Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 873/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion – Hajduk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 maja 2021 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa D. P.

przeciwko M. N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 24 marca 2020 r., sygn. akt I C 1077/19

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postepowania odwoławczego.

SSO Magdalena Balion – Hajduk

Sygn. akt III Ca 873/20

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z 24 marca 2020 r. oddalił powództwo D. P. przeciwko M. N. ponad kwotę 1.297,67 zł , co do której Sąd Rejonowy w Rybniku wydał prawomocny nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym dnia 18 października 2019r. , w sprawie o sygn. akt I C 1077/19 oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej 917 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powód D. P. domagał się zasądzenia od M. N. kwoty 4.598,46 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 października 2019r.

W dniu 18 października 2019 roku Sąd wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniając powództwo w całości.

Sprzeciw od tego nakazu w części ponad kwotę 1.297,67 zł złożyła pozwana, podnosząc zarzut potrącenia wobec powoda kwoty 2.003,11 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, że D. P. i M. N. (poprzednio P.) pozostawali w związku małżeńskim do 1 kwietnia 2019 roku, kiedy to Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. w sprawie II RC 204/2018 rozwiązał ich małżeństwo przez rozwód. Ich wspólność majątkowa małżeńska ustała wcześniej, z dniem 1 lutego 2018 roku, a to na mocy orzeczenia Sądu Rejonowego w Rybniku w sprawie sygn. akt. IV RC 294/18.

W trakcie małżeństwa i przed ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej strony zawarły umowę kredytową z dnia 24 marca 2017 roku nr (...) z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W..

12 czerwca 2019 r. przed notariuszem G. F. D. P. i M. N. dokonali podziału majątku wspólnego. W umowie tej wskazali, że w skład majątku objętego ich wspólnością ustawową wchodzą nakłady poniesione na budowę budynku mieszkalnego, położonego na działce stanowiącej własność M. N., których wartość rynkową określili na 275 000 zł. W § 3 aktu notarialnego oświadczyli, że M. N. nabywa całe nakłady poniesione na budowę budynku mieszkalnego i zgodnie stwierdzili, że na dzień zawarcia aktu notarialnego są zobowiązani solidarnie do zapłaty kredytu, którego wysokość spłaty wynosi 239.200,57 zł. M. N. zobowiązała się do spłaty opisanego w § 3 aktu kredytu w całości w terminie do dnia 31 sierpnia 2019 roku. na wypadek nie wykonania tego zobowiązania zobowiązała się do zwrotu D. P. wszystkich kosztów związanych z rozliczeniem zobowiązania kredytowego, a poniesione przez niego od daty ustania wspólności majątkowej do czasu całkowitej spłaty kredytu. Stawający oświadczyli, że wykonanie tych zobowiązań wyczerpuje ich roszczenia z tytułu podziału majątku dorobkowego i w przyszłości nie będą mieć w stosunku do siebie dalszych roszczeń.

Zadłużenie z tytułu kredytu w kwocie 238.408,02 zł zostało spłacone przez M. N. 28 sierpnia 2019 roku. Z tytułu przedterminowej spłaty kredytu bank naliczył na podstawie § 24 ust. 3 umowy kredytowej do spłaty prowizję w wysokości 4.598,46 zł, stanowiącej 2% kwoty od kapitału pozostałego do spłaty. Nadto byli małżonkowie byli współwłaścicielami rachunku E. Mobilne z limitem w rachunku wykorzystanym w wysokości 2.003,11 zł.

8 października 2019 roku D. P. spłacił należną prowizję w wysokości 4.598,46zł.

23 października 2019 roku M. N. spłaciła debet na koncie w wysokości 2.003,11 zł. Tego samego dnia przelała na konto byłego męża kwotę 1.297,67 zł tytułem spłaty połowy prowizji z odjęciem dokonaj przez siebie spłaty połowy debetu na rachunku bankowym należącym do małżonków. Powód wykonał przelew zwrotny na tę kwotę.

Powód przy podziale majątku wspólnego deklarował wolę otrzymania połowy zwrotu prowizji związanej ze wcześniejszą spłatą zobowiązania. Nie miał świadomości, że w związku z przedterminową spłatą kredytu, to po stronie kredytobiorców powstanie obowiązek zwrotu części prowizji. Zarówno powód jak i pozwana nie występowali do banku o zwrot części prowizji pobranej przy udzielaniu kredytu w związku z jego wcześniejszą spłatą.

Sąd Rejonowy oddalił powództwo ponad kwotę uznaną przez pozwaną w wysokości 1297,67 zł, co do której Sąd Rejonowy w Rybniku wydał prawomocny nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18 października 2019 r. Jako podstawę wskazał obok postanowień umownych, art. 405 k.c. oraz art. 45 ust. 1 zdanie 2 k.r.o.

Sąd I instancji uznał, że intencją stron przy zawieraniu umowy 12 czerwca 2019 r. było przyznanie nakładów poniesionych na nieruchomości w całości na rzecz pozwanej, którą obciążyłaby spłata kredytu hipotecznego. W umowie tej strony określiły wartość tych nakładów a także wskazały kwotowo pozostałą należność z tytułu spłaty kredytu hipotecznego. Ostatecznie strony nie uwzględniły w akcie notarialnym naliczenia przez Bank prowizji, a także konieczności spłaty debetu na wspólnym rachunku bankowym stron, o czym świadczy wskazana w umowie kwota pozostała do spłaty kredytu, której wysokość wskazuje na fakt, iż nie obejmowała ona prowizji naliczonej już po dokonanej spłacie. W ocenie Sądu Rejonowego było to przeoczenie ze strony byłych małżonków, jednak mając na uwadze, iż oboje małżonkowie winni znać postanowienia umowy zawartej z bankiem, a tym samym brać pod uwagę okoliczność, iż w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu zostanie naliczona prowizja, która będzie ich dodatkowo obciążać, skutki tego przeoczenia winny zatem zdaniem Sądu obciążać oboje małżonków po połowie. Tym bardziej, iż w treści aktu notarialnego opierano się na aktualnym zaświadczeniu Banku o stanie zadłużenia, który nie uwzględniał na tamten moment prowizji.

Po ustaniu wspólności majątkowej strony spłaciły także wspólne zobowiązania, które powinny spłacić po połowie – stosownie do swoich udziałów w majątku. Sąd przyjął wykazane przez strony, rzeczywiście dokonane spłaty z ich majątków osobistych poczynionych na wspólne zadłużenie tj. 4.598,46 zł opłacone przez powoda oraz limit debetowy w związku z obsługą rachunku kredytu hipotecznego w kwocie 2.003,11 zł spłacony przez pozwaną. Suma tych kwot to 6601,57 zł, a połowa z tej kwoty to 3.300,75 zł. Skoro zatem powód spłacił kwotę wyższą, to pozwana winna zwrócić mu 1.297,67 zł tytułem wyrównania wzajemnych zobowiązań solidarnych.

Powód w apelacji zarzucił naruszenie prawa materialnego art. 65 § 2 k.c. przez niewłaściwe zastosowanie i brak ustalenia przez sąd jaki był zgodny zamiar stron przy zawieraniu umowy podziału majątku wspólnego oraz pominięcie okoliczności, zgodnie z którymi strony zamierzały doprowadzić do sytuacji, w której pozwana poniesie wszystkie koszty związane ze spłatą kredytu, co w konsekwencji prowadziło do błędnego przyjęcia, że strony nie uwzględniły w umowie rozliczenia naliczonej przez bank prowizji oraz konieczności spłaty debetu w rachunku bankowym i koszty te powinny obciążać strony po połowie, w sytuacji gdy zamiarem stron było spłacenie kredytu przez pozwaną w całości, to jest całkowite rozliczenie i zamknięciu zobowiązania, co potwierdziły strony w toku postępowania, naruszenie przepisów postępowania art. 233 § 1 w związku z art. 232 zdanie 1 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na wadliwej ocenie zgodnego zamiaru stron wyrażonego w § 3 umowy o podział majątku wspólnego i w konsekwencji błędnej wykładni pojęcia „spłaty kredytu w całości” użytego w umowie zawartej między stronami i uznanie, że koszty dodatkowe wynikające z zawartej umowy kredytowej obciążają strony po połowie w sytuacji, gdy pozwana zobowiązana była do wcześniejszej spłaty kredytu w całości, stąd należy interpretować jako wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt hipoteczny w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, co potwierdza zaświadczenie z 28 sierpnia 2018 roku powołane przez pozwaną w sprzeciwie.

