Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V Kz 373/21

POSTANOWIENIE

Dnia 26 maja 2021 roku

Sąd Okręgowy w Łodzi, V Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Zbigniew Mierzejewski

Protokolant: sekr. sąd. Paulina Dzika

przy udziale prokuratora Tomasza Makowskiego

po rozpoznaniu w sprawie A. J.

skazanego za czyn z art. 278 § 1 k.k. i innych

zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Łowiczu

z dnia 16 marca 2021 r. w sprawie o sygn. akt II K 581/20

w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia:

1. uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Łowiczu do ponownego rozpoznania;

2. zasądzić ze Skarbu Państwa na rzecz adw. J. W. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem niepłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 16 marca 2021 r. w sprawie o sygn. akt II K 581/20 Sąd Rejonowy w Łowiczu umorzył postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego wobec skazanego A. J..

Postanowienie Sądu Rejonowego zaskarżyła zażaleniem obrońca skazanego zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami Covid – 19 oraz art. 4 § 1 k.k. poprzez błędne uznanie, że kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie ustawy nie można łączyć z karami orzeczonymi po jej wejściu w życie, a także obrazę przepisów postępowania, mogącą mieć wpływ na treść postanowienia, tj. art. 572 k.p.k., poprzez umorzenie postępowania o wydanie wyroku łącznego w sytuacji, gdy występowały przesłanki do jego wydania.

W konkluzji zażalenia obrońca skazanego wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i wydanie wyroku łącznego w sprawach II K 328/19 Sądu Rejonowego w Bełchatowie oraz II K 11/20 Sądu Rejonowego w Łowiczu i wymierzenie skazanemu kary łącznej 2 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Łowiczu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie obrońcy skazanego w zakresie wniosku o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania było zasadne.

Rozważania prawne w przedmiotowej sprawie należy rozpocząć od przypomnienia, że ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami Covid – 19 zmieniono model orzekania kary łącznej. W miejsce obowiązującego od dnia 1 lipca 2015 r. modelu, nazywanego często modelem „kroczącej kary łącznej”, w art. 85 k.k. wprowadzono ponownie cezurę czasową do orzekania kary łącznej w postaci popełnienia dwóch lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny co do któregokolwiek z nich, obowiązującą do dnia 1 lipca 2015 r. Jednocześnie w art. 81 ust. 1 i 2 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami Covid – 19 (dalej powoływana jako „ustawa covidowa”) przyjęto, że przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu dotychczasowym stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie ustawy, zaś przepisy w nowym brzmieniu stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po dniu jej wejścia w życie. Przepis ten wskazuje zatem, która z wersji ustawy powinna znaleźć zastosowanie w danym przypadku, stanowiąc - w tej tylko części - lex specialis w stosunku do art. 4 § 1 k.k., który jako zasadę ustanawia obowiązek stosowania ustawy nowej.

W sytuacji, w której wszystkie kary jednostkowe zostały prawomocnie orzeczone przed dniem wejścia w życie ustawy covidowej zastosowanie powinny mieć przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu dotychczasowym. Jeżeli zaś wszystkie podlegające łączeniu kary zostały prawomocnie orzeczone już po jej wejściu w życie, w takiej sytuacji zastosowanie powinny mieć przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu nadanym ustawą covidową.

W przedmiotowej sprawie zachodzi sytuacja, w której część kar orzeczono prawomocnie przed wejściem w życie ustawy covidowej, a część po jej wejściu w życie, przy czym przestępstwa objęte wyrokiem wydanym po wejściu w życie ustawy zostały popełnione przed dniem jej wejścia w życie. Sytuacja ta nie została objęta unormowaniem z art. 85 ust. 1 ustawy covidowej, a zatem do jej oceny powinna znaleźć zastosowanie zasada ogólna z art. 4 § 1 k.k.

W analizowanej sprawie, wbrew ustaleniom Sądu Rejonowego w Łowiczu, nie jest możliwe zastosowanie przepisów dotyczących wyroku łącznego w brzmieniu obowiązującym obecnie, bowiem nie mogą być one stosowane do kar prawomocnie orzeczonych przed jej wejściem w życie, a taka sytuacja dotyczyła kar objętych wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 3 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 1192/18. Z tego powodu analizowanie przez Sąd Rejonowy w Łowiczu możliwości rozwiązania wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 3 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 1192/18 i odrębnego połączenia objętych nim kar jednostkowych z karą objętą wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 6 października 2020 r. w sprawie II K 11/20, w oparciu o cezurę czasową w postaci zapadnięcia pierwszego wyroku co do zbiegających się przestępstw, było błędne. Możliwość taką wyklucza bowiem art. 81 ust. 1 ustawy covidowej.

W sytuacji, w której czyn objęty wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 6 października 2020 r. w sprawie sygn. akt II K 11/20 został popełniony w dniu 18 lipca 2018 r., a zatem przed wejściem w życie ustawy covidowej, należałoby rozważyć, czy zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 4 § 1 k.k., kara orzeczona tym wyrokiem może podlegać połączeniu z karą łączną orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 3 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 1192/18 na podstawie przepisów obowiązujących do dnia wejścia w życie ustawy covidowej, w modelu tzw. „kroczącej kary łącznej”.

Zgodnie z art. 4 § 1 k.k. jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. W czasie popełnienia przestępstwa objętego wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 6 października 2020 r. w sprawie sygn. akt II K 11/20 obowiązywały unormowania dotyczące tzw. kroczącej kary łącznej.

Zgodnie z obowiązującym wówczas przepisem art. 85 § 1 – 3 k.k. jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Podstawą orzeczenia kary łącznej były wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne. Jeżeli natomiast po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary lub kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo, za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia czynu.

W przedmiotowej sprawie zachodziły zatem formalne przesłanki do orzeczenia kary łącznej na podstawie przepisów obowiązujących do dnia wejścia w życie ustawy covidowej, bowiem kary objęte wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 3 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 1192/18 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 6 października 2020 r. sygn. akt II K 11/20 są karami tego samego rodzaju, a żadna z nich nie została wykonana. Uznać także należy, że - co do zasady - ustawa obowiązująca poprzednio byłaby względniejsza dla skazanego, bowiem pozwalałaby na orzeczenie kary łącznej, która - tylko w razie przyjęcia zasady pełnej kumulacji – odpowiadałaby sumie kar orzeczonych wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 3 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 1192/18 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 6 października 2020 r. sygn. akt II K 11/20.

Z uwagi na powyższe konieczne stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Łowiczu do ponownego rozpoznania, który powinien poddać analizie możliwość orzeczenia wobec skazanego kary łącznej z wyroków Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 3 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 1192/18 oraz Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 6 października 2020 r. sygn. akt II K 11/20 na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 24 czerwca 2020 r. zgodnie z zasadą z art. 4 § 1 k.k.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu orzeczono na podstawie § 17 ust. 5 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 18).

V Kz 373/21

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE