Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 236/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w G. - II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Bogumiła Dzięciołowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Magdalena Bajerska

przy udziale prokuratora Jakuba Łamek

po rozpoznaniu na rozprawach w dniach 27.11.2020 r., 12.02.2021 r., 16.04.2021 r. sprawy

K. K. (1) syna L. i J. z domu W., ur. (...)
w B., PESEL:(...), karanego,

oskarżonego o to, że:

w okresie od 24 kwietnia 2019 r. do dnia 23 stycznia 2020 r. w miejscowości S. uchylał się od wykonywania ciążącego na nim na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w G. sygn. akt (...) z dnia 2 lutego 2011 r. obowiązku alimentacyjnego na rzecz O. K. w wysokości 250 zł miesięcznie a wartość zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, tj. o czyn z art. 209 § 1 kk

o r z e k a :

1.  oskarżonego K. K. (1) uznaje za winnego tego, że w okresie od 24 kwietnia 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. w S. uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna O. K. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia
29 kwietnia 2015 r., sygn. akt (...) na kwotę 400 zł miesięcznie, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej
3 świadczeń okresowych, to jest występku z art. 209 § 1 kk i za to na podstawie art.
209 § 1 kk wymierza mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r. pr. A. D. kwotę 768 (siedemset sześćdziesiąt osiem) złotych plus należny podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu;

3.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych, zaś wydatkami postępowania obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 236/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. K. (1)

W okresie od 24 kwietnia 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. w S. uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna O. K. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia
29 kwietnia 2015 r., sygn. akt (...) na kwotę 400 zł miesięcznie, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

K. K. (1) jest ojcem O. K., ur. (...) Matka chłopca K. B. i K. K. (1) rozstali się w 2011 r. Chłopiec mieszkał wraz z matką w miejscowości S..

zeznania K. B.

28 - 29

Wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. akt (...) zasądzono od K. K. (1) rentę alimentacyjną na rzecz O. K. w kwocie 250 zł miesięcznie. Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w G. podwyższył rentę alimentacyjną od K. K. (1) na rzecz O. K. do kwoty 400 zł miesięcznie.

K. K. (1) nie płacił alimentów, wobec czego K. B. pobierała na rzecz syna świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego.

zeznania K. B.

28 - 29

kopie wyroków

4, 6, 98 - 99

kopie decyzji

2, 96

zestawienie zaległości

8, 100

W okresie od 28 września 2018 r. do 3 kwietnia 2019 r. K. K. (1) przebywał w Areszcie Śledczym w B. z uwagi na stosowany wobec niego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

informacja z systemu N.-Sad

198 - 199

Podczas osadzenia K. K. (1) w dniu 20 marca 2019 r. zmarł jego ojciec - L. K..

zaświadczenie z systemu PESEL-SAD

197

Po opuszczeniu Aresztu Śledczego w dniu 3 kwietnia 2019r. K. K. (1) został z dniem 8 kwietnia 2019r. zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w B. jako bezrobotny bez prawa do zasiłku.

W dniu 15 kwietnia 2019 r. K. K. (1) otrzymał z urzędu pracy ofertę pracy na stanowisku pracownika produkcji. K. K. (1) nie przyjął oferty. Z dniem 23 kwietnia 2019 r. utracił status osoby bezrobotnej z powodu nieusprawiedliwionego niestawiennictwa w urzędzie pracy.

wyjaśnienia oskarżonego

157v - 158

informacja z Powiatowego Urzędu Pracy

26 - 26a

W okresie od dnia 24 kwietnia 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. K. K. (1) nie łożył alimentów na rzecz syna.

Egzekucja należności alimentacyjnych okazała się bezskuteczna.

wyjaśnienia oskarżonego

163 - 164

informacja o stanie zaległości od komornika ,

karta rozliczeniowa

42 - 43, 94

Matka K. J. K. jest osobą schorowaną. W(...)

wyjaśnienia oskarżonego

157v - 158

kopia zaświadczenia lekarskiego

183

W okresie od września 2019 r. J. K. mieszkała w B. przy ul. (...) w wynajmowanym lokalu wraz z rodzeństwem oskarżonego oraz jego siostrzeńcami. (...)

