Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21.12. 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., w oparciu o art. 7 ust. 1 pkt. 1 i art. 8 ust. 1-7 ustawy z dnia 31.07.2019 r o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji stwierdzono nadpłatę świadczenia – C. (...) Ł. pobrało nienależne świadczenie za okres od 1.06.2020 do 30.06.2020 r w łącznej kwocie 500 zł z tytułu świadczenia uzupełniającego przysługującemu W. W.. Organ rentowy zobowiązał C. (...) Ł. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

( decyzja k.34 akt ZUS )

W odwołaniu z dnia 8.02.2021 r C. (...) Ł. Dom Pomocy Społecznej w Ł. zarzuciło błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na ustaleniu, że wnioskodawca pobrał nienależne świadczenie, podczas gdy świadczenie to zgodnie z dyspozycją złożoną przez W. W. – zostało przekazane przez pracownika poczty bezpośrednio do kasy (...) celem wpłaty na założone dla potrzeb mieszkańca konto depozytowe i jako składnik majątkowy W. W. w związku z jego śmiercią oczekuje na odbiór przez spadkobierców. Odwołujący wniósł o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jej zmianę przez uznanie, że (...) nie pobrało nienależnego świadczenia za okres od czerwca 2020 r do 30 czerwca 2020 r w łącznej kwocie 500 zł z tytułu świadczenia uzupełniającego W. W. oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

( odwołanie k.3 )

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 18.02. 2021 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie, argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

( odpowiedź na odwołanie k.31 )

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

W. W. był uprawniony do świadczenia uzupełniającego. Termin płatności świadczenia został ustalony na 15 dzień miesiąca. Przebywał ostatnio w C. (...) (...) w Ł.. Od 28.04.2020 r przebywał na leczeniu szpitalnym.

/okoliczność bezsporna/

W. W. w dniu 17.06.2019 r złożył oświadczenie, zgodnie z którym zlecił przekazywanie świadczenia na założone dla jego potrzeb konto depozytowe, przez pracownika poczty bezpośrednio do kasy Centrum.

/kserokopia oświadczenia – k. 8/

W (...) w Ł. obowiązuje regulamin postępowania z depozytami wartościowymi oraz kontami depozytowymi mieszkańców, zgodnie z którym m.in.:

- depozytami wartościowymi są przedmioty wartościowe i dokumentarne

- do przedmiotów wartościowych zalicza się pieniądze obiegowe polskie

- mieszkaniec może przechowywać swoje środki finansowe na oprocentowanym rachunku sum depozytowych prowadzonym przez (...)

- wpłat na depozyt dokonuje sam mieszkaniec lub upoważniony przez mieszkańca pracownik poczty

-udzielone upoważnienia mogą być w każdej chwili wycofane oraz wygasają w chwili śmierci

- w razie zgonu mieszkańca środki pieniężne zgromadzone na koncie depozytowym wydaje się jego prawnym spadkobiercom

/regulamin- k. 9-12, zeznania świadka E. B. e – prot. 00:04:06/

W. W. zmarł w dniu 9.06.2020 r. Informacja w tym zakresie wpłynęła do ZUS w dniu 22.06.2020 roku.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 15.06.2020 r w godzinach przedpołudniowych pracownik poczty wpłacił w kasie (...) świadczenie uzupełniające w kwocie 500 zł. W tym samym dniu ok. godz. 14 szpital poinformował placówkę o śmierci pensjonariusza.

/ notatka – k. 23,24, zeznania świadka E. B. e – prot. 00:04:06//

Sąd Okręgowy zważył , co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 138 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021r., poz.291) osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.

W myśl ust. 3 powołanego przepisu za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się również świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.

Tożsamą regulację zawiera art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji /Dz.U. z 2019 poz. 1622 ze zm./

Z powyższego wynika, że osoba, która pobrała nienależne jej świadczenie, obowiązana jest do jego zwrotu. Za nienależnie pobrane uważa się zaś m.in. świadczenie wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.

W rozpoznawanej sprawie ustalono, iż odwołujące się C. (...) Ł. pobrało świadczenie należne W. W. za czerwiec 2020 roku już po śmierci uprawnionego, która miała miejsce w dniu 9 czerwca 2020 roku.

W niniejszym przypadku rozważenia wymaga kwestia tego, czy świadczenie uzupełniające przysługujące W. W. za czerwiec 2020 r. przekazane za pośrednictwem poczty już po śmierci uprawnionego na konto depozytowe, było świadczeniem nienależnym, bo wypłaconym mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do niego (...) w Ł., a więc osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.

Zgodnie z art. 7 ustawy o świadczeniu uzupełniającym (…) w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie, dotyczących postępowania w sprawie świadczenia uzupełniającego, wypłaty tego świadczenia oraz wydawania orzeczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy.

W myśl art. 130 cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ust. 1, świadczenia wypłaca się za miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczeń, z uwzględnieniem ust. 4 i 5, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

2. Świadczenia wypłaca się osobom uprawnionym , za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń, albo na wniosek tej osoby na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, z uwzględnieniem ust. 3.

Wnioskodawca nie był osobą uprawnioną do świadczenia.

Stosownie zaś do art. 101 pkt. 2 powołanego aktu, prawo do renty bądź emerytury ustaje wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. Analiza obydwu przytoczonych unormowań prowadzi do wniosku, że przysługujące świadczenie uzupełniające , którego termin płatności określono w decyzji ZUS na 15 dzień każdego miesiąca, stała się świadczeniem nienależnym, bo zrealizowanym mimo zaistnienia okoliczności implikującej ustanie prawa do niego, dopiero po śmierci świadczeniobiorcy.

Bezsprzecznie, świadczenie uzupełniające przekazane za pośrednictwem poczty na konto depozytowe, na mocy upoważnienia zmarłego, było świadczeniem nienależnym w podanym wyżej znaczeniu tego pojęcia, bowiem wypłacona została do rąk osoby niewymienionej w decyzji organu rentowego. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z regulaminem dotyczącym depozytów wpłat na depozyt dokonuje sam mieszkaniec lub upoważniony przez mieszkańca pracownik poczty, natomiast udzielone upoważnienie wygasa w chwili śmierci. Zatem w chwili wpłaty świadczenia przez pracownika poczty, upoważnienie do wpłaty świadczenia już wygasło.

Ponadto do realizacji świadczenia doszło z przyczyn niezależnych od Oddziału ZUS. Wprawdzie termin płatności świadczenia przypadał na 15 dzień każdego miesiąca, ale w związku z wpłynięciem do ZUS-u informacji o śmierci uprawnionego dopiero w dniu 22 czerwca 2020 roku, wypłata świadczenia została dokona na konto depozytowe w dniu 15.06.2020.

W tym miejscu zauważyć należy, iż odwołującemu nie przysługiwało nigdy prawo do spornego świadczenia . Pobrał świadczenie już po śmierci pensjonariusza, a zatem pobrał je w imieniu osoby, która utraciła z chwila śmierci zdolność prawną, na mocy upoważnienia, które wygasło. Wypłata taka nie powinna w ogóle mieć miejsca i zasilać konta depozytowego, którym następnie mogliby dysponować spadkobiercy .

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne oddalił.