Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Postanowienia z dnia 19 maja 2021 roku

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego załatwiając wniosek z dnia 6 czerwca 2019 roku odmówił R. K. (1) prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazano, że w wyniku przeprowadzonego badania lekarskiego w sprawie ustalenia prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, orzeczeniem Komisji Lekarskiej Kasy z dnia 12 sierpnia 2019 roku nie uznano skarżącego za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym, stąd odmowa prawa do przyznania renty rolniczej jest w pełni zasadna.

(decyzja – k. 169 załączonych do sprawy akt KRUS)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł R. K. (1) wskazując, że jest ona dla niego krzywdząca. W uzasadnieniu podniósł, że pobierał rentę chorobową z powodu choroby nowotworowej płuc w okresie od marca 2013 roku do dnia 31 maja 2019 roku. Skarżący przeszedł raka płuca lewego. Choroba nie została jednak wyleczona i dalsze rokowania są niepewne. Odwołujący znajduje się pod stałą opieką lekarską i wymaga przewlekłego stosowania leków. W jego ocenie stan zdrowia we wskazanym wyżej kształcie uniemożliwia mu pracę w gospodarstwie rolnym, która wymaga dużej siły i sprawności ruchowej. Z odwołania wynika także, że z powodu stanu zdrowia u wnioskodawcy pogłębiła się także depresja, która utrudnia mu wykonywanie podstawowych czynności.

(odwołanie – k. 3-6)

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazano, że R. K. (2) był uprawniony do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, w okresie od dnia 01.05.2018r. do dnia 30.05.2019r. W dniu 06.06.2019r. złożył wniosek do KRUS o przyznanie prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. Realizując złożony wniosek organ rentowy, zgodnie z art. 46 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wszczął procedurę orzeczniczą. Lekarz Rzeczoznawca Kasy, orzeczeniem wydanym w dniu 09.07.2019 r. uznał badanego za okresowo całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym do lipca 2021 r. Do przedmiotowego orzeczenia zarzut wadliwości wniósł (...) Inspektor Orzecznictwa Lekarskiego, zatem sprawę skierowano do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską Kasy, która po badaniu podmiotowo-przedmiotowym, przeanalizowaniu przedstawionej dokumentacji leczenia oraz zasięgnięciu opinii specjalisty, orzeczeniem z dnia 12.08.2019r. nie uznała badanego za całkowicie niezdolnego do pracy w rolnictwie. W oparciu o prawomocne orzeczenie Komisji Lekarskiej Kasy, zaskarżoną decyzją z dnia 20.08.2019r., wydaną na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, organ rentowy odmówił R. K. (1) prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Powołując się na stanowisko (...) Inspektora Orzecznictwa Lekarskiego KRUS, który uznał, że argumenty zawarte w odwołaniu nie stanowią nowych okoliczności, Kasa nie znalazła podstaw do zmiany stanowiska w przedmiotowej sprawie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-7 verte)

Na rozprawie w dniu 12 maja 2021 roku pełnomocnik wnioskodawcy ustanowiony z urzędu poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego udzielonego z urzędu, podnosząc że koszty te nie zostały opłacone w całości, ani w części.

(rozprawa z dnia 12 maja 2021 roku e-protokół (...):01:16 – 00:02:36 – płyta CD – k. 136)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

R. K. (1) urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca uprawniony był do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od dnia 1 maja 2018 roku do dnia 30 maja 2019 roku.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 6 czerwca 2019 roku odwołujący złożył do KRUS wniosek o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

(wniosek – k. 146-148 verte załączonych do sprawy akt KRUS)

Orzeczeniem Lekarza Rzeczoznawcy Kasy z dnia 9 lipca 2019 roku uznano wnioskodawcę za okresowo całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym od nadal do lipca 2021 roku. Jednocześnie nie stwierdzono niezdolności odwołującego do samodzielnej egzystencji.

(orzeczenie – k. 162 załączonych do sprawy akt KRUS, opinia – k. nieponumerowane strony załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo - lekarskiej)

Do w/w orzeczenia zarzut wadliwości wniósł (...) Inspektor Orzecznictwa Lekarskiego.

(okoliczność bezsporna)

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej Kasy z dnia 12 sierpnia 2019 roku wnioskodawcy nie uznano za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Jednocześnie nie stwierdzono niezdolności skarżącego do samodzielnej egzystencji.

(orzeczenie – k. 167 załączonych do sprawy akt KRUS, opinia – k. nieponumerowane strony załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo - lekarskiej)

W dniu 20 sierpnia 2019 roku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja – k. 169 załączonych do sprawy akt KRUS)

Z punktu widzenia onkologii w 2012 r. rozpoznano u wnioskodawcy raka drobnokomórkowego płuca lewego, przebył chemioterapię z radioterapią na obszar płuca lewego i elektywną radioterapię mózgowia. Uzyskano całkowitą regresję zmian nowotworowych.

W październiku 2019 r, badaniem TK płuc stwierdzono u skarżącego guz wnęki płuca lewego. Weryfikacja chirurgiczna guza / wycinki/ wykazała raka płaskonabłonkowego płuca. Nowe ognisko raka nie związane z poprzednim nowotworem płuca.

Po chirurgicznym otwarciu klatki piersiowej w dniu 09.01.2020 r. stwierdzono zaawansowany, nieoperacyjny proces, odstąpiono od usunięcia guza. Dalsze badania TK klatki piersiowej w styczniu 2020 r. ujawniły przerzuty do płuca prawego. Chory zakwalifikowany do leczenia systemowego, immunoterapii celowanej P.. Oczekuje na termin rozpoczęcia kuracji. Rokowanie bardzo poważne.

Wnioskodawca jest całkowicie i długotrwale niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym od 01.10.2019 r. / tj. od ujawnienia guza w badaniu TK/ na okres do 31.12.2023 r. Jednocześnie nie stwierdzono z punktu widzenia onkologii podstaw do uznania całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym skarżącego przez datą 01.10.2019 r.

(pisemna podstawowa opinia biegłego z zakresu onkologii – k. 37-39, pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu onkologii – k. 60, ustna uzupełniająca pinia biegłego z zakresu onkologii złożona na rozprawie w dniu 19 października 2020 roku e -protokół (...):02:44 – 00:08:01 – płyta CD – k. 106)

Z punktu widzenia psychiatrii w 2012 roku rozpoznano u wnioskodawcy raka drobnokomórkowego płuca lewego. Skarżący leczony był chemioterapią i radioterapią. Potem wizyty w ośrodku onkologicznym co pół roku, bez wznowy procesu nowotworowego, odwołujący pozostawał pod opieką pulmonologa. Badany wystąpił o przyznanie dalszych świadczeń rentowych. Najpierw orzeczono u niego dalszą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym z przyczyn onkologicznych. Ze względu na zarzut wadliwości wobec orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy w dniu 16.07.2019 roku, ponownie badany i nie potwierdzono niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym z przyczyn onkologicznych. Z uwagi na leczenie psychiatryczne wnioskodawcy od ok. 8 lat, był badany również przez Lek. Rzeczoznawcę psychiatrę. W czasie badania przez Lekarza Rzeczoznawcę psychiatrę, w dniu 8.08.2019 r. w łagodnie obniżonym nastroju, budzi się w nocy, śpi z przerwami, intelektualnie sprawny, stara się pracować w ogródku. Lekarz psychiatra rozpoznał u niego zaburzenia depresyjne, epizod depresyjny łagodny. Analiza dokumentacji medycznej wskazuje na wizyty od 2012 roku, w ostatnim okresie dłuższe przerwy w kolejnych wizytach. Zaburzenia o obrazie depresyjnym, obrazie nerwicowym o lekkim nasileniu objawów, które nie powodują u wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe z punktu widzenia psychiatrii wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

(pisemna opinia biegłego z zakresu psychiatrii – k. 123-124)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane dokumenty oraz opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: onkologii i psychiatrii. Opinie zostały doręczone pełnomocnikom stron z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał w/w opinie biegłych za wiarygodne, gdyż są rzetelne i sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Opinie zostały sporządzone w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki badania bezpośredniego. Biegli zdiagnozowali schorzenia, ocenili ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność wnioskodawcy do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Opinie są pełne, nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby ich mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarty w nich końcowy wniosek orzeczniczy logicznie wynika z przeprowadzonych badań i analizy dokumentacji medycznej. Kluczową dla niniejszego postępowania sąd uznał opinię biegłego z zakresu onkologii.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.2021.0.266 t.j.) renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust. 2;

2) jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym;

3) całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl ust. 2 art. 21 w/w ustawy, warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres uważa się za spełniony, jeżeli okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonego wynosi co najmniej:

1) rok - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 20 lat do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 22 lat do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 25 lat do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat.

Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 5).

Całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 6).

Całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za okresową, jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 7).

Rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy przyznaje się jako rentę stałą, jeżeli całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała i nie orzeczono celowości przekwalifikowania zawodowego. W pozostałych przypadkach renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jako renta okresowa przez okres wskazany w decyzji Prezesa Kasy (art. 22 ust. 1).

W niniejszej sprawie zaskarżoną decyzją z dnia 20 sierpnia 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił R. K. (1) prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, gdyż orzeczeniem komisji lekarskiej Kasy z dnia
12 sierpnia 2019 roku nie został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w tym zgodnie z opinią biegłego z zakresu onkologii skarżący jest całkowicie i długotrwale niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym od dnia 1 października 2019 roku tj. od daty wykrycia nowego ogniska raka w płucu lewym badaniem tomografii komputerowej do dnia 31 grudnia 2023 roku.

Powyższe fakty wskazują, że okoliczność przeprowadzenia u skarżącego w dniu
1 października 2019 r. badania tomografem komputerowym mającego wpływ na ocenę jego zdolności do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym ujawniła się na etapie postępowania sądowego, a zatem dopiero po wydaniu przez KRUS zaskarżonej decyzji z dnia 20 sierpnia 2019 roku i po złożeniu odwołania.

W tym miejscu należy przytoczyć treść art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., zgodnie, z którym w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, Sąd nie orzeka, co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku Sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

Natomiast zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 5 k.p.c., przepis § 4 stosuje się odpowiednio w sprawach o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższa regulacja znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie.

W pierwszej kolejności warto zauważyć, że decyzje organu rentowego w sprawach dotyczących świadczeń z ubezpieczenia rentowego mają charakter deklaratoryjny. Organ rentowy stwierdza jedynie, czy zostały spełnione ustawowe warunki nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia. Postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane jest w wyniku wniesienia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego
w chwili wydawania decyzji. Inaczej mówiąc - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest bowiem postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS, a jedynie zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku. Dlatego też późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić - co do zasady - podstawy do uznania decyzji za wadliwą i jej zmiany przez Sąd. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2007 r. I UK 316/06, opubl.: M. P. Pr. rok 2007, Nr 11, poz. 600).

Wskazany powyżej pogląd, dotyczący kognicji sądu w zakresie kontroli decyzji organu rentowego, doznaje jednakże istotnego wyjątku w postaci dyspozycji art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., który obliguje Sąd do uchylenia decyzji i przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu w przypadku ujawnienia się nowej okoliczności dotyczącej stanu zdrowia ubezpieczonego, wpływającej na możność przyznania określonego świadczenia, po wydaniu decyzji przez ZUS, a przed zakończeniem postępowania sądowego. Warto zwrócić przy tym uwagę na fakt, iż w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego wykładnia pojęcia „nowa okoliczność” kształtowała się niejednolicie.

W wyroku z dnia 12 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż „nowe okoliczności” to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Jeśli ujawnią się one w postępowaniu przed sądem
I instancji, sprawa „wraca” na etap postępowania przed organem rentowym po to zasadniczo, aby organy orzecznicze ZUS mogły dokonać ponownej oceny stanu zdrowia z ich uwzględnieniem. W przypadku zaś, gdy z przeprowadzonych w postępowaniu sądowym dowodów (opinii biegłych), wynika, iż niezdolność do pracy powstała dopiero po wniesieniu odwołania do sądu, należy uznać, że zaskarżona decyzja, a wcześniej - orzeczenie komisji lekarskiej, nie były wadliwe, a zatem nie ma racjonalnego powodu, aby niewadliwa decyzja miała podlegać uchyleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. W ocenie Sądu Najwyższego stan zdrowia jest wartością zmienną. Przyjęcie koncepcji, że „nowe okoliczności”, które zobowiązują Sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenie postępowania (a więc zakończenia sprawy przed sądem), to także okoliczności dotyczące pogorszenia stanu zdrowia po wniesieniu odwołania, spowodowałoby brak możliwości zakończenia sprawy o rentę. Pojawienie się po każdorazowej negatywnej decyzji organu rentowego tak rozumianych „nowych okoliczności” prowadziłoby do konieczności jej uchylenia i w efekcie do trwającego w nieskończoność stanu „niezałatwienia wniosku o rentę” (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 12 stycznia 2012 roku, II UK 79/11, opubl. MoPr 2012 nr 5, str. 261).

Zasadność powyższego stanowiska może budzić wątpliwości z dwojakiego rodzaju przyczyn. Po pierwsze Sąd Najwyższy podejmując rozstrzygnięcie w sprawie II UK 79/11 nie był jednomyślny, czego wyrazem jest złożenie zdania odrębnego przez sędziego Sądu Najwyższego – Z. M.. Po wtóre wykładania art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. zaprezentowania w przytoczonym wyroku odbiega od wykładni gramatycznej niniejszego przepisu, co powinno mieć miejsce jedynie wyjątkowo i znajdować uzasadnienie w wynikach wykładni celowościowej, funkcjonalnej, systemowej albo w świetle innych ważnych okoliczności.

