Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 grudnia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił G. L. przeliczenia renty z tytułu niezdolności do pracy oraz przyznania dodatku pielęgnacyjnego z uwagi na to, że Komisja Lekarska ZUS nie uznała ubezpieczonej za całkowicie niezdolną do pracy oraz niezdolną do samodzielnej egzystencji. / decyzja k. 258 akt ZUS/

W dniu 11 stycznia 2021 roku wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wskazując na pogorszenie stanu zdrowia i niskie świadczenie rentowe. / odwołanie k. 3 /

Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie argumentując, jak w zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie k. 4 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. L. urodziła się w dniu (...), z wykształcenia jest krawcową ./okoliczność bezsporna/

Wnioskodawczyni była uprawniona do renty – II grupy inwalidzkiej, następnie do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (decyzja z dnia 18.12.1997 r), od 1.02.2008 r pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Na mocy decyzji z dnia 16.02.2017 r renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy została przyznana ubezpieczonej na stałe.

/okoliczność bezsporna – decyzje w aktach ZUS/

W dniu 28 września 2020 roku ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie wyższego stopnia niezdolności do pracy oraz o ustalenie uprawnień do dodatku pielęgnacyjnego.

/wniosek - k. 253 akt ZUS/

Orzeczeniem lekarza orzecznika z dnia 9.11. 2020 r ustalono, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy oraz nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji .

/orzeczenie lekarza orzecznika – k. 255 akt ZUS/

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 4.12. 2020 r ustalono, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy oraz nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji .

/orzeczenie komisji lekarskiej – k. 257 akt ZUS/

U wnioskodawczyni rozpoznano:

- stan po zabiegu kardiochirurgicznym w dniu 15.11.2019 r (zamknięcie ubytku w przegrodzie międzykomorowej , implantacja mechanicznej zastawki aortalnej ON –X 25mm, zamknięcie przetrwałego otworu owalnego, usunięcie skrzeplin z prawego przedsionka, wycięcie beleczkowania prawej komory, anuloplastyka pierścienia zastawki trójdzielnej)

- wada serca (poddana w/w leczeniu zabiegowemu) pod postacią podaortalnego przegrody międzykomorowej , istotna niedomykalność zastawki aortalnej, przeciek lewo-prawy z przepływem skurczowo – rozkurczowym, nieznacznie poszerzona aorta wstępująca

- stan po implantacji kardiostymulatora dwujamowego M. dnia 20,11.2019 r z powodu pooperacyjnego bloku całkowitego

- nadciśnienie tętnicze

- małopłytkowość rzekoma.

Z tego powodu jest trwale częściowo niezdolna do pracy.

Wynik leczenia w zakresie zabiegu polegającego na wymianie zastawki aortalnej, zamknięcia ubytku (...) i (...) i innych schorzeń kardiologicznych jest dość dobry. Zastosowane leczenie zabiegowe pozwoliło uniknąć dramatycznie dużego uszkodzenia mięśnia sercowego, w tym nie stwierdzono konieczności dalszych operacji czy np. dysfunkcji wszczepionej protezy mechanicznej zastawki aortalnej. W ostatnim badaniu ECHO z 12. 2019 r stwierdzono nieznacznie upośledzoną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (z oszacowaną frakcją wyrzutową EF – 50 %, tj. nieznacznie poniżej normy), odcinkowe zaburzenia kurczliwości ściany dolnej i przegrody oraz prawidłową funkcję wszczepionej zastawki, nie uwidoczniono przecieku przez przegrody serca. Oznacza to, że pomimo dwóch ciężkich operacji nie doszło do uszkodzenia mięśnia sercowego i uzyskano dobry wynik zabiegu. W kontrolnym badaniu H. E. z 12. 2020 r nie stwierdzono istotnych odchyleń od normy. Po odbyciu rehabilitacji została wypisana w stanie dobrym, od 12. 2019 r nie wymagała hospitalizacji. Schorzenia kardiologiczne powodują częściową niezdolność do pracy. Brak uzasadnienia do stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy czy niezdolności do samodzielnej egzystencji. Wnioskodawczyni wymaga przewlekłego leczenia i stałej kontroli. Pacjenci z tego typu schorzeniami mają niewątpliwie większe ryzyko kolejnych niekorzystnych zdarzeń sercowo – naczyniowych, należy też liczyć się z pogorszeniem. Nie stanowi to jednak obecnie o całkowitej niezdolności do pracy(potencjalne przyszłe ryzyko nie definiuje tej niezdolności i co więcej niezdolność do pracy nie modyfikuje tego ryzyka).

/pisemna opinia biegłego onkologa – k. 14 -16 /

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane - niekwestionowane przez strony dokumenty oraz w oparciu o opinię biegłego kardiologa.

Sąd, oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w pełni uznał wartość dowodową opinii powołanego w sprawie biegłego.

W ocenie Sądu złożona do sprawy opinia nie zawierała żadnych braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Biegły wydał opinię po analizie dostępnej, złożonej przez wnioskodawczynię dokumentacji lekarskiej. Określił schorzenia występujące u badanej oraz ocenił ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do poziomu jego kwalifikacji zawodowych, a także do samodzielnej egzystencji. Zdaniem Sądu, opinia biegłego jest rzetelna, sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot, a wynikające z niej wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę ubezpieczona nie przedstawiła żadnych zasadnych argumentów w celu skutecznego podważenia wydanej w sprawie ekspertyzy. W piśmie procesowym przestawiła jedynie subiektywne odczucie co do stanu własnego stanu zdrowia, podkreślając jedynie te fragmenty opinii biegłego, które w jej ocenie mają świadczyć o istotnym pogorszeniu stanu zdrowia, zupełnie pomijając wnioski końcowe. Nie zgłosiła dalszych wniosków dowodowych. Wnioskodawczyni była pouczona o takiej konieczności (zarządzenie – k.6 w zw. z k. 8 /

Dlatego też Sąd nie odmówił tej opinii wiarygodności i mocy dowodowej, nie znalazł też usprawiedliwionych przesłanek do dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej czy powołania innego zespołu biegłych tylko z tego powodu, że ocena własnego stanu zdrowia dokonana przez wnioskodawczynię jest odmienna od opinii dotychczasowego biegłego i stanowi jedynie polemikę z twierdzeniami biegłego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Na wstępie należy podnieść, że w niniejszym postępowaniu Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ kpc, zgodnie z którym Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, między innymi w sytuacji, gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy.

W rozpoznawanej sprawie strony nie wnosiły o rozpoznanie sprawy na rozprawie, a złożone dotychczas pisma procesowe i brak wniosków dowodowych, dawały podstawę do przyjęcia, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przypadku, gdy głosy stron miałyby się ograniczyć tylko do powtórzenia argumentacji zawartej w pismach procesowych, to wyznaczanie rozprawy tylko w tym celu nie wydaje się uzasadnione./tak wyrok SA w Gdańsku z dnia 26.06.2018, III AUa 1815/17/. Sprawa nie miała charakteru wielowątkowego, wymagającego wyjaśnienia twierdzeń stron oraz odniesienia się do złożonych wniosków dowodowych. Sprawa w świetle stanowisk stron i zebranych dokumentów nie budziła żadnych wątpliwości./por. wyrok SA w Warszawie z dnia 26.04.2018, VI ACa 1694/17/

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2020 poz. 53) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Zdefiniowanie pojęcia "poziom kwalifikacji", użytego w tym przepisie ma istotne znaczenie, bowiem stanowi ono podstawę do ustalania rodzajów prac, które są w zasięgu możliwości ubezpieczonego, mimo stwierdzanego upośledzenia sprawności organizmu, a co za tym idzie, do ustalenia czy ograniczenie zdolności do pracy można zakwalifikować, jako znaczne. O poziomie posiadanych kwalifikacji do pracy decyduje nie tylko wykształcenie, lecz także uzyskana poprzez przyuczenie do zawodu umiejętność wykonywania specjalistycznej, kwalifikowanej pracy, także pracy fizycznej. Niższy jest zatem poziom kwalifikacji osób wykonujących proste prace fizyczne, niewymagające przyuczenia zawodowego niż poziom kwalifikacji osób wykonujących prace wymagające określonych specjalistycznych umiejętności nabywanych na podstawie przygotowania zawodowego./tak SA w wyroku z dnia 19 listopada 2015 r , III AUa 786/15, Lex nr 1950585/.

Częściowo niezdolny do pracy jest pracownik, który w wyniku choroby ma w istotny sposób ograniczoną zdolność do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Może on natomiast wykonywać zatrudnienie niżej kwalifikowane, o niższych zarobkach, w obniżonym wymiarze godzin. Wykonywanie pracy o takim charakterze nie świadczy o odzyskaniu zdolności do pracy./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 19 stycznia 2016 r, III Aua 342/15, Lex nr 2026205/

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji - art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53 ze zm.) stosowany na podstawie art. 7 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia. Z analizy przepisu wynika, iż przesłanki w postaci całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji muszą wystąpić łącznie.

Niezdolność do pracy jak i niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji przed upływem 5. lat, niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3, cytowanej powyżej, ustawy).

Pojęcie niezdolności do samodzielnej egzystencji ma przy tym szeroki zakres i obejmuje opiekę i pomoc w załatwieniu elementarnych spraw życia codziennego. Jednak sam fakt, że osoba doznaje pewnych utrudnień w realizacji potrzeb życia codziennego czy też, że potrzebuje pomocy innych osób nie może przesądzać o uznaniu jej za niezdolną do samodzielnej egzystencji./ III AUa 62/17 - wyrok SA Lublin z dnia 30-08-2017/.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw dla uwzględnienia odwołania.

Na okoliczność oceny stanu zdrowia wnioskodawcy Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego kardiologa.

Z opinii biegłego kardiologa wynika, że występujące u wnioskodawczyni schorzenia aktualnie nie powodują całkowitej niezdolności do pracy, a jedynie częściową niezdolność.

Z ustaleń poczynionych na tej podstawie wynika, że u wnioskodawczyni rozpoznano:

- stan po zabiegu kardiochirurgicznym w dniu 15.11.2019 r (zamknięcie ubytku w przegrodzie międzykomorowej , implantacja mechanicznej zastawki aortalnej ON –X 25mm, zamknięcie przetrwałego otworu owalnego, usunięcie skrzeplin z prawego przedsionka, wycięcie beleczkowania prawej komory, anuloplastyka pierścienia zastawki trójdzielnej)

- wada serca (poddana w/w leczeniu zabiegowemu) pod postacią podaortalnego przegrody międzykomorowej , istotna niedomykalność zastawki aortalnej, przeciek lewo-prawy z przepływem skurczowo – rozkurczowym, nieznacznie poszerzona aorta wstępująca

- stan po implantacji kardiostymulatora dwujamowego M. dnia 20,11.2019 r z powodu pooperacyjnego bloku całkowitego

- nadciśnienie tętnicze

- małopłytkowość rzekoma.

Z tego powodu jest trwale częściowo niezdolna do pracy.

Wynik leczenia w zakresie zabiegu polegającego na wymianie zastawki aortalnej, zamknięcia ubytku (...) i (...) i innych schorzeń kardiologicznych jest dość dobry. Zastosowane leczenie zabiegowe pozwoliło uniknąć dramatycznie dużego uszkodzenia mięśnia sercowego, w tym nie stwierdzono konieczności dalszych operacji czy np. dysfunkcji wszczepionej protezy mechanicznej zastawki aortalnej. W ostatnim badaniu ECHO z 12. 2019 r stwierdzono nieznacznie upośledzoną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (z oszacowaną frakcją wyrzutową EF – 50 %, tj. nieznacznie poniżej normy), odcinkowe zaburzenia kurczliwości ściany dolnej i przegrody oraz prawidłową funkcję wszczepionej zastawki, nie uwidoczniono przecieku przez przegrody serca. Oznacza to, że pomimo dwóch ciężkich operacji nie doszło do uszkodzenia mięśnia sercowego i uzyskano dobry wynik zabiegu. W kontrolnym badaniu H. E. z 12. 2020 r nie stwierdzono istotnych odchyleń od normy. Po odbyciu rehabilitacji została wypisana w stanie dobrym, od 12. 2019 r nie wymagała hospitalizacji. Schorzenia kardiologiczne powodują częściową niezdolność do pracy. Brak uzasadnienia do stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy czy niezdolności do samodzielnej egzystencji. Wnioskodawczyni wymaga przewlekłego leczenia i stałej kontroli. Pacjenci z tego typu schorzeniami mają niewątpliwie większe ryzyko kolejnych niekorzystnych zdarzeń sercowo – naczyniowych, należy też liczyć się z pogorszeniem. Nie stanowi to jednak obecnie o całkowitej niezdolności do pracy(potencjalne przyszłe ryzyko nie definiuje tej niezdolności i co więcej niezdolność do pracy nie modyfikuje tego ryzyka).

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę opinia biegłego wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. W związku z tym Sąd ocenił ją jako rzetelne, jasne, obiektywne i wiarygodne źródło dowodowe.

Sam fakt istnienia u wnioskodawczyni schorzeń, potwierdzonych przez biegłego nie może być utożsamiany z całkowitą niezdolnością do pracy odwołującej się, w szczególności przy istniejącym poziomie kwalifikacji. Stwierdzenie stanu chorobowego nie jest bowiem jednoznaczne z kwalifikacją do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Okoliczność, iż wnioskodawczyni poprzednio miała orzekaną całkowitą niezdolność do pracy, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, skoro zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że wnioskodawczyni aktualnie nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Trzeba podkreślić, że stan zdrowia jest procesem dynamicznym i może ulec zarówno pogorszeniu jak i poprawie.

Należy wskazać, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, dotyczącej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, decydujący jest stan zdrowia ubezpieczonej z chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Nie chodzi także o skutki, jakie mogą powstać u ubezpieczonej w przyszłości z uwagi na istniejące schorzenia, zatem Sąd w niniejszym postępowaniu nie ocenia ryzyka wystąpienia określonych zaburzeń organizmu ubezpieczonej w przyszłości. Z opinii wydanej w sprawie przez biegłego wynika bezsprzecznie, że wszystkie zdiagnozowane u ubezpieczonej schorzenia w obecnym stadium zawansowania nie stanowią podstawy do orzekania całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji. W przypadku nasilenia się zaburzeń organizmu ubezpieczonego ma on prawo złożenia ponownego wniosku o rentę. Okoliczności podnoszone przez ubezpieczoną w piśmie, co do konieczności korzystania z pomocy w życiu codziennym pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie , albowiem, aby uzyskać prawo do zasiłku pielęgnacyjnego muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki: całkowita niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.