Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 774/19

PR Ds (...).2019

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2021r.

Sąd Rejonowy w Świnoujściu II Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Kamilla Gajewska

Protokolant: Dorota Bocian

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Świnoujściu – B. R.

po rozpoznaniu w dniach: 25 lutego 2020r. i 14 czerwca 2021r.

sprawy E. J. ,

s. J. i J. z d. N.,

ur. (...) w Ś.,

oskarżonego o to, że:

I.  w dniu 6 czerwca 2011 roku w Ś., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu uzyskania pożyczki bankowej, przedłożył w (...) Banku SA w celu uzyskania pożyczki zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...) poświadczające nieprawdę co do faktu zatrudnienia, gdyż w rzeczywistości
nie był pracownikiem w tej firmie, w wyniku czego zawarł z wymienionym bankiem umowę pożyczki gotówkowej nr (...) w wysokości 25.000 złotych,

tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k.

II.  w dniu 9 czerwca 2011 roku w Ś., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu uzyskania kredytu bankowego, przedłożył w (...) Bank Spółka Akcyjna w celu uzyskania pożyczki zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...) poświadczające nieprawdę co do faktu zatrudnienia,
gdyż w rzeczywistości nie był pracownikiem w tej firmie, w wyniku czego zawarł
z wymienionym bankiem umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego
nr (...) w wysokości 34.851,30 złotych,

tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k.

orzeka

biorąc za podstawie przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 23.06.2020r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.

I.  oskarżonego E. J. uznaje za winnego dokonania zarzucanych mu czynów w pkt. I i II, tj. występków z art. 297 § 1 k.k. i za te czyny,
przy przyjęciu, że stanowią one ciąg przestępstw z art. 91 § 1 k.k., na podstawie
art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 37a k.k., wymierza mu karę 5 (pięciu) miesięcy ograniczenia wolności,

II.  na podstawie art. 34 § 1a pkt 1 k.k. oraz art. 35 § 1 k.k. nakłada na oskarżonego obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze
po 30 (trzydzieści) godzin w stosunku miesięcznym przez okres trwania kary ograniczenia wolności,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. B.
w Ś. kwotę 988,99 zł (w tym 23% podatku VAT) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu karnym,

IV.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, którymi obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 774/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

E. J.

- w dniu 6 czerwca 2011 roku w Ś., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu uzyskania pożyczki bankowej, przedłożył w (...) Banku SA w celu uzyskania pożyczki zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...) poświadczające nieprawdę co do faktu zatrudnienia, gdyż w rzeczywistości nie był pracownikiem w tej firmie w wyniku czego zawarł z wymienionym bankiem umowę pożyczki gotówkowej nr (...) w wysokości 25.000 złotych,

tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k.

- w dniu 9 czerwca 2011 roku w Ś., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą w celu uzyskania kredytu bankowego, przedłożył w (...) Bank Spółka Akcyjna w celu uzyskania pożyczki zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...) poświadczające nieprawdę co do faktu zatrudnienia, gdyż w rzeczywistości nie był pracownikiem w tej firmie w wyniku czego zawarł z wymienionym Bankiem umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) w wysokości 34.851,30 złotych,

tj. o czyn określony w art. 297 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony E. J. jest mieszkańcem Ś.. W 2011 roku jego znajoma Z. P. zwróciła się do niego o pomoc w związku z problemami finansowymi i poprosiła go, by się dla niej pożyczkę w banku. 6 czerwca 2011 roku oskarżony udał się z Z. P. do oddziału banku (...) SA (obecnie (...) A. (...)) w Ś. i zawarł umowę pożyczki nr (...) na kwotę 25 tysięcy złotych, do dyspozycji otrzymując kwotę 20 tysięcy złotych. Przy zawarciu umowy E. J. przedłożył zaświadczenie o zarobkach, z którego treści wynikało, że pracuje on w restauracji (...) prowadzonej przez J. N., choć w rzeczywistości nie był wówczas jej pracownikiem i nigdy tam nie pracował. 9 czerwca 2011 oskarżony zawarł kolejną umowę, tym razem z bankiem (...) Spółka Akcyjna oddział w Ś.. Przedmiotem umowy był kredyt konsumpcyjny gotówkowy nr (...) w wysokości 34851,30 złotych, przy czym do dyspozycji oskarżonego przekazano kwotę 30 tysięcy złotych. Przy zawarciu tej umowy oskarżony ponownie przedłożył nieprawdziwe oświadczenie o zarobkach, z którego wynikało, że pracuje w(...) P. Firma Handlowo-Usługowa (...). E. J. przekazał Z. P. pieniądze uzyskane z tytułu zawartych przez niego umów. Oba zobowiązania nie zostały spłacone w umówionym terminie, zaś w dniu 14 października 2013 roku kredyt w G. (...) Banku został spłacony w całości przez byłą żonę E. J., B. J..

Umowa pożyczki gotówkowej

k. 16-23

Wypłata pożyczki gotówkowej

k. 24

Zaświadczenie o zarobkach

k. 24A

Umowa kredytu konsumpcyjnego gotówkowego z potwierdzeniem odbioru

k. 25-31

Dyspozycja uruchomienia kredytu

k. 34

Przelew z rachunku B. J.

k. 43-47

Zeznania B. J.

k. 56, 235

Wyjaśnienia E. J.

k. 63-65

Zeznania J. N.

k. 76-77, 352

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego

k. 80-90

Zeznania K. S.

k. 109-111

Wyjaśnienia Z. P.

k. 129-132

Protokół konfrontacji

Zeznania P. S.

Zeznania Z. P.

k. 134-137

k. 191-192, 262

k. 233-234

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia E. J.

Zeznania Z. P.

Zeznania P. S.

Zeznania B. J.

Zeznania K. S. oraz B. B.

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego

Umowa pożyczki gotówkowej

Wypłata pożyczki gotówkowej

Umowa kredytu konsumpcyjnego gotówkowego z potwierdzeniem odbioru

Dyspozycja uruchomienia kredytu

Oskarżony złożył wyjaśnienia w większości wiarygodne. Są one wiarygodne w tym zakresie, że jego podpis widnieje na zaświadczeniach o zarobkach przedłożonych przy zawieraniu umów, jak również w części dotyczącej tego, iż wziął pieniądze na prośbę Z. P., które to następnie jej przekazał. Jednakże w ocenie Sądu wyjaśnienia E. J., jakoby nie wiedział, że złożył przy zawieraniu umów nieprawdziwe oświadczenia o zarobkach, gdyż nie zwrócił na nie uwagi w pliku dokumentów są niewiarygodne. Oskarżony zdawał sobie sprawę, że jako osoba bezrobotna nie uzyska kredytów na łączną kwotę w wysokości ponad 50 tysięcy złotych, a ponadto sam podpisał sporządzone przez Z. P. oświadczenia o zarobkach, czego wszak on sam, jak już wskazano powyżej, nie kwestionuje.

Zeznania Z. P. w ocenie Sądu należy uznać w części za wiarygodne. Znajdują one bowiem potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym, w szczególności w historii rachunku bankowego P. S., opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego oraz częściowo w wyjaśnieniach E. J.. Zeznania te zdaniem Sądu są natomiast niewiarygodne w części, w której świadek ten twierdzi, że nie prosił oskarżonego o zaciągnięcie zobowiązań i nie gwarantował mu, iż zaciągnięte przez niego zobowiązania będą regularnie spłacane. Należy dać w tym zakresie wiarę wyjaśnieniom oskarżonego.

Depozycje złożone przez tego świadka są w ocenie Sądu wiarygodne, gdyż zgromadzony w sprawie materiał nie daje podstaw ku temu, by je podważać.

Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka z uwagi na ich zgodność z innymi zgromadzonymi w sprawie dowodami, w tym wyjaśnieniami jej męża oraz potwierdzeniem dokonanych przez nią przelewów.

W świetle całokształtu materiału dowodowego oraz dyrektyw z art. 7 k.p.k. nie ma żadnego powodu, by kwestionować wiarygodność zeznań złożonych przez tych świadków.

Opinia ta w ocenie Sądu jest pełna, jasna oraz niesprzeczna, a te cechy by ją dyskwalifikowały.

Dokumenty te zostały sporządzone przez osoby uprawnione i nie ma przesłanek ku temu, by kwestionować ich prawdziwość.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Zeznania J. N.

W ocenie Sądu, zeznania te w większości nie są wiarygodne. Ocena tego dowodu w świetle innych dowodów zgromadzonych w postępowaniu prowadzi Sąd do wniosku, że świadek ten próbuje zwiększyć rzeczywisty stopień winy E. J., umniejszając jednocześnie winę swej siostry Z. P..

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięciaz wyroku

Oskarżony

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I, II

E. J.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Sąd uznał, że oskarżony wypełnił swoimi zachowaniami znamiona czynu zabronionego określonego w art. 297 § 1 k.k. Przepis ten penalizuje zachowania polegające na przedkładaniu dokumentów podrobionych, przerobionych, poświadczających nieprawdę lub nierzetelnych, a także przedkładaniu nierzetelnych pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu w celu uzyskania od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy wymienionych w art. 297 § 1 form wsparcia finansowego, w tym kredytu i pożyczki pieniężnej. Nie ma przy tym znaczenia, czy sprawca jest zarazem podmiotem, który ma uzyskać dla siebie jedną z wymienionych w art. 297 § 1 form wsparcia finansowego, instrument płatniczy lub zamówienie publiczne, czy też podejmuje te działania dla innego podmiotu, o czym świadczy zawarte w tym przepisie sformułowanie „dla siebie lub dla kogo innego”. Linia obrony oskarżonego polegająca na tym, iż uzyskaną z tytułu zawartych umów kwotę przekazał w całości Z. P. i działał za jej namową nie jest zatem trafna, zresztą E. J. zawierał umowy z bankami we własnym imieniu. Dla odpowiedzialności karnej z art. 297 § 1 k.k. nie jest również istotna podnoszona przez E. J. okoliczność, że jego żona spłaciła w całości pożyczkę uzyskaną od G. (...) Bank. Co więcej, nie ma w ogóle znaczenia to, że oskarżony otrzymał pieniądze od banków, gdyż popełnił on przestępstwo już w chwili przedłożenia nieprawdziwego oświadczenia o zarobkach. Przestępstwo określone w art. 297 § 1 k.k. jest bowiem przestępstwem formalnym, co oznacza, że wywołanie skutku, w tym wypadku w postaci uzyskania kredytu oraz pożyczki pieniężnej nie jest konieczne. Z popełnieniem przestępstwa przewidzianego w art. 297 § 1 mamy do czynienia już wówczas, gdy sprawca przedłoży podrobione lub przerobione albo stwierdzające nieprawdę dokumenty albo nierzetelne pisemne oświadczenia, chociażby te przedłożenia nie doprowadziły do uzyskania pieniędzy. Należy również podkreślić, że przedmiotem ochrony tego przepisu nie jest mienie, czyli w realiach niniejszej sprawy pieniądze, które otrzymał oskarżony od banków, lecz prawidłowość obrotu gospodarczego, jak również rzetelność i uczciwość obrotu finansowego. Wobec powyższego, nie ulega wątpliwości, że E. J. swoimi zachowaniami wyczerpał znamiona czynu zabronionego określonego w art. 297 § 1 k.k. i stąd wynika kwalifikacja prawna czynów, których się dopuścił. Jednocześnie Sąd przyjął, iż czyny te stanowią ciąg przestępstw określony w art. 91 § 1 k.k. Sprawca działał bowiem w krótkich odstępach czasu i z wykorzystaniem takiej samej sposobności. W obu przypadkach wykorzystał on nieświadomość banku dotyczącą tego, że przedkładane przez niego oświadczenia o zarobkach nie są prawdziwe.

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

1.6.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

1.7.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej orazzwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

E. J.

I, II

Występek określony w art. 297 § 1 k.k. jest zagrożony karą grzywny albo ograniczenia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 37a k.k. w brzmieniu do dnia 24 czerwca 2020 roku stanowił z kolei, że jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4 k.k. Sąd uwzględnił ten przepis, kierując się dyrektywą wynikającą z art. 4 § 1 k.k., w myśl której jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Rozważając w tych ramach wymiar kary wobec oskarżonej Sąd uwzględnił następujące okoliczności. E. J. był czterokrotnie karany sądownie, co niewątpliwie stanowi okoliczność dla niego niekorzystną. Pracuje on dorywczo, uzyskując z tego tytułu dochody w wysokości od 500 do 1000 złotych miesięcznie. Jest żonaty i ma jedno dorosłe dziecko. Sąd miał również na uwadze okoliczności przemawiające za złagodzeniem wymiaru kary, a mianowicie, że dopuścił się czynów stanowiących przedmiot postępowania na prośbę swej wieloletniej znajomej, Z. P.. Ponadto, działał on w przeświadczeniu, że Z. P. będzie spłacać zobowiązania zaciągnięte na jego nazwisko, gdyż został o tym przez nią upewniony. Na korzyść E. J. działa również fakt spłaty kredytu w G. (...) Banku przez jego żonę. Mając na względzie wszystkie powyżej opisane okoliczności Sąd uznał, że należało wymierzyć oskarżonemu na podstawie art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 37a k.k. i art. 4 § 1 k.k. karę pięciu miesięcy ograniczenia wolności, zaś na podstawie art. 34 § 1a pkt 1 k.k. oraz art. 35 § 1 k.k. nałożyć na niego obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin w stosunku miesięcznym przez okres trwania kary. Wymiar tej kary odpowiada zdaniem Sądu stopniowi społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego, który należy ocenić jako przeciętny. W ocenie Sądu kara co do jej rodzaju i wymiaru nie przekracza stopnia winy oskarżonej, który należy uznać za niezbyt znaczny z uwagi na okoliczności, w których dopuścił się czynów, w szczególności namowę Z. P., która w ocenie Sądu wykorzystała ograniczoną wiedzę oskarżonego w przedmiocie uzyskiwania pożyczek i kredytów oraz potencjalnej odpowiedzialności karnej. Sąd wymierzając karę ograniczenia wolności w tym wymiarze wyszedł z przekonania, że jej rodzaj odpowiada dyrektywie prewencji indywidualnej i powstrzyma E. J. przed popełnieniem podobnych czynów w przyszłości.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionychw innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosowałokreślonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III, IV

E. J. pracuje dorywczo, zaś uzyskiwane przez niego dochody z tego tytułu, tj. 500-1000 złotych miesięcznie są niskie i nie pozwalają w ocenie Sądu na poniesienie przez niego kosztów procesu bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Wobec powyższego, należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 988,99 zł (w tym 23% podatku VAT) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w przedmiotowym postępowaniu, jak również zwolnić E. J. od ponoszenia kosztów postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa.

1Podpis