Powód wniósł o zmianę wyroku przez zasądzenie od pozwanej na rzecz po kwoty 3300,78 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 października 2019 roku oraz zasądzenie kosztów za obie instancje. Powód wniósł o przeprowadzenie dowodu na podstawie art. 235 1 k.p.c. w związku z art. 381 k.p.c. z dokumentu zaświadczenia Banku (...) SA z 10 czerwca 2019 roku celem wykazania faktu dysponowania przez pozwaną zaświadczeniem przed przystąpieniem do zawarcia umowy w formie aktu notarialnego 12 czerwca 2019 roku, wiedzy pozwanej o konieczności rozliczenia prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu w wysokości 2 % spłaconego kredytu.

Pozwana w apelacji wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów na swoją rzecz.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie mogła odnieść skutku.

Sąd odwoławczy w całości podziela zarówno ustalenia faktyczne jak i podstawę prawną przyjętą przez Sąd I instancji i unikając zbędnych powtórzeń przyjmuje je za własne. Odnosząc się do zarzutów zawartych w apelacji przede wszystkim należy odnieść się to treści umowy o podział w majątku wspólnego zawartej przed notariuszem przez strony 12 czerwca 2019 roku. W umowie tej strony jasno wyraziły swój zamiar rozliczenia kredytu hipotecznego przeznaczonego na budowę budynku mieszkalnego, określając jednoznacznie kwotę kredytu 239 200,57 zł, którą zobowiązała się spłacić pozwana do 31 sierpnia 2019 roku. W przypadku precyzyjnie sformułowanego zobowiązania co do jego wysokości nie można zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego, iż zamiarem stron były objęte jeszcze inne zobowiązania. Umowa kredytu hipotecznego była zawarta przez obie strony i obie strony znały jej treść, w tym konsekwencje wcześniejszej spłaty kredytu w postaci prowizji. Powód jako strona umowy miał również możliwość uzyskania z banku stosownej informacji. Zarzut, że pozwana wiedziała o tej okoliczności i ją zataiła jest zatem bezzasadny, stąd przedłożone przez powoda w postępowaniu odwoławczym zaświadczenie banku o wysokości prowizji nie może mieć w niniejszej sprawie znaczenia. Co więcej jak wynika z zebranych dowodów to powód liczył na dodatkowe środki uzyskane od banku z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu i żądał ich połowy, co dodatkowo potwierdza, że w umowie o podział majątku wspólnego strony nie zawarły postanowień dotyczących wszystkich możliwych rozliczeń związanych z kredytem i likwidacją konta bankowego, a umowa dotyczyła konkretnej kwoty wynikającej z kredytu pozostałego do spłaty na dzień zawarcia umowy o podziale majątku wspólnego. Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy uznał, że pozostałe zobowiązania strony powinny zgodnie z art. 45 ust. 1 zdanie 2 k.r.o. w zw. z art. 43 § 1 k.r.o. ponieść po połowie i uwzględnił zgłoszony przez pozwana zarzut potracenia na podst. art. 498 k.c.

Z tych względów Sąd Okręgowy oddalił apelację jako nieuzasadnioną na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 109 § 1 i 2 k.p.c. a złożyło się na nie 450 zł tytułem wynagrodzenia adwokata.

SSO Magdalena Balion – Hajduk