Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2020 r. w Toruniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej Na (...) w T. z udziałem R. T., A. T., S. T., J. T. i D. T. przeciwko Gminie M. T. o ustalenie;

I.  ustala, że w związku z wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z 23. X. 1995 wydanym w sprawie I C 1468 / 95 orzekającym eksmisję, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z 8 marca 1996 wydanym w sprawie I Cr 555/95, któremu 9 maja 1996 nadano klauzulę wykonalności, po opróżnieniu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w T. przy ul. (...), R. T., A. T., S. T., J. T. i D. T. służy prawo do lokalu socjalnego ;

II.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania w sprawie.

Sygn. akt I C 2464/19

UZASADNIENIE

Pozwem z września 2019 SM Na (...) z siedzibą w T. wniosła o ustalenie w oparciu o art. 189 kpc oraz art. 14 ust. 4 ustawy z 21 czerwca 2001 o ochronie prawa lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy ( … ) w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym wobec A. T., D. T., R. T., S. T. i J. K. prawa do lokalu socjalnego Gminy M. T.. Wyjaśniła, że wyrokiem z 8 sierpnia 1996 zaopatrzonym w klauzulę wykonalności sąd nakazał eksmisję wymienionych osób z lokalu spółdzielni położonego w T. przy ul. (...). Wniosła o zawiadomienie ich o wytoczonym na ich rzecz powództwie i wezwanie ich do udziału w sprawie po stronie powodowej. Przystępując do realizacji swoich uprawnień wynikających z wyroku eksmisyjnego spółdzielnia pismem z 5 grudnia 2018 skierowanym do Urzędu Miasta T. wskazała wymienione osoby jako uprawnione do otrzymania pomieszczenia tymczasowego. ZGM wskazał dla nich pomieszczenie tymczasowe nr 14 i 16 położone w T. przy ul. (...) – Curie 80 B. Spółdzielnia wezwała lokatorów do natychmiastowego opuszczenia dotychczas zajmowanego lokalu, jednak bezskutecznie. W tej sytuacji spółdzielnia zwróciła się do komornika o wyegzekwowanie wyroku eksmisyjnego. Termin eksmisji wyznaczono na 8 kwietnia 2019, jednakże został on zniesiony z uwagi na ustalenia komornika poczynione w trakcie czynności a dotyczące obłożną chorobę dłużnika R. T.. Komornik pouczył lokatorów o prawie do wytoczenia powództwa w oparciu o przepis art. 35 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie lokatorów (…) o ustalenie prawa do lokalu socjalnego. Jednak dłużnicy nie zareagowali na pouczenie, nie odbierają korespondencji i unikają kontaktu zarówno ze spółdzielnią jak i komornikiem. Nieświadomi swoich uprawnień, nie podejmują kroków prawnych mogących poprawić ich sytuację. Spółdzielnia ma interes prawny w ustaleniu będącym przedmiotem pozwu ponieważ współuczestnicy od lat zajmują lokal spółdzielczy bez tytułu prawnego i nie ponoszą opłat eksploatacyjnych generując coraz większe zadłużenie. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego przez Komornika spowodowało, ze powódka jest w najmniej korzystnej sytuacji ponieważ nie może odzyskać lokalu pomimo istnienia wyroku eksmisyjnego. Brak jakiejkolwiek aktywności lokatorów nie może zdaniem powódki naruszać uprawnień spółdzielni.

Pozwana Gmina wniosła o oddalenie powództwa i podniosła przede wszystkim argument braku legitymacji spółdzielni do wystąpienia z powództwem o ustalenie, którego żąda bowiem zgodnie z art. 35 ust. 2 ustawy prawo do wytoczenia tego rodzaju powództwa przysługuje wyłącznie osobie ( … ) jeśli przed wejściem w życie ustawy została objęta orzeczeniem sądowym nakazującym opróżnienie lokalu – prawo to nie służy zatem żadnemu innemu podmiotowi poza lokatorem, w szczególności – nie służy spółdzielni. Ponadto należy mieć na względzie fakt, że komornik już pismem z 3 kwietnia 2019 poinformował rodzinę o jej uprawnieniach wynikających z art. 35 ust. 2 ustawy a to oznacza, że po pół roku czyli w październiku 2019 upłynął dla nich czas na skorzystanie z uprawnienia określonego w art. 35 ust. 2 ustawy ( roszczenie wygasło ). Zdaniem Gminy interes prawny spółdzielni nie został naruszony ponieważ nadal ma uprawnienia do dochodzenia egzekucji wyroku eksmisyjnego. Spółdzielnia może także wystąpić z nowym wnioskiem o pomieszczenie tymczasowe a nadto prawa osób wskazanych w pozwie są już dostatecznie zabezpieczone choćby z uwagi na treść art. 1046 par. 4 kpc czy art. 25 c ustawy. Z ostrożności procesowej Gmina wniosła o ustalenie możliwości finansowych wszystkich współuczestników, ustalenie czy ubiegali się oni wcześniej o lokal socjalny np. w trybie uchwały Rady Miasta T. nr (...) z 28. IX. 2006 oraz czy korzystają z pomocy społecznej lub dodatku mieszkaniowego.

