Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 stycznia 2021 roku znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie ustawy z dn. 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.), po rozpoznaniu wniosku z 29.10. 2020 roku, przyznał E. Ł. emeryturę od 1.10. 2020 r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek .

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym przejścia na emeryturę.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 103822,55 zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 271665,40 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 260,70 miesięcy;

Wyliczona, zgodnie z zasadami art. 26 ww. ustawy, kwota emerytury wyniosła – 1440,31 zł.

Dotychczas pobierana renta rodzinna, została zawieszona jako świadczenie mniej korzystne.

/decyzja – k. 41-43 akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji, w dniu 15 stycznia 2021 roku złożyła E. Ł., wnosząc o ponowne przeliczenie świadczenia, z uwzględnieniem zatrudnienia w F. (...) w Ł. , na podstawie zeznań świadków , gdyż brak zarchiwizowanej dokumentacji z Spółdzielni .

/ odwołanie k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 12.02.2021r., organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podnosząc , że , dla potrzeb obliczenia emerytury, ZUS, decyzją z dnia 31.12.2020r. ustalił wysokość kapitału początkowego na dzień 1.01.1999r w wysokości 57142,69 zł., wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 46,28% i stanowi przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych 1989-1998. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego, ZUS przyjął 12 lat 2m miesiące 4 dni okresów składkowych oraz 1 rok 9 miesięcy 2 dni okresów nieskładkowych Do stażu ubezpieczeniowego nie uwzględnił zatrudnienia w F. (...) w Ł. , z uwagi na brak dokumentacji potwierdzającej zatrudnienie.

/ odpowiedz na odwołanie k.4/

Na rozprawie w dniu 17 maja 2021 r., poprzedzającej wydanie wyroku, wnioskodawczyni poparła odwołanie, wniosła o uwzględnienie okresu nauki w (...) szkole Zawodowej (...) od września 1975r. do września 1978r. , pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/ stanowisko procesowe stron, e-protokół z rozprawy z dnia 17.05. 2021 CD k. 52/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. Ł. , de domo G., urodziła się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna/

W okresie od 1.09.1975r. do 24.06.1978r. wnioskodawczyni uczęszczała d o (...) Szkoły Zawodowej (...) w Ł.. Nauka odbywała się w systemie: 3 dni nauki teoretycznej w szkole , 3 dni praktycznej nauki zawodu w trzech zakładach fotograficznych m. in w F. (...) .

Wnioskodawczyni nie zawarła, z żadnym z zakładów fotograficznych, umowy, rodzącej stosunek pracy, w tym okresie, ( np. umowę w celu przygotowania zawodowego, umowę o praktyczną naukę zawodu itp.)

Od dnia 1.09.1978r. rozpoczęła pracę zawodową F. (...) w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawczyni wykonywała czynności fotografa , a wiec m. in pracowała przy wykonywaniu zdjęć osób, dokumentów, zdjęć osób do – dokumentów, zdjęć okolicznościowych np. fotografowała śluby, w ciemni przy wywoływaniu zdjęć , naświetlała zdjęcia . Czynności fotografa wykonywała w zakładzie pracy, położonym w Ł. przy ul. (...) . Pracowała do 30.04.1984r.

Od 1 maja 1984r. rozpoczęła prowadzenie własnej działalności gospodarczej.

/ zeznania świadków: E. J., J. F. , B. R., zeznania wnioskodawczyni - e-protokół rozprawy z dnia 17.05.2021r. , płyta CD k. 52/

E. J. pracowała w F. (...) w okresie od 16.09.1971 do 27.03.1979r. jako fotograf , oraz od 12.11.1979r. do 31.12.1990r. jako fotograf i kierownik zakładu usługowego

/świadectwo pracy E. J. k. 28 i k. 32, kserokopie: angaży : k. 21, 29, 30, 31 szczegółowych warunków pracy w zakładzie usługowym k k. 22-24 /

J. F. , w dniu 1.09.1979r. zawarł z F. (...)” umowę o prace w celu przygotowania zawodowego w okresie - do dnia 1.09.1982r. . Na podstawie umowy o pracę z F. (...) pracował od 1.09.1979 do 31.12.1990r. jako fotograf. Na podstawie umowy o prace z dnia 1.10.1990r. , zawartej między Zakładem (...) w L. przy ul (...) , w imieniu którego wystąpiła kierownik zakładu (...) a J. F., został ona zatrudniony na czas określony od 1.10. 1990r. do 31.12.1990r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako fotograf. .

/ kserokopie: umowę o prace w celu przygotowania zawodowego k. 44, umowy o pracę k. 45, świadectwo pracy k. 46 , umowa o pracę na czas określony z dnia 1.10.1990r. do 31.12.1990r. k. 47/

W dniu 29.10.2020 roku E. Ł. złożyła wniosek o emeryturę.
/wniosek o emeryturę k. 1- 3 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 31 grudnia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił wartość kapitału początkowego wnioskodawczyni.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1989r. do 31.12.1998 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 46,28% Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 46,28% przez kwotę 1.220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w ustawie ( 46,28% x 1 220,89 zł = 565,03 zł). Okresy składkowe wyniosły łącznie 12 lat, 2 miesiące, 14 dni , tj. 146 miesięcy. Współczynnik proporcjonalny do - osiągniętego do 31.12.1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 60,43%. Współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01 zł.

Średnie dalsze trwanie życia - wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat - wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn - M.P. Nr 12, poz.173)

Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 57 142,69 zł.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego, Zakład nie uwzględnił okresów od 1.09. 1975 roku do 30.04.1984r. gdyż nie został wystarczająco udowodniony.

/ decyzja k 38-39 akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – k. 40 akt ZUS/

Wnioskodawczyni nie zaskarżyła powyższej decyzji.

/bezsporne/

Zaskarżoną decyzją z 4 stycznia 2021 roku znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie ustawy z dn. 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.), po rozpoznaniu wniosku z 29.10. 2020 roku, przyznał E. Ł. emeryturę od 1.10. 2020 r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek .

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym przejścia na emeryturę.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 103822,55 zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 271665,40 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 260,70 miesięcy;

Wyliczona, zgodnie z zasadami art. 26 ww. ustawy, kwota emerytury wyniosła – 1440,31 zł.

Dotychczas pobierana renta rodzinna, została zawieszona jako świadczenie mniej korzystne.

/decyzja k. 41-43 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny, Sąd Okręgowy ustalił na podstawie, dokumentów, zgromadzonych w aktach rentowych oraz przedstawionych przed Sądem, zeznań świadków: E. J., J. F. i B. R.. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i wnioskodawczyni , na fakt zatrudnienia wnioskodawczyni w F. (...) w latach 1978-1984, albowiem zeznania wnioskodawczyni, zostały potwierdzone zeznaniami świadków , a zeznania świadków, znalazły potwierdzenie, uwiarygodnienie, w materiale dokumentalnym. Świadkowie : J. i F. złożyli, bowiem, kserokopie własnej dokumentacji pracowniczej ze S. (...) , w tym świadectwa pracy, potwierdzające ich zatrudnienie w tej placówce, umowy o pracę m ., in np., umowę o prace z dnia 1.10.1990r. na czas określony do 31.12.1990r., w pełnym wymiarze czasu pracy, , zawartą między Zakładem (...) w L. przy ul (...) , w imieniu którego wystąpiła kierownik zakładu (...) a J. F.. Przedstawiona przez świadków ( kserokopia) dokumentacji, uwiarygodniła zeznania świadków

Wiarygodność - dokumentów – nie była kwestionowana przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje, w części, na uwzględnienie.

W myśl art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 ze zm.) urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 według art. 25. ust. 1 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków, zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wieko­wi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Art. 173 ust 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 ze zm.) precyzuje, że wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy FUS kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 w/w przepisu, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast, w myśl ust. 7, analizowanego przepisu, do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku.

Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Z kolei z mocy art. 15 ust. 1 analizowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę.

Z kolei ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4) mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Natomiast, w myśl art. 16, cytowanej ustawy, przy ustalaniu kolejnych dziesięciu lat kalendarzowych – przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Zgodnie zaś z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Należy podkreślić, iż Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe, w tym także , zeznania świadków .

Mając powyższe na uwadze, Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, obejmujące analizę zeznań świadków oraz, przedstawioną przez nich, ich własną dokumentację pracowniczą z okresu zatrudnienia w S. (...) , związaną ze spornym okresem zatrudnienia wnioskodawczyni, co dało Sądowi podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji, w świetle zarzutów, podniesionych w odwołaniu.

W ocenie Sądu, w świetle, zgromadzonego w sprawie, materiału dowodowego, zachodzą podstawy do uwzględnienia, przy ustalaniu podstawy wymiaru kapitału początkowego, a, co za tym idzie, podstawy, należnej wnioskodawczyni, emerytury , okresu zatrudnienia w F. (...) od 1.09.1978 do 30.04.1984r.

Przy czym, okres nauki w (...) Szkole Zawodowej, nie wlicza się do stażu pracy, potrzebnego do emerytury. Okres praktyk zawodowych nie zalicza się do stażu pracy, gdyż uczniowie nie są objęci ubezpieczeniem społecznym. Okres nauki w (...) mógłby zostać uwzględniony do stażu pracy tylko wtedy, gdyby, w tym okresie, została zawarta stosowna umowa, rodząca stosunek pracy między zakładem pracy a wnioskodawczynią. Umowa byłaby udowodnieniem, że, w danym okresie, istniał obowiązek ubezpieczenia społecznego osoby ubiegającej się o uwzględnienie okresu nauki zawodu do stażu emerytalnego. A dokonanych ustaleń wynika, ze w okresie od 1.09.1975r. do 24.12.1978r. wnioskodawczyni uczęszczała d o (...) szkoły Zawodowej (...) w Ł.. Nauka odbywała się w systemie: 3 dni nauki teoretycznej w szkole , 3 dni praktycznej nauki zawodu w trzech zakładach fotograficznych m. in w F. (...) . Wnioskodawczyni nie zawarła, z żadnym z zakładów fotograficznych, umowy, rodzącej stosunek pracy, w tym okresie, np. umowy w celu przygotowania zawodowego, umowę o praktyczną naukę zawodu itp.

Wskazać należy, iż nie jest obowiązkiem sądu, zarządzenie dochodzeń, w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia, z urzędu, dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Podkreślenia wymaga, iż obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku
z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

W toku postępowania w tym zakresie wnioskodawczyni wskazała na dowody, w postaci zeznań świadków, a zeznania świadków, znalazły potwierdzenie, uwiarygodnienie, w materiale dokumentalnym. Świadkowie : J. i F. złożyli, bowiem, kserokopie własnej dokumentacji pracowniczej ze S. (...) , m . in. np., umowę o prace z dnia 1.10.1990r. na czas określony , zawartą między Zakładem (...) w L. przy ul (...) , w imieniu którego wystąpiła kierownik zakładu (...) a J. F.. Przedstawiona przez świadków ( kserokopia) dokumentacji, uwiarygodniła zeznania świadków . A wiarygodność - dokumentów – nie była kwestionowana przez strony.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 2 k.p.c. zmienił decyzję z dnia 4.01.2021 roku i przyjął , do obliczenia kapitału początkowego, stanowiącego podstawę obliczenia emerytury E. Ł., okres zatrudnienia w F. (...) od 1 września 1978 roku do 30 kwietnia 1984 roku jako okres składkowy - w punkcie 1 , a na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c. w pozostałej części, w punkcie 2, odwołanie jako bezzasadne oddalił ( w zakresie żądania uwzględnienia okresu nauki w Zasadniej Szkole Dokształcającej ).

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS , wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ZUS

15.06.2021r.