Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1625/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 kwietnia 2021r.

Sąd Okręgowy w Toruniu, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Andrzej Westphal

po rozpoznaniu w dniu: 7 kwietnia 2021r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko: J. A. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. A. (1) na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 111.027,44 zł ( sto jedenaście tysięcy dwadzieścia siedem 44/100 ) ,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.969,00 zł ( dziesięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt dziewięć ) z tytułu zwrotu kosztów procesu .

Sygn. akt I C 1625/20

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. wniósł do Sądu Okręgowego w Toruniu pozew przeciwko pozwanemu J. A. (1), w którym domagał się zasądzenia kwoty 111 027,44 zł oraz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że pozwany zawarł umowę kredytu gotówkowego. Wobec niewywiązywania się pozwanego z warunków umowy, powód wezwał do zapłaty długu w trybie art. 75c Prawa bankowego i wypowiedział umowę kredytu. Wraz z wypowiedzeniem umowy wymagalne stały się kwoty: 84 477,20 zł niespłaconego kapitału oraz 26 550,24 zł odsetek karnych. Strony podjęły bezskuteczną próbę polubownego rozwiązania sporu.

Sąd w dniu 09.07.2020 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zwolnienie od kosztów sądowych. Pozwany podniósł zarzuty: nieprawidłowego wypowiedzenia umowy kredytu niezgodnie z art. 75c Prawa bankowego, braku odpowiedzi na wniosek pozwanego o restrukturyzację zadłużenia, niechęci powoda do polskich rolników i braku zgody na spłatę zadłużenia poprzez podział nieruchomości.

Powód w piśmie z 22.09.2020 r. podtrzymał żądania pozwu w całości. W kwestii udowodnienia roszczenia wskazał, że wyciąg z ksiąg bankowych, mimo że utracił walor dokumentu urzędowego, nadal jako dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy. Odnośnie nieskuteczności wypowiedzenia umowy kredytu powód wskazał, że nieskuteczne było wypowiedzenie umowy z 2016 r., które podlegało ocenie w sprawie I C (...). Natomiast w 2019 r. powód wypowiedział umowę kredytu, czyniąc zadość wymogom art. 75c Prawa bankowego. Odnośnie braku restrukturyzacji zadłużenia pozwanego wskazał, że nie istnieje norma prawna nakładająca na banki obowiązek dokonywania restrukturyzacji zadłużenia na każdy wniosek dłużnika. Wskazał przy tym, że pozwany nie złożył żadnej propozycji restrukturyzacji, która satysfakcjonowałaby powoda. Zdaniem powoda pozwany uznał dług, przyznając, że wnosił do powoda o restrukturyzację zadłużenia.

Pismem z 20.11.2020 r. zgłosił swój udział w sprawie po stronie powodowej (...) w W., wskazując, że umową przelewu wierzytelności z 15.09.2020 r. nabył od powoda przedmiotową wierzytelność przysługującą wobec pozwanego. Wniósł o dopuszczenie do udziału w charakterze powoda za zgodą pozwanego, ewentualnie o dopuszczenie do udziału w charakterze interwenienta ubocznego po stronie powodowej.

(umowa przelewu z 15.09.2020 r. – k. 93-104)

Pozwany nie wyraził zgody na wstąpienie (...) 1 (...) do sprawy w charakterze powoda. Zarządzeniem z 19.02.2021 r. Przewodniczący zwrócił nieopłacone pismo zawierające interwencję uboczną (...) 1.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód zawarł z Bankiem (...) S.A. w dniu 10.07.2014 r. umowę kredytu gotówkowego na cel konsumpcyjny nr (...). Na podstawie tej umowy powód udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 100 000 zł. Kredyt oprocentowany był stałą roczną stopą oprocentowania w wysokości 15%, nie więcej niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę (kapitał + koszty kredytu) wynosiła 174 .305,60 zł. Kredyt udzielony został na okres do dnia 11.07.2022 r. i miał być spłacany w równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych w terminie do 10-go dnia każdego miesiąca.

Na zawarcie umowy kredytu zgodę wyraziła małżonka pozwanego J. A. (2).

Pozwany złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez powoda.

Pismem z 21.05.2019 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zaległych rat w kwocie 59. 470,08 zł pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytu oraz pouczył pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wezwanie doręczono pozwanemu 27.05.2019 r.

Pismem z 17.06.2019 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy doręczono pozwanemu 24.06.2019 r.

( dowody: umowa kredytu – k. 23-27; oświadczenie J. A. – k. 28; oświadczenie - k. 29; harmonogram spłaty – k. 82-83; wezwanie z pouczeniem – k. 44, 46; oświadczenie o wypowiedzeniu – k. 47-49;

Powód (...) Bank (...) S.A. w piśmie z 15.10.2019 r. do Komornika Sądowego przy SR w Grudziądzu T. S. (1) (sygn. (...)) jako wierzyciel pozwanego nie wyraził zgody na podział nieruchomości, dla której prowadzona jest KW (...).

( dowód: pismo powoda - k. 61)

Powodowy Bank sporządził 24.04.2020 r. wyciąg z ksiąg bankowych nr (...)- (...)- (...), z którego wynika, że pozwany J. A. (1) na dzień 20.04.2020 r. zobowiązany był zapłacić na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. kwotę 111. 027,44 zł z tytułu ww. umowy kredytu, w tym 84 .477,20 zł tytułem niespłaconego kapitału kredytu oraz 26. 550,24 zł tytułem odsetek karnych. Wyciąg z ksiąg wystawiła M. M. (1) upoważniona przez dwóch prokurentów Banku (I. G., M. M.) do podpisywania wystawionych przez Bank wyciągów z ksiąg bankowych.

Bank (...) z dniem 30.04.2015 r. zmienił firmę na: Bank (...) S.A., a następnie z dniem 01.04.2019 r. zmienił firmę na: (...) Bank (...) S.A.

( dowody: wyciąg z ksiąg bankowych – k. 22; pełnomocnictwo – 23; historie rachunku – k. 30-43; odpis pełny KRS (...) – k. 9-21)

Pismem z 20.05.2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 111 027,44 zł.

( dowód: wezwanie z 20.05.2020 r. – k. 50)

Sąd zważył, co następuje:

Wyrok wydano na posiedzeniu niejawnym w oparciu o art. 15zzs 2 ustawy z 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2020.1842 t.j.), gdyż postępowanie dowodowe, ograniczające się de facto do dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, zostało przeprowadzone w całości, co umożliwiło zamknięcie rozprawy i wydanie orzeczenia na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron stanowisk na piśmie.

Wobec skutecznego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty utracił on moc w całości zgodnie z art. 505 § 2 zd. pierwsze k.p.c.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z ww. dokumentów, które uznane zostały za wiarygodne, obiektywne i nie budziły wątpliwości Sądu. Treść tych dokumentów jest zdaniem sądu jasna i nie nasuwała wątpliwości interpretacyjnych. Sąd uznał ten materiał za wiarygodny. Za wiarygodne Sąd uznał zarówno wszystkie dokumenty urzędowe jak i prywatne, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 k.p.c., a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również domniemanie zgodności z prawdą (art. 244 k.p.c.) nie zostały skutecznie podważone.

Pozwany starał się umniejszyć rolę dokumentów przedłożonych przez powoda w postaci wyciągów z ksiąg bankowych czy historii rachunków bankowych. Należy mieć jednak na względzie, że co do zasady dokumenty prywatne korzystają z domniemania autentyczności. Domniemania te mogą oczywiście zostać obalone zgodnie z art. 253 k.p.c. W niniejszej sprawie powód nie podjął jednak żadnych działań, ani inicjatywy dowodowej w tym kierunku. Dla obalenia domniemania autentyczności dokumentu nie jest wystarczające samo proste zaprzeczenie strony przeciwnej. Z dokumentem prywatnym nie łączy się wprawdzie domniemanie zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego, jednak każdorazowo ocena dokumentu prywatnego jako dowodu przebiega na zasadach określonych w art. 233 k.p.c. (zob. Wyrok SA w Szczecinie z 28.07.2016 r., I ACa 321/16, LEX nr 2300260)

Powód mimo zgłoszenia twierdzeń przeciwko tym dokumentom nie podołał ciężarowi dowodu w tym zakresie i nie wykazał, że treść tych dokumentów – w szczególności wyciągu z ksiąg rachunkowych banku – nie odpowiadają prawdzie. Wobec powyższego Sąd uznał za prawdziwe wynikające z tych dokumentów okoliczności faktyczne, w szczególności co do wysokości zobowiązania pozwanego wobec (...) Bank (...) S.A.