Wskazane w pozwie osoby, wezwane do udziału w sprawie w charakterze powodów, nie odebrały korespondencji sadowej a w konsekwencji nie zajęły stanowiska w sprawie i nie stawiły się na rozprawę.

Sąd ustalił co następuje :

Wyrokiem SR w Toruniu z 23. X. 1995, wydanym w sprawie I C 1468 / 95 pozwanej A. T. nakazano aby wraz z osobami jej prawa reprezentującymi opuściła i opróżniła lokal mieszkalny nr (...) położony w T. przy ul. (...) i wydała go SM Na (...) w T.. Wyrok stał się prawomocny 8 marca 1996 z chwilą oddalenia rewizji pozwanej. W dniu 9 maja 1996 sąd nadał klauzulę wykonalności opisywanemu wyrokowi ( bezsporne – odpis wyroków SR i SO w aktach egzekucyjnych KM 20 / 19 k. 6 oraz k. 11 – 12 niniejszych akt ).

Spółdzielnia pismem z 5 grudnia 2018 skierowanym do Urzędu Miasta T. wskazała wymienione osoby jako uprawnione do otrzymania pomieszczenia tymczasowego. ZGM wskazał dla nich pomieszczenie tymczasowe nr 14 i 16 położone w T. przy ul. (...) – Curie 80 B. Spółdzielnia wezwała lokatorów do natychmiastowego opuszczenia dotychczas zajmowanego lokalu, wskazując im termin 24 grudnia 2018 na opuszczenie lokalu, jednak bezskutecznie ( bezsporne – kopia pisma powódki do Gminy k. 13, kopia skierowania k. 14, dowód jego nadania do lokatorów k. 16 ).

W tej sytuacji spółdzielnia zwróciła się do komornika o wyegzekwowanie wyroku eksmisyjnego. Termin eksmisji wyznaczono na 8 kwietnia 2019, jednakże został on zniesiony z uwagi na ustalenia komornika poczynione w trakcie czynności a dotyczące obłożnej choroby dłużnika R. T.. Komornik w trakcie czynności podjętych przez terminem wyznaczonym na eksmisję nie miał możliwości wejścia do lokalu – nie został wpuszczony do środka przez A. T.. Zastał tylko A. T. i jak się wydaje R. T., którego widział przez moment stojąc w drzwiach mieszkania – nie miał możliwości sprawdzenia jego tożsamości. R. T. jest osobą schorowaną, wedle oświadczenia matki – A. T. cierpi na nowotwór, komornik zastał go z maską tlenową na twarzy. A. T. wezwana do potwierdzenia stanu zdrowia syna dokumentami, nie złożyła ich jednak. Komornik pouczył lokatorów o prawie do wytoczenia powództwa w oparciu o przepis art. 35 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie lokatorów (…) o ustalenie prawa do lokalu socjalnego. Jednak dłużnicy nie zareagowali na pouczenie, nie odbierają korespondencji i unikają kontaktu zarówno ze spółdzielnią jak i komornikiem. Dłużnicy nie zdają sobie sprawy z konsekwencji unikania odbierania korespondencji oraz kontaktu z organami spółdzielni i komornikiem a nadto nie rozumieją ustnych i pisemnych obszernych pouczeń, które są im doręczane ( dowód : kopia wniosku eksmisyjnego k. 17, zawiadomienie o wyznaczeniu terminu eksmisji na 8. IV. 2019 k. 18, pouczenia udzielane dłużnikom k. 61, orzeczenie o zawieszeniu postepowania egzekucyjnego k. 19, zeznania świadka K. M. z 3. III. 2020 k. 60 akt ).

A. T. i jej córka D. w trakcie wiz90yty w kancelarii komorniczej w marcu 2019 stawiały komornikowi absurdalne zarzuty działalności przestępczej ( dowód : protokół k. 60 akt egzekucyjnych ).

W spornym lokalu są zameldowani A. T., D. T., R. T., S. T. i J. K. ( dowód : pismo k. 20 ).

Zadłużenie z tytułu opłat eksploatacyjnych tylko za okres od 1 stycznia 2018 do 11 września 2019 wynosiło 17.290,30 zł ( dowód : kartoteka lokalu k. 21 – 23 ).

Sąd ustanowił dla A. T., D. T., R. T., S. T. i J. K. pełnomocnika działającego z urzędu, (...) wskazało osobę Radcy Prawnego A. G., jednakże pełnomocnik mimo wielu wysiłków nie zdołała nawiązać merytorycznego kontaktu z mandantami – korespondencji od niej dłużnicy nie odbierali a próba kontaktu bezpośredniego pod adresem zamieszkania dłużników skończyła się nie wpuszczeniem przez A. T. pełnomocnika do mieszkania i oświadczeniem, że nie potrzebują żądnego pełnomocnika ani lokalu socjalnego a ona wszystko załatwi ze spółdzielnią. Dłużnicy pozbawili zatem pełnomocnika możliwości wykonywania swoich obowiązków ( dowód : pismo pełnomocnika k. 69 ).

Spółdzielnia zaprzeczyła jakoby dłużniczka A. T. kontaktowała się z nią w sprawie jakiegokolwiek porozumienia ( dowód : pismo k. 90 ).

Żaden z lokatorów zameldowanych w spornym lokalu nie figuruje w rejestrach PUP jako osoba poszukująca pracy ( dowód : pismo k. 92 ).

Żaden z nich nie korzysta także z pomocy (...) ( dowód : pismo k. 94 ).

Sąd zważył co następuje :

Ustalony powyżej stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami a dokumenty złożone w sprawie w ocenie sądu nie tylko korzystały w domniemań z art. 244 i 245 kpc ale w odniesieniu do dokumentów prywatnych - także ich treść była prawdziwa.

Sytuacja faktyczna w niniejszej sprawie jest - choć oczywista - to w istocie bardzo specyficzna. Wprawdzie spór w sprawie dotyczy zdaniem sądu oceny prawnej zaistniałych faktów, jednakże nie można tracić z pola widzenia realiów sytuacji : tego mianowicie, że jak widać, choć nie wydaje się to logiczne i jest wbrew ich interesowi, dłużnicy powódki konsekwentnie unikają kontaktu bezpośredniego i korespondencyjnego z komornikiem i sądem a wobec komornika wysuwają absurdalne oskarżenia. Paraliżują w ten sposób konsekwentnie możliwości czynienia dalej idących ustaleń na temat ich sytuacji rodzinnej i majątkowej i zdrowotnej. A nie ma przy tym zdaniem sądu żadnych podstaw aby poddawać w wątpliwość oświadczenia w tym zakresie komornika lub pełnomocnika ustanowionego dla nich z urzędu.

Choć, jak wskazuje pozwana Gmina, wedle przepisu art. 35 ust. 2 ustawy można mieć wątpliwości czy powódka jest legitymowana czynnie do wystąpienia z powództwem o ustalenie, to jednak zdaniem sądu w niniejszej sprawie należało przyjąć, iż powodowa Spółdzielnia ma interes prawny w ustaleniu prawa swoich dłużników do lokalu socjalnego w oparciu o przepis art. 35 ust. 2 ustawy a ograniczenie terminu, w którym można z takim roszczeniem wystąpić do sądu nie dotyczy podmiotów dochodzących ustalenia w oparciu o przepis art. 189 kpc. Twierdzenia pozwanej spółdzielni jakoby interes spółdzielni nie został naruszony bowiem nadal ma ona prawo egzekwować wyrok eksmisyjny są zdaniem sądu, choć zrozumiałe z uwagi na interes prawny Gminy w tym procesie, to jednak zupełnie kuriozalne od strony faktycznej. Oczywistym jest bowiem zdaniem sądu, że brak uprawnień dłużnika ( lub osoby jego prawa reprezentującej – tu syn dłużniczki A. R. ) do lokalu socjalnego przy jednoczesnym ustaleniu, że jest on obłożnie chory ( choć dokumentów w tym zakresie A. T. nie złożyła ale okoliczności wskazują, że nie ma szans na to aby to uczyniła ) co wynika z ustaleń bezpośrednich komornika, oznacza że w grę wchodzi tylko uprawnienie z art. 1046 par. 4 kpc czyli możliwość wskazania przez Gminę pomieszczenia tymczasowego. To jednakże zostało już w sprawie uczynione : Gmina takowe pomieszczenie wskazała ( ul. (...) ) ale z uwagi na stan zdrowia R. T. komornik egzekucję zawiesił dając dłużnikom możliwość skorzystania z uprawnień z art. 34 ustawy. Zatem tylko teoretycznie zdaniem sądu powódka ma nadal możliwość egzekwowania tytułu, którym dysponuje. Spółdzielnia wytoczyła powództwo przez wzgląd na bardzo trudną sytuację swoich dłużników, w szczególności potrzebę zamieszkania przez nich w lokalu socjalnym, który zapewni im warunki, w których mogą zamieszkiwać osoby chore. Sąd przyznaje, że pewność co do złego stanu zdrowia fizycznego zyskał jedynie w odniesieniu do dłużnika R. T.. Można jednakże mieć poważne wątpliwości co do kondycji psychicznej dłużników wobec ich postawy w stosunku do komornika ( absurdalne zarzuty ) i przedstawicieli spółdzielni ale i ich pełnomocnika ustanowionego z urzędu. Lokal tymczasowy, z uwagi na niższe od socjalnego standardy jakie musi spełniać, bez wątpienia nie daje właściwej ochrony osobom chorym.

Z tych przyczyn, w oparciu o powołane wyżej przepisy a także przez wzgląd na zasady współżycia społecznego ( art. 5 kc ), sąd przychylił się jednak do żądania pozwu i ustalił w punkcie I wyroku prawo wszystkich dłużników powodowej spółdzielni do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

W punkcie II zniesiono wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami w oparciu o przepis art. 102 kpc – sąd nie obciążył Gminy kosztami powódki, mