Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I C 54/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2021 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. S. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda M. S. (1) kwotę 93.062,58 (dziewięćdziesiąt trzy tysiące sześćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt osiem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 50.872,53 (pięćdziesiąt tysięcy osiemset siedemdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt trzy grosze) od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 42.190,05 (czterdzieści dwa tysiące sto dziewięćdziesiąt złotych pięć groszy) od dnia 15 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda M. S. (1) kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 5.438,43 (pięć tysięcy czterysta trzydzieści osiem złotych czterdzieści trzy grosze) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 54/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 kwietnia 2017 r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Łasku powód M. S. (1) wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 11.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do niego nieruchomości:

- oznaczonej numerami działek (...) położonej w C., gmina B., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- oznaczonej numerem działki (...) położonej w C., gmina B., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- oznaczonej numerem działki (...) położonej w Ł., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

oraz tytułem koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynków mieszkalnych posadowionych na jego nieruchomości. Powód wnosił też o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew- k.2-4)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k.53-60)

Pismem procesowym z dnia 15 czerwca 2020 r. powód rozszerzył powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 50.872,53 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do niego nieruchomości oraz koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynków mieszkalnych.

(pismo procesowe powódki- k.166)

Pismem procesowym z dnia 21 stycznia 2021 r. powód rozszerzył powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 93.062,58 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 50.872,53 zł od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty i od kwoty 42.190,05 zł od dnia 15 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do niego nieruchomości oraz koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynków mieszkalnych.

(pismo procesowe powódki- k.185)

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2021 r. Sąd Rejonowy w Łasku uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

( postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 25 stycznia 2021 r.- k.186)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód M. S. (1) jest:

- właścicielem nieruchomości położonej w C., gmina B., oznaczonej numerami działek (...), objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- współwłaścicielem razem z żoną M. S. (2) na prawach wspólności ustawowej nieruchomości położonej w C., gmina B., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- właścicielem nieruchomości położonej w Ł., gmina Ł., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

Działka nr (...) położona w C. jest działką zabudowaną.

(bezsporne, odpisy z ksiąg wieczystych- k.3-9, wypisy z rejestru gruntów- k.10-13, mapy- k.14-17)

Dla gminy B. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uchwalone uchwałą Rady Gminy B. nr (...) z dnia 15 lutego 2007 r. Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działki numer (...) w C. położone są w strefie terenów rolnych. Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uchwalone uchwałą Rady Miejskiej w Ł. nr (...)z dnia 12 lutego 2014 r. Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działka numer (...) położona jest w strefie terenów rolnych.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. M.- k.166-182)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno-i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo – usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych „A” uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych „A” uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

W myśl § 9 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo – usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Zgodnie z § 10 uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

(bezsporne, fakt znany Sądowi z urzędu)

Nieruchomości powoda znajdują się w całości w podobszarze A. Wieś C. jest położona na terenie gminy miejsko – wiejskiej Ł.. Działki numer (...) położone w C. zlokalizowane są w otoczeniu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i w pobliżu pól uprawnych. Działka nr (...) ma kształt regularnego prostokąta. W części siedliskowej tej działki teren jest płaski, ziemny, częściowo utwardzony i porośnięty trawą. Działka ogrodzona jest siatką i drewnianym płotem. Do działki doprowadzona jest woda i energia. Na działce znajduje się oczyszczalnia. Jest ona zabudowana dwoma budynkami mieszkalnymi, budynkiem gospodarczym oraz chlewnią i stodołą, które w większości znajdują się na innej działce. Budynek mieszkalny z 2013 r. jest parterowy bez poddasza, niepodpiwniczony o powierzchni zabudowy 159,25 m 2. Powierzchnia użytkowa wynosi 121,04 m 2 a kubatura 484,12 m 3. W domu znajduje się salon, kuchnia, 3 pokoje, pralnia, łazienka, hall, wiatrołap, spiżarnia, kotłownia i korytarz. Ławy budynku są zbrojone, fundament betonowy, ściany trójwarstwowe z pustaka ceramicznego max, z ociepleniem między warstwami ścian, budynek jest nieotynkowany, ma strop żelbetowy, stolarkę okienną PCV, stolarkę drzwiową płycinową, CO z pieca węglowego. Ściany są wyłożone płytkami i tynkami, posadzki są z płytek i paneli. Budynek mieszkalny z 1970 r. jest niepodpiwniczony, parterowy, z cegły, jedną ścianę ma ocieploną. W domu znajduje się ganek, kuchnia, pokój, łazienka i spiżarnia. CO jest z budynku sąsiedniego. Powierzchnia użytkowa wynosi 39,2 m 2. Działka numer (...) jest położona w otoczeniu pól uprawnych. Jest ona użytkowana rolniczo, ma kształt prostokąta o szerokości około 21 m. Teren działki jest płaski, mediów brak. Dojazd do działki przebiega drogą utwardzoną, W otoczeniu są tereny rolne oraz pojedyncza zabudowa mieszkaniowa. Wieś Ł. jest położona na terenie obszaru wiejskiego. Działka numer (...) położona jest w otoczeniu pól uprawnych. Ma kształt nieregularny. Teren działki jest płaski. Jest ona użytkowana rolniczo. W otoczeniu są tereny rolne oraz pojedyncza zabudowa mieszkaniowa. Dojazd do działki odbywa się drogą utwardzoną.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. M.- k.166-182)

Na nieruchomościach powoda na skutek działania lotniska wojskowego w Ł. dochodzi do znacznego przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu lotniczego w środowisku. Przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. budynek powoda był dostatecznie wyciszony zgodnie z normami prawa budowlanego. W celu zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynkach mieszkalnych powoda należy wymienić dziewięć okien na pakiety złożone z okna wewnętrznego i zewnętrznego każde z jedną szybą zespoloną jednokomorową, wymienić szyby zespolone w jednym oknie na szyby zespolone o zwiększonej izolacyjności akustycznej, obłożyć jedną ścianę zewnętrzną od zewnątrz płytami cementowo – włóknowymi, wymienić drzwi wewnętrzne pomiędzy wiatrołapem i hallem na drzwi o zwiększonej izolacyjności akustycznej, wymienić w kuchni w ścianie północnej szyby zespolone na szyby zespolone o większej izolacyjności akustycznej. Należy też zamontować siedem wentylatorów sufitowych w celu skompensowania braku możliwości otwierania okien podczas występowania hałasu lotniczego.

(opinia Politechniki (...)- k.77-96, uzupełniająca opinia Politechniki (...)- k.106-109)

Wartość rynkowa nieruchomości powoda została określona w oparciu o podejście porównawcze, metodę korygowania ceny średniej. Działki nr (...) położone w C. nie straciły na wartości na skutek powstania strefy ograniczonego użytkowania. Wartość działki nr (...) położonej w C. bez uciążliwości wynosi 45.500,00 zł a z uciążliwościami wynosi 40.500,00 zł. Utrata wartości rynkowej tej działki stanowi kwotę 5.000,00 zł. Wartość działki nr (...) położonej w C. bez uciążliwości wynosi 429.400,00 zł a z uciążliwościami wynosi 390.900,00 zł. Utrata wartości rynkowej tej działki stanowi kwotę 38.500,00 zł. Wartość działki nr (...) położonej w C. bez uciążliwości wynosi 45.500,00 zł a z uciążliwościami wynosi 40.500,00 zł. Utrata wartości rynkowej tej działki stanowi kwotę 5.000,00 zł. Wartość działki nr (...) położonej w Ł. bez uciążliwości wynosi 45.500,00 zł a z uciążliwościami wynosi 40.500,00 zł. Utrata wartości rynkowej tej działki stanowi kwotę 5.000,00 zł. Utrata wartości wszystkich działek powoda wynosi zatem 53.500,00 zł.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. M.- k.166-182)

Wartość prac dostosowawczych niezbędnych w celu uzyskania pożądanego efektu podwyższonej izolacyjności akustycznej budynku powoda wynikających z opinii Politechniki (...) wynosi 39.562,58 zł.

(opinia biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.111-126, uzupełniające opinie biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.137-153, k.201-204)

W dniu 5 grudnia 2016 r. wydana została dla powoda przez Wójta Gminy B. decyzja nr (...) ustalająca warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego na działkach numer (...) położonych w C..

(bezsporne, decyzja- k.18)

W dniu 6 grudnia 2016 r. wydana została dla powoda przez Burmistrza Ł. decyzja nr (...) ustalająca warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce numer (...) położonej w Ł..

(bezsporne, decyzja- k.19)

W dniu 28 grudnia 2016 r. powód wystosował do pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. wezwanie do zapłaty, w którym wezwał go do zapłaty na jego rzecz w terminie do 15 stycznia 2017 r. kwoty 120.000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze zmniejszeniem wartości nieruchomości i ograniczeniem w sposobie korzystania z nich i kwoty 100.000,00 zł tytułem kosztów koniecznych do zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym. Pismem z dnia 29 grudnia 2016 r. pozwany nie uznał roszczeń powoda za zasadne i odmówił wypłaty żądnych kwot.

(bezsporne, kserokopia pisma powoda- k.33-34, kserokopia pisma pozwanego- k.21)

Ustaleń stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd dokonał w oparciu o dokumenty złożone przez powoda. Złożone przez nigo dokumenty urzędowe sporządzone były w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji. Zgodnie natomiast z treścią art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Autentyczność tych dokumentów oraz ich prawdziwość nie była przy tym kwestionowana przez pozwanego. Podstawą ustaleń stanu faktycznego były także złożone przez powoda dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron wymienionej przez nie przed wszczęciem postępowania w przedmiotowej sprawie. Dokument prywatny w myśl art. 245 kpc stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Autentyczność dokumentów prywatnych złożonych przez powoda nie była kwestionowana przez pozwanego.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd poczynił także w oparciu o opinię Politechniki (...), w której wskazano rodzaj nakładów koniecznych do zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynkach mieszkalnych powoda i opinię biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. M., który oszacował utratę wartości nieruchomości powoda wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania a także opinię biegłego z zakresu budownictwa J. O., który wyliczył koszt nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynków mieszkalnych znajdujących się na nieruchomości powoda. W ocenie Sądu wszystkie opinie sporządzone zostały w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty wobec czego należało uznać je za w pełni wiarygodne.

Sąd pominął wniosek powoda o zwrócenie się do Urzędu Marszałkowskiego w Ł. o nadesłanie odpisu całościowego opracowania z przeglądu ekologicznego dla lotniska wojskowego Ł. na okoliczność wielkości oddziaływania akustycznego lotniska wojskowego Ł. na nieruchomość powoda, gdyż wielkość ta została ustalona opinią Politechniki (...) wobec czego dokument ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia. Z tego samego powodu Sąd pominął też wniosek powoda o zwrócenie się do Urzędu Marszałkowskiego w Ł. o nadesłanie odpisu pisma (...) Zarządu (...) w B. z dnia 7 lipca 2016 r. Sąd pominął też wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego geodety na okoliczność znajdowania się nieruchomości powoda w podobszarze A, gdyż okoliczność, która miała być nim stwierdzona, została udowodniona zgodnie z twierdzeniami powoda. Sąd pominął też wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego elektryka na okoliczność wyliczenia kosztów zainstalowania fotowoltaiki na nieruchomości powoda w celu zasilania wentylatorów sufitowych, gdyż okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż wentylatory nie muszą być zasilane z fotowoltaiki. Sąd pominął też wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność czy koszt robót budowlanych według cen wolnorynkowych jest wyższy od cennika S., czy zamontowanie wentylatorów nie wymusi zainstalowania dodatkowego oświetlenia i czy nie spowoduje większego zużycia energii, gdyż okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1396) w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami odpowiedzialności za szkodę w myśl powyższego przepisu są zatem: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika przy tym, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, przez którą rozumie się, między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 528219).

W przedmiotowej sprawie powód wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiące jego własność nieruchomości, poniósł szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z nich a w konsekwencji na zmniejszeniu ich wartości.

Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr(...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w podobszarze A, na terenie którego usytuowane są działki należące do powoda, wprowadzono ograniczenia dotychczasowego sposobu korzystania z tych działek. Powód nie może skutecznie dochodzić zaniechania immisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących mu a wynikających z prawa własności uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Ponadto z § 9 uchwały wynika między innymi zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia odszkodowawczego przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania ze stanowiącej jego własność nieruchomości. Nieruchomości powoda należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania ich na cele na przykład budownictwa i poddawać ocenie pod kątem spadku ich wartości.

Niewątpliwie wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowane są stanowiące własność powoda nieruchomości położone w C. oznaczone numerami działek (...) i w Ł. oznaczona numerem działki (...), powód doznał szkody polegającej na obniżeniu ich wartości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2010 r., I ACa 772/09, LEX nr 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 503415). Wartość należących do powoda nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) położonych w C. i numerem działki (...) położonej w Ł. uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, LEX nr 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego sądowego z zakresu szacunku nieruchomości M. M., Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należących do powoda nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) położonych w C. i numerem działki (...) położonej w Ł. uległa obniżeniu o kwotę 53.500,00 zł.

Z uwagi na to, iż należące do powoda działki nr (...) położone w C. stanowią grunty służące do produkcji rolnej, ustanowienie strefy ograniczonego użytkowania nie wpłynęło w żaden sposób na ich wartość.

Oceny zasadności drugiego z dochodzonych przez powoda roszczeń – żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiących jego własność budynków mieszkalnych, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC z 2002 r., z 6., poz. 74).

Obowiązek strony pozwanej naprawienia szkody polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej powstał z chwilą wyrządzenia tej szkody powodowi, to jest z chwilą wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligującej do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powoda właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065). Usytuowane na należącej do powoda działce budynki mieszkalne nie spełniają obowiązujących wymogów, nie zapewniając należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest zatem poczynienie nakładów określonych w opinii Politechniki (...), których łączne koszty biegły sądowy z zakresu budownictwa J. O. określił na kwotę 39.562,58 zł. Koszty te mają zapewnić właściwy klimat akustyczny obiektów i odzwierciedlają zakres nakładów, których powód dotychczas nie poczynił, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia wydatków (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, LEX nr 580137).

Jak wynika z powyższych rozważań w przedmiotowej sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powoda w postaci zmniejszenia wartości jego nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) położonych w C. i numerem działki (...) położonej w Ł. oraz konieczności poniesienia przez niego nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego w budynkach mieszkalnych. Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda odszkodowanie w łącznej kwocie 93.062,58 zł, na które składa się kwota, o którą zmniejszyła się wartość nieruchomości powoda na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł. oraz kwota stanowiąca koszt nakładów, jakie powód ma obowiązek poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynków mieszkalnych posadowionych na jego nieruchomości.

Powód zgłosił pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 120.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do niego nieruchomości a także kwoty 100.000,00 zł tytułem odszkodowania za szkodę obejmującą koszty zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego budynków mieszkalnych posadowionych na jego nieruchomości w piśmie skierowanym do pozwanego w dniu 28 grudnia 2016 r. żądając zapłaty tych kwot do 15 stycznia 2017 r., na które to pismo pozwany udzielił powodowi odpowiedzi w dniu 29 grudnia 2016 r. Zatem na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 50.872,53 zł Sąd zasądził od dnia 16 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty a odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 42.190,05 zł, zgodnie z żądaniem pozwu zasądził od dnia 15 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.617,00 zł, na którą to kwotę złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 3.600,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 5 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Co do nie pokrytych wydatków w kwocie 5.438,43 zł to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2020, poz. 755 ze zm.) zasądził je na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od przegrywającego sprawę pozwanego.