Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 595/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Bogdan W. Buczyło

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2021 r. w Kielcach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. N.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę zadośćuczynienia i odszkodowanie

I.  zasądza od (...) S.A. w S. na rzecz Z. N. tytułem zadośćuczynienia kwotę 28.735 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset trzydzieści pięć złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 8 stycznia 2018 roku do daty rzeczywistej zapłaty oraz tytułem odszkodowania kwotę 3.320,75 zł (trzy tysiące trzysta dwadzieścia złotych 75/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 29 listopada 2018 roku co do kwoty 367,75 zł do daty rzeczywistej zapłaty, oraz od 23 sierpnia 2019 roku co do kwoty 2.953 zł do daty rzeczywistej zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od Z. N. na rzecz (...) S.A. w S. kwotę 2.275 zł (dwa tysiące dwieście siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa adwokackiego pozostałych po zarachowaniu na rzecz powoda części przysługujących mu kosztów zastępstwa adwokackiego;

IV.  pobiera od (...) S.A. w S. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 1.603 zł (jeden tysiąc sześćset trzy złote) tytułem części niepobranej opłaty sądowej oraz kwotę 1.269,23 zł (jeden tysiąc dwieście sześćdziesiąt dziewięć złotych 23/100) tytułem części kosztów opinii biegłych;

V.  pobiera z zasądzonego roszczenia dla Z. N. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 3.107,44 zł (trzy tysiące sto siedem złotych 44/100) tytułem części kosztów opinii biegłych nieobciążających przeciwnika procesowego;

VI.  odstępuje od pobierania od powoda na rzecz Skarbu Państwa reszty opłaty sądowej, nieobciążającej przeciwnika procesowego.

Sygn. akt I C 595 /21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 24 września 2018 r. powód Z. N. wniósł
o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w S.:

1.  kwoty 40 000 zł tytułem częściowego dalszego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8.01.2018 r. do dnia zapłaty,

2.  kwoty 3000 zł tytułem częściowego dalszego odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8.01.2018 r. do dnia zapłaty,

3.  kwoty 2504 zł z tytułu częściowego dalszego odszkodowania za opiekę sprawowaną przez osoby trzecie wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8.01.2018 r. do dnia zapłaty,

4.  ustalenia odpowiedzialności pozwanego Towarzystwa za dalsze szkody mające powstać w związku z doznaną szkodą.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 26 czerwca 2017 r. doszło do wypadku samochodowego, w którym powód doznał licznych obrażeń i wymagał natychmiastowej hospitalizacji. Dolegliwościom fizycznym towarzyszył także znaczny dyskomfort psychiczny. Zakres obrażeń i związane z tym cierpienia fizyczne oraz psychiczne pozostają w związku przyczynowym z doznaną szkodą. Powód dodał, że w dalszym ciągu ma problemy z poruszaniem się, towarzyszy temu bardzo silny ból fizyczny. Powód stał się drażliwy, odczuwa niepokój i lęk, czy odzyska pełną sprawność. Powód argumentował, że jego leczenie nie uległo zakończeniu. Na skutek doznanych obrażeń będących wynikiem szkody, powód w dalszym ciągu wymaga leczenia rehabilitacyjnego. Podniósł, że przed wypadkiem nie wymagał opieki ze strony osób trzecich, natomiast po wypadku do chwili obecnej musi korzystać z pomocy innych osób (k. 3-5).

W piśmie z dnia 28 stycznia 2021 r. powód rozszerzył powództwo w ten sposób, że oprócz zgłoszonego w punkcie 1 pozwu roszczenia o zasądzenie kwoty 40 000 zł wniósł o zasądzenie od pozwanego dodatkowo kwoty 63 735 zł z ustawowymi odsetkami od dnia zgłoszenia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia. Dodatkowo, oprócz zgłoszonego w punkcie 3 pozwu roszczenia o zasądzenie kwoty 2504 zł wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwoty 2305 zł z ustawowymi odsetkami od dnia zgłoszenia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów codziennej opieki osób trzecich (k. 312-314).

W uzasadnieniu wskazał, że na dzień wniesienia pozwu leczenie rehabilitacyjne powoda nie było zakończone. Pomimo wielu zabiegów rehabilitacyjnych stan zdrowia powoda nie uległ poprawie w zakresie ograniczenia ruchomości lewej kończyny dolnej. Przed wypadkiem u powoda zdiagnozowana była miażdżyca. Zaznaczył, że przed zdarzeniem nie miał problemów miażdżycowych lewej kończyny dolnej. W trakcie rehabilitacji uszkodzonej w wyniku wypadku kończyny została ona amputowana. Powód argumentował, że długotrwałe obniżenie aktywności fizycznej spowodowane wypadkiem wpłynęło na rozwój miażdżycy, co doprowadziło do jej amputacji.

W odpowiedzi na pozew oraz w piśmie procesowym z dnia 19 lutego 2021 r. pozwane (...) S.A. wniosła o oddalenie powództwa w całości (k. 72-75, k. 319-320).

W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, ze w toku likwidacji Towarzystwo wypłaciło już powodowi 36 265 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 1 391,20 zł tytułem zwrotu uzasadnionych kosztów opieki oraz kosztów leczenia. Towarzystwo podniosło, iż w świetle okoliczności sprawy, jak i ugruntowanej linii orzeczniczej kwota dochodzona przez powoda jest rażąco wygórowana. Strona powodowa w żaden sposób nie wykazała, by rozmiar doznanej krzywdy uzasadniał tak wysokie roszczenie. Strona pozwana podała, że powód w żaden sposób nie wykazał zasadności roszczenia w przedmiocie zwrotów kosztów opieki w zakresie wskazanym w pozwie, jak również w zakresie poniesionych przez powoda kosztów leczenia i dojazdów. Towarzystwo podniosło, ze powód w żaden sposób nie wykazał istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia kolejnych skutków zdarzania mogących powstać w przyszłości. Odnosząc się do rozszerzenia powództwa przez powoda, Towarzystwo wskazało, że nie jest prawdą, aby amputacja nogi powoda była związana z wypadkiem komunikacyjnym, co wynika z opinii biegłych lekarzy. Ponadto, strona pozwana wskazała, że twierdzenia powoda , iż przed wypadkiem nie miał problemów miażdżycowych kończyny dolnej są nieprawdziwe, albowiem rok wcześniej był operowany w związku z tym schorzeniem. Towarzystwo podniosło również, że biegli jednoznacznie wskazali, iż powód nie wymaga dalszej rehabilitacji w związku z wypadkiem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 czerwca 2017 r. w miejscowości B. doszło do wypadku drogowego, wskutek czego w wyniku niezachowania należytej ostrożności, kierujący samochodem marki C. (...) P. 06-11 o nr rej. (...) uderzył czołowo w jadący w jadący z przeciwnego pasa ruchu samochód osobowy, którym kierował powód. Samochód sprawcy w dacie zdarzenia posiadał aktualne ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A.

Dowód: okoliczności bezsporne

Powód wymagał hospitalizacji i został przewieziony do Szpitala Wojewódzkiego w T. na Oddział (...)Urazowy, gdzie rozpoznano u niego uraz czaszkowo-mózgowy ze stłuczeniem bieguna przedniego prawego płata czołowego mózgu, złamanie mostka z krwiakiem zamostkowym, liczne załamania żeber: III – IV prawych w części przedniej oraz II i III lewych w części przedniej, IV-VII w części przedniej, stłuczenia płuc, złamania górnej blaszki granicznej trzonu kręgu Th 1, złamanie wyrostka poprzecznego lewego kręgu L1, impresji górnej blaszki granicznej trzonu kręgu (...), wieloodłamowego złamania rzepki lewej, wieloodłamowego złamania głowy strzałki lewej. W dniu 30 czerwca 2017 r. przeprowadzono zabieg operacyjny, podczas którego przeprowadzono krwawą repozycję złamania rzepki lewej i stabilizację popręgiem Webera, jak również założono szynę gipsową tutorową. Na oddziale O. – Urazowym powód przebywał od 26.06.2017 r. do 6.07.2017 r. Po tym czasie powód został wypisany ze szpitala z zaleceniem dalszego leczenia ortopedycznego w warunkach ambulatoryjnych. Zalecono także noszenie kołnierza szyjnego przez okres 3 miesięcy oraz kontrolę w poradni pulmonologicznej. Doznane na skutek zdarzenia złamanie rzepki lewej było powikłane infekcją. W dniu 20.07.2017 r. u powoda stwierdzono rozległy obrzęk kolana lewego. Wdrożono leczenie polegające na nacięciu powierzchni przyśrodkowej kolana i kaletki przedrzepkowej, ewakuacji treści ropnej, płukaniu rany, puszczeniu szwów, założeniu sączków. Powód wymagał konsultacji chirurgicznych. Rana wymagała płukania, zaopatrzenia w sączki oraz roztwór do wstrzykiwań. Zastosowano również leczenie farmakologiczne. Przed wypadkiem powód miał stwierdzone nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2 leczoną insuliną. W przeszłości przebył również zakrzepicę żył kończyn dolnych. Ponadto powód już przed zdarzeniem cierpiał na chorobę wieńcową, miażdżycę tętnic kończyn dolnych, przebył zabieg protezowania tętnic biodrowych. W 2016 r. miał przeprowadzony zabieg stentowania tętnicy prawej kończyny dolnej. W tym samym roku przeprowadzono amputację palca II prawej kończyny dolnej. W dniu 13 września 2017 r. wykonano u powoda amputację palca III i dystalnej części kości śródstopia stopy prawej.

Powód w wyniku wypadku doznał w dużym stopniu uszkodzenia tkanek w postaci wielomiejscowych złamań oraz urazów wielonarządowych. Obawa o własne zdrowie nasilała odczucie bólowe, powodując lęk w postaci uczucia bezradności i zagrożenia. Przez okres 3 tygodni powód doznał cierpień, które należy określić jako duże stałe z bólem definiowanym jako uniemożliwiającym pracę, czynności dnia codziennego i zaburzającego sen. Przez okres 4 tygodni stopień cierpień należy określić jako średni stały, który utrudniał życie codzienne i pracę, wymagał stosowania leków przeciwbólowych oraz unieruchomienia. Przez okres 5 tygodni stopień cierpień powoda określany jest jako umiarkowany stały. Przez okres 6 tygodni stopień cierpień określany był jako oscylujący między miernym a umiarkowanym okresowo. Oznaczało to, że powód odczuwał ból do zniesienia wymagający reakcji medycznej, jak również utrudniający pracę i czynności dnia codziennego. Przebyte złamania w wyniku wypadku powodują nieznaczne ograniczenia w wykonywaniu ciężkiej pracy fizycznej. Złamania trzonu kręgu Th 1 i lewego wyrostka poprzecznego kręgu L1 powodują powstanie czynnika ryzyka do szybszego powstania choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa o bardzo małym stopniu ekspozycji. Powód po wypadku odczuwał silny ból klatki piersiowej , kolana lewego, ciężko było mu oddychać. Ból w klatce piersiowej utrzymywał się ok. 2 miesiące.

W dniu 2 stycznia 2019 r. powód trafił do szpitala z powodu niedokrwienia lewej kończyny dolnej, z obrzękiem i ze zmianami martwiczymi w obrębie stopy lewej od około 10 dni. W dniu 3 stycznia 2019 r. dokonano amputacji kończyny lewej na poziomie uda. Amputacja kończyny lewej była skutkiem miażdżycy tętnic tej kończyny, a nie przebytego powikłanego procesem ropnym złamania lewej rzepki. Do czasu ukończenia leczenia urazów kończyny dolnej nie stwierdzono jej krytycznego niedokrwienia, która musiałaby skutkować amputacją. Unieruchomienie kończyny dolnej lewej nie miało żadnego wpływu na nasilenie objawów niedokrwienia kończyny. Od czasu amputacji kończyny dolnej lewej stopień cierpień należy określić jako mierny okresowy powysiłkowy z bólem do zniesienia, okresowo wymagający reakcji medycznej. Od czasu amputacji dolegliwości bólowe związane z urazami narządu ruchu z dnia wypadku nie występują.

Opisane urazy wynikłe z wypadku, skutkują trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 5%z powodu przebytego złamania (...), 3 % z powodu złamania wyrostka poprzecznego lewego kręgu L1 oraz 23 % spowodowanego złamaniem rzepki lewej. wg rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. (Dz.U. nr 234, poz. 1974).Obrażenia doznane przez powoda nie powodują obecnie dolegliwości bólowych, nie wymaga on leczenia operacyjnego ani rehabilitacyjnego.

Dowody: karta informacyjna k. 35, karta Konsultacji (...) Ogólnej k. 36, USG jamy brzusznej k. 37, skierowanie do poradni specjalistycznej ortopedycznej k. 38, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 40, historia zdrowia i choroby pacjenta k. 41-50, zaświadczenia o korzystaniu z zabiegów rehabilitacyjnych k. 52-56, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 110-111, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 109., opinia sądowo- lekarska specjalisty ortopedii i traumatologii narządu ruchu k. 153-158, uzupełniająca opinia sądowo-lekarska k. 207-209, opinia biegłej specjalisty neurolog k. 173-178, opinia biegłego specjalisty chirurgii ogólnej i onkologicznej k. 245, opinia biegłego chirurga ogólnego i naczyniowego k. 283-290

Przed wypadkiem powód otrzymywał zasiłek z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie oraz pracował dorywczo – sprzedawał na odpustach. Zasiłek z (...) powód pobierał do 28 lutego 2018 r. Ponownie zasiłek otrzymuje od 1 stycznia 2019 r. Po wypadku powód wrócił na tydzień do domu. Następnie w związku z pożarem domu w którym mieszkał, od 13 lipca 2017 r. do października 2017 r. przebywał w Domu Pomocy Społecznej.

W okresie 6 tygodni po wypadku powód mógł się poruszać o kulach w obrębie miejsca zamieszkania. Gdyby nie przebywał w (...) to wymagałby pomocy w wymiarze 5 godzin dziennie przez okres 6 tygodni od opuszczenia szpitala w sprzątaniu, robieniu zakupów, przygotowywaniu posiłków, częściowej pomocy w ubieraniu, higienie osobistej i czynnościach fizjologicznych. Następnie do stycznia wymagał opieki ze strony osób trzecich w wymiarze 4 h tygodniowo. Ustalenia te poczynił biegły ortopeda, hipotetycznie, gdzie uwzględnił urazy i ograniczenia z tego wynikające. Sąd uwzględniając stan faktyczny poczynił ( o czym poniżej) , modyfikację czasu gdzie powód mógł dochodzić odszkodowania z tego tytułu.

W październiku 2017 r. został ściągnięty gips oraz została założona orteza. Powód mógł się już wtedy samodzielnie poruszać, jednak potrzebował pomocy w robieniu zakupów. Prosił również swojego kolegę, aby zawiózł go samochodem powoda do lekarza, pomógł wsiąść i wysiąść. Powodowi pomagała również jego siostra oraz siostrzeniec. Od maja 2018 r. powód mógł kierować pojazdem, jechać na zakupy, stał się całkowicie samodzielny. Po wypadku (...) zwrócił powodowi pieniądze, które przeznaczył na leki i środki medyczne. Powód wymagał zastosowania zabiegów rehabilitacyjnych, które zostały w całości opłacone przez stronę pozwaną i przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Z. N. dojeżdżał w tym celu kilkadziesiąt razy w 8 sesjach rehabilitacyjnych do K., pokonując podczas każdej sesji 55 km w obydwie strony.

Dowody: specyfikacja dojazdów do placówek medycznych k. 59, zeznania powoda – protokół rozpraw z dnia 25 marca 2019 k. 121-123, pismo dyrektora Domu Pomocy Społecznej k. 142, pismo (...) k. 149, zeznania świadka A. N. (1) – protokół rozprawy z dnia 29 kwietnia 2019 r. k. 140-141, zeznania świadka A. N. (2) - protokół rozprawy z dnia 29 kwietnia 2019 r. k. 141, opinia sądowo- lekarska specjalisty ortopedii i traumatologii narządu ruchu k. 153-158.

W związku ze skutkami wypadku, pozwane (...) S.A. dnia 8 stycznia 2018 r. przyznało powodowi zadośćuczynienie i odszkodowanie w wysokości 5605, 20 zł zgodnie z poniższym zestawieniem:

a) 27 181 zł tytułem zadośćuczynienia; strona pozwana przy określaniu wysokości zadośćuczynienia uwzględniła okoliczności, których udział w przyznanej kwocie wynosi odpowiednio:

- następstwa doznanych urazów – obrażania ciała/rozstrój zdrowia 40 %

- intensywność cierpień fizycznych i psychicznych 20%

- przebieg leczenia i rehabilitacji 12 %

- wiek osoby poszkodowanej 11%

- utrata perspektyw 0 %

- niemożność uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym, rodzinnym, hobby 12 %

- konieczność korzystania z pomocy innych osób w sprawach życia codziennego 5%

b) 1176 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich nad poszkodowanym

c) 215, 20 zł z tytułu zwrotu kosztów leczenia

Dowody: decyzja o przyznaniu zadośćuczynienia i odszkodowania k. 58

Powód w dniu 16 lutego 2018 r. wniósł odwołanie od decyzji Towarzystwa i zażądał spełnienia świadczeń odszkodowawczych poprzez wypłatę zadośćuczynienia w kwocie 200 000 zł, wypłatę odszkodowania z tytułu kosztów opieki w kwocie 5856 zł, przyznania renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 1464 zł miesięcznie płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca począwszy od marca 2018 r. z wyrównaniem od dnia 27. 08. 2017 r.

Dowody: odwołanie od decyzji k. 61-64

Decyzją z dnia 4 kwietnia 2018 r. Towarzystwo zwiększyło sumę zadośćuczynienia o 20 % i przyznało powodowi kwotę 36 265 zł.

Dowody: akta szkody – k. 108

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony w toku niniejszego postępowania. Nadto Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o zeznania świadków: A. N. (2), A. N. (1) i M. N., oraz w oparciu o dowód z przesłuchania powoda. Zeznania tych osób co do obrażeń doznanych przez powoda, czasu i sposobu leczenia oraz funkcjonowania powoda po wypadku są bowiem zbieżne z dowodami w postaci dokumentacji medycznej.

Przede wszystkim jednakże Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dowód z opinii biegłego specjalisty z zakresu (...) i chirurga naczyniowego P. N., a także w oparciu o opinie biegłej neurolog H. P. i biegłego specjalisty z zakresu chirurgii ogólnej i onkologicznej W. S.. Opinie te są bowiem opiniami pełnymi, opartymi na całokształcie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, są to opinie jasne, zawierające logiczne wnioski i bezsprzeczne. Dały więc one podstawy do przyjęcia, iż biegli je sporządzający dysponują wiadomościami specjalnymi niezbędnymi do stwierdzenia okoliczności mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Z tych też względów Sąd dokonał na ich podstawie ustaleń faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo Z. N. przeciwko (...) S.A. w S. o zapłatę zadośćuczynienia, odszkodowania zasługuje na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie bezsporną była okoliczność, iż pozwane Towarzystwo (...) przyjęło swoją odpowiedzialność co do zadośćuczynienia powodowi krzywdy, jakiej doznał on w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 26 czerwca 2017 roku oraz wypłacenia z tego tytułu odszkodowania.

Na wstępie wskazać należy, że w zakresie podstaw prawnych odpowiedzialności za szkodę komunikacyjną posiadacz pojazdu ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku na podstawie art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c., natomiast odpowiedzialność pozwanego, jako ubezpieczyciela posiadacza pojazdu określona jest na zasadzie art. 822 k.c., zgodnie z którym, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Zaznaczyć należy, że odpowiedzialność ukształtowana na podstawie art. 436 § 1 k.c. jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka i jeżeli pasażer doznał szkody na skutek zderzenia się dwóch pojazdów mechanicznych, ubezpieczyciel ponosi wobec tego pasażera odpowiedzialność za całość szkody, choćby poszkodowany był osobą bliską posiadacza jednego z tych pojazdów (post. SN z 6.7.1976 r., IV CR 239/76, OSPiKA 1977, Nr 4, poz. 79 z glosą A. Rembielińskiego, tamże).

Art. 445 § 1 k.c. stanowi, iż w przypadkach przewidzianych w art. 444 k.c., to jest w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Stwierdzić należy, iż zadośćuczynienie pieniężne, o którym mowa w art. 445 § 1 k.c. ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego też ustalając kwotę zadośćuczynienia należy mieć na uwadze rozmiar cierpień fizycznych związanych z zaistnieniem wypadku, dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia; ma ono na celu złagodzenie osobie pokrzywdzonej deliktem doznanych cierpień fizycznych i moralnych, wysokość zadośćuczynienia musi zatem pozostawać w zależności od intensywności cierpień, czasu ich trwania, ujemnych skutków zdrowotnych jakie osoba poszkodowana będzie zmuszona znosić w przyszłości - zadośćuczynienie ze swej istoty co do zasady uwzględniać winno więc wszystkie cierpienia, których doznał pokrzywdzony: zarówno te, które odczuwał w przeszłości, jak i aktualne oraz te, co istotne, które będzie odczuwał do końca życia; przy określaniu wymiaru zadośćuczynienia należy uwzględnić wszystkie okoliczności danego zdarzenia, a zwłaszcza rodzaj obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, stopień kalectwa, poczucie nieprzydatności, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich, a zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną (por.: wyrok SN z dnia 29 września 2004 r., II CK 531/03, LEX nr 137577; wyrok S.A. w Białymstoku z dnia 1 lutego 2005 r., III APa 9/04, OSAB 2005/2/40; wyrok S.A w S. z dnia 17 czerwca 2009 r., I ACa 771/08, Lex nr 550910; wyrok SN z dnia 17 września 2010 r., II CSK 94/10, Lex nr 602758).

Pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane przez kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.(por. wyrok SN z dnia 22 kwietnia 1985 r., II CR 94/85, LEX nr 8713).

Jak zaś wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, w wyniku przedmiotowego zdarzenia powód doznał uszkodzenia tkanek w postaci wielomiejscowych złamań oraz urazów wielonarządowych w postaci: urazu czaszkowo-mózgowy ze stłuczeniem bieguna przedniego prawego płata czołowego mózgu, złamania mostka z krwiakiem zamostkowym, licznych załamań żeber: III – IV prawych w części przedniej oraz II i III lewych w części przedniej, IV-VII w części przedniej, stłuczenia płuc, złamania górnej blaszki granicznej trzonu kręgu Th 1, złamania wyrostka poprzecznego lewego kręgu L1, impresji górnej blaszki granicznej trzonu kręgu (...), wieloodłamowego złamania rzepki lewej, wieloodłamowego złamania głowy strzałki lewej. W dniu 30 czerwca 2017 r. przeprowadzono zabieg operacyjny, podczas którego przeprowadzono krwawą repozycję złamania rzepki lewej i stabilizację popręgiem Webera, jak również założono szynę gipsową tutorową. Na oddziale O. – Urazowym powód przebywał od 26.06.2017 r. do 6.07.2017 r. W okresie rehabilitacyjnym powód doznawał cierpień, co wynika z opinii biegłych. Określone przez biegłych bóle utrzymywały się u powoda z różnym natężeniem od opuszczenia szpitala przez powoda do stycznia 2019 r. Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika również, iż w wyniku wypadku powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z uszkodzeniami, który łącznie wynosi 31 %. Wypadek ograniczył aktywność życiową powoda. Naruszony został również dobrostan jego dobrostan psychiczny - doświadczył on lęku o swoje życie i zdrowie, cierpień psychicznych i fizycznych związanych z bólem powypadkowym, długą hospitalizacją, choć reakcja powoda na nagły, ciężki stres związany z wypadkiem miała charakter naturalny.

Z drugiej jednakże strony Sąd wziął pod uwagę fakt, że proces leczenia i rehabilitacji powoda został już zakończony, a dolegliwości bólowe związane z następstwami wypadku praktycznie nie występują.

Ponadto, powód, rozszerzając powództwo domagał się zasądzenia -oprócz kwoty wskazanej w pozwie- dodatkowo 63 735 zł z ustawowymi z odsetkami od dnia zgłoszenia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty z tytułu zadośćuczynienia. Jednakowoż sąd nie podzielił argumentacji powoda, że w trakcie rehabilitacji po wypadku lewa kończyna dolna została amputowana z powodu miażdżycy, oraz ,że wpływ na to miał wypadek i długotrwałe obniżenie aktywności fizycznej.

Zdarzenie z czerwca 2017 r. nie miało żadnego związku przyczynowo - skutkowego z amputacją kończyny dolnej lewej powoda. Nie istnieją w tym zakresie najmniejsze wątpliwości.

Wynika to jednoznacznie z opinii biegłych lekarzy powołanych w sprawie G. S. i P. N.. Z opinii biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu, złamanie rzepki i głowy strzałki nie miały bezpośredniego wpływu na rozwój miażdżycy i nie przyczyniły się w żaden sposób do amputacji. Do czasu ukończenia leczenia urazów kończyny dolnej nie stwierdzono krytycznego niedokrwienia kończyny, która skutkowałaby amputacją .Decydująca dla rozstrzygnięcia była opinia biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej , P. N. ,który wyraźnie stwierdził, że w oparciu o dane zawarte a aktach sprawy, przeprowadzone badanie podmiotowe i przedmiotowe, stopień uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku wynosi 0 %. Ponadto również podkreślił, że ani zdarzenie z czerwca 2017 r. ani późniejsze skutki wypadku nie miały zupełnie wpływu na amputacje kończyny.

Sąd wziął również pod uwagę, co bezsprzecznie wynika z dokumentacji medycznej, że powód już przed wypadkiem cierpiał na miażdżycę i z tego powodu miał w 2016 i w 2017 r. amputowane palce u stopy prawej oraz części kości śródstopia stopy prawej, a także wstawiony stent tętnicy biodrowej zewnętrznej prawej w celu jej udrożnienia.

Uwzględniając powyższe, Sąd doszedł do przekonania, iż kwota 65 000 zł zrekompensuje powodowi doznaną krzywdę, jest adekwatna do stopnia charakteru uszczerbku na zdrowiu, doznanych cierpień i ich stopnia.

Według oceny Sądu , zadośćuczynienie w takiej kwocie spełni swój cel, jakim jest złagodzenie powodowi doznanych przez niego cierpień fizycznych i psychicznych, będzie stanowić dla powoda ekonomicznie odczuwalną wartość, spełni swoją kompensacyjną rolę, a równocześnie nie będzie ani nadmierne, ani też zaniżone i nie doprowadzi ani do bezpodstawnego zubożenia pozwanego, ani do bezpodstawnego wzbogacenia powoda, odpowiadając w pełni ocenionej całościowo krzywdzie wyrządzonej powodowi w wyniku naruszenia czynności narządów jej ciała, za które odpowiedzialność ponosi strona pozwana.

(...) S.A. wypłaciło już powodowi tytułem zadośćuczynienia w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 36 265 zł, zatem Sąd w wyroku zasądził do zapłaty pozostałą sumę, tj. 28 735 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na mocy art.817 § 1 k.c. od 8 stycznia 2018 r., tj. od dnia decyzji ubezpieczyciela o wypłacie zadośćuczynienia.

W pozostałym zakresie powództwo o zadośćuczynienie uległo oddaleniu jako wygórowane.

Zgodnie z przepisem art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie, wynikłe z tego powodu, koszty. Odszkodowanie przewidziane powyższym przepisem obejmuje wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. Pojęcie „wszelkie koszty” oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić. Z kolei, celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogorszenia. Do kosztów objętych § 1 wspomnianego artykułu należą m.in.: koszty leczenia, koszt urządzeń kompensujących kalectwo, koszty specjalnego odżywiania, koszty celowe komunikacji, pozostające w związku z chorobą, jak na przykład dojazdy do szpitala, na badania itp., przy czym dotyczy to nie tylko poszkodowanego, ale również członków jego rodziny opiekującej się nim.

W niniejszej sprawie powód domagał się w pozwie kwoty 3000 zł tytułem częściowego dalszego odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8.01.2018 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2504 zł z tytułu częściowego dalszego odszkodowania za opiekę sprawowaną przez osoby trzecie wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8.01.2018 r. do dnia zapłaty. Rozszerzając powództwo domagał się dodatkowo 2305 zł z ustawowymi odsetkami od dnia zgłoszenia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów codziennej opieki osób trzecich. W ocenie powoda opieka ta przez okres pierwszych 6 miesięcy od wypadku była niezbędna średnio po 4 godziny dziennie, a następnie przez kolejne 7 miesięcy w wymiarze 2 godzin dziennie. Powód twierdził, że za opiekę ze strony osób trzecich powinno być ustalone odszkodowanie na poziomie 12 zł/h. Istotnie, powstanie konieczności korzystania z opieki stanowi szczególnego rodzaju uszczerbek zwiększający potrzeby osoby doznającej uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 marca 1969 r., I PR 28/69; z dnia 11 marca 1976 r., IV CR 50/76; z dnia 26 lipca 1977 r., I CR 143/77; z dnia 22 czerwca 2005 r., III CK 392/04; z dnia 8 lutego 2012 r., V CSK 87/11), wchodzący w skład kosztów leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 października 1973 r., II CR 365/73; z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 474/06 i z dnia 17 lipca 2019 r., I PK 68/18). Opieka ta obiektywnie ma wymierną wartość ekonomiczną nawet wtedy, gdy była sprawowana nieodpłatnie - orzecznictwie i piśmiennictwie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym legitymacja do dochodzenia kosztów opieki przysługuje wyłącznie poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawował opiekę nad nim oraz czy czynił to odpłatnie, czy też nieodpłatnie.

Powyższe nie oznacza jednakże, iż roszczenie powoda o zapłatę odszkodowania zasługują w całości na uwzględnienie. Jak bowiem wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, powód po wypadku istotnie wymagał pomocy osób trzecich przy zaspokajaniu czynności dnia codziennego takich jak toaleta, gotowanie, sprzątanie, robienie zakupów, jednakże nie w zakresie wskazanym przez powoda, a jedynie w wymiarze około 2 godzin na dobę. Biegły lekarz ustanowiony w sprawie stwierdził że powód wymagał opieki przez okres 6 tygodni od opuszczenia szpitala w wymiarze 5 h dziennie, a następnie do stycznia w wymiarze 4 godzin w tygodniu. Powód na rozprawie w dniu 25 marca 2019 zeznał, że w październiku 2017 r. zdjęto mu gips i założono ortezę, dzięki czemu był z zasadzie samodzielny. Dodatkowo zeznał, że od maja 2018 r. sam zaczął jeździć na zakupy. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że powód wymagał opieki ze strony osób trzecich w wymiarze 2 h na dobę, ponieważ jak sam przyznał, potrzebował pomocy w robieniu zakupów i innych podstawowych czynnościach, czasami prosił również swojego siostrzeńca lub kolegę, aby zawiózł go do lekarza. Należy również wskazać, ze powód od 13 lipca 2017 r. do października 2017 r. przebywał w Domu Pomocy Społecznej, a zatem w tym okresie zwrot kosztów opieki osoby trzeciej nie przysługuje. Następnie do 1 stycznia 2018 r. mieszkał u znajomej, a potem wrócił do swojego domu wyremontowanego po pożarze. Sąd przyjął zatem, iż zwrot kosztów należy się pozwanemu za okres od opuszczenia przez pozwanego (...)u, tj. października 2017 r. do kwietnia 2018 r., ponieważ, wedle zeznań powoda, od maja 2018 r. stał się całkowicie samodzielny, mógł samodzielnie kierować pojazdem. Sąd przyjął, iż od października do grudnia 2017 r. powód wymagał opieki przez 90 dni po 2 h dziennie, co daje 180 h, natomiast od stycznia do kwietnia 2018 r. przez 120 dni po 2 h dziennie, co daje 240 dni.

Co do stawki godzinowej, w zakresie opieki nad powodem, wskazać w tym miejscu należy, iż stawka w kwocie 12 zł wskazana w pozwie jest, zdaniem Sądu, stawką wygórowaną, albowiem w 2017 r. minimalna stawka godzinowa zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (Dz.U. 2016 poz. 1456) wynosiła 13 zł brutto, co daje 10 zł netto, natomiast w 2018 r., na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. (Dz.U. 2017 poz. 1747) minimalna stawka godzinowa wynosiła 13,70 zł, czyli 10,60 zł netto. Zatem za sprawowaną w 2017 r. opiekę należy się odszkodowanie w wysokości 1800 zł, a za opiekę w 2018 r. w kwocie 2544 zł, co daje łącznie kwotę 4344 zł. Strona pozwana wypłaciła już powodowi z tego tytułu 1391 zł, zatem Sąd zasądził pozostałą kwotę 2953 zł.

Powód domagał się również kwoty 3000 zł z tytułu częściowego odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8.01.2018 r. do dnia zapłaty. Nie sposób przychylić się do żądania powoda. Sam powód zeznał na rozprawie w dniu 25 marca 2019 r., że po wypadku wszystkie leki i środki medyczne zostały opłacone przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. Zabiegi rehabilitacyjne, na które uczęszczał powód zostały w całości opłacone przez pozwane Towarzystwo oraz NFZ. Powód nie poniósł z tego tytułu żadnych kosztów. Co więcej z opinii biegłych lekarzy wynika, że powód nie potrzebuje już ani leczenia operacyjnego ani zabiegów rehabilitacyjnych. Jednakże powodowi nie została zwrócona przez ubezpieczyciela kwota za dojazdy na rehabilitację lewego kolana do placówki znajdującej się na ulicy prostej 42 w K.. Z załączonych przez powoda dokumentów wynika, że powód kilkadziesiąt razy w 8 sesjach dojeżdżał na rehabilitację , pokonując na każdej z tych sesji razem 55 km w obie strony, co daje łącznie 440 km.

Sąd przyjął, iż z tego tytułu należy się odszkodowanie powodowi w wysokości 367,75 zł (440 km x 0,8358 wyliczone na podstawie Rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 23 października 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. 2007 nr 201 poz. 1462).

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził w wyroku łączną kwotę odszkodowania w wysokości 3320,75 zł. Odnośnie odsetek, Sąd zasądził je, na mocy art. 481 k.c. co do kwoty 2953 zł, od 23 sierpnia 2019 r., tj. od daty otrzymania opinii biegłego ortopedy G. S., uznając że w tym już czasie pozwany mógł odnieść się co do wielkości roszczenia odszkodowawczego w tej części, natomiast co do kwoty 367,75 zł od 29 października 2019roku , tj. daty otrzymania przez stronę pozwaną odpisu pozwu, uznając , że świadczenie winno być spełnione w świetle art. 455 niezwłocznie ( 7 dni) po wezwaniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., wobec częściowego uwzględnienia żądania powoda, koszty procesu zostały pomiędzy stronami stosunkowo rozdzielone.

Powód domagał się od pozwanego kwoty 103 735 zł zadośćuczynienia oraz 5985 zł odszkodowania, co łącznie daje kwotę 109 720 zł. Łączna kwota zasądzona przez Sąd wynosi 32 055 zł, wobec czego powód uzyskał 29% dochodzonej w pozwie kwoty.. Strona pozwana poniosła koszty procesu w łącznej kwocie 5417 zł, na którą to kwotę złożyły się:

- kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa,

- kwota 5400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem, ustalona stosownie do treści § 2 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Wobec tego, że powód Z. N. wygrał powództwo w 29 % należy mu się kwota z tego tytułu 1571 zł ( (...) 29%), z kolei strona pozwana wygrała sprawę w 71 %, wobec czego należy jej się kwota (...) (5417 x71%). Sąd zasądził zatem kwotę 2275 zł z tytułu zwrotu części kosztów zastępstwa adwokackiego pozostałych po zarachowaniu na rzecz powoda części przysługujących mu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzekł o obowiązku uiszczenia przez stronę pozwaną nieuiszczonych kosztów sądowych, na którą złożyła się kwota 1603 zł tytułem niepobranej opłaty sądowej.

Na nieuiszczoną koszty sądowe złożyły się również opinie biegłych lekarzy:

- G. S. w łącznej kwocie 834,90 zł,

- H. P. w kwocie 681,54 zł,

- W. S. w kwocie 671,32 zł,

- P. N. w kwocie 2188,87 zł,

co daje łączną kwotę w wysokości 4376,68 zł. Na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd rozdzielił stosunkowo koszty wydatków sądowych. Powód przegrał sprawę w 71%, zatem Sąd pobrał od niego kwotę 3107,44 zł, a od pozwanego Towarzystwa 1269,23 zł (29% x 4376,68 zł).

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od pobrania od powoda na rzecz Skarbu Państwa reszty opłaty sądowej, nieobciążającej przeciwnika procesowego.

Bogdan W. Buczyło