Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V GC 129/21 upr

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Stella Czołgowska

Protokolant:

sekr.sądowy Joanna Kaczanowska

po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2021 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. S.

przeciwko A. S.

o zapłatę

I zasądza od pozwanej A. S. na rzecz powoda E. S. kwoty:

- 950,00 EUR (dziewięćset pięćdziesiąt euro) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty;

- 927,62 zł (dziewięćset dwadzieścia siedem złotych sześćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.217 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 129/21upr

UZASADNIENIE

Powód E. S. domagała się pozwem wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 28 października 2020 roku (data stempla pocztowego) od pozwanej A. S. zapłaty kwoty 950 euro oraz kwoty 927,62 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty oraz koszty procesu. Powód podał, że wykonał na zlecenia pozwanej usługi międzynarodowego przewozu towarów, za które nie otrzymał wynagrodzenia. Mimo wezwania pozwanej do zapłaty nie uregulowała ona należności.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 30 grudnia 2020 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwana złożyła skutecznie sprzeciw od nakazu zapłaty i wniosła o oddalenie powództwa w całości. Podniosła, że data wymagalności należności wskazanych przez powoda jest niezgodna z umową. Nadto wniosła o rozłożenie należności dochodzonej pozwem na 3 raty.

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanej powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał, że transakcja do której doszło między stronami jest transakcją handlową, a więc termin płatności nie może by dłuższy niż 30 dni od daty doręczenia faktury. Termin 45 dni mieści się więc w tym okresie. Warunkowo powód dopuszcza oznaczenie daty wymagalności odsetek od dochodzonej w pozwie należności głównej od dnia 15 kwietnia 2020 r. Powód wniósł też o oddalenie wniosku pozwanej o rozłożenie zasądzonej należności na raty.

Sąd ustalił, co następuje

Powód E. S. prowadzi działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest transport drogowy towarów. Pozwana A. S. prowadzi działalność gospodarczą której przeważającej przedmiotem jest działalność pozostałych agencji transportowych.

dowód: wydruk z (...) k. 9-10.

Pozwana zleciła powódce dwa zlecenia transportowe przewozu towarów:

1)  numer (...), miejsce i data załadunku: Francja, N.-P. w dniu 17 stycznia 2020; miejsce i data rozładunku: Słowenia, M., w dniu 21 stycznia 2020 r.; umówiony fracht – 400 euro, termin płatności : 60 dni od dnia otrzymania faktury i dokumentów.

2)  numer (...), miejsce i data załadunku: Francja, C. w dniu 20 stycznia 2020 r., miejsce i data rozładunku: W., L., w dniu 22 stycznia 2020 r., umówiony fracht – 550 euro, termin płatności : 60 dni od otrzymania faktury i dokumentów.

niezaprzeczone, dowód: zlecenie transportowe nr (...) – k. 11-13, zlecenie transportowe nr (...) – k. 16-18.

Transport został przez powoda wykonany prawidłowo.

niezaprzeczone, nadto dowód: międzynarodowy list przewozowy – k. 15, 20.

Za wykonane prawidłowo zlecenie powód wystawił pozwanej dwie faktury VAT:

1)  w dniu 31 stycznia 2020 roku nr FA/21/01/2020, za zrealizowanie zlecenia nr (...), na kwotę 400 euro płatną do dnia 31 marca 2020 roku oraz kwotę 390,51 zł płatną do dnia 31 marca 2020 r.;

2)  w dniu 31 stycznia 2020 roku nr FA/22/01/2020 za zrealizowanie zlecenia nr (...), na kwotę 550 euro płatną do dnia 31 marca 2020 roku oraz kwotę 537,11 zł płatną do dnia 31 marca 2020 r.;

niezaprzeczone, dowód: faktura VAT nr (...) – k. 14, faktura VAT nr (...) – k. 19.

Faktury zostały doręczone w dniu 14 lutego 2020 r.

niezaprzeczone, nadto dowód: wydruk ze strony internetowej Poczty Polskiej S.A. „śledzenie przesyłek” – k. 44-46, wydruk z książki nadawczej powoda – k. 21.

Mimo upływu terminu płatności pozwana nie dokonała zapłaty w związku z czym powód skierował do pozwanej pisemne wezwanie do zapłaty kwoty wynikającej między innymi z faktur nr (...). Pozwana odebrała wezwanie w dniu 10 lipca 2020 r.

niezaprzeczone, nadto dowód: potwierdzenie odbioru – k. 24-25, wydruk z książki nadawczej powoda – k. 23, wezwanie do zapłaty – k. 22.

Sąd zważył, co następuje

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dowody, a nadto w oparciu o zgodne oświadczenia stron oraz nieobjęte żadnym oświadczeniem tj. na podstawie art. 230 k.p.c. Większość materiału dowodowego stanowiły przedstawione przez powoda wydruki i kserokopie dokumentów. Ich prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziły wątpliwości Sądu i nie były kwestionowane przez pozwaną.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był w zasadzie w dużej mierze bezsporny. Strona pozwana nie kwestionowała ani zawarcia umowy, ani jej prawidłowego wykonania przez powoda. Pozwana podniosła jedynie zarzut niewłaściwego wskazania daty wymagalności roszczenia, podając że termin zapłaty był wyznaczony na 60 dni a faktury zostały doręczone pozwanej w dniu 14 lutego 2020 r. Wskazana w pozwie data wymagalności nie jest więc właściwa.

Przechodząc do rozważań natury prawnej należy wskazać, że stosunek prawny z jakiego powód dochodził swojego roszczenia wywodził się z dwóch umów przewozu rzeczy między określonymi miejscami położonymi w państwach, które są stronami Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. (Dz .U. z 1962 roku Nr 49, poz. 238 ze zm.; zwana dalej Konwencją). W związku z powyższym w niniejszej sprawie należało mieć na uwadze przede wszystkim przepisy wspomnianej Konwencji. Artykuł 1 ust. 1 stanowi, że Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się. Sąd nie miał wątpliwości, że przepisy Konwencji znajdują zastosowanie w niniejszej sprawie. Wskazywały na to także międzynarodowe listy przewozowe (CMR) przedłożone przez powoda mające być dowodem na zrealizowanie przewozu i zawarcie umowy przewozu.

Zasadność roszczenia powoda, jak wcześniej wskazano, nie była kwestionowana co do zasady, ani co do wysokości, a za tym także Sąd nie znalazł podstaw do uznania powództwa w tej mierze za niezasadne. Spór skupiał się na roszczeniu akcesoryjnym powoda, a konkretnie daty od jakiej winny być naliczane odsetki.

Odnosząc się więc do tegoż zarzutu, należało przyznać rację pozwanej, co w zasadzie ostatecznie uczynił także powód. Powód niniejszym pozwem domagał się zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie regulowanych w art. 481 k.c. Paragraf pierwszy tego przepisu stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki należą się wierzycielowi za cały czas opóźnienia, począwszy od dnia wymagalności świadczenia. Strony w zleceniu określiły termin zapłaty na 60 dni od dnia doręczenia faktury i dokumentów. Faktura z dokumentami (fakt niezaprzeczony) została doręczona stronie pozwanej w dniu 14 lutego 2020 r., a więc termin wymagalności należało liczyć od tej właśnie daty. Terminem wymagalności był więc dzień 15 kwietnia 2020 roku, co nie stanowi w niniejszej sprawie sporu. Powód podnosił, że na mocy art. 5 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 424) należą mu się odsetki po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego, albowiem strony przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni. Wskazać jednak w tym miejscu należy, że powód w żądaniu domagał się skonkretyzowanego typu odsetek tj. odsetek ustawowych za opóźnienie, nie zaś odsetek w transakcjach handlowych, czy odsetek określonych w art. 5 cytowanej ustawy, które stanowią typowe odsetki kapitałowe (art. 359 k.c.). Skoro powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika zażądał odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2020 r. (od daty która nie był datą wymagalności roszczenia), nie zmodyfikował tego żądania do dnia zamknięcia rozprawy, powództwo w tym zakresie należało oddalić – odsetki ustawowe za opóźnienie nie należą się za okres w którym roszczenie nie stało się jeszcze wymagalne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że powód wykazał powództwo co do zasady i co do wysokości. Przedłożył bowiem zlecenia transportowe wydane przez powoda oraz listy CMR potwierdzające wykonanie przewozu. Sąd uznał więc, że powód w należyty sposób dowiódł, iż strony łączyły umowy przewozu, a on wykonał ciążące na nim zobowiązanie. W świetle zlecenia transportowego oraz faktury, oczywistym w ocenie Sądu jest, że strony uzgodniły wynagrodzenie w walucie obcej - euro. Jak wynika z treści art. 358 § 1 k.c. jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.

Wobec tego, Sąd na podstawie art. 1 konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w G. w dniu 19 maja 1956 roku (Dz. U. z 1962 roku, Nr 49, poz. 238 ze zmianami) w zw. z art. 774 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. zasądził od pozwanej A. S. na rzecz powódki E. S. kwotę: 950 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 927,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie (roszczeń akcesoryjnych od daty 1 kwietnia 2020 r. do 14 kwietnia 2020 r.) powództwo należało oddalić z wyżej wskazanych powodów – o czym Sąd orzekł w drugim punkcie sentencji orzeczenia.

Sąd uznał, iż wniosek strony pozwanej o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty nie zasługiwał na uwzględnienie. Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia świadczenia. Uwzględniając ten przepis, Sąd powinien rozważyć wszystkie okoliczności danej sprawy, zarówno dotyczące pozwanego, jak i powoda. Sąd Apelacyjny w Łodzi - I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 19 grudnia 2017 r. ( I ACa 1235/17) słusznie wskazał, że w każdym przypadku, rozkładając zobowiązanie na raty, Sąd ingeruje w węzeł zobowiązaniowy w taki sposób, aby możliwe było jego wykonanie z uwzględnieniem interesu obu kontrahentów. Konstrukcja ta ma więc doprowadzić do odzyskania przez wierzyciela dochodzonej należności bez konieczności uciekania się do środków egzekucyjnych, które mogłyby pogrążyć dłużnika i spowodować upadłość jego przedsiębiorstwa. Przepis art. 320 k.p.c. ma charakter wyjątkowy i nie może być interpretowany rozszerzająco, daje możliwość Sądowi uwzględnienia interesu pozwanego w zakresie czasowego rozłożenia wykonania wyroku (tzw. moratorium sędziowskie). Skorzystanie przez Sąd z możliwości, którą daje powyższy przepis jest obwarowane istnieniem szczególnie uzasadnionych okoliczności, na które powołuje się strona chcąca skorzystać z możliwości rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

Wskazać należało, iż propozycja pozwanej rozłożenia zasądzonego świadczenia (wraz z kosztami procesu) na trzy raty, nie mogła uzyskać akceptacji Sądu. Jak już wyżej wskazano, rozważając możliwość skorzystania z instytucji przewidzianej w art. 320 k.p.c., Sąd zobligowany jest do rozważenia interesu obu stron stosunku zobowiązaniowego. W ocenie Sądu pozwana nawet nie uprawdopodobniła by mierzyła się ze szczególnymi okolicznościami uzasadniającymi taki wniosek, twierdzenia strony natomiast nie stanowią, ani dowodu ani jakiegokolwiek uprawdopodobnienia. Ponadto zatory płatnicze kontrahentów zdarzają się przy okazji prowadzenia działalności gospodarczej i jest to sprawą normalną, z którą winien liczyć się każdy przedsiębiorca. Na koniec trzeba zwrócić uwagę, że pozwana jest w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia (mimo braku jego kwestionowania) już ponad rok, nic nie stało na przeszkodzie by w tym czasie dokonała stosownej zapłaty w ratach (zgodnie z jej możliwościami), czym być może uniknęłaby niniejszego procesu. W ocenie Sądu pozwana nie wykazał w dostateczny sposób, by w jej sytuacji wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na zastosowanie instytucji rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt 2 sentencji na mocy art. 98 § 1 i 3 k.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c., w myśl zasady odpowiedzialności za wynik procesu, ze względu na to że powód uległ tylko co do nieznacznej części żądania. Na tej podstawie Sąd zasądził od pozwanej, tj. strony przegrywającej – kwotę 2.217 zł, na którą złożyły się opłata od pozwu w kwocie 400 zł, koszty zastępstwa procesowego powódki w kwocie 1800 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

ZARZĄDZENIE

1) Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2) Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pozwanej,

3) Przedłożyć z wpływem lub po 21 dniach od doręczenia.

T., dnia 27 maja 2021 r.

Sędzia Stella Czołgowska

.