Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2018 roku około godz. 09:55 patrol Straży Miejskiej, w składzie (...), ujawnił wykroczenie polegające na zatrzymaniu pojazdu marki A. o numerze rejestracyjnym (...) na ulicy (...)
w W. w odległości mniejszej niż 10 metrów przed przejściem dla pieszych.

W bazie (...) ustalono, iż właścicielem pojazdu jest M. T.
w związku z powyższym, pismem z dnia 26 listopada 2018 roku, wystosowano do niego wezwanie do wskazania w terminie 7 dni użytkownika pojazdu, któremu powierzył dnia 21 listopada 2018 roku około godz. 09:55 pojazd do kierowania lub używania. Wezwanie zostało odebrane dnia 04 grudnia 2018 roku.

Pismem, które do Straży Miejskiej (...) W. wpłynęło w dniu 10 grudnia 2018 roku, M. T. podał, że nie jest w stanie sprostać żądaniu wskazania użytkownika pojazdu z przyczyn obiektywnych, ponieważ nie pamięta wydarzenia z dnia 21 listopada 2018 roku. Jednocześnie wskazał, że opisany samochód jest użytkowany przez niego oraz członków jego rodziny, jak również dość często powierzany osobom trzecim, w zależności od potrzeb.

W wyjaśnieniach składanych na rozprawie obwiniony M. T. wyjaśnił, że nie odmówił podania na wezwanie Straży Miejskiej komu powierzył do używania samochód we wskazanym dniu, a w przedmiotowym piśmie, powołując się na niepamięć, wyjaśnił dlaczego nie może wskazać konkretnej osoby (k. 52).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie: notatki urzędowej (k. 1, 2), zdjęć (k. 1a-1b), wezwania do wskazania użytkownika pojazdu (k. 3), (...) (k. 3a), pisma (k. 4), wyjaśnień obwinionego (k. 52).

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony materiał dowodowy – w bezspornych okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy – dostarczył podstaw do uznania obwinionego winnym popełnienia zarzucanego mu czynu.

Obwiniony w składanych wyjaśnieniach zaprzeczył, by nie odpowiedział na wezwanie Straży Miejskiej komu powierzył do używania samochód we wskazanym dniu. Podał, że w piśmie, nadesłanym na wezwanie powołał się na niepamięć, która wespół z okolicznością częstego korzystania z przedmiotowego pojazdu przez domowników i inne osoby trzecie nie pozwoliła mu na wskazanie konkretnego użytkownika tego samochodu w dniu 21 listopada 2018 roku.

Odnosząc się zatem do stanowiska obwinionego wskazać należy, iż na obwinionym, jako właścicielu pojazdu ciąży szereg obowiązków, a jednym z nich jest nałożony na właściciela (posiadacza) pojazdu właśnie obowiązek wynikający z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Niewypełnienie tego obowiązku, zgodnie z treścią art. 96 § 3 k.w., stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny do 5 000 złotych.

Powyższe oznacza, że każda osoba ma obowiązek upewnienia się i zapamiętania, komu w danym czasie powierza pojazd, którym dysponuje. W konsekwencji, na możliwość przypisania przedmiotowego wykroczenia nie może mieć wpływu fakt, że sprawca powołując się na niepamięć, tej osoby nie wskazuje. Świadczy to bowiem jedynie o utrudnianiu w wykryciu sprawcy czynu. Nie może zdaniem Sądu stanowić zadość ww. obowiązkowi wskazanie, że przedmiotowy samochód użytkują domownicy oraz osoby trzecie bez podania danych dokładnie te osoby identyfikujących, chociażby przez podanie imienia, nazwiska, adresu, co umożliwiłoby ich ewentualne przesłuchanie i ustalenie interesujących Straż Miejską (...) W. kwestii.

W postanowieniu z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt VIII KZ 444/12 ( (...) Sąd Okręgowy w Białymstoku stwierdził, że "(...) ustawodawca przewidział możliwość niewskazania wbrew obowiązkowi przez zobowiązanego osoby kierującej lub używającej dany pojazd w oznaczonym czasie jedynie pod warunkiem wykazania, że pojazd ten został użyty po pierwsze wbrew woli i wiedzy ww., po drugie przez nieznaną osobę, po trzecie ww. nie mógł temu zapobiec. Warunki te muszą zostać spełnione łącznie".

W niniejszej sprawie obwiniony nie wykazał, aby spełnione zostały powyższe przesłanki wyłączenia jego odpowiedzialności za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. Z całą pewnością jest on właścicielem przedmiotowego pojazdu i okoliczności powyższej nie kwestionował. Obwiniony powołując się na niepamięć nie wskazał żadnej konkretnej osoby, a jedynie podał, że potencjalnych użytkowników samochodu w danym dniu mogło być kilku. Obwiniony zaniedbał ciążący na nim obowiązek wskazany w ustawie Prawo o ruchu drogowym nie dochowując należytej staranności wymaganej od niego jako właściciela pojazdu.

Obowiązek ten ma charakter bezwzględny. Nie jest możliwe uchylenie się od niego z powodu narażenia siebie lub też swoich najbliższych na odpowiedzialność wykroczeniową. Trafnie przyjął Sąd Najwyższy (uchwała z 30 listopada 2004r., sygn.. akt I KZP 26/04 -OSNKW nr 11-12/2004, poz. 102), że ”(...) odpowiednie stosowanie - z mocy art. 41 § 1 k.p.w. - w postępowaniu w sprawach o wykroczenia art. 183 § 1 k.p.k., w jego brzmieniu od dnia 1 lipca 2003 r., nie oznacza, aby osoba przesłuchiwana w charakterze świadka w sprawie o wykroczenie mogła odmówić odpowiedzi na pytanie także wtedy, gdy odpowiedź taka narażałaby osobę jej najbliższą na odpowiedzialność za wykroczenie. Może to uczynić jedynie wówczas, gdy odpowiedź ta mogłaby narazić osobę dla świadka najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. W konsekwencji, także osoba rozpytywana w sposób pozaprocesowy przez uprawniony organ, żądający od niej informacji, którą z mocy przepisu szczególnego ma obowiązek przekazać temu organowi, może odmówić udzielenia odpowiedzi, czyli nie udzielić określonej wiadomości, tylko wówczas, gdy owa odpowiedź (informacja) mogłaby narazić osobę jej najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, a nie za wykroczenie. Ustawodawca dopuszcza zatem możliwość postawienia świadka w sytuacji konfliktowej, tak w postępowaniu karnym, jak i w innym postępowaniu, w którym art. 183 § 1 k.p.k. ma zastosowanie, w tym i w sprawach o wykroczenia. Uznaje jednak, że ze względu na wagę wykroczeń nie jest to konflikt na tyle istotny, aby zasługiwał na potraktowanie takie samo, jak obawa narażenia siebie lub osoby najbliższej na odpowiedzialność za przestępstwo".

Również Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 marca 2014 r., sygn. akt P 27/13 jednoznacznie wypowiedział się, że: „możliwość narażenia na odpowiedzialność za wykroczenie nie wyłącza obowiązku właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania osoby najbliższej na żądanie właściwego organu, jeżeli dopuściła się ona wykroczenia, kierując powierzonym jej pojazdem lub go używając”.

Reasumując powyższe przyjąć należy, iż w niniejszej sprawie ujawniony materiał dowodowy wykazał, że obwiniony swoim zachowaniem wypełnił znamiona wykroczenia z art. 96 § 3 k.w. W przedmiotowej sprawie nie zaistniały okoliczności, które zwalniałyby obwinionego z obowiązku posiadania wiedzy na temat tego, co działo się z jego samochodem w dniu 21 listopada 2018 roku, a przedstawione przez niego stanowisko nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które wyłączałyby możliwość przypisania obwinionemu winy. Jest on osobą pełnoletnią, dojrzałą, poczytalną, o określonym doświadczeniu życiowym. Jego postępowania nie usprawiedliwiają żadne okoliczności ekstremalne.

Wymierzając karę, Sąd rozważył przesłanki z art. 33 § 1 i 2 k.w., a mianowicie ustawowe granice kary za wykroczenie, stopień społecznej szkodliwości czynu, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara ma osiągnąć wobec obwinionego. W szczególności, przy wymiarze kary, sąd bierze pod uwagę rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, stopień winy, pobudki i sposób działania obwinionego, stosunek do pokrzywdzonego (o ile takowy występuje), warunki osobiste i majątkowe obwinionego, jego stosunki rodzinne, sposób życia przed popełnieniem wykroczenia i zachowanie po jego popełnieniu. Zgodnie z art. 47 § 6 k.w. przy ocenie społecznej szkodliwości wykroczenia bierze się pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Obwiniony, jako właściciel pojazdu, którym naruszono przepisy dotyczące parkowania pojazdów, pomimo ustawowego obowiązku nie wskazał Straży Miejskiej (...) W. komu powierzył swój pojazd w określonym czasie i miejscu. Niemniej nie unikał kontaktu z organami prowadzącymi czynności wyjaśniające w przedmiotowej sprawie, starał się uczynić zadość swoim obowiązkom. Wobec powyższego oceniając stopień winy obwinionego – Sąd uznał, iż przypisanego mu czynu dopuścił się nieumyślnie.

Wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. zagrożone jest jedynie karą grzywny. Dostosowując zatem wymiar kary do stopnia winy obwinionego i stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu, Sąd uznał, że karą adekwatną do stopnia jego zawinienia będzie - nadzwyczajnie złagodzona - kara nagany. Sąd wziął bowiem pod uwagę charakter i okoliczności czynu oraz właściwości i warunki osobiste sprawcy i uznał, że kara nagany jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy obwinionego, spełni też swoje cele w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej.

Nadto Sąd zwolnił obwinionego od zapłaty wszelkich kosztów postępowania, aby obowiązek ich zapłaty nie był bardziej dolegliwy niż wymierzona obwinionemu kara.