Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. O. (1) z tytułu współpracy przy prowadzonej przez J. O. (1) pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 października 2018 roku. Miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe i Fundusz Pracy:

-od 10/2018 do 12/2018 -2 665,80 zł,

-

od 01/2019 do 12/2019 - 2 859 zł,

-

od 01/2020 do 08/2020 – (...),20.

W uzasadnieniu wskazano, że płatnik przekazał 8.10.2018 r dokument zgłoszeniowy (...) za A. O. (1) z datą zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń od 1. 10, 2018 r, następnie w dniu 31.08.2020 r płatnik dokonał wyrejestrowania A. O. (1) jako pracownika, a następnie zgłosił ją jako osobę wykonującą umowę agencyjną , umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług od 1.10.2018 r. Płatnik także sporządził korekty dokumentów rozliczeniowych zmieniając kod tytułu ubezpieczenia z (...) na (...). W związku z tym, że J. O. (1) jest mężem A. O. (1) organ rentowy powziął wątpliwość co do zmiany tytułu ubezpieczenia. Organ rentowy na podstawie wyjaśnień stron oraz świadków przyjął, że czynności, które wykonuje w firmie (...) w postaci prowadzenia biura, pozyskiwania zleceń, organizacji transportu, wystawiania faktur, przejmowania zleceń ustalania grafików, reagowania i rozwiązywania problemów zaistniałych w czasie wykonywania transportu, wysyłania i odbierania poczty, segregacji i archiwizowania dokumentów, przyjmowania dostaw paliwa, tankowania aut, dbania o odpowiedni stan techniczny pojazdów, zakupu artykułów potrzebnych do pracy, prowadzenia windykacji klientów, logowania się do systemów firmy oraz systemu banku jednoznacznie, wskazują, że A. O. (1) współpracuje przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Czynności te przyczyniały się do większych dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, chociażby poprzez zmniejszenie kosztów, które płatnik ponosiłby zgłaszając żonę do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu współpracy. Organ rentowy uznał, iż zostały spełnione przesłanki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi z tytułu współpracy. Określenie podstawy wymiaru składek było konsekwencją powyższego objęcia.

(decyzja – k. 123 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wnieśli zarówno A. O. (1) jak i J. O. (1), podnosząc, iż organ rentowy bezpodstawnie przyjął, iż odwołujących się łączy więź gospodarcza.

(odwołanie – k. 3, odwołanie – k. 3 akt VIII U 2473/20)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

(odpowiedź na odwołanie – k. 5)

Sprawy z obu odwołań zostały połączone do wspólnego rozstrzygnięcia.

(postanowienie – k. 15 VIII U 2473/20)

Na rozprawie w dniu 26 lutego 2021 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wraz ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

(e – prot. z dnia 26.02.2021 r 00:02:05)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik J. O. (1) prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest transport i przeprowadzki.

/okoliczność bezsporna/

J. O. (1) i A. O. (1) są małżeństwem. Mieszkają pod jednym adresem. Mają dwoje dzieci.

/okoliczność bezsporna/

Z datą 1.10.2018 r została sporządzona umowa zlecenie pomiędzy J. O. (1) a A. O. (1) , bez określenia przedmiotu zlecenia. Zlecenie miało być wykonywane od 1.10.2018 r bez określenia daty końcowej. Wynagrodzenie zostało określone na kwotę 750 zł brutto.

/kserokopia umowy – k 27 akt ZUS/

Płatnik przekazał 8.10.2018 r dokument zgłoszeniowy (...) za A. O. (1) z datą zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń od 1. 10, 2018 r, następnie w dniu 31.08.2020 r płatnik dokonał wyrejestrowania A. O. (1) jako pracownika, a następnie zgłosił ją jako osobę wykonującą umowę agencyjną , umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług od 1.10.2018 r. Płatnik także sporządził korekty dokumentów rozliczeniowych zmieniając kod tytułu ubezpieczenia z (...) na (...).

/zeznania świadka K. B. – e – prot. z dnia 16.04.21 00:06:03/

Do obowiązków A. O. (1) należało prowadzenie biura, pozyskiwanie zleceń, organizacja transportu, wystawianie faktur i przyjmowanie zleceń, ustawianie grafików kierowcom, organizacji transportu, ustalanie grafików, reagowanie i rozwiązywanie problemów zaistniałych w czasie wykonywania transportu, wysyłanie i odbieranie poczty, segregacja i archiwizowanie dokumentów, przyjmowanie dostaw paliwa, tankowanie aut, dbanie o odpowiedni stan techniczny pojazdów, zakupu artykułów potrzebnych do pracy, windykacja klientów. Ma dane do logowania do konta firmowego. Księgowa kontaktowała się z płatnikiem także za pośrednictwem A. O.. Pracowała przez 8 godzin dziennie. W firmie płatnika nie ma innych pracowników administracyjnych.

/wyjaśnienie płatnika – k. 23 akt ZUS, kserokopia faktur – k. 81 – 82,89, zlecenia przewozowe – k. 85 – 87, wyjaśnienia A. O. – k. 110 akt ZUS, wyjaśnienie pełnomocnika płatnika – k. 20 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni – e- prot. z dnia 26.02.2021 – 00:04:08, w zw. z e – prot. z dnia 16.04.2021 00:33:42, zeznania wnioskodawcy – e- prot. z dnia 26.02.2021 – 00:16:54, w zw. z e – prot. z dnia 16.04.2021 00:37:38, zeznania świadka K. B. – e – prot. z dnia 16.04.21 00:06:03/

A. O. (1) wystawiała rachunki z tytułu umowy zlecenia za okres 10/2018 – 12/2019 na kwotę 550,92 zł netto, za (...) – na kwotę 735,24 zł, za okres 02/2020 – 05/2020 – na kwotę 1910,62 zł, z informacją pokwitowaniu odbioru kwoty.

/kserokopie rachunków – k. 29 – 73 akt ZUS/

Na konto A. O. (1) wpływały przelewy od płatnika:

- w listopadzie 2018 r – 2097,02 zł (tytuł administracja),

- w grudniu 2018 r – 2097,02 zł

- w styczniu 2019 r – 2097,02 zł

- w lutym 2019 r - 2097,02 zł

- w marcu 2019 r – 2097,02 zł

- w kwietniu 2019 r – 2097,02 zł

- w maju 2019 r – 1739,82 zł

- w czerwcu 2019 r – 2097,02 zł

- w lipcu 2019 r – 2097,02 zł

- w sierpniu 2019 r – 2097,02 zł

- we wrześniu 2019 r – 2097,02 zł

- w październiku 2019 r – 2097,02 zł

- w listopadzie 2019 r – 2123,44 zł

- w grudniu 2019 r – 2123,44 zł

- w styczniu 2020 – 2123,44 zł

- w lutym 2020 r – 2302,45 zł

- w marcu 2020 r – 2920,62 zł

- w kwietniu 2020 r – 3420,62 zł

- w maju 2020 r – 1920,62 zł (wynagrodzenie), 1500 zł (ekwiwalent za kwiecień )

- w czerwcu 2020 r – 1920,62 zł (wynagrodzenie), 1500 zł (ekwiwalent za maj)

- w lipcu 2020 r – 1920,62 zł (wynagrodzenie), 1000 zł (ekwiwalent za czerwiec)

- w sierpniu 2020 r – 1920,62 zł (wynagrodzenie), 1000 zł (ekwiwalent za lipiec)

- we wrześniu 2020 r – 1910,62 zł (rachunek)

- w październiku 2020 r – 1000 zł (ekwiwalent za sierpień),1910,62 zł (rachunek), 1500 zł (ekwiwalent za wrzesień)

- w listopadzie 2020 r – 1910,62 zł (rachunek), 1500 zł (ekwiwalent za październik)

- w grudniu 2020 r – 1500 zł (ekwiwalent za listopad), 1910,62 zł (rachunek)

- w styczniu 2021 r - 1500 zł (ekwiwalent za grudzień), 1910,62 zł (rachunek)

/wydruk transakcji – k. 39 – 88/

W 2018 roku dochód firmy płatnika wyniósł 68.067,56 zł, w 2019 r – 116014,97 zł, w 2020 r 43590,54 zł.

/wydruk księgi przychodów i rozchodów – k. 75 – 79/

A. O. (1) występowała z wnioskami o świadczenie wychowawcze na dzieci:

- w dniu 11.10.2018 r – jako członka rodziny wnioskodawczyni wykazała J. O. (1) (według pouczenia należało podać dane małżonka/ drugiego rodzica z którym wspólnie wychowuje się dzieci). Były badane dochody rodziny za 2017 rok, w tym J. O. (1), który składał oświadczenie w tym zakresie.

/dokumentacja związana z wnioskiem – k. 93 – 102/

Za 2018 rok małżonkowie rozliczyli się wspólnie , składając PIT 36 z dnia 23.04.2019 r. Za 2019 rok rozliczyli się indywidulanie.

/rozliczenia – k. 143/

We wrześniu 2020 r organ rentowy rozpoczął kontrolę u płatnika,

/zawiadomienie w aktach ZUS/

Decyzją z dnia 30 września 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. O. (1) z tytułu współpracy przy prowadzonej przez J. O. (1) pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 października 2018 roku. Miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe i Fundusz Pracy:

-od 10/2018 do 12/2018 -2 665,80 zł,

-

od 01/2019 do 12/2019 - 2 859 zł,

-

od 01/2020 do 08/2020 – (...),20.

/okoliczność bezsporna/

Decyzja ta została doręczona odwołującym się w dniu 5.10.2020 r.

/dowody doręczenia – k. 119,121 akt ZUS/

W dniu 16.10.2020 r A. O. (1) wystąpiła z pozwem przeciwko J. O. (1) o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną – ze skutkiem od dnia 14.09.2018 r . W pozwie wskazała, że ma dostęp do konta męża. Pozwany wyraził zgodę na ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej ze skutkiem od 14.09.2018 r.

Wyrokiem z dnia 11.02.2021 r Sąd Rejonowy w Łęczycy w sprawie III RC 123/20 , z dniem 14.09.2018 r ustanowił rozdzielność majątkową między A. O. (1) a J. O. (1) , wyłączającą wspólność ustawową wynikającą z zawarcia przez nich małżeństwa w dniu 27.10.2012 r. Wyrok uprawomocnił się 19.02.2021 r

/okoliczność bezsporna – załączone akta III RC 123/20/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołania jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. ( Dz.U.2021.0.423 t.j, dalej ustawa systemowa.) osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W myśl art. 8 ust. 11 ustawy systemowej za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeń określa przepis art. 13 pkt. 5 cytowanego aktu prawnego zgodnie, z którym osoby współpracujące podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie - od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej albo umowy zlecenia do dnia zakończenia tej współpracy.

Stosownie zaś do treści art. 36 ust. 1 ustawy systemowej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Niezbędnym warunkiem do uznania danej osoby za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, jest zaliczenie tej osoby do kręgu osób najbliższych dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Za osobę tę może być uznana tylko osoba, którą poza łączącym ją z prowadzącym działalność gospodarczą pokrewieństwem, pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Przy określeniu prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego należy brać pod uwagę następujące okoliczności: wspólny adres zameldowania (zamieszkania), prowadzenie wspólnego budżetu domowego, współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Tym samym przyjąć należy, iż współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowane w prowadzenie tej działalności.

Kwestią sporną, poddaną ocenie Sądu Okręgowego, było więc ustalenie,
czy stosunek prawny łączący A. O. (1) i J. O. (1) , jako płatnika składek w spornym okresie spełniał kryterium uznania go za współpracę przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Należy wskazać, że za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych uznać można tylko taką pomoc przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Takie bowiem rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada celom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wyrażającym się przymusem ubezpieczenia na zasadzie równości wszystkich zarobkujących własną pracą - niezależnie od podstawy jej świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2008r., II UK 286/07, OSNP 2009, nr 17-18, poz. 241).

Tym samym przyjąć należy, iż współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowani w prowadzenie tej działalności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 czerwca 2016 r., III AUa 137/16).

Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 6 stycznia 2009 roku, sygn. akt II UK 134/08 (pub. OSNP 2010/13-14/170, OSP 2011/4/37) określił cechy konstytutywne pojęcia „współpraca przy działalności gospodarczej”, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy
z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, iż są nimi występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010 r., sygn. akt II UK 315/09).

Przeprowadzone w rozpoznawanej sprawie postępowanie dowodowe doprowadziło Sąd Okręgowy do przekonania, że A. O. (1) w spornym okresie współpracowała z płatnikiem J. O. (1) przy prowadzeniu przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej, której głównym przedmiotem był transport i przeprowadzki.

Odwołujący podnosili, iż mimo pozostawania w związku małżeńskim i zamieszkiwania pod wspólnym adresem, nie prowadzili wspólnego gospodarstwa domowego, a nawet że została wyłączona wspólność ustawowa małżeńska.

Sąd nie dał wiary ich zeznaniom, a także zeznaniom świadka w tym zakresie z uwagi na sprzeczność z pozostałym materiałem dowodowym, w szczególności z dowodami z dokumentów. Należy podnieść, że odwołujący się rozliczyli się wspólnie w ramach PIT 36 za 2018 rok, gdy według ich twierdzeń wspólność ustała już we wrześniu 2018 roku. Tymczasem wspólne rozliczenie jest możliwe, gdy przez cały rok podatkowy wspólność ustawowa trwa. Składając wniosek o świadczenie wychowawcze w październiku 2018 r A. O. wskazała, jako członka rodziny – męża, który także składał oświadczenie w zakresie dochodów, uwzględnianych przy przyznawaniu prawa do świadczenia na okres 2018/2019. Odwołujący się podnieśli także, że oprócz wynagrodzenia z umowy zlecenia płatnik nie przekazywał innych środków finansowych na utrzymanie żony i dzieci, tymczasem, zgodnie z załączonymi rachunkami do umów zleceń wynagrodzenie A. O. – netto wynosiło za okres 10/2018 – 12/2019 na kwotę 550,92 zł netto, za (...) – na kwotę 735,24 zł i kwitowała ona odbiór tej kwoty. Tymczasem w tym samym okresie na konto A. O. wpływały dużo większe kwoty (ponad 2000 zł). Odwołujący w żaden sposób nie wytłumaczyli tej kwestii. Dopiero od września 2020 r, a więc od miesiąca, w którym organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające, kwota z rachunku pokrywa się z kwotą przelewu. Pojawia się jednak dodatkowa wpłata w postaci „ekwiwalentu”, w równych wysokościach – 1000 zł lub 1500 zł. Tłumaczenie stron, że była to kwota za zwrot wydatków, czy za korzystanie z własnego sprzętu przez ubezpieczoną jest zupełnie niewiarygodne , albowiem strony nie przedstawiły żadnej umowy w tym zakresie, ani wzajemnych rozliczeń , nadto może budzić wątpliwości, iż wydatki w każdym miesiącu są identyczne. Nadto ten „ekwiwalent” pojawił się dopiero w kwietniu 2020 r. Odwołujący się nie wyjaśnili z jakiego powodu dopiero wówczas zdecydowali się na ten element wynagrodzenia. Zatem zeznania odwołujących się co do tego, że nie otrzymywała innych środków finansowych nie zasługują na wiarę.

Sąd nie dał wiary świadkowi co do tego, że strony nie pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym, albowiem świadek czerpała wiedzę od płatnika i A. O., nadto zeznawała na te okoliczności, jeszcze bez zadania pytania. Natomiast odwołujący nie zgłosili innych wniosków dowodowych np. w postaci osób, z którymi mieszkają, w celu wykazania, iż nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego.

Odwołujący wskazywali, że dysponują wyrokiem Sądu wyłączającym wspólność ustawową. Należy zwrócić uwagę, że z powództwem w tym zakresie wystąpiła A. O. już po doręczeniu odpisu spornej decyzji. Wyrok znoszący wspólność z datą wsteczną zatem uprawomocnił się po wydaniu decyzji.

W tym miejscu należy przypomnieć, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada oceny prawidłowości decyzji według stanu istniejącego w dacie jej wydania. Mimo, że sąd ubezpieczeń społecznych rozpoznaje sprawę merytorycznie na nowo, to jednak jako organ kontrolny wobec organu rentowego ma obowiązek odniesienia się do stanu rzeczy istniejącego w dacie wydania decyzji. Z tej przyczyny obowiązująca w "klasycznym" procesie cywilnym reguła wyrażona w art. 316 § 1 k.p.c., zgodnie z którą sąd bierze pod uwagę stan rzeczy z chwili zamknięcia rozprawy, doznaje wyjątku w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, ze względu na jego szczególny, odwoławczy charakter./tak SA w Szczecinie z dnia 20 lipca 2016 r. ,III AUa 942/15, LEX nr 2121870/

Wynika to z istoty postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w którym sąd dokonuje kontroli wyłącznie tych rozstrzygnięć o prawach i obowiązkach stron stosunku ubezpieczenia społecznego, które zostały uprzednio podjęte przez organ rentowy. Wprawdzie kontrola ta ma wymiar pełny i wszechstronny, a jednym z jej instrumentów jest możliwość prowadzenia przez sąd ubezpieczeń społecznych postępowania dowodowego na zasadach przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego, to jednak rozstrzygnięcie sprawy przez sąd ubezpieczeń społecznych (po przeanalizowaniu na nowo wszelkich okoliczności faktycznych i prawnych) musi odnosić się do przedmiotu objętego treścią decyzji organu rentowego. Zakres kognicji sądu ubezpieczeń społecznych jest ściśle uzależniony od tego, co było przedmiotem rozstrzygnięcia organu rentowego. W drodze wyjątku od tej zasady, (który nie może być traktowany rozszerzająco), orzecznictwo dopuszcza możliwość uwzględniania przez sąd okoliczności niebędących przedmiotem decyzji organu rentowego. Przykładowo w wyroku z dnia 10 marca 1998 r., II UKN 555/97 (OSNAPiUS 1999 Nr 5, poz. 181) Sąd Najwyższy dopuścił możliwość przyznania renty inwalidzkiej w sytuacji, gdy ubezpieczona spełniła warunki uprawniające do tego świadczenia po wydaniu zaskarżonej decyzji w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji. Taka możliwość wchodzi w rachubę wówczas, gdy podstawa faktyczna rozstrzygnięcia zawartego w wyroku sądu dotyczy "okoliczności pewnych". Wydanie w takiej sytuacji wyroku prowadzi do swoistego "skrócenia procedury" i jest podyktowane względami ekonomii procesowej. Eliminuje konieczność wystąpienia do organu rentowego przez osobę uprawnioną z kolejnym - tym razem zasadnym - wnioskiem o świadczenie niewątpliwie należne. Na podstawie art. 316 § 1 k.p.c. sąd ubezpieczeń społecznych - kierując się względami ekonomii procesowej - może wyjątkowo zmienić decyzję organu rentowego i przyznać prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, jeżeli podstawą odmowy przyznania świadczenia w postępowaniu przed organem rentowym było niespełnienie któregoś z wymaganych prawem warunków, a w toku postępowania sądowego warunek ten został niewątpliwie spełniony (przykładowo, gdy wnioskodawca ubiegający się o emeryturę osiągnął wiek emerytalny po wniesieniu odwołania do sądu). O naruszeniu art. 316 § 1 k.p.c. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych można więc mówić tylko wtedy, gdy jest oczywiste, że przy zastosowaniu procedury obowiązującej w tych sprawach świadczenie bez żadnych wątpliwości zostałoby przyznane.

