Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 489/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w L. M. W.

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2021r.

sprawy Ł. B. ur. (...) w L.

s. A., W. z domu W.

oskarżonego z art. 177 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 1 września 2020 r. sygn. akt II K 218/19

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego Ł. B. w ten sposób, że podwyższa wysokość środka kompensacyjnego w postaci nawiązki w pkt IV części dyspozytywnej do 40 000 (czterdziestu tysięcy) złotych,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od oskarżonego Ł. B. na rzecz oskarżycielki posiłkowej D. L. kwotę 840 złotych tytułem zwrotu kosztów udziału pełnomocnika z wyboru postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 200 złotych, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 180 złotych za drugą instancję.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

1

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

VI Ka 489/20

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Lubaniu II Wydział Karny z dnia 1 września 2020r., sygn. akt II K 218/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

Ł. B.

Wymóg stałej rehabilitacji pokrzywdzonej po złamaniu kości ramiennej

Kserokopia zaświadczenia lekarskiego - karty informacyjnej

k.199

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.

Ł. B.

Dotychczasowa niekaralność oskarżonego

Karta karna

k.196

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Kserokopia zaświadczenia lekarskiego - karty informacyjnej

Dowód wiarygodny, niekwestionowany przez strony.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.

Karta karna

Dowód wiarygodny, niekwestionowany przez strony.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonego:

1. rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 3 lat, w sytuacji gdy cele zapobiegawcze i wychowawcze kary wobec oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa zostaną osiągnięte również przy orzeczeniu wobec oskarżonego kary grzywy przy zastosowaniu 37 a k.k.;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. naruszenie art. 46§2 kk poprzez jego zastosowanie, w sytuacji, gdy w realiach przedmiotowej sprawy, orzeczenie obowiązku z art. 46 § 1 kk, z uwagi na obszerną dokumentację medyczną pokrzywdzonej, nie tylko nie było znacznie utrudnione, ale co więcej Sąd nie miał możliwości orzeczenia obowiązku naprawienia w części szkody wyrządzonej pokrzywdzonej;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego nawiązki w kwocie 15 000 złotych, w sytuacji gdy cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa zostaną osiągnięte również przy orzeczeniu nawiązki w niższym wymiarze;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej:

4.naruszenie prawa materialnego, tj. art. 46 § 2 kk polegające na zaniechaniu orzeczenia nawiązki w wysokości dochodzonej przez pokrzywdzoną mimo przedstawienia licznych dokumentów potwierdzających zakres doznanego przez nią nieodwracalnego kalectwa, potwierdzonego w szczególności opinią uzupełniającą biegłego sądowego medyka,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

5.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia o środku kompensacyjnym- nawiązce, polegający na zbyt łagodnym potraktowaniu lub też niedostrzeżeniu wszystkich okoliczności, które determinowały wysokość orzeczonego środka kompensacyjnego jak:

- charakteru i rozmiaru krzywd doznanych przez pokrzywdzoną;

- treści opinii uzupełniającej, z której wynika, że D. L. do końca życia pozostanie osobą niepełnosprawną w związku z trwałym kalectwem do którego doszło na skutek obrażeń odniesionych przez nią w dniu krytycznym;

- nadal utrzymujących się dolegliwości bólowych, co implikuje konieczność zażywania silnych środków przeciwbólowych;

- czasookresu hospitalizacji, rekonwalescencji i rehabilitacji;

- nadal wymaganej w szerokim zakresie hospitalizacji;

- braku dobrych rokowań na przyszłość w zakresie odzyskania sprawności w chorej kończynie – ręce prawej;

- przebycia załamania nerwowego;

- stałej potrzeby pomocy osoby drugiej w wykonywaniu szeregu czynności dnia codziennego;

- utraty możliwości wykonywania jakiejkolwiek, nawet dorywczej pracy zarobkowej, wykonywania prac w gospodarstwie domowym, czynności związanych z hobby, brakiem możliwości uprawiania wielu dziedzin sportu i rekreacji, uprawiania ogródka działkowego;

- utraty możliwości wykonywania codziennych czynności związanych z higieną osobistą, pielęgnacyjnych i upiększających;

- sposobu i stylu prowadzenia pojazdu który to doprowadził do potrącenia przez oskarżonego pokrzywdzoną, co implikowało błędne oszacowanie szkód niematerialnych i w konsekwencji orzeczenie środka kompensacyjnego – nawiązki w nieadekwatnej, bo zbyt niskiej kwocie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

Za niezasadny należy uznać zarzut skarżącej obrońcy dotyczący rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary. Wymierzona kara o charakterze wolnościowym: 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata nie jest z pewnością karą rażąco surową, zważywszy na stronę przedmiotową zdarzenia: okoliczności wypadku i charakter doznanych przez pokrzywdzoną obrażeń ciała. Nie jest kwestionowane w sprawie, że piesza – pokrzywdzona D. L. poruszała się prawidłowo, na oznakowanym przejściu dla pieszych i że wyłącznie winnym zaistniałego zdarzenia komunikacyjnego był kierujący samochodem oskarżony Ł. B.. Bezsporne jest również że pokrzywdzona doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w rozumieniu art. 177 § 2 k.k., w postaci m.in. złamania szyjki kości ramiennej prawej z częściową utratą funkcji kończyny górnej prawej. Podnosząc powyższy zarzut skarżąca zdaje się przykładać nieproporcjonalne znaczenie dla takich dyrektyw wymiaru kary jak właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz sposób jego życie przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, w sytuacji istotne , ujemne następstwa przestępstwa w decydującym stopniu wpływają jednak na wymiar kary w niniejszej sprawie.

Ad. 2

Wbrew zarzutowi stawianemu przez obrońcę odnośnie nieprawidłowego zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 46 § 2 kk wskazać należy, iż pokrzywdzona od momentu wypadku, tj. od 15 marca 2019r. do dnia dzisiejszego zmuszona jest odbywać w dalszym ciągu rehabilitację, być hospitalizowana, uczestniczyć w badaniach i konsultacjach lekarskich, zażywać leki. Ze względu na to, iż stan zdrowotny pokrzywdzonej nie rokuje pozytywnie, nie sposób jest określić w całości lub części kwoty szkody, dlatego orzeczenie nawiązki przez Sąd Rejonowy zamiast obowiązku naprawienia szkody było zasadne.

Ad. 3

W przedmiotowej sytuacji kwota zasądzona przez Sąd Rejonowy w ramach nawiązki zdaniem Sądu Okręgowego nie tylko nie była rażąco niewspółmiernie wysoka jak chce to widzieć skarżąca obrońca, ale wręcz odwrotnie, raziła niewspółmierną łagodnością. Będzie o tym mowa przy omawianiu zarzutów apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej. W tym miejscu przypomnieć tylko należy, że biegły lekarz stanowczo stwierdził, iż uraz którego doznała pokrzywdzona zaliczany jest do „ciężkich uszczerbków na zdrowiu”, a skutki które wywołał są nieodwracalne i prowadzące do ciężkiego kalectwa.

Ad. 4

Ten zarzut apelacyjny pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zawarty w apelacji uznany został za niezasadny tylko dlatego, że został nieprawidłowo sformułowany; w sprawie nie doszło do obrazy prawa materialnego tj. art. 46 § 2 k.k., gdyż przepis ten został prawidłowo zastosowany, rażąco niska była natomiast wysokość nawiązki. Skarżąca pełnomocnik zarzut ten w tym kierunku zmodyfikowała na rozprawie odwoławczej w trakcie głosów stron. Będzie on rozważany w Ad.5.

Ad. 5

Zarzut pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej sformułowany został jako błąd w ustaleniach faktycznych, w istocie jednak dotyczy rażąco niskiej – w przekonaniu skarżącej – kwoty 15 000 złotych nawiązki. Zarzut ten zasługiwał w pełni na uwzględnienie. Po analizie wszystkich okoliczności sprawy, także tych szczegółowo wskazanych w zarzucie apelacji, jak również dodatkowego dowodu z dokumentu złożonego na rozprawie odwoławczej Sąd Okręgowy uznał, iż nawiązka orzeczona we wskazanej wyżej wysokości jest stanowczo za niska i że zasadne jest podwyższenie jej wysokości do wskazywanej w apelacji kwoty. Z przeprowadzonych w sprawie dowodów, przede wszystkim z opinii biegłego lekarza Z. K. wynika, że u pokrzywdzonej stwierdzono asymetrię obrysów stawów barkowych, zaniki mięśni, osłabienie chwytu prawej dłoni, dużą bliznę pooperacyjną długości 18 cm. Wnioskować należy, iż pokrzywdzona doznała nieodwracalnego kalectwa. Do tej pory odczuwa skutki wypadku, m.in. utrzymują się dolegliwości bólowe, jest konieczność stałej rehabilitacji, do tego dochodzi załamanie nerwowe i uzależnienie od pomocy drugiej osoby przy wykonywaniu czynności dnia codziennego. Nie bez znaczenia jest również okoliczność wskazywana przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w głosach stron tj. że oskarżony do tej pory nie przeprosił pokrzywdzonej. W tej sytuacji zarzut został uznany za uzasadniony.

Wniosek

Apelacja obrońcy oskarżonego:

1.zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o karze poprzez orzeczenie kary grzywny - przy zastosowaniu art.37a k.k. - w dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a w konsekwencji uchylenie pkt. II i III wyroku;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o środku kompensacyjnym poprzez orzeczenie – na podstawie art. 46 § 1 k.k. – wobec oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej obowiązku naprawienia szkody w części, tj. w kwocie 5000 złotych;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.Zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o środku kompensacyjnym poprzez orzeczenie– na podstawie art. 46 § 2 k.k. – wobec oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej nawiązki w kwocie 5000 zł.;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej:

4.zmiana zaskarżonego orzeczenia w zakresie pkt IV części dyspozytywnej wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku uiszczenia na rzecz pokrzywdzonej nawiązki w wysokości żądanej przez oskarżycielkę posiłkową tj. w kwocie 40 000 złotych;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

5.uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Lubaniu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad.1

Mając na uwadze argumentację przedstawioną powyżej wniosek jest niezasadny.

Ad.2

Mając na uwadze argumentację przedstawioną powyżej wniosek jest niezasadny.

Ad.3

Mając na uwadze argumentację przedstawioną powyżej wniosek jest niezasadny.

Ad.4

Mając na uwadze argumentację przedstawioną powyżej wniosek jako zasadny zasługiwał na uwzględnienie.

Ad.1

Mając na uwadze argumentację przedstawioną powyżej wniosek jest niezasadny, nie zachodziła potrzeba wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1 Wyrok utrzymany został w mocy w części, z wyłączeniem zmiany w zakresie orzeczenia o wysokości nawiązki.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec niezasadności zarzutów i wniosków apelacji obrońcy należało wyrok w wyżej wskazanej części utrzymać w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1 Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok wobec oskarżonego Ł. B. w ten sposób że podwyższył wysokość środka kompensacyjnego w postaci nawiązki w pkt IV części dyspozytywnej do 40.000 zł

Zwięźle o powodach zmiany

Mając na uwadze całą argumentację przedstawioną powyżej zaskarżony wyrok należało zmienić w sposób wyżej opisany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III i IV

Na podstawie art. 635 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego Ł. B. na rzecz oskarżycielki posiłkowej D. L. kwotę 840 złotych tytułem zwrotu kosztów udziału pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym, co związane jest z uwzględnieniem apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, nieuwzględnieniem zaś apelacji obrońcy oskarżonego.

Na podstawie art. 635 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 200 złotych, w tym wymierzył mu opłatę w kwocie 180 złotych za drugą instancję. Pozostałe 20 zł kosztów stanowił ryczałt za doręczenie pism.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego i pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o wymiarze karze i środku kompensacyjnym w postaci nawiązki

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana