Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1901/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

sędzia (del.) Magdalena Kimel

Protokolant

Justyna Jarzombek

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2020 r. w Gliwicach

sprawy G. G. (1) (G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania G. G. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 2 września 2019 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu G. G. (1) prawo do emerytury pomostowej poczynając od dnia 1 sierpnia 2019r.

(-) sędzia del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 1901/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 września 2019 r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych odmówił ubezpieczonemu G. G. (1) prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, albowiem po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy. Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury również na podstawie art. 4 w zw. z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił on okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy w wymiarze co najmniej 15 lat.

Od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł odwołanie. Domagał się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do spornego świadczenia Twierdził, że spełnia wszystkie wymagane przepisami przesłanki do przyznania emerytury pomostowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony G. G. (1) urodził się w dniu (...)

Ubezpieczony zatrudniony był:

- od 2 września 1974 r. do 24 listopada 2000 r. w Hucie (...) S.A. w G. kolejno jako uczeń (od 2 września 1974 r. do 30 czerwca 1977 r.), elektromonter, elektromonter (elektryk) zakładowy; (W okresie od dnia 25 kwietnia 1979 r. do dnia 14 kwietnia 1981 r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. Powrócił do pracy w dniu 4 maja 1981 r.)

- od 22 września 2004 r. do 1 października 2009 r. w (...) Sp. z o.o. w G. (dalej w treści: F.) , kolejno jako pracownik przygotowania wsadu (od 22 września 2004 r. do 12 czerwca 2007 r.), operator urządzeń walcowni (od 13 czerwca 2007 r. do 1 października 2009 r.).

Pracodawca wydał ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnym charakterze z dnia 28 maja 2019 r., z którego wynika, że w okresie od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 24 listopada 2000 r. pracując w Hucie (...) S.A. w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie elektromonter, elektromonter zakładkowy, tj. prace wymienione w dziale XIV, poz. 25, wykazu A załącznika do Zarządzenia nr 3 Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz Rozporządzania Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W (...) SA odwołujący od dnia 22 września 2004 r. do 12 czerwca 2007 zatrudniony był na stanowisku pracownika przygotowania wsadu, a od 13 czerwca 2007 r. do 1 października 2009 r na stanowisku operatora urządzeń walcowni.

Odwołujący wykonywał prace w hali, która liczyła ok. 130 m długości. Znajdowały się tam urządzenia, które składały się na cały ciąg technologiczny, począwszy od pieca, aż do maszyny do pakowania. Materiał, z którego tworzono pręty, musiał być odpowiednio przygotowany. Wykonywane były czynności związane z przygotowaniem wsadu do pieca. Materiał był wsadzany do rozgrzanego pieca, następnie przechodził przez 12 walcarek, potem był cięty za pomocą specjalnych nożyc na długość ok. 24 m i następnie przechodził przez chłodnię. Później był ponownie przycinany, aby ostatecznie osiągnąć właściwą długość od 6 m do 12 m. Pręty były przesuwane do nożyc za pomocą samotoków. Były to specjalne rolki napędzane silnikiem, które przesuwały materiał. Znajdowały się one z obu stron nożyc. W ciągu technologicznym znajdowała się też wiązarka, czyli maszyna do pakowania materiału. Za jej pomocą wiązano odpowiednia ilość prętów wiązką drutu. Następnie gotowe pręty wywożono na magazyn.

W spornym okresie odwołujący obsługiwał nożyce. Pracę przy nożycach wykonywały 3 osoby zatrudnione jako operatorzy urządzeń walcowniczych. Jeden pracownik uruchamiał nożyce, drugi usuwał resztki z samotoków, a trzeci pakował pocięte elementy. Opisane czynności na nożycach były wykonywane rotacyjnie. Pracownicy wymieniali się pracą co godzinę z uwagi na bardzo trudne warunki pracy - bardzo wysoką temperaturę i hałas. Jedną z osób, które pracowały na wspomnianych nożycach przy drugim cięciu materiału, był ubezpieczony. W trakcie dnia, poza czynnościami wykonywanymi jako operator przy pulpicie, usuwał on resztki materiału z nożyc oraz złom znajdujący się na samotokach. Dodatkowo każdy z pracowników pracujących na nożycach, obsługiwał również wiązarkę, którą włączał pracownik pracujący przy pulpicie. Osoba pracująca przy wiązarce musiała pilnować, czy pręty są prawidłowo wiązane oraz czy jest używana odpowiednia ilość drutu. W razie konieczności pracownik ten uzupełniał brakujący materiał. Sporadycznie nożyce były obsługiwane przez dwie osoby. Wspomniane czynności, były wykonywane przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie zatrudnienia ubezpieczonego w F. przebywał on na zwolnieniach lekarskich: od 17 grudnia 2004 r. do 20 grudnia 2004 r., od 23 grudnia 2004 r. do 31 grudnia 2004 r., od 1 stycznia 2005 r. do 11 stycznia 2005 r., od 23 lutego 2005 r. do 31 marca 2005 r., od 15 maja 2005 r. do 12 czerwca 2005 r., od 13 września 2005 r. do 16 grudnia 2005 r., od 15 grudnia 2006 r. do 31 grudnia 2006 r., od 1 stycznia 2007 r. do 12 czerwca 2007 r., od 6 marca 2008 r. do 26 marca 2008 r., od 11 lipca 2008 r. do 8 sierpnia 2008 r., od 12 grudnia 2008 r. do 6 stycznia 2009 r., od 29 stycznia 2009 r. do 3 lipca 2009 r. oraz od dnia 4 lipca 2009 r. do 1 października 2009 r. (świadczenie rehabilitacyjne).

Ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracował na nożycach także w okresie od 7 stycznia 2009 r. do 28 stycznia 2009 r., po powrocie ze zwolnienia lekarskiego.

Decyzją z dnia 13 października 2009 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 2 października 2009 r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 31 października 2011 r. Kolejnymi decyzjami, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy było przyznawane ubezpieczonemu okresowi, przy czy, decyzja z dnia 26 października 2017 r. prawo do tego świadczenia zostało przyznane ubezpieczonemu na stałe.

Staż pracy ubezpieczonego wynosi 31 lat, 10 miesięcy i 17 dni. Okresy nieskładkowe wynoszą 2 lata, 8 miesięcy i 4 dni, a składkowe 29 lat, 2 miesiące i 13 dni.

Do pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej organ rentowy zlaiczył ubezpieczonemu 20 lat 7 miesięcy i 26 dni.

W dniu 11 marca 2019 r. ubezpieczony wniósł do organu rentowego o przyznanie mu emerytury pomostowej.

W dniu 10 kwietnia 2019 r. organ rentowy wydał decyzję, w której odmówił ubezpieczonemu prawa do żądanej emerytury.

Następnie w dniu 9 sierpnia 2019 r. ubezpieczony złożył kolejny wniosek o przyznaniu mu emerytury pomostowej. W załączeniu przedstawił ww. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 28 maja 2019 r.

Zaskarżoną decyzją z dnia 2 września 2019 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do spornego świadczenia, z przyczyn wyżej wskazanych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego; aktach osobowych ubezpieczonego; zeznań świadka J. M. złożonych na rozprawie w dniu 14 lutego 2020 r. (k.30-31); zeznań świadka Z. P. złożonych na rozprawie w dniu 14 lutego 2020 r. (k.32); zeznań odwołującego złożonych na rozprawie w dniu 14 lutego 2020 r. (k.33-34).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. M. oraz Z. P., albowiem są one spójne, logiczne oraz pokrywają się z zeznaniami ubezpieczonego, w związku z czym nie ma podstaw do kwestionowania ich wiarygodności. Świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w (...) Sp. z o.o. w G., zatem znali specyfikę funkcjonowania tego przedsiębiorstwa oraz wykonywane przez ubezpieczonego czynności, które opisali w sposób precyzyjny. Wskazali jakie czynności należały do jego obowiązków podczas pracy na nożycach.

Zgromadzone dowody Sąd uznał za kompletne i pozwalające na czynienie na ich podstawie ustaleń co do stanu faktycznego, a następnie na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja okazała się nieprawidłowa.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu było ustalenie, czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury pomostowej w oparciu o art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych lub na podstawie art. 4 w zw. z art. 49 tej ustawy.

W pierwszej kolejności, Sąd odniesie się do wariantu z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2018.1924 t.j.). Zgodnie z tym przepisem, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych
w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Po myśli art. 3 ust. 1 prace w szczególnych warunkach to prace związane
z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z ust. 3 tego przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach w myśl ust. 1 tego przepisu uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1. Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3 (ust. 5). Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust.7).

Wspomnieć także należy, że w postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

W niniejszej sprawie organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej w wariancie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika jednoznacznie, że wbrew twierdzeniom organu rentowego, ubezpieczony w okresie od 7 stycznia 2009 r. do 28 stycznia 2009 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu ww. przepisów. W okresie tym, ubezpieczony pracował bezpośrednio przy obsłudze nożyc należących do ciągów walcowniczych w procesie wytwarzania stali w (...) Sp. z o.o. w G.. W ww. okresie był zatrudniony jako operator urządzeń walcowniczych. Do jego obowiązków należała bezpośrednia obsługa nożyc (sterowanie urządzeniem), usuwanie resztek materiałów pozostałych po obcięciu, czy materiałów zaklinowanych z samotoków, praca na wiązarce. Odwołujący przygotowywał, dozorował pracę samotoków. Charakter, rodzaj oraz wymiar wykonywanej przez ubezpieczonego pracy w ww. okresie wynika nie tylko z zeznań ubezpieczonego, ale i zeznań świadków, którzy pracowali razem z ubezpieczonym.

W powyższym okresie ubezpieczony każdego dnia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracował przy obsłudze ciągów walcowniczych, w skład których wchodziły obsługiwane przez odwołującego nożyce. Wykonywana przez niego praca w rzeczonym okresie, była więc pracą wskazaną w załączniku nr 1, poz. 11 ustawy o emeryturach pomostowych „prace bezpośrednio przy obsłudze ciągów walcowniczych: przygotowanie, dozorowanie pracy walców lub samotoków, ingerencja przy wypadaniu i zaklinowaniu materiałów”. Tym samym stwierdzić należy, że ubezpieczony spełnił sporną przesłankę z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych. Ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Pozostałe przesłanki warunkujące przyznanie prawo do emerytury pomostowej w wariancie z art. 4 wspomnianej emerytury nie były kwestionowane.

Reasumując, ubezpieczony jest uprawniony do emerytury pomostowej z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych.

W związku z tym, że ubezpieczony spełnił przesłanki do przyznania emerytury pomostowej w ww. wariancie, nie zachodzi potrzeba rozważania prawa odwołującego do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 w zw. z art. 49 powyższej ustawy.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od dnia 1 sierpnia 2019 r., a więc od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczony wniósł o przyznanie prawa do spornego świadczenia.

(-) sędzia (del.) Magdalena Kimel