W innych przypadkach obowiązuje zasada oceny prawidłowości decyzji według stanu istniejącego w dacie jej wydania./por. w tym zakresie wyrok SN z dnia 4 października 2013 r , I UK 55/13,lex nr 1463840, wraz z uzasadnieniem./

Rozpoznawana sprawa jest taką sprawą, gdyż dotyczy kontroli decyzji, w której organ rentowy w październiku 2020 r. stwierdził ciążące na płatniku zobowiązane w związku z ustaleniem, że A. O. jest osobą współpracującą, a na dzień decyzji brak było prawomocnego rozstrzygnięcia co do wyłączenia wspólności ustawowej. W ocenie Sądu wystąpienie z pozwem już po doręczeniu decyzji, w świetle wcześniejszych działań stron w postaci wspólnego rozliczenia podatkowego za 2018 rok, czy wykazywania płatnika jako członka rodziny, którego dochody uwzględniane są przy świadczeniu wychowawczym, a nadto dostarczania przez płatnika żonie innych środków finansowych niż kwoty wynikające z umowy zlecenia, miało na celu wyłącznie stworzenie uzasadnienia do wniesienia niniejszego odwołania, tym bardziej, że J. O. jako pozwany uznał powództwo przy pierwszej czynności.

Nadto należy wskazać, że została sporządzona pomiędzy stronami umowa zlecenia, bez sprecyzowania jej przedmiotu. Do ubezpieczeń została zgłoszona jako pracownik, natomiast z ustaleń wynika, że do obowiązków A. O. (1) należało prowadzenie biura, pozyskiwanie zleceń, organizacja transportu, wystawianie faktur i przyjmowanie zleceń, ustawianie grafików kierowcom, organizacji transportu, ustalanie grafików, reagowanie i rozwiązywanie problemów zaistniałych w czasie wykonywania transportu, wysyłanie i odbieranie poczty, segregacja i archiwizowanie dokumentów, przyjmowanie dostaw paliwa, tankowanie aut, dbanie o odpowiedni stan techniczny pojazdów, zakupu artykułów potrzebnych do pracy, windykacja klientów. Ma dane do logowania do konta firmowego. Księgowa kontaktowała się z płatnikiem także za pośrednictwem A. O.. Pracowała przez 8 godzin dziennie. W firmie płatnika nie ma innych pracowników administracyjnych. W 2018 roku dochód firmy płatnika wyniósł 68.067,56 zł, a w 2019 r – 116014,97 zł, zatem po pojawieniu się A. O. w firmie wzrósł.

Mając na względzie powyższe okoliczności należało przyjąć, że zostały spełnione przesłanki do uznania, że A. O. jest osobą współpracującą.

Pomoc przedsiębiorcy przez jego żonę miała charakter stały , bez jej działań dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Płatnik nie wykazał, czym konkretnie zajmował się w prowadzonej działalności, natomiast czynności związane z klientami, kierowcami i flotą, a więc zasadniczymi elementami działalności w postaci firmy transportowej, należały do żony płatnika. Przyczyniała się do prowadzenia działalności, działając na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność. Jej czynności miały istotny ciężar gatunkowy, nie miały charakteru wtórnego, pozostawały w bezpośrednim związku z przedmiotem działalności gospodarczej, miały charakter stabilny i zorganizowany, były podejmowane systematycznie i codziennie.

A. O. (1) podlega zatem obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i z tego tytułu płatnik jest obowiązany do opłacania składek.

Zgodnie z treścią art. 46 ust. 1 ustawy systemowej, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W myśl art. 18 ust. 8 przytoczonej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Według art. 19 ust. 1. ustawy systemowej roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 i art. 7 , w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone – z zastrzeżeniem ust. 2 i 9.

W świetle art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1. (ust.2)

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10. (ust.3)

W niniejszej sprawie A. O. współpracowała przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od dnia 1 października 2018 r i ta współpraca stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji.

Mając powyższe na uwadze Sąd w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania uznając tym samym prawidłowość wydanej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. – punkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w oparciu o przepisy regulacji § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu. (Dz.U.2018.0.265 t.j.).