W niniejszej sprawie strony zawarły w formie pisemnej umowę kredytu, w której wskazały wysokość zobowiązania, sposób spłaty zobowiązania oraz szczegółowo określiły prawa i obowiązki stron umowy. Powód domagał się od pozwanego zapłaty zaległego zobowiązania wynikającego z ww. umowy kredytu. Pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy kredytowej. Aktualna wysokość zobowiązania pozwanego uwzględnia uiszczone przez niego należności i została ustalona w oparciu o wyciąg z dokumentów księgowych powodowego banku.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 w zw. z art. 78 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku prawo bankowe [Dz.U.2019.2357 t.j.] przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Powód dokumentami prywatnymi wykazał istnienie i wysokość zobowiązania pozwanego. Z załączonej do pozwu umowy kredytu wynika, że strony zawarły umowę kredytu w wysokości 100. 000 zł. Natomiast z wyciągu z ksiąg bankowych i historii rachunku kredytowego wynika, że na dzień 24.04.2020 r. pozwany zobowiązany był do zapłaty na rzecz powoda łącznej kwoty 111 027,44 zł w związku z zawartą, nierealizowaną i ostatecznie wypowiedzianą umową kredytu.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty kwestionował skuteczność wypowiedzenia umowy. Zdaniem pozwanego umowa kredytu została wypowiedziana nieprawidłowo w 2016 roku, o czym przesądził tutejszy Sąd wyrokiem z 06.11.2017 r. w sprawie I C (...). W tym zakresie rację ma pozwany, że wypowiedzenie przedmiotowej umowy kredytu pismem z 11.04.2016 r. było bezskuteczne z uwagi na uchybienia przepisom art. 75c Prawa bankowego. Dlatego też powództwo pomiędzy tymi samymi stronami w sprawie I C (...) zostało oddalone.

Pozwany zdaje się pomijać jednak fakt, że powodowy Bank pismem z 21.05.2019 r. prawidłowo wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia kredytowego oraz pouczył go o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, a następnie pismem z 17.06.2019 r. złożył pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu. (dokumenty na k. 44-49 akt). Tym samym powód uczynił zadość wymogom przewidzianym w przywołanym wyżej przepisie Prawa bankowego i skutecznie wypowiedział umowę kredytu.

Fakt uprzedniego przesądzenia o bezskuteczności wypowiedzenia umowy z kwietnia 2016 r. nie uniemożliwiał powodowi ponownego prawidłowego wypowiedzenia tej umowy. Również uprzednie oddalenie powództwa nie zamyka powodowi drogi do wytoczenia powództwa o zapłatę z tytułu tej samej umowy kredytowej po ponownym, prawidłowym wypowiedzeniu tej umowy. Zgodnie bowiem z art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Należy wskazać, że powaga rzeczy osądzonej wymaga łącznego zaistnienia: tożsamości stron występujących w postępowaniu zakończonym wyrokiem i w kolejnym postępowaniu sądowym oraz tożsamości podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Podstawą faktyczną rozstrzygnięcia są właśnie okoliczności faktyczne, z których wynika (bądź nie wynika) zobowiązanie pozwanego - m.in. prawidłowe wypowiedzenie umowy. Wyrok wydany w sprawie I C 109/17 wydany został co do odmiennej podstawy faktycznej (nieskuteczne wypowiedzenie umowy z kwietnia 2016 r.). Natomiast w niniejszej sprawie rozpatrzone zostały już inne, nowe okoliczności faktyczne (ponowne, prawidłowe wypowiedzenie umowy kredytu), przez co art. 366 k.p.c. w zw. a art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. nie stał na przeszkodzie wydaniu niniejszego wyroku.

Pozwany zarzucał również, że powód nie umożliwił mu restrukturyzacji zadłużenia, pozostawiając jego wniosek bez odpowiedzi. W sprawie umożliwienia powodowi restrukturyzacji zadłużenia miał występować na piśmie również poseł Z. S.. Sąd miał na uwadze, że powód zobowiązany do przedłożenia pism z wnioskami o restrukturyzację zadłużenia – nie wypełnił tego zobowiązania (art. 248 k.p.c.). Należy mieć jednak na uwadze, że treść tych dokumentów pozostawała irrelewantna dla rozstrzygnięcia sprawy. Przepis art. 75c Prawa bankowego nie nakłada bowiem na bank bezwzględnego obowiązku restrukturyzacji zadłużenia, o czym przekonuje ustęp 3 tego artykułu, który uprawnia bank do uprzedniego dokonania oceny sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. (zob. Wyrok SN z 27.11.2019 r., II CSK 723/18, LEX nr 2763432)

Wobec powyższego fakty, które pozwany starał się wykazać ww. dokumentami nie mogły wpływać na istnienie jego zobowiązania. Jedynym obligatoryjnym warunkiem procedury z art. 75c Prawa bankowego jest prawidłowe wezwanie i pouczenie o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację. Dla skuteczności wypowiedzenia nie jest natomiast konieczne rozpoznanie tego wniosku w określony sposób, w szczególności bank nie ma obowiązku umożliwić restrukturyzacji zadłużenia na każdy wniosek kredytobiorcy.

Pozwany zarzucał również, że powód pismem z 15.10.2019 r. kierowanym do Komornika Sądowego przy SR w Grudziądzu T. S. w sprawie (...) nie wyraził zgody na podział nieruchomości, czym uniemożliwił spłatę wszystkich zobowiązań kredytowych pozwanego. Odnośnie tego pisma wskazać należy, że zostało złożone w toku egzekucji na podstawie tytułu wydane w sprawie gospodarczej (rep. „GKm”). Pozwany nie wyjaśnił, jakiego zadłużenia dotyczyła ta egzekucja i jaki miała związek z zadłużeniem kredytowym będącym przedmiotem niniejszego sporu. Pozwany nie udowodnił tym samym, że brak zgody wynikający ze złożonego pisma miał wpływ na możliwość zaspokojenia roszczeń pozwanego przed wszczęciem niniejszej sprawy.

Nie jest więc zasadne stanowisko pozwanego ,że powód „Nie wykazał roszczenia co do zasady , wysokości jaki i wymagalności” ( pismo pozwanego z dnia 3 marca 2021r. - k. 136 ) . Dodać należy, że pozwany w żaden sposób nie zareagował na przedłożone przez powoda szczegółowe zestawienie dotyczące zobowiązania kredytowego pozwanego („Historia rachunku” k. 30 - 43 ) . Potwierdził więc w ten sposób prawdziwość i prawidłowość zawartych tam danych . Wniosek taki znajduje podstawę prawną w art. 230 k.p.c. Zgodnie z tym, przepisem: „Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach , sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane”. Oznacza to więc, że powód wykazał wysokość zadłużenia pozwanego. Gdyby coś się nie zgadzało w dokumentach przedłożonych przez powoda , to pozwany przedstawiłby w tym procesie własne wyliczenia lub wskazał , gdzie tkwi błąd. Nic takiego się na stało . Stosownie do art. 6 k.c. , to pozwanego obciążał obowiązek wykazania tych okoliczności . Przepis ten stanowi , że „Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne” . Nie jest więc wystarczająca sama negacja, lecz należy przedstawić dowody.

Twierdzenia zawarte w piśmie pozwanego z dnia 3 marca 2021r. są więc gołosłowne, nie poparte żadnymi dowodami.

Do niniejszej sprawy zgłosił się i wniósł o dopuszczenie do udziału w charakterze powoda (...) w W.. Powód w piśmie z 24.12.2020 r. nie wyraził zgody na wstąpienie ww. Funduszu do sprawy. Fundusz na wypadek braku zgody pozwanego zgłosił również udział w charakterze interwenienta ubocznego po stronie powodowej. Pismo zawierające interwencję uboczną zostało jednak zwrócone zarządzeniem Przewodniczącego z 19.02.2021 r. jako nieopłacone. Dlatego też sprawa aż do wydania wyroku toczyła się z udziałem (...) Bank (...) S.A. w W. (powód) i J. A. (1) (pozwany).

Mając wszystko powyższe na uwadze Sąd zgodnie z powołanymi wyżej przepisami orzekł jak w sentencji orzeczenia w całości zgodnie z żądaniem powoda i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 111 027,44 zł.

O kosztach procesu Sąd orzekł po myśli art. 98 § 1 k.p.c. Pozwany jako strona przegrywająca proces winien zwrócić powodowi koszty procesu w wysokości 10 .969 zł, na które składają się: 5. 552 zł opłaty od pozwu, 5. 400 zł kosztów zastępstwa procesowego (zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia MS z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - Dz.U.2015.1800 w zw. z art. 99 k.p.c.) oraz 17 zł zwrot wydatku jednego pełnomocnika w postaci opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa.