Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Mogilnie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca Sędzia Karolina Pawlik

Protokolant Paulina Małecka

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2021 roku w M.

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko pozwanej M. L.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo.

Zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1.817,00 złotych (tysiąc osiemset siedemnaście złotych zero groszy) z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 935/20

UZASADNIENIE

Powódka A. K. wniosła pozew przeciwko M. L. o zapłatę kwoty 10.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że 30 czerwca 2020 roku przekazała pozwanej i jej mężowi kwotę 5.000,00 zł tytułem zadatku na poczet kupna lokalu mieszkalnego zapisanego w księdze wieczystej (...). Powódka wskazała, że lokal pozwanej obciążony był hipoteką, w związku z czym zapłata miała być dokonana przez powódkę na dwa konta- jedno, na którym widniał pozostał do spłaty kredyt hipoteczny i drugie, gdzie miała zostać przelana nadwyżka. Powódka wskazała, że pozwana nie zgodziła się na taki sposób zapłaty i nalegała, by zapłata nastąpiła na jedno konto, przed podpisaniem umowy u notariusza. Na powyższy sposób zapłaty powódka nie wyraziła zgody. W ocenie powódki z uwagi na stanowisko pozwanej odnośnie sposobu zapłaty notariusz odmówił sporządzenia aktu notarialnego, uznając propozycję pozwanej za niezgodną z obowiązującymi przepisami. Zdaniem powódki umowa kupna- sprzedaży nie została zawarta z uwagi na niedopuszczalne warunki przedstawione przez pozwaną. Powódka w związku z tym domaga się od pozwanej zwrotu zadatku w podwójnej wysokości, jednakże pozwana odmówiła zapłaty.

Pozwana M. L. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów postępowania. Pozwana potwierdziła fakt zawarcia 30 czerwca 2020 roku umowy z powódką i jej mężem, wysokość wpłaconego zadatku oraz to, że przedmiotowy lokal jest obciążony hipoteką. Pozwana wskazała, że spłata kredytu hipotecznego jest przez nią realizowana bezpośrednio z jej jedynego rachunku bankowego. Pozwana podkreśliła, że powódka została przez nią poinformowana, że nieruchomość jest obciążona hipotecznie i że z uzyskanej ceny spłaci w całości kredyt hipoteczny. Pozwana wskazała, że została po tygodniu powiadomiona przez męża powódki, że rezygnują z zakupu mieszkania, podczas spotkania pozwana zamierzała zwrócić powódce uiszczony zadatek w wysokości 5.000 zł, jednakże powódka odmówiła pokwitowania odbioru powyższej kwoty i nie chciała zwrócić egzemplarza umowy z 30 czerwca 2020 roku. Pozwana w związku z tym wezwała powódkę do przystąpienia do umowy przyrzeczonej, jednakże ostatecznie powódka nie stawiła się na umówiony termin u notariusza, tj. w dniu 2 września 2020 roku. Zdaniem pozwanej do zawarcia umowy przyrzeczonej nie doszło z winy powódki, co sprawiło, że pozwana stosownie do treści art. 394 § 1 kc zatrzymała otrzymany zadatek.

W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił, że:

Powódka A. K. i jej mąż M. K. 30 czerwca 2020 roku zawarli z pozwaną M. L. umowę przedwstępną, na podstawie której pozwana zobowiązała się sprzedać powódce i jej mężowi lokal mieszkalny nr (...) w M. przy ul. (...). Strony ustaliły w umowie cenę lokalu na 175.000 zł oraz to, że zostanie ona zapłacona przelewem po zawarciu umowy przyrzeczonej u notariusza. W poczet zakupu lokalu powódka uiściła pozwanej zadatek w kwocie 5.000,00 zł.

W dziale IV księgi wieczystej prowadzonej dla lokalu opisanego powyżej wpisana jest hipoteka umowna zwykła i hipoteka umowna kaucyjna na rzecz banku (...) SA Oddział w M., w związku z kredytem, jaki wcześniej pozwana zaciągnęła na zakup tego lokalu. Pozwana dokonuje spłat kredytu hipotecznego z rachunku bankowego prowadzonego przez (...) SA Oddział w M., w ramach zlecenia stałego utworzonego przez bank.

Strony ustaliły, że umowa przyrzeczona zostanie zawarta 2 września 2020 roku w Kancelarii Notarialnej Notariusz A. D. w M..

Dowód: umowa z 30.06.2020r. k. 6;

wydruk z księgi wieczystej k. 13-16;

zeznania świadka M. K.;

przesłuchanie stron postępowania.

Pozwana zaproponowała powódce, by zapłata ceny za lokal nastąpiła na powyższy rachunek bankowy, z którego następnie zostałaby dokonana całkowita spłata kredytu hipotecznego. Pozwana oświadczyła powódce, że nie posiada żadnego innego rachunku bankowego a powyższy rachunek bankowy jest zarówno rachunkiem do spłaty kredytu jak i rachunkiem oszczędnościowym.

Powódka nie wyraziła zgody na zapłatę reszty ceny zakupu na powyższy rachunek bankowy i domagała się, by spłata nastąpiła na dwa rachunki bankowe- jeden, na którym figuruje zadłużenie z tytułu kredytu hipotecznego oraz drugi rachunek, na który zostałaby przelana pozostałość ceny po spłacie zadłużenia kredytowego. Pozwana oświadczyła powódce, że taki sposób zapłaty nie jest możliwy, gdyż posiada tylko jeden rachunek bankowy, na którym widnieje zadłużenie kredytowe i z którego spłacane są raty i że jest to zarazem rachunek oszczędnościowy.

Dowód: wydruk z księgi wieczystej k. 13-16;

zeznania świadków: M. K., notariusz A. D.;

przesłuchanie stron postępowania.

Powódka nie wyraziła zgody na sposób zapłaty zaproponowany przez pozwaną i wraz z mężem powiadomili pozwaną, że rezygnują z zakupu mieszkania. Podczas spotkania powódki i jej męża z pozwaną i jej mężem w spornym lokalu powódka odmówiła przyjęcia zwrotu zadatku, odmówiła zwrotu umowy przedwstępnej i jednocześnie oświadczyła pozwanej, że zmieniła zdanie i nadal jest zainteresowana kupnem lokalu oraz zapłatą na dwa konta bankowe.

Pozwana kolejny raz oświadczyła powódce, że posiada wyłącznie jeden rachunek bankowy.

Dowód: zaświadczenie (...) SA Oddział w M. k. 45-46;

zeznania świadków: M. K., J. L.;

przesłuchanie stron postępowania.

W konsekwencji powyższego, w związku ze stanowiskiem powódki pozwana wezwała powódkę do przystąpienia do notarialnej umowy kupna- sprzedaży lokalu, jednakże bezskutecznie. Powódka i jej mąż nie stawili się 2 września 2020 roku w kancelarii notarialnej w celu zawarcia umowy przyrzeczonej. Pozwana stawiła się.

W piśmie z 15 września 2020 roku powódka złożyła pozwanej oświadczenie, że odstępuje od umowy zawartej 30 czerwca 2020 roku i jednocześnie wezwała pozwaną do zwrotu zadatku w podwójnej wysokości, tj. kwoty 10.000 zł, jednakże pozwana odmówiła zapłaty.

Dowód: korespondencja między stronami k. 7-10, 17, 22-26, 34-37;

pisma powódki z 15.09.2020r. k. 11-12;

protokół notariusza k. 27-28;

zeznania notariusz A. D., świadka M. S.;

przesłuchanie stron postępowania.

Sąd zważył, że:

Stan faktyczny został ustalony na podstawie wymienionych dokumentów, zeznań świadków i przesłuchania stron postępowania. Zdaniem Sądu świadkowie i strony w kluczowych kwestiach zeznawali wiarygodnie, brak jest podstaw do podważania wiarygodności tych zeznań. Sąd wskazuje, że różnice w treści zeznań wynikają wyłącznie z odmiennej oceny prawnej zdarzeń, do jakich doszło między stronami.

Sąd wskazuje, że w sprawie bezsporny jest fakt zawarcia przez strony umowy przedwstępnej kupna- sprzedaży lokalu mieszkalnego, ustalona cena i wysokość zadatku wpłaconego przez powódkę a także ustalony termin zawarcia umowy przyrzeczonej. Istota sporu sprowadza się do ustalenia, która ze stron ponosi odpowiedzialność za to, że do zawarcia umowy przyrzeczonej nie doszło.

Analiza materiału dowodowego doprowadziła Sąd do uznania, że odpowiedzialność za to, że do zawarcia umowy przyrzeczonej nie doszło ponosi powódka.

W pierwszej kolejności Sąd wskazuje, że w sprawie zostało wykazane, że pozwana od samego początku informowała powódkę o tym, że zapłata reszty ceny za lokal ma nastąpić na jej jedyne konto bankowe, które służy zarazem do obsługi (spłaty) kredytu hipotecznego, jak również jest jej rachunkiem oszczędnościowym. Powódka z kolei domagała się, by spłata nastąpiła na dwa konta. W ocenie powódki pozwana winna posiadać dwa rachunki bankowe- jeden do spłaty kredytu, drugi oszczędnościowy. Powódka wydaje się nie rozumieć, że obsługa spłaty kredytu hipotecznego pozwanej ma miejsce tylko i wyłącznie z jej jedynego rachunku bankowego, prowadzonego przez (...) SA O/ M..

Sądowi wiadomo z urzędu- z innych spraw prowadzonych z udziałem powyższego banku, że posiadacze kredytów hipotecznych w (...) SA, którzy jednocześnie są posiadaczami rachunków oszczędnościowo- rozliczeniowych w tym banku, mają jeden rachunek, z którego obsługiwana jest spłata kredytu i na który gromadzone są wpływy oraz dokonywane wypłaty. Tak miało miejsce w sytuacji pozwanej. Tak również wynika z przedłożonego przez nią zaświadczenia banku.

Pozwana mogłaby mieć dwa konta bankowe, gdyby istotnie posiadała rachunek oszczędnościowy w jednym banku a kredyt hipoteczny w zupełnie innym banku, jednakże taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodziła.

Wątpliwości budzi także postawa powódki i jej męża, którzy krótko po zawarciu umowy przedwstępnej, znając stanowisko pozwanej co do sposobu zapłaty ceny, powiadomili pozwaną, że jednak rezygnują z zakupu lokalu. Okoliczność tę w swoich zeznaniach przyznał przede wszystkim mąż powódki. Pozwana, co również świadek przyznał, była wówczas skłonna zwrócić otrzymany zadatek, domagała się jedynie zwrotu umowy przedwstępnej. Podczas spotkania stron i ich mężów w spornym lokalu pozwana dysponowała gotówką i próbowała przekazać ją powódce i jej mężowi. Powódka wówczas- dalej znając niezmienne stanowisko pozwanej co do sposobu zapłaty- zdanie zmieniła i oświadczyła, że jednak nie rezygnuje z zakupu i chce przystąpić do umowy przyrzeczonej. Powódka co najmniej w tym momencie winna mieć świadomość tego, że zapłata reszty ceny za lokal będzie miała nastąpić na jedyne konto bankowe pozwanej prowadzone przez (...) SA O/M..

Powódka w tej sytuacji nie może przerzucać na pozwaną ciężaru odpowiedzialności za niedojście do skutku umowy przyrzeczonej, gdyż stanowisko pozwanej w przedmiocie sposobu zapłaty było niezmienne od samego początku.

Podkreślenia wymaga również fakt, że to powódka dokonała wyboru notariusza i ustaliła termin zawarcia umowy przyrzeczonej. Poza sporem jest to, że pozwana 2 września 2020 roku stawiła się na umówiony termin w kancelarii notarialnej. Nie stawiła się z kolei powódka i jej mąż. Sąd wskazuje, że nie zostało w sprawie udowodnione twierdzenie powódki zawarte w pozwie, jakoby notariusz odmówił sporządzenia aktu notarialnego, uznając stanowisko pozwanej co do sposobu zapłaty za niezgodne z obowiązującymi przepisami. Bez wątpienia zaproponowany przez pozwaną sposób zapłaty jest dopuszczalny, co więcej, często praktykowany.

Zdaniem Sądu pozwana w świetle treści art. 394 § 1 kc ma podstawy do tego, by zatrzymać otrzymany zadatek, natomiast powódka nie ma żadnych podstaw do tego, by domagać się jego zwrotu w podwójnej wysokości.

Sąd wskazuje, że w toku procesu pozwana- z uwagi na zdaje się już olbrzymi konflikt między stronami- była skłonna zawrzeć ugodę i mimo wszystko zwrócić pozwanej uiszczony zadatek 5.000 zł, jednakże powódka nie zgodziła się na ugodę i domagała się zwrotu zadatku w podwójnej wysokości.

W świetle powyższych okoliczności Sąd uznał żądanie pozwu za pozbawione podstaw i w oparciu o art. 394 § 1 kc a contrario powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sad orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc. Na kwotę kosztów 1.817 zł składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej ustalone na podstawie § 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

SSR Karolina Pawlik

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem i pouczeniem o apelacji doręczyć:

- powódce.

2.  Z apelacją lub za 14 dni.

M., 26.05.2021r.

SSR K. P.