Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawczym wniosła o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności niezabudowanej nieruchomości o powierzchni 0,33 ha, położonej w P., obejmującej część działki o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy w Świeciu prowadzi księgę wieczystą nr (...) z dniem 1 stycznia 2011 r. W uzasadnieniu wskazała, że od 1980 r. użytkowała wspólnie z mężem, a od 2007 r. samodzielnie, przedmiotową nieruchomość bez podstawy prawnej, władając nią jak właściciel.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania Agencja Nieruchomości Rolnych w W. Oddział Terenowy w B. wniósł o oddalenie wniosku o zasiedzenie i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniósł, że wnioskodawczym nie sprecyzowała, co jest przedmiotem zasiedzenia oraz nie wskazała terminu zasiedzenia.

Postanowieniem z dnia 14 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Świeciu oddalił wniosek i zasądził od wnioskodawczym na rzecz uczestnika kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że właścicielem niezabudowanej nieruchomości o numerze (...)położonej w P., dla której Sąd Rejonowy w Świeciu prowadzi księgę wieczystą nr (...) jest Agencja Nieruchomości Rolnych w W. Oddział Terenowy w B.. Wnioskodawczym, w dniu 25 września 1980 r., zawarła z Naczelnikiem Gminy w P. umowę dzierżawy gruntu rolnego wchodzącego w skład Państwowego Funduszu Ziemi, oznaczonego jako działka (...) o powierzchni 0,26 ha, na okres dwóch lat. Wcześniej nieruchomość ta była dzierżawiona przez rodziców wnioskodawczym. Umowa dzierżawy była przedłużona do dnia 31 sierpnia 2011 r., kiedy to protokołem zdawczo-odbiorczym wnioskodawczym przekazała nieruchomość do Zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych w W. (...)o w B.. Na początku roku 2011 wnioskodawczym powzięła informację, że działka którą dzierżawi ma inne oznaczenie geodezyjne niż wpisany do umowy dzierżawy numer (...). W związku ze zbliżającym się terminem, na który została zawarta umowa dzierżawy, wnioskodawczym wnioskowała o przedłużenie czasu umowy, bądź odsprzedanie nieruchomości. Administrator gruntów negatywnie odpowiedział na wniosek.

1

W ramach oceny prawnej tych ustaleń Sąd Rejonowy przywołał treść art. 172 k.c. i wskazał, że posiadanie prowadzące do zasiedzenia musi mieć charakter posiadania samoistnego. Posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel, ten zaś, kto przy władaniu wyraża wolę korzystania z niej w zakresie odpowiadającym innemu prawu, jest posiadaczem zależnym. W ocenie Sądu Rejonowego, wnioskodawczym nie wykazała, że była posiadaczem samoistnym nieruchomości. W złożonych na rozprawie zeznaniach przyznała, że była przekonana, iż uprawiany przez nią grunt był przedmiotem dzierżawy. Zatem Sąd Rejonowy uznał, że wnioskodawczym nie sprawowała samoistnego władztwa nad rzeczą, nie miała również woli zatrzymania tego prawa do wyłącznej dyspozycji, a zatem była posiadaczem zależnym, co wyklucza możliwość stwierdzenie nabycia prawa własności nieruchomości na jej rzecz. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 3 k.p.c.

Apelację od postanowienia wniosła wnioskodawczym. Zaskarżając je w całości, zarzuciła:

•

naruszenie art. 172 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wynikające z przyjęcia, że wnioskodawczym nie posiadała statusu posiadacza samoistnego w złej wierze,

•

sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że wnioskodawczym była posiadaczem zależnym działki objętej wnioskiem tj. działki nr (...), mimo, że z umowy dzierżawy i protokołu zdawczo-odbiorczego wynikało, że przedmiotem dzierżawy była działka o powierzchni 0,26 ha oznaczona nr (...), co potwierdzało stanowisko Starostwa Powiatowego Ś.,

•

nieprawidłowe rozstrzygnięcie o kosztach postępowania polegające na niesłusznym obciążeniu wnioskodawczym kosztami zastępstwa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 520 § 3 k.p.c.

Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez orzeczenie o zasiedzeniu zgodnie z jej wnioskiem złożonym w sprawie oraz odpowiednie rozstrzygniecie o kosztach postępowania w sprawie, w tym kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu zarzutów wskazała, że przedmiotem użytkowania była inna nieruchomość niż określona przez Sąd Rejonowy. De facto wnioskodawczym użytkowała działkę oznaczoną numerem (...). Sąd pominął informacje przesłane przez Starostwo Powiatowe, z których wynika, że działka użytkowana przez wnioskodawczynię nie jest

2

tożsama z działką, której dotyczyła umowa dzierżawy. Odnosząc się do kwestii kosztów postępowania, wnioskodawczym podniosła, że uczestnik reprezentowany przez pełnomocnika nie zastosował się do wymogów określonych w art. 132 § 1 k.p.c, w ten sposób, że pismo zawierające jego stanowiska w sprawie zostało wnioskodawczym doręczone dopiero na rozprawie w dniu 14 listopada 2012r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczym" nie znajduje uzasadnienia. Co prawda ustalenia faktyczne Sądu I instancji wymagają korekty, jednakże pozostaje ona bez wpływu na trafność wydanego rozstrzygnięcia.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż wnioskodawczym dzierżawiła nieruchomość - działkę gruntu oznaczoną numerem (...), podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że przedmiotem umowy dzierżawy była działka o numerze (...) (vide: umowy dzierżawy - k. 44-54, zeznania wnioskodawczym - k. 88, protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 31 sierpnia 201 Ir. - k. 102) Nie ulega również wątpliwości, że wnioskodawczym domagała się stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości oznaczonej numerem (...), którą faktycznie uprawiała. Żądanie tej treści zostało sformułowane wprost we wniosku inicjującym postępowanie w sprawie. W pozostałym zakresie stan faktyczny został ustalony prawidłowo i Sąd odwoławczy, z uwzględnieniem poczynionego uzupełnienia, przyjął go za podstawie także swego rozstrzygnięcia.

Przystępując do oceny zarzutów podniesionych w apelacji wskazać należy, że zgodnie z art. 172 § 1 i 2 k.c, posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Natomiast stosownie do art. 336 k.c, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Innymi słowy, aby nabyć własność nieruchomości w drodze zasiedzenia muszą być spełnione dwie przesłanki: samoistne i nieprzerwane posiadanie nieruchomości oraz upływ określonego czasu w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza.. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, do zasiedzenia

3

własności prowadzi tylko posiadanie samoistne tzn. takie, jakie odpowiada treści prawa własności. W niniejszej sprawie to oznacza, że jeżeli wnioskodawczym na co dzień posiadała i korzystała z innej działki niż wskazana w umowie dzierżawy, ale - jak zeznała -pozostawała w przekonaniu, że właśnie do tej działki przysługują jej uprawnienia dzierżawcy, to nie była posiadaczem samoistnym tej działki. Nie towarzyszyło jej bowiem przekonanie, że posiada i korzysta z tej działki jak właściciel. Posiadała działkę i korzystała z niej jak dzierżawca, a zatem posiadacz jedynie zależny (w ujęciu art.336 kc). Ponadto, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2004r. w sprawie II CK 33/04, które to stanowisko Sąd Okręgowy w pełni podziela, zasadą konstytucyjnie określoną - od której tylko wyjątkowo wprowadza się odstępstwa - jest nienaruszalność prawa własności. Zasiedzenie jest odstępstwem od tej zasady i to bardzo daleko idącym. Dlatego wszelkie wątpliwości powinny być tłumaczone na korzyść ochrony własności (innych praw majątkowych), bez względu na to, czy chodzi o własność (prawa majątkowe) osób fizycznych, jednostek samorządu terytorialnego, Skarbu Państwa, czy innych podmiotów.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 520 § 3 k.p.c., należy uznać go za nietrafiony. W postępowaniu nieprocesowym zasadą jest, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (zgodnie z art.520&l kpc). W sprawach o stwierdzenia nabycia własności przez zasiedzenie interesy wnioskodawcy (domagającego się zasiedzenia) i uczestnika (właściciela) są w istocie sprzeczne, a zatem rozstrzygnięcie o kosztach takiego postępowania po myśli art.520&3 kpc jest uzasadnione.

Z tych zasadniczych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił apelację, jako niezasadną (na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art.l3&2 kpc). O zwrocie uczestnikowi przez wnioskodawczynię kosztów postępowania apelacyjnego Sąd orzekł także na podstawie art.520&3 kpc(w związku z art.l08&l kpc i art.l3&2 kpc), a ich wysokość ustalił zgodnie z & 12 ust.l pkt 1 w związku z &7 pkt 1 i & 6 pkt 4 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(jt. w Dz.U. 490 z 2013r.).