Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 319/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA – Zbigniew Kapiński

Sędziowie: SA – Ewa Leszczyńska-Furtak

SO (del.) – Paweł Dobosz

Protokolant: – st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska

przy udziale prokuratora Stanisława Wieśniakowskiego

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2021 r.

sprawy

A. S., s. A. i M. z d. S.

urodzonego (...) w W.

oskarżonego o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 190 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 lipca 2020 r.,

sygn. akt XVIII K 190/19

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zwalnia oskarżonego A. S. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat E. A. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł w tym 23% VAT za obronę z urzędu oskarżonego wykonywaną w postępowaniu odwoławczym przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

319/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 lipca 2020 r.,

sygn. akt XVIII K 190/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. na podstawie art. 438 pkt 2 kpk w zw. z art. 7 kpk obrazy przepisów postępowania karnego poprzez naruszenie reguł zasady swobodnej oceny dowodów dotyczących zasad analizy i oceny materiału dowodowego w szczególności wyjaśnień oskarżonego i zeznań naocznych świadków mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, polegającej na dowolnej a nie swobodnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego, wskutek czego Sąd nie dokonał prawdziwych ustaleń faktycznych i w zakresie znamion strony podmiotowej, a w rezultacie bezpodstawne uznał, że oskarżony popełnił zarzucany czyn z art. 148 §1 kk w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia oraz że celu nie osiągnął z uwagi na interwencję osób postronnych ;

2. na podstawie art. 438 pkt 2 kpk w zw. z art. 7 kpk obrazy przepisów postępowania karnego i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, nadto sprzecznie z zasadą obiektywizmu wskutek czego Sąd uznał, że oskarżony swoim działaniem wypełnił znamiona zarzucanego mu przestępstwa z art. 190 § 1 kk bezpodstawnie przyjmując istnienie u pokrzywdzonej stanu subiektywnej obawy ;

3. na podstawie art. 438 pkt 2 kpk w zw. z art. 4 kpk i art. 410 kpk. obraz y przepisów postępowania karnego poprzez naruszenie reguł zasady obiektywizmu poprzez pominięcie w procesie analizy i oceny części ujawnionych dowodów, uzasadniających możliwość odmiennych ustaleń w zakresie ustawowych znamion czynu niż przyjęta jako podstawa faktyczna zaskarżonego wyroku ;

4. na zasadzie art. 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych dotyczących przebiegu zdarzenia przy G. C. N. przy ul. (...) (...) w tym co do zachowania poszczególnych uczestników co ma istotny wpływ na podstawy ustalenia przypisanego oskarżonemu zamiaru bezpośredniego, nie rozważenia istnienia okoliczności uzasadniających uznanie że czyn został popełniony w zamiarze ewentualnym nagłym, a w konsekwencji także na stopień winy i wymiar orzeczonej kary;

5. na podstawie art. 438 pkt 1 kpk naruszenie prawa materialnego art. 115 §2 kk poprzez pominięcie jego uregulowań przy ustalaniu zakresu podstaw wymiaru kary, co skutkuje dwukrotnym uwzględnieniem okoliczności stanowiących materialną treść pojęcia społecznej szkodliwości czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione w pkt 1 – 5 petitum apelacji zarzuty są chybione i bezpodstawne. Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego Sąd Okręgowy nie dopuścił się obrazy art. 7 k.p.k. w zakresie oceny wyjaśnień oskarżonego oraz przesłuchanych w sprawie świadków. Dokonując analizy treści tej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku, która odnosi się do oceny zgromadzonych w przedmiotowej sprawie dowodów stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy dokonał wszechstronnej, wnikliwej i swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w tym wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków mających znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Ocena ta zdaniem Sądu odwoławczego w żaden sposób nie narusza reguł dotyczących zasady swobodnej oceny dowodów gdyż nie zawiera ona błędów natury faktycznej, logicznej, respektuje zasady wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Zauważyć także należy, że skarżąca stawiając zarzuty obrazy art. 7 k.p.k. w pkt 1 i 2 zarówno w treści tych zarzutów jak również w uzasadnieniu apelacji nie wykazała w żaden sposób w czym konkretnie owa dowolność oceny dowodów się przejawia. W takiej sytuacji uznać należy, że postawione zarzuty mają charakter wyłącznie polemiczny gdyż nie zostało wykazane, że dokonana przez Sąd meriti ocena dowodów osobowych rzeczywiście nosi cechy dowolności w rozumieniu art. 7 k.p.k. Wymaga także zauważenia w części formalnie wadliwy sposób redakcji zarzutu z pkt 2 w którym z jednej strony nie wskazano konkretnie żadnego dowodu, który rzekomo został dowolnie oceniony a jednocześnie w ramach tego zarzutu stwierdzono, że na skutek tej dowolnej oceny Sąd uznał, że oskarżony swoim działaniem wypełnił znamiona zarzucanego mu przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. W kontekście tego stwierdzić należy, że zdaniem Sądu Apelacyjnego ocena zgromadzonych w sprawie dowodów nie przekłada się bezpośrednio na kwalifikację prawną czynu tylko na ustalenia faktyczne. Jest bowiem logiczne i oczywiste, że sposób i wynik oceny zgromadzonych w sprawie dowodów bezpośrednio decyduje o treści ustaleń faktycznych, które Sąd meriti czyni w oparciu o te dowody, które w procesie analizy i oceny uznał za wiarygodne. Zatem dowolna ocena dowodów ma bezpośredni wpływ na treść ustaleń faktycznych a nie na kwalifikację prawną czynu, gdyż to ustalenia Sądu podlegają prawno – karnej ocenie i decydują o kwestii kwalifikacji prawnej ustalonego zachowania oskarżonego.

Sąd Okręgowy nie dopuści się również obrazy art. 4 k.p.k. i art. 410 k.p.k. i wbrew twierdzeniom autorki apelacji nie pominął w procesie analizy i oceny żadnego istotnego dowodu lub też okoliczności mającej znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Zauważyć również należy, że autorka apelacji nie wskazuje w treści omawianego zarzutu żadnego konkretnego dowodu, który został pominięty przez Sąd meriti przy analizie i ocenie.

Trafne i prawidłowe są również dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne dotyczące obu czynów przypisanych oskarżonemu i uznać należy, że mają one pełne oparcie w materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie i ocenionym zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów określoną w art. 7 k.p.k.

Nie można zatem zaakceptować stanowiska skarżącej, że Sąd Okręgowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych odnośnie przebiegu zdarzenia przy G. C. N. przy ul. (...). Prawidłowe są również ustalenia Sądu meriti dotyczące działania oskarżonego w ramach czynu z pkt 1 z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia pokrzywdzonego C. O.. W tym zakresie zdaniem Sądu odwoławczego autorka apelacji nie wskazuje żadnych merytorycznych i przekonujących argumentów podważających ustalenia Sądu meriti w omawianym zakresie i świadczące o tym, że oskarżony działał w zamiarze ewentualnym nagłym. Uznać zatem należy, że twierdzenia skarżącej nie znajdują żadnego oparcia w realiach dowodowych występujących w przedmiotowej sprawie i w związku z tym omawiany zarzut nie mógł zostać uwzględniony. Sąd Apelacyjny podziela więc i akceptuje w całości zarówno dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne jak również prawno – karną ocenę tego zachowania. Argumenty Sądu meriti w omawianym zakresie są logiczne, trafne i przekonujące, zaś skarżąca swoimi wywodami o charakterze polemicznym w żaden sposób ich nie podważyła.

Całkowicie chybiony i bezpodstawny jest również zarzut obrazy art. 115 § 2 k.k. zawarty w pkt 5 petitum apelacji. Zdaniem Sądu odwoławczego treść omawianego zarzutu oraz jego uzasadnienie świadczy o tym, że skarżąca błędnie rozumie zarówno art. 115 § 2 k.k. jak również podstawy wymiaru kary. W pierwszej kolejności podkreślić należy, że Sąd Okręgowy nie pominął uregulowań art. 115 § 2 k.k. przy ustalaniu podstaw wymiaru kary, gdyż z końcowej części uzasadnienia wyroku wynika w sposób jednoznaczny, że przy wymiarze kary zasadnie uwzględniono wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu z pkt 1 popełnionego przez oskarżonego. Zasadnie również przy wymiarze kary uwzględniono rodzaj i charakter naruszonego dobra, postać zamiaru i motywacje i w tym zakresie wbrew twierdzeniom skarżącej Sąd meriti nie dopuścił się obrazy art. 115 § 2 k.k. Jest bowiem oczywiste, że art. 115 § 2 k.k. zawiera zamknięty katalog przesłanek przedmiotowo – podmiotowych występujących w danej sprawie decydujących o stopniu społecznej szkodliwości czynu. Całkowicie zasadnie i trafnie Sąd I instancji ustalił wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu określonego w pkt 1 i ten fakt uwzględnił przy wymiarze kary. W kontekście postawionego w pkt 5 zarzutu zaznaczyć zaś należy, że w przeciwieństwie do art. 115 § 2 k.k., art. 53 § 1 i 2 k.k. określający dyrektywy wymiaru kary nie zawiera katalogu zamkniętego okoliczności uwzględnianych przy wymiarze kary. W związku z tym uwzględnienie przez Sąd meriti przy wymiarze kar jednostkowych wymienionych w uzasadnieniu okoliczności w żaden sposób nie naruszyło art. 115 § 2 k.k. Przepis ten odnosi się bowiem do przesłanek decydujących o stopniu społecznej szkodliwości czynu a nie do okoliczności mających wpływ na wymiar kary, które określone są w art. 53 k.k. W związku z tym do obrazy art. 115 § 2 k.k. może dojść wówczas gdy Sąd meriti przy ustalaniu stopnia społecznej szkodliwości czynu pominie jedną lub więcej przesłanek wymienionych w tym przepisie zawierających katalog zamknięty, lub też gdy jako podstawę do ustaleń w omawianym zakresie weźmie okoliczność pozakodeksową, czyli taką, której omawiany przepis nie zawiera. W przedmiotowej sprawie taka sytuacja nie występuje.

W ocenie Sądu odwoławczego zarówno orzeczone kary jednostkowe, jak też kara łączna pozbawienia wolności w wymiarze 12 lat orzeczona przy zastosowaniu zasady absorpcji nie noszą cech rażącej surowości w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. W związku z tym brak było podstaw do zmiany wyroku w tym zakresie. Orzeczona kara 12 lat pozbawienia wolności jest bowiem adekwatna do stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości popełnianego czynu i uwzględnia w sposób właściwy cele i dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny nie znalazł żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku lub też jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Wniosek

1. o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu z art. z art. 190 § 1 kk.;

2. obniżenie wysokości kary pozbawienia wolności wymierzonej za czyn z punktu I do wysokości adekwatnej do stopnia winy i stosownego obniżenia kary łącznej;

3. zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego w całości;

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Trafność rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego i bezpodstawność zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego skutkowała brakiem podstaw do uwzględnienia wniosków końcowych dotyczących sposobu rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy przez Sąd odwoławczy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego zawarta w wyroku z dnia 3 lipca 2020 r.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w oparciu o swobodną ocenę dowodów, dokonał właściwej oceny prawnej ustalonego zachowania oskarżonego, wymierzył oskarżonemu kary jednostkowe oraz karę łączną pozbawienia wolności, które nie noszą cech rażącej surowości. W związku z tym zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

A. S.

Pkt 2

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnić oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze mając na uwadze jego sytuację majątkową oraz wysokość dochodów.

7.  PODPIS

Zbigniew Kapiński

Ewa Leszczyńska-Furtak Paweł Dobosz

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego
A. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana