Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 362/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Majkowski

Protokolant : Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2021 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. B.

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego (...) człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda A. B. kwotę 134.300,00 ( sto trzydzieści cztery tysiące trzysta 00/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda A. B. kwotę 6.727,00 ( sześć tysięcy siedemset dwadzieścia siedem ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  nakazuje pobrać od powoda A. B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.513,88 ( jeden tysiąc pięćset trzynaście 88/100) zł tytułem wydatków w sprawie poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa,

5.  nakazuje pobrać od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.470,00 ( dwa tysiące czterysta siedemdziesiąt 00/100) zł tytułem wydatków w sprawie poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 362/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 04 grudnia 2018 r. (data wpływu) skierowanym do Sądu Okręgowego w Sieradzu powód A. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda A. B. kwoty 217,000,00 zł tytułem odszkodowania z tytułu poniesionej szkody i obniżenia wartości niżej opisanych nieruchomości w związku z wprowadzeniem ograniczeń w możliwości sposobu korzystania z tych działek uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 4 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł nadto o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kosztów postępowania sądowego oraz złożył stosowne wnioski dowodowe.

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód jest właścicielem następujących nieruchomości:

1.  nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości C.., gmina B. powiat (...), województwa (...), oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) dla której Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w Ł. prowadzi księgę wieczystą numer (...). Działka ma powierzchnię 4,3289 ha i jest usytuowana w obrębie ewidencyjnym C. F. i oznaczona jako jednostka rejestrowa G.51;

2.  nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości G., gm. Ł., powiat (...), województwo (...), oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w Ł. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Działka ma powierzchnię 1,97 ha i usytuowana jest w obrębie ewidencyjnym G. i oznaczona jest jako jednostka rejestrowa G.197;

3.  nieruchomości gruntowej, położonej w miejscowości G., gm. Ł., powiat (...), województwo (...), oznaczonej numerami ewidencyjnymi (...), stanowiącymi funkcjonalną całość, dla której Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w Ł. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Działki te mają łączną powierzchnię 1,8350 ha i są usytuowane w obrębie ewidencyjnym G. i oznaczone jako jednostka rejestrowa G.274;

4.  nieruchomości gruntowej położonej przy ul. (...) w miejscowości Ł., gm. Ł., powiat (...), województwo (...), oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) dla której Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w Ł. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Działka ma powierzchnię 0,8548 ha, usytuowana jest w dwudziestym obrębie ewidencyjnym miasta Ł. i oznaczona jest jako jednostka rejestrowa G.249.

(wypis z ewidencji gruntów k. 17, 24, 36, 43, odpis księgi wieczystej k. 20-23, 31-35, 39-42, 46-52, zaświadczenie k. 45)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...)w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania, w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego w Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo- usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

§ 9. W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo- usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo- usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

§ 10. W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

W zakresie zagospodarowania przestrzennego dla miejsca położenia nieruchomości nie ma aktualnie opracowanych planów miejscowych, a istniejące uprzednio przestały obowiązywać. Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, którego ostatnie zmiany przyjęte zostały uchwałą Rady Gminy w Ł. nr (...) Rady Miejskiej w Ł. z dnia 30 października 2018 r. Pomimo, że studium nie jest źródłem prawa miejscowego, z uwagi na brak planu dla obszaru usytuowania nieruchomości informacje w nim zawarte są źródłem danych dotyczących zagospodarowania przestrzennego terenu, gdyż przy sporządzaniu planu ustalenia zawarte w studium są wiążące dla organów gminy. Stosownie do zapisów studium gminy Ł. działka nr (...) zlokalizowana jest na terenie zabudowy mieszkaniowo-usługowej o niskiej intensywności, działki nr (...), położone są na terenie ogródków działkowych, upraw rolnych wysokiej klasy bonitacyjnej I-IV, terenie zabudowy mieszkaniowo-usługowej i zagrodowej o niskiej intensywności, terenie upraw rolnych niskich klas bonitacyjnych V-VI, projektowanej obwodnicy miasta klasy G. Zapis w studium o rezerwie terenu pod projektowaną obwodnicę miasta klasy G jest zapisem archaicznym pochodzącym z okresu, kiedy nie była jeszcze planowana realizacja drogi szybkiego ruchu S-8. Z informacji uzyskanych w Urzędzie Miejskim w L. wynika, że obecnie nie przewiduje się budowy obwodnicy o pierwotnie planowanym przebiegu. Planowana jest zmiana studium, jednak nie zapadły jeszcze decyzje co do zachowania bądź usunięcia tego zapisu.

Zgodnie z zaświadczeniem Wójta Gminy B. z dnia 22.11.2018 r. działka nr (...) posiada następujące przeznaczenie: obszar od drogi stanowiącej południową granicę działki do ok. 70 m w kierunku północnym to zabudowa mieszkaniowa z towarzyszącymi usługami nieuciążliwymi (w tym usługi publiczne) oraz zabudowa letniskowa i zabudowa zagrodowa oznaczona symbolem Mr. Dalej do ok. 160 m w kierunku północnym od drogi wzdłuż granicy zachodniej o szerokości ok. 30 m w kierunku wschodnim i do ok. 90 m od drogi wzdłuż granicy wschodniej – łąki i pastwiska – trwałe użytki zielone – oznaczone symbolem R.. Pozostałą część działki stanowią grunty rolne – oznaczone symbolem R; ponadto obszar znajduje się w strefie obserwacji archeologicznych.

Brak planu zagospodarowania przestrzennego może mieć istotne znaczenie w przypadku ewentualnych zamierzeń inwestycyjnych, ponieważ w świetle art. 4 u.p.z.p. ustalenie przeznaczenia terenu oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Natomiast w braku planu może to nastąpić w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wymóg uwzględnienia studium wynika również z art. 154 ust. 2 i 3 u.g.n w świetle którego w przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Natomiast w przypadku braku studium lub decyzji, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania miejscowości.

Regulację szczególną stanowi uchwała nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Jest to kolejny akt o podobnym charakterze. Poprzednim była uchwała nr LI/1469/10 Sejmiku Województwa (...) z dnia 9 lutego 2010 r., uchylona przez obecnie wprowadzoną w życie. Spośród działek stanowiących przedmiot oszacowania obszar ograniczonego użytkowania ustanowiony na podstawie poprzedniej uchwały obejmował działkę nr (...) usytuowaną w miejscowości C., natomiast pozostałe działki znajdowały się poza tym.

Określony w obowiązującej uchwale nr (...) obszar ograniczonego użytkowania został podzielony na 2 podobszary oznaczone symbolami A i B:

♦ podobszar A, którego wewnętrzną granicę wyznacza granica terenu lotniska, z kolei granicę zewnętrzną izolinie równoważnego poziomu dźwięku LAeąD = 60 dB oraz LAeqN = 50 dB,

♦ podobszar B, którego wewnętrzną granicę wyznacza zewnętrzna granica podobszaru A, z kolei granicę zewnętrzną izolinie równoważnego poziomu dźwięku LAeqD = 55 dB oraz LAeąN = 45 dB,

Z załącznika graficznego wynika, że działki nr (...) zalkalizowane w G., znajdują się częściowo w podobszarze A, częściowo w podobszarze B, działka nr (...) zlokalizowana w Ł. znajduje się częściowo w podobszarze B, częściowo poza strefą (...), działka nr (...) zlokalizowana w C. znajduje się w całości w podobszarze A.

Wartość rynkowa części niezabudowanej nieruchomości (działka nr (...)) zlokalizowanej w strefie B została oszacowana przez biegłego na 126,700 zł. Biegły w wydanej opinii przyjął wynikowy średni współczynnik utraty wartości nieruchomości związany z lokalizacją na danym podobszarze na poziomie 9%. Określony na tej podstawie łączny wymiar utraty wartości w odniesieniu do części działki nr (...), znajdującej się w podstrefie B wynosi zatem 11,400 zł.

Wartość rynkowa niezabudowanej nieruchomości (działki nr (...) zlokalizowanych w strefie A została oszacowana przez biegłego na 67,600 zł. Określony na tej podstawie łączny wymiar utraty wartości w odniesieniu do części działek (...) w związku z utratą funkcji mieszkaniowej, po uwzględnieniu 36% spadku wartości nieruchomości i dokonaniu zaokrągleń, biegły oszacował na 24,400 zł.

Wartość rynkowa niezabudowanej nieruchomości (działka numer (...)) zlokalizowanej w strefie A została oszacowana przez biegłego na 113,600 zł. Określony na tej podstawie łączny wymiar utraty wartości w odniesieniu do części działki nr (...) w związku z utratą funkcji mieszkaniowej, po uwzględnieniu 36% spadku wartości nieruchomości i dokonaniu zaokrągleń, biegły oszacował na 40,900 zł.

Wartość rynkowa części nieruchomości niezabudowanej (działka nr (...)) o charakterze mieszkaniowym zlokalizowanej w strefie A została oszacowana przez biegłego na 108,400 zł. Określony na tej podstawie łączny wymiar utraty wartości w odniesieniu do części działki nr (...), w związku z utratą funkcji mieszkaniowej, po uwzględnieniu 36% spadku wartości nieruchomości i dokonaniu zaokrągleń, biegły oszacował na 39,000 zł.

Wartość rynkowa części nieruchomości niezabudowanej (działka nr (...)) o charakterze rolnym zlokalizowanej w strefie A została oszacowana przez biegłego na 112,100 zł. Określony na tej podstawie łączny wymiar utraty wartości w odniesieniu do części działki nr (...), w związku z utratą funkcji mieszkaniowej, po uwzględnieniu 16,6% spadku wartości nieruchomości i dokonaniu zaokrągleń, biegły oszacował na 18,600 zł. W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność powoda, łączny spadek wartości rynkowej w następstwie wejścia w życie uchwały (...) Sejmiku Województwa (...), ustanawiającej nowe granice obszaru ograniczonego użytkowania został oszacowany przez biegłego na 134,300 zł. W opinii uzupełniającej biegły K. N. podtrzymał w całości wnioski sformułowane w pierwotnej opinii wraz z zawartymi w niej wynikami oszacowania.

(opinia biegłego w zakresie określenia zmiany wartości nieruchomości k. 215-317, opinia uzupełniająca k. 242-255 i opinia uzupełniająca II k. 262-263)

Sąd uznał wszystkie wyżej wymienione dokumenty za wiarygodne, przede wszystkim dokumenty urzędowe. Zostały sporządzone w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji, odpowiadając tym samym dyspozycji art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z treścią art. 244 § 1 k.p.c., dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Dokumenty prywatne, a za takie uznać należy korespondencję wymienioną przez strony przed zawiśnięciem miedzy nimi sporu, zostały również uznane za wiarygodne. W postępowaniu cywilnym dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie - art. 245 k.p.c. Autentyczność dokumentów prywatnych i urzędowych oraz prawdziwość treści dokumentów urzędowych nie była kwestionowana przez żadną ze stron w oparciu o treść art. 232 k.p.c. w zw. z art. 252 k.p.c. i art. 253 k.p.c. Także Sąd nie znalazł podstaw do tego, aby uczynić to z urzędu. Tym samym okazały się one przydatne w sprawie, stając się podstawą powyższych ustaleń faktycznych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów. Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd oparł przede wszystkim na opinii biegłego sądowego K. N. w zakresie, w jakim biegły oszacował utratę wartości nieruchomości strony powodowej wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania.

W ocenie Sądu opinia sporządzona została w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty. Biegły wskazał, na czym oparł się wydając opinię, z jakich korzystali źródeł i jaką posłużył się metodologią. W sposób zrozumiały przedstawił wnioski oraz w jaki sposób do nich doszedł. Sąd nie miał też wątpliwości co do tego, że biegły posiada kompetencje i doświadczenie potrzebne do wydania opinii w sprawie. Podkreślić należy, że biegły sądowy K. N. sporządzał opinie w zbliżonych rodzajowo sprawach dotyczących obniżenia wartości nieruchomości w związku z utworzeniem strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska w Ł. (które nie były kwestionowane przez sądy obydwu instancji) co pozwala uznać, że posiada on doświadczenie i wiedzę w przedmiocie objętym zakresem opinii w niniejszej sprawie.

Z przyczyn powyżej przedstawionych opinię biegłego sądowego K. N. w zakresie szacującym spadek wartości nieruchomości wskutek stworzenia strefy ograniczonego użytkowania należało uznać za w pełni wiarygodną i przydatną. W konsekwencji to właśnie opinia biegłego K. N. stanowiła podstawę do dokonania w sprawie ustaleń istotnych z punktu widzenia jej rozstrzygnięcia. Biegły wyjaśnił w szczególności, a sąd te wyjaśnienia w pełni podziela, jakie okoliczności legły u podstaw dokonania opisanego w opinii oszacowania wartości nieruchomości. Wskazał z jakiej literatury fachowej korzystał przy sporządzaniu opinii. Biegły uzasadnił również przyjętą metodologię obliczeń. Wyjaśnił, z jakich przyczyn przyjęta przez niego metoda jest prawidłowa i prowadzi do uzyskania adekwatnych wyników. Biegły K. N. wydając opinię dysponował aktualnymi danymi z zakresu obrotu nieruchomościami, reakcji lokalnego rynku na wprowadzenie strefy ograniczonego użytkowania, jak również posiłkował się wyliczeniami.

Podsumowując wskazać należy, że w ocenie Sądu opinia biegłego K. N. w zakresie szacującym spadek wartości nieruchomości powoda została sporządzona w sposób prawidłowy, z zachowaniem wszelkich zasad szacowania nieruchomości. W konsekwencji nie można jej postawić zarzutu, że nie jest przydatna dla poczynienia ustaleń faktycznych w rozpoznawanej sprawie. Opinia ta została opracowana przez osobę posiadającą kwalifikacje i wiedzę ze wskazanej wyżej dziedziny, specjalistę o wieloletnim doświadczeniu na polu praktyki i teorii. Stąd też jej istotny walor pomocniczy przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy. Przydatność w/w opinii wynika również z tego, iż odpowiada ona postawionej tezie dowodowej, a autor tej opinii jako osoba obca do stron niewątpliwie nie jest zainteresowany treścią rozstrzygnięcia, jakie zapadnie w niniejszej sprawie. Patrząc przez pryzmat pozostałego materiału dowodowego, uznanego za wiarygodny i spójny, znajdującego się w aktach sprawy, nie sposób kwestionować wywodów powyższej opinii, jej spójności i fachowości. Sąd nie znalazł ponadto żadnych podstaw, aby opinię tę zakwestionować z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo A. B. okazało się częściowo zasadne.

Zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami wynikającymi z powyższej regulacji odpowiedzialności są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c, przez którą rozumie się, między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela, wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., lex 528219).

W niniejszej sprawie powód wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiącą jego własność nieruchomość, poniósł szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z niej, a w konsekwencji - zmniejszeniu jej wartości. Dla nieruchomości powoda brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Z załączników graficznych oraz wykazu obrębów ewidencyjnych ze spisem działek wynika, że działki powoda znajdują się częściowo w podobszarze A, a częściowo w podobszarze B. Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 roku w podobszarze A, na terenie którego usytuowana jest nieruchomość powoda nastąpiła zmiana poprzez wprowadzenie ograniczeń dotychczasowego sposobu korzystania z niej. Powód nie może skutecznie dochodzić zaniechania imisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących mu, wynikających z prawa własności, uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Ponadto z § 9 przywoływanej uchwały wynika, m. in. zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową. Podkreślenia przy tym wymaga, że w niniejszej sprawie, nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia odszkodowawczego wyłącznie przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania ze stanowiącej własność powoda nieruchomości. Nieruchomość powoda należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania nieruchomości na cele, np. budownictwa i podlegają ocenie pod kątem spadku ich wartości.

Niewątpliwie zatem, wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania w obrębie którego usytuowane są stanowiące własność A. B. nieruchomości, powód doznał szkody obejmującej obniżenie wartości jego nieruchomości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 30 września 2009 r., I ACa 484/09, lex 756606, I Aca 772/09 z 17 czerwca 2010 r., lex 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., lex 503415). Wartość należących do powoda nieruchomości uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego w Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, lex 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego rzeczoznawcy, uwzględniając obliczony przez biegłego współczynnik utraty wartości Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należącej do powoda nieruchomości uległa obniżeniu o kwotę 134,300 zł.

Reasumując, wynikające z powyższych rozważań wnioski potwierdzają, że w sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powoda w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości. W związku z tym Sąd Okręgowy uznał, iż A. B. przysługuje odszkodowanie w łącznej wysokości 134,300,00 zł, o którą to kwotę zmniejszyła się wartość przedmiotowej nieruchomości na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego w Ł.. Powództwo zaś w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu.

O odsetkach od zasądzonego roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od kwoty 134,300,00 zł od dnia 4 grudnia 2018 r., zgodnie z żądaniem powoda zawartym w pozwie.

Stosownie do art. 98 § 1 k.p.c. Sąd orzekł o kosztach procesu, uznając, że powód wygrał sprawę w 62%, a zatem w tym zakresie jego żądanie okazało się zasadne. Strona powodowa nie była zwolniona od kosztów sądowych, zaś dochodziła kwoty 217,000,00 zł. Sąd zasądził zatem na rzecz powoda od pozwanego tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 6,727,00 zł stanowiącą równowartość 62% uiszczonej przez powoda opłaty od pozwu w kwocie 10,850,00 zł. (pkt 3.)

Na tej samej zasadzie Sąd rozliczył między stronami wydatki poniesione tymczasowo w procesie przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Sieradzu. Całość wydatków, na które składa się opinia biegłego rzeczoznawcy oraz opinia uzupełniająca wynosi 3,983,90 zł. Ponieważ powód wygrał proces w 62%, odpowiada on jedynie za część wydatków w 38% (1513,88 zł) i tę część należało pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu (pkt 4.). Pozostałą zaś część należało pobrać od pozwanego, który przegrał sprawę w 62% i w takiej części ponosi odpowiedzialność za powstałe w procesie wydatki, o czym orzeczono w punkcie 5 orzeczenia.