K. K. (3) regularnie odwiedzał rodzinę, czasem zostawał na noc, jednakże w tym okresie często przebywał u swojej partnerki.

W okresie od kwietnia 2019 r. J. K. nie korzystała z systematycznej opieki i pomocy K. K. (1) bądź jego wsparcia materialnego.

wyjaśnienia oskarżonego

157v - 158

kwestionariusz wywiadu środowiskowego

170 - 171

O. K. w okresie od kwietnia 2019 r. nie był narażony na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

zeznania K. B.

28 - 29

K. K. (1) został w dniu 8 stycznia 2020 r. zatrzymany, a następnie osadzony w zakładzie karnym celem odbycia kary 3 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w B., sygn. akt III K 64/19.

informacja z systemu N.-Sad

198, 200

K. K. (1) był wielokrotnie karany sądownie.

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

62 - 64v, 75 - 77v

W sprawie Prokuratury Rejonowej B. - Północ, sygn, akt 1 Ds 1956.2018 r. K. K. (1) (...). W(...).

W trakcie osadzenia w Zakładzie Karnym B. F. K. K. (1) (...)

dane osobopoznawcze

157

dokumentacja medyczna

194

opinia sądowo - psychiatryczna

168 - 169

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

K. K. (1)

W okresie od 24 kwietnia 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. w S. uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna O. K. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia
29 kwietnia 2015 r., sygn. akt (...) na kwotę 400 zł miesięcznie, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

K. K. (1) nie mógł podjąć stałego zatrudnienia w okresie od 24 kwietnia 2019 r. do chwili osadzenia i płacić alimentów, bowiem w tym czasie musiał się opiekować ojcem i matką, zaś dochody z prac dorywczych przeznaczał na pomoc rodzinie.

wyjaśnienia oskarżonego

103 - 104, 157v - 158

OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

wyjaśnienia oskarżonego

Sąd dał wiarę oskarżonemu w zakresie, w jakim potwierdzał, że w przypisanym mu okresie nie łożył alimentów na rzecz syna, bowiem korespondowały one z zeznaniami K. B., informacjami przekazanymi przez Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy (...) w Ł. oraz dokumentacją przekazaną przez komornika. Podobnie wyjaśnienia oskarżonego, w których potwierdzał iż nie skorzystał z oferty pracy były spójne z informacjami uzyskanymi z Powiatowego Urzędu Pracy w B.. Z kolei wyjaśnienia oskarżonego, w których wskazywał na trudną sytuację swojej matki i rodzeństwa w pełni korespondowały z dokumentacją medyczną oraz znalazły potwierdzenie w drodze ustaleń wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego.

zeznania K. B.

Zeznania świadka były jasne, logiczne, wewnętrznie niesprzeczne, wobec czego sąd uznał je za wiarygodne.

kwestionariusz wywiadu środowiskowego

Dokument sporządzony przez uprawnioną osobę, w ramach obowiązków służbowych, którego treść nie była kwestionowana w toku postępowania.

informacja z systemu N.-Sad, z systemu PESEL-SAD

Dokumenty niekwestionowane przez żadną ze stron, pozyskane z odpowiednich systemów informatycznych.

dokumentacja medyczna

Kopie dokumentacji medycznej dotyczącej matki oskarżonego, jak i dokumentacji medycznej dotyczącej oskarżonego pozyskanej z jednostki penitencjarnej nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, nie budziły również wątpliwości sądu.

opinia sądowo - psychiatryczna

Opinia została przeprowadzona na potrzeby innego toczącego się postępowania karnego, została sporządzona przez specjalistów z dziedziny psychiatrii, a w swej treści była jasna, pełna i wewnętrznie niesprzeczna.

Inne dokumenty przez Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy (...) w Ł., Powiatowy Urząd Pracy w B. oraz komornika

Dokumenty zgromadzone w toku postępowania przesłane przez Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy (...) w Ł., Powiatowy Urząd Pracy w B. i Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. K. D. zostały przedłożone przez uprawnione organy, ich treść, jak i autentyczność nie były kwestionowane w toku postępowania i nie budziły w tym zakresie wątpliwości sądu.

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

Dokument urzędowy, niekwestionowany w toku postępowania sądowego.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie dał wiary oskarżonemu, w zakresie w jakim utrzymywał iż nie mógł podjąć pracy z uwagi na konieczność opieki nad rodzicami. Przede wszystkim zauważyć należało, iż ojciec oskarżonego zmarł w dniu 20 marca 2019 r., co niezbicie przeczyło prawdziwości jego wyjaśnień w zakresie w jakim odnosząc się do informacji o odrzuceniu oferty pracy z dnia 15 kwietnia 2019 r. tłumaczył się koniecznością sprawowania opieki nad nim. Z kolei dokonując oceny wyjaśnień oskarżonego w zakresie, w jakim wskazywał na konieczność opieki nad matką, to podkreślenia wymagało, iż sytuacja zdrowotna najbliższych oskarżonego rzeczywiście jawi się jako trudna i tego sąd bynajmniej nie kwestionuje. Zarówno matka, jak i brat oskarżonego są schorowani. Niemniej jednak zauważyć należało, iż oskarżony jest pozbawiony wolności od stycznia 2020 r. i do chwili obecnej członkowie jego rodziny radzą sobie bez jego pomocy, zaś zdaniem kuratora sądowego sytuacja materialna rodziny jest stabilna. Przede wszystkim jednak wyniki wywiadu środowiskowego przeczyły zapewnieniom oskarżonego, by od kwietnia 2019 r. do chwili osadzenia, matka oskarżonego korzystała z systematycznej opieki czy pomocy z jego strony. Z ustaleń kuratora wynikało, iż oskarżony regularnie odwiedzał rodzinę, jednakże nie mieszkał z nimi, a często przebywał u swojej partnerki. Zaznaczyć należało, iż kurator sądowy sporządzający wywiad środowiskowy w sprawie był dobrze zorientowany w sytuacji rodzinnej oskarżonego, bowiem uprzednio dwukrotnie sporządzał wywiady dla Sądu Penitencjarnego, a swe ustalenia konsultował z kuratorem rodzinnym sprawującym nadzór nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej przez siostrę oskarżonego i asystentem rodziny z MOPS w B..

W konsekwencji zdaniem sądu deklarowana przez oskarżonego troska o byt rodziny jawi się jako gołosłowna, zaś powoływanie się przez niego na sytuację rodzinną ma charakter instrumentalny, mający na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej. W tym kontekście przypomnieć można, iż w przeszłości oskarżony korzystał - jak sam deklarował - z przerwy w karze celem sprawowania opieki nad ojcem, a w czasie przerwy dopuścił się kolejnego ciężkiego przestępstwa skutkującego zastosowaniem wobec niego tymczasowego aresztowania, co również potwierdza konstatację sądu.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

K. K. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przepis art. 209 § 1 kk penalizuje zachowanie polegające na uchylaniu się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem lub innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych.

Sąd ustalił w sprawie, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt (...) wysokość rat alimentacyjnych na rzecz O. K. została określona na kwotę 400 zł. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało zaś, że oskarżony w okresie od 24 kwietnia 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. nie łożył rat alimentacyjnych na rzecz syna dobrowolnie, ani też nie zostały one w tym czasie wyegzekwowane przez komornika.

Niemniej jednak dla oceny czy doszło do wypełnienia znamion czynu z art. 209 kk nie jest wystarczające ustalenie, iż zobowiązany nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego przez 3 okresy rozliczeniowe, bowiem konieczne jest dokonanie ustaleń strony podmiotowej, tj. dotyczących zamiaru towarzyszącemu zobowiązanemu do alimentacji.

W niniejszej sprawie sąd nie miał wątpliwości, iż owo zaniechanie realizacji obowiązku alimentacyjnego przez oskarżonego miało charakter zawiniony. Wszak oskarżony odmówił przyjęcia propozycji pracy zaoferowanej mu przez Powiatowy Urząd Pracy w B. w dniu 15 kwietnia 2019 r. Świadczy to o lekceważącym stosunku oskarżonego do obowiązku alimentacyjnego, bowiem podjęcie pracy umożliwiłoby jego realizację. Co więcej, to oskarżony zaniechał nawet stawiennictwa w urzędzie pracy, co skutkowało utratą statusu osoby bezrobotnej z dniem 23 kwietnia 2019 r. Zdaniem sądu wbrew twierdzeniom oskarżonego podjęcia stałej pracy nie uniemożliwiała mu sytuacja rodzinna. Jak bowiem już wskazywano w trakcie oceny wyjaśnień oskarżonego, z materiału dowodowego bynajmniej nie wynikało, iż w tym okresie systematycznie opiekował się członkami swojej rodziny. W konsekwencji sąd doszedł do wniosku, iż oskarżony świadomie uchylał się od obowiązku alimentacyjnego mając możliwość jego realizacji, czego najdobitniejszym wyrazem była rezygnacja z oferty pracy przedstawionej mu w bardzo krótkim czasie po opuszczeniu aresztu śledczego.

Sąd zmodyfikował opis czynu przypisanego oskarżonemu w stosunku do zarzutu, w szczególności poprzez określenie jego czasu na okres do 7 stycznia 2020 r., bowiem w dniu 8 stycznia 2020 r. oskarżony został zatrzymany, wobec czego oczywiste było, iż po tej dacie pozbawiony był możliwości realizacji obowiązku alimentacyjnego.

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

K. K. (1)

1

1

Przestępstwo z art. 209 § 1 kk zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Sąd w przypadku K. K. (1) uwzględnił jako okoliczność obciążającą uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego. Oskarżony odbywał już kary pozbawienia wolności, a pomimo tego dopuścił się kolejnego czynu zabronionego, niedługo po opuszczenia aresztu śledczego w związku z uchyleniem tymczasowego aresztowania. Świadczy to niewątpliwie o niepoprawności oskarżonego i negatywnej prognozie kryminologicznej sprzeciwiającej się wymierzeniu kary o charakterze wolnościowym.

Z kolei jako okoliczność łagodzącą sąd potraktował stosunkowo niedługi okres niealimentacji, przy czym należało mieć na względzie, iż data końcowa czynu nie wynikała z podjęcia przez oskarżonego działań zmierzających do łożenia na rzecz syna, a z faktu jego osadzenia w zakładzie karnym.

W ocenie sądu przyznanie się do winy oskarżonego nie mogło zostać potraktowane jako okoliczność łagodząca, bowiem miało charakter wyłącznie formalny, zaś w istocie w swych wyjaśnieniach oskarżony przeczył sprawstwu. Jednakże łagodząco na wymiar kary wpływał wyrażony przez oskarżonego żal i deklaracja woli podjęcia pracy po opuszczeniu zakładu karnego oraz spłaty zaległości alimentacyjnych.

W konsekwencji wobec wagi okoliczności obciążających, jak również mając na uwadze stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, sąd doszedł do wniosku iż w przypadku oskarżonego prymat należało przyznać funkcji represyjnej kary i za adekwatną uznał karę 3 miesięcy pozbawienia wolności. Zdaniem sądu kara w takim wymiarze ma również szansę uświadomić oskarżonemu naganność zachowania polegającego na uchylaniu się od podjęcia pracy zarobkowej i celowym unikaniu realizacji obowiązku alimentacyjnego.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

(...) B. - (...) K. K. (1) (...) B. F. (...) S.. (...) I. N. (...)

W toku postępowania żadna ze stron nie wnioskowała również o przeprowadzenie dowodu z opinii sądowo - psychiatrycznej.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu sąd orzekł na podstawie §17 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 3 w zw. z § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. 2019 r., poz. 68), gdyż nie zostały one opłacone w żadnej części. Na kwotę 768 zł składa się 180 zł za postępowanie przygotowawcze, 420 zł za pierwszy termin rozpraw, po 84 zł za kolejne terminy rozpraw.

3

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie czwartym sentencji wyroku na podstawie art. 624 § 1 kpk, zwalniając oskarżonego od obowiązku ich uiszczenia z uwagi na aktualną sytuacje majątkową – oskarżony jest osadzony w zakładzie karnym do dnia , a zatem sąd doszedł do wniosku, iż aktualnie nie ma możliwości ich pokrycia

Podpis