Analiza treści złożonego w sprawie II UK 79/11 zdania odrębnego prowadzi do wniosku, iż brak jest podstaw do odstąpienia od zasad wykładni językowej w przypadku art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. Prawidłowe zastosowanie przedmiotowego przepisu powoduje, że nie dochodzi do wydania orzeczenia, co do istoty sprawy, zaś Sąd ma obowiązek uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenia dotychczasowego postępowania sądowego. W wyniku wydania takiego orzeczenia o naturze „kasacyjnej”, które nie jest orzeczeniem co do istoty sprawy, nie dochodzi do prawomocnego osądu odwołania od decyzji, która została uchylona, i dopiero nowa decyzja może być kwestionowana także w zakresie jej aspektów wynikających z decyzji poprzednio uchylonej w trybie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., np. dotyczącym dat przyznania świadczeń rentowych kolejną (nową) deklaratoryjną i zaskarżalną decyzją organu rentowego.

Stanowisko wyrażone w zdaniu odrębnym do wyroku Sądu Najwyższego w sprawie
II UK 79/11 znalazło odzwierciedlenie w późniejszym orzecznictwie. W wyroku z dnia
17 stycznia 2012 roku Sąd Najwyższy uznał, że art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. znajduje zastosowanie nie tylko wtedy, gdy nowa okoliczność istniała (dotyczyła stanu zdrowia) już w dacie wydania zaskarżonej decyzji rentowej (por. wyrok SN z dnia 16 maja 2008 r., I UK 385/07, OSNP 2009 nr 17-18, poz. 240), ale także wtedy, gdy powstała - w kontekście wymagającym zbadania jej jako „nowości” dotyczącej stwierdzenia „potencjalnej” niezdolności do pracy - po dniu złożenia odwołania od zaskarżonej decyzji, ale przed wydaniem wyroku przez Sąd pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 17 stycznia 2012 r., I UK 190/11, L.).

Tożsamy pogląd wyrażony został w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 maja
2012 r., zgodnie z którym art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. jest wyjątkiem od zasady, według której Sąd pierwszej instancji kontroluje tylko stan rzeczy - faktyczny i prawny - istniejący w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Wyjątek ten przewiduje możliwość uchylenia przez Sąd decyzji organu rentowego, przekazania sprawy do rozpoznania (i ewentualnego wydania nowej decyzji) organowi rentowemu, z jednoczesnym umorzeniem postępowania sądowego. Jest to możliwe wówczas, gdy w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji doszło do ujawnienia się nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. Ujawnienie się tego rodzaju nowych okoliczności może wpłynąć na sposób rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd pierwszej instancji. Muszą one jednak ujawnić się przed zamknięciem rozprawy w tym sądzie. Inaczej mówiąc, w sprawie o stwierdzenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy możliwe jest uchylenie decyzji organu rentowego
i przekazanie sprawy temu organowi do ponownego rozpoznania, jednak tylko wtedy, gdy zmiana w stanie zdrowia wnioskodawcy wpływająca na stwierdzenie jego niezdolności do pracy nastąpiła do chwili zamknięcia rozprawy przed sądem pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 11 maja 2012 r., I UK 411/11, L.).

Argumentacja zaprezentowana w powyższych orzeczeniach prowadzi do wniosku, iż brak jest podstaw do odstąpienia od zasad wykładni gramatycznej przepisu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. i ograniczenia możliwości zastosowania tej regulacji jedynie do przypadków, w których okoliczność wpływająca na stan zdrowia ubezpieczonego istniała już w chwili wydawania decyzji przez organ rentowy, jednakże została ujawniona dopiero na etapie postępowania sądowego. Wprowadzona regulacja winna obejmować również te sytuacje, w których zmiana stanu zdrowia uprawnionego pojawiła się po wydaniu zaskarżonej decyzji, jednakże przed zamknięciem rozprawy przed sądem I instancji. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie nie tylko w przedstawionych poglądach Sądu Najwyższego w sprawach I UK 190/11, I UK 411/11 oraz zdaniu odrębnym w sprawie II UK 79/11, ale również w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie, w myśl którego jeżeli przyczyną stwierdzonej niezdolności do pracy jest nowa okoliczność w sprawie, a zdarzenie jakie ją spowodowało zaistniało po złożeniu odwołania do sądu, to wobec tego w sprawie ma zastosowanie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2008 r., III AUa 860/2008, LexPolonica 1820147).

Odnosząc treść powyższych rozważań na grunt przedmiotowej sprawy należało uznać, że badanie tomografem komputerowym przeprowadzone u wnioskodawcy już po wydaniu zaskarżonej decyzji w dniu 20 sierpnia 2019 roku, które wykazało wykrycie nowego ogniska raka w płucu lewym stanowi nową okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. w związku z nową okolicznością, uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do rozpoznania Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz umorzył postępowanie w sprawie.

Jednocześnie Sąd przyznał ze Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Łodzi adwokat J. P. kwotę 110,70 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o adwokaturze (Dz.U.2020.0.1651 t.j.), koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ponosi Skarb Państwa albo jednostka samorządu terytorialnego, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił stosownie do treści § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.0.18 t.j.). Wartość przyznanego wynagrodzenia zwiększono zaś o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług (§ 4 ust.3).

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. KRUS