca miała dostarczaną wodę do sprzątania podstawioną pod blok, którym w danym dniu się zajmowała. Grafik pracy skarżącej ustalany był przez D. B., który kontrolował jej pracę, z którym pozostawała w stałym kontakcie telefonicznym i którego informowała o wykonanej w danym dniu pracy. Co więcej, wskazać należy także, iż pracę odwołującej doglądała koordynator B. G., która także przyuczała w początkowym etapie zatrudnienia do wykonywania zadań w przedmiotowej firmie na stanowisku sprzątaczki. Dziennie praca trwała 8 godzin. Z kart ewidencji czasu pracy jasno wynika, że odwołująca począwszy od dnia 7 marca do dnia 26 marca z wyłączeniem weekendów, była obecna w pracy. Nadto przy wykonywaniu obowiązków widział ją również B. O. (2), który dowoził wodę do klatek. Ważne jest również, że B. O. (2) nie przyjął propozycji zatrudnienia w zainteresowanej firmie , gdyż jak wskazał nie satysfakcjonowała go wysokość wynagrodzenia. Mimo to zgodził się, poproszony przez męża właścicielki, pomagać w pierwszym okresie, gdyż nowa firma nie znała rejonu. Poza tym, jak logicznie wyjaśnił – nie kojarzył on powódki z nazwiska, a dopiero jak ją zobaczył na sali sądowej to skojarzył jej twarz. A zatem jest on świadkiem w żaden sposób nie związanym z żadną ze stron, co tym bardziej uwiarygadnia jego zeznania. Podobnie przy pracy widziała odwołującą świadek A. K.-R., która jest lokatorką jednego z mieszkań w jednym z bloków, które skarżąca obsługiwała. A zatem również ten świadek nie jest w żaden sposób związany z żadną ze stron. Jak wynika z zeznań samej wnioskodawczyni wynagrodzenie za pracę otrzymywała w formie przelewu na wskazane przez nią konto bankowe. O powyższym świadczą załączone do sprawy dowody w postaci list płac

Jak wynika z zeznań skarżącej o pracy i ewentualnej możliwości zatrudnienia w przedmiotowej firmie dowiedziała się wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia w firmie (...). Z kolei z zeznań D. B. wynika, że firma (...) przejęła kontrahenta firmy (...) – Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w Ł.. Dynamiczny rozwój firmy spowodował zatem konieczność zatrudnienia nowych osób. Stąd też, zatrudnienie skarżącej było podyktowane racjonalną i uzasadnioną realną potrzebą. Powyższe potwierdzają również świadkowie, w tym wskazywany wyżej świadek B. O. (2), który pamięta wnioskodawczynię zarówno z pracy w KO-MAR, jak i w (...).

Zwrócić również należy uwagę, że w okresie niezdolności do pracy wnioskodawczyni rejon pracy, którym się zajmowała został podzielony na mniejsze części i przypisany stażystom, którzy w tamtym okresie odbywali staż w przedmiotowej firmie. Powyższe wynika wprost ze znajdującego się w aktach sprawy pisma (k. 313) oraz umów dotyczących organizacji stażu dla bezrobotnych, którzy zostali skierowani przez Urząd Pracy do firmy (...) bez nawiązywania stosunku pracy.

Należy dodać, że wnioskodawczyni podpisując umowę o pracę była dopiero w początkowej fazie ciąży, o której dowiedziała się dopiero podczas wizyty lekarskiej w dniu 25 marca 2019 roku. Badający skarżącą lekarz mając na uwadze charakter jej pracy oraz fakt, że poprzednia jej ciąża była zagrożona uznał, iż winna ona udać się na zwolnienie lekarskie do końca ciąży. Abstrahując od powyższego należy jednak podkreślić, iż z przedłożonego w dniu 7 marca 2019 roku orzeczenia lekarskiego skarżącej wynikało, iż nie było przeszkód natury medycznej do podjęcia odwołującą nią zatrudnienia u płatnika w dacie podpisania spornej umowy, a niezdolność do pracy powstała dopiero w dniu 27 marca 2019 roku. Stan jakim jest ciąża nie jest przeszkodą do podjęcia zatrudnienia, ale dopiero stan patologiczny w ciąży, który uniemożliwiałby ubezpieczonej przystąpienie do wykonywania pracy na rzecz płatnika. Podkreślenia wymaga okoliczność, że stan ciąży nie dyskwalifikuje zawartej umowy o pracę jeżeli ciężarna pracownica faktycznie pracę tą wykonuje.

Tym samym opisywana sytuacja prowadzi do konkluzji, iż kolejne zaistniałe w życiu skarżącej wydarzenia miały charakter losowy, a przedłożony w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający do stwierdzenia, że wnioskodawczyni w spornym okresie jako pracownik u płatnika składek M. B., podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji ZUS.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U.2021.423 t.j.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2020.0.870 t.j.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast zgodnie z treścią art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Według art. 22 § 1 k.p., przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste (nie może on wyręczyć się w pracy inną osobą) i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Dla stwierdzenia cechy podporządkowania typu pracowniczego z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywania list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek wykonywania poleceń przełożonych.

Według art. 22 § 1¹ k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Wskazać należy, że stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok SA w Lublinie z 17.01.2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)).

Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok SN z 18.10.2005 r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 – 16/251).

Umowa o pracę wywołuje zatem nie tylko skutki bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, lecz także dalsze, pośrednie, w tym w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, kształtując stosunek ubezpieczenia społecznego, w tym wysokość składki, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Oznacza to, że ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych, a więc nie tylko z punktu widzenia interesu pracownika (ubezpieczonego), ale także interesu publicznego.

W niniejszej sprawie ubezpieczona M. G. zawarła w dniu 7 marca 2019 roku z M. B. prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą PHU (...) M. B., umowę o pracę na okres próbny, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana.

Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 7 marca 2019 roku nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c. oraz nie jest ona także sprzeczna z zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa w świetle art. 58 k.c.

W myśl art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Z kolei § 2 wskazuje, iż nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż zachowanie ubezpieczonej zostało zakwalifikowane jako zgodne z prawem. W tym miejscu należy rozważyć, czy zachowanie to nie narusza zasad współżycia społecznego, gdyż zgodnie z w/w art. 58 § 2 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W wyroku z dnia 18 października 2005 roku (sygn. akt II UK 43/05, opubl. OSN Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 15 – 16, poz. 251) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka i niezdolność do pracy w okresie ciąży) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 83 k.c. w zw. z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że nie jest skuteczna w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok SN z 16.03.1999r. II UKN 512/98, OSNAPiUS 2000/ 9/ 36; wyrok SN z 28.02.2001r. II UKN 244/00, OSNAPiUS 2002/ 20/496; wyrok SN z 17.12.1996 r. II UKN 32/96, OSNAPiUS 1997/15/ 275; wyrok SN z 4.08. 2005 r. II UK 320/04, OSNAPiUS 2006/ 7-8/122; wyrok SN z 25.01.2005 r. II UK 141/04, OSNAPiUS 2005/ 15/ 712).

W świetle poczynionych ustaleń zdaniem Sądu nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że wnioskodawczyni pracę podjęła i ją świadczyła, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie.

Już same okoliczności towarzyszące zawarciu umowy o pracę i ustalona sekwencja wydarzeń, nie świadczą o pozorności kwestionowanej umowy bowiem płatnik miał realny powód do zatrudnienia wnioskodawczyni na stanowisku sprzątaczki. W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni.

Informację dotyczącą możliwości zatrudnienia w przedmiotowej firmie wnioskodawczyni powzięła od pracownika firmy (...) oraz byłej pracodawczyni wskazanej firmy podczas wykonywania pracy w ramach zawartej wówczas umowy zlecenia – którą początkowo organ rentowy kwestionował wskazując, iż nie wie nic na temat wykonywania przez skarżącą takiej pracy. Co więcej, podkreślenia wymaga, iż firma (...) przejęła kontrahenta firmy (...) – Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w Ł., co skutkowało zwiększeniem ilości pracy i pojawieniem się nowych stanowisk pracy. Skarżąca posiadała stosowne doświadczenie zawodowe, aby efektywnie wykonywać powierzone jej obowiązki służbowe w firmie (...).

Przy zawieraniu umowy o pracę pracodawca kieruje się przede wszystkim własną potrzebą gospodarczą, która jest determinantą decyzji o zatrudnieniu. W judykaturze utrwalone są zapatrywania, że zarówno racjonalność zatrudnienia, jak i potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy z punktu widzenia jej pozorności ( por. wyroki SN z 2 lutego 2000 r., II UKN 359/99, OSNP 2001 nr 13, poz. 447, z 17 marca 1998 r., II UKN 568/97, OSNP 1999 nr 5, poz. 187, z 4 lutego 2000 r., II UKN 362/99, OSNP 2001 nr 13, poz. 449).

Wnioskodawczyni zawarła z przedmiotową firmą umowę o pracę na okres próbny. Przedstawiła również orzeczenie lekarza do badań profilaktycznych z dnia 7 marca 2019 roku stwierdzające jej zdolność do pracy na zajmowanym stanowisku. Organ rentowy w postępowaniu przed Sądem nie wykazał, że przedmiotowy dokument jest nierzetelny co do daty wystawienia czy co do oceny zdolności do pracy ubezpieczonej.

W przedmiotowej sprawie ponad wszelką wątpliwość ustalono, że spornym okresie od dnia 7 marca 2019 roku M. G. posiadała status pracownika, bowiem faktycznie wykonywała ona osobiście pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod którego kierownictwem pozostawała i którego polecenia służbowe wykonywała, który tą świadczoną przez nią pracę przyjmował. Z tytułu wykonywanej pracy pobrała wynagrodzenie.

O okoliczności, że wnioskodawczyni faktycznie wykonywała swą pracę w granicach powierzonych jej obowiązków świadczy zgromadzona dokumentacja w postaci min. ewidencji czasu pracy czy listy płac, a także zeznania wnioskodawczyni oraz powołanych w sprawie świadków – D. B., który w sposób faktyczny odpowiedzialny był za zarządzanie przedmiotową firmą. Ustalał grafik skarżącej na zajmowanym przez nią stanowisku sprzątaczki, kontrolował także efektywność wykonywanej przez nią pracy. Ponadto na podstawie zeznań świadka B. G., która była koordynatorem odwołującej, a także wdrażała ją do pracy w początkowym etapie zatrudnienia. B. O., który nie będąc zatrudniony w (...) pomagał im w początkowym okresie m.in. dowożąc wodę dla sprzątaczek pod klatki, a także lokatorki jednego z bloków obsługiwanych przez odwołującą A. K.-R., która również widywała wnioskodawczynię przy pracy. Wskazane dowody w żaden sposób nie zostały obalone przez stronę przeciwną (art. 6 kc).

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że wnioskodawczyni faktycznie podjęła zatrudnienie w firmie płatnika od dnia 7 marca 2019 roku zgodnie z treścią zawartej umowy o pracę.

Wnioskodawczyni pracowała po 8 godzin dziennie (40 godzin tygodniowo) od poniedziałku do piątku w godz. 8 – 16. Zarówno przyjście do pracy, jak i wyjście potwierdzała w drodze telefonicznej. Powyższe potwierdzają zeznania świadka D. B.. W ramach powierzonych odwołującej obowiązków służbowych przez pracodawcę, sprzątała ona bloki w tzw. rejonach. Celem wykonywania pracy przedmiotowa firma zapewniła wnioskodawczyni niezbędny sprzęt np. rękawiczki czy płyny czyszczące. Każdego dnia pod blokiem, który w danym dniu sprzątała, pracodawca dostarczał wodę do sprzątania, którą dowoził świadek B. O.. Skarżąca wspomnianą pracę świadczyła w punktach ściśle do tego wyznaczonych przez pracodawcę.

Podkreślić należy także, że stan zdrowia wnioskodawczyni nie stanowił przeszkody do zawarcia spornej umowy o pracę. W dacie jej zawarcia wnioskodawczyni nie wiedziała, że jest w ciąży. Wówczas nie występowały przeciwskazania do wykonywania pracy na stanowisku sprzątaczki. Jak wynika z zeznań odwołującej pierwsze badanie ginekologiczne we wskazanym zakresie odbyło się w dniu 25 marca 2019 roku i wówczas okazało się, wymaga ona zwolnienia lekarskiego od dnia 27 marca 2019 roku.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał w sposób jednoznaczny, iż ubezpieczona pracę podjęła i faktycznie wykonywała ją na rzecz płatnika do czasu powstania niezdolności do pracy w okresie ciąży. Wnioskodawczyni posiadała odpowiednie doświadczenie zawodowe pozwalające jej na wykonywanie powierzonej pracy u płatnika. D. B. kontrolował jej pracę, pozostawała z nim w stałym kontakcie telefonicznym, informowała o wykonanej w danym dniu pracy. Pracę odwołującej doglądała również koordynator B. G., która przyuczała ją w początkowym etapie zatrudnienia do wykonywania zadań. Wynagrodzenie za pracę otrzymywała w formie przelewu na wskazane przez nią konto bankowe.

Nie budzi wątpliwości, że obowiązujące przepisy nie zakazują zawierania umów o pracę z kobietami w ciąży, który to zakaz stałby w oczywistej sprzeczności z podstawową zasadą prawa pracy określoną w art. 11³ k.p., wprowadzającą zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji w stosunkach pracy. Zakaz podejmowania działalności zarobkowej przez kobiety w ciąży naruszałby zresztą także konstytucyjną zasadę równości z art. 32 Konstytucji RP.

Do dnia niezdolności do pracy spowodowanej chorobą w okresie ciąży, tj. do 27 marca 2019 roku ubezpieczona codzienne faktycznie wykonywała swoją pracę i otrzymała za nią wynagrodzenie.

Uwzględniając wszystkie wskazane wyżej okoliczności należy uznać, że niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wykazał zasadnie, że między stronami było porozumienie w tym zakresie lub zgoda stron na pozorność zatrudnienia.

Mając na względzie poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, Sąd Okręgowy przyjął, że w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy przyjmowanego przez pracodawcę za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. ciąży, choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa bądź, że jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Abstrahując od powyższego, nawet gdyby wnioskodawczyni będąc już w potwierdzonej w ciąży dążyła do uzyskania tytułu prawnego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, to działania podejmowane w tym kierunku nie są przez prawo zakazane, wręcz przeciwnie, są zrozumiałe z punktu widzenia osoby postępującej racjonalnie i dbającej o zabezpieczenie świadczeń w związku z chorobą i macierzyństwem. Zapatrywania takie są ugruntowane w judykaturze. Zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet jeśli głównym powodem jest chęć uzyskania zasiłku macierzyńskiego bądź odpowiednio wysokiego zasiłku, nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem, jeśli umowa faktycznie jest realizowana (por. wyroki SN z 6 lutego 2006 r., III UK 156/05, LEX nr 272549, z 4 sierpnia 2005 r., II UK 320/04, OSNP 2006 nr 7-8, poz. 122).

Ustawodawstwo polskie nie ukształtowało zakazu zatrudniania kobiet w ciąży, a przeciwnie, odmowa zatrudnienia kobiety tylko z tej przyczyny, że jest w ciąży, byłaby uznana za dyskryminację ze względu na płeć na podstawie art. 18 ^3a § 1 i art. 18 ^3b § 1 pkt 1 KP (por. wyrok SN z 11.1.2006 r., II UK 51/05, (...) Nr (...), s. 34).

W niniejszym postępowaniu bezsprzecznie ustalone zostało, że ubezpieczona podjęła faktycznie pracę na podstawie spornej umowy o pracę.

W tej sytuacji, zdaniem Sądu, nie można podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Podkreślić należy także, że wnioskodawczyni zawarła umowę o pracę, gdy stan jej zdrowia i ciąży był dobry.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Z tych względów Sąd Okręgowy, na mocy art.477¹⁴§ 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku, uznając odwołanie wnioskodawczyni za zasadne.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 t.j.).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami rentowymi

A.B.

VIII U 3783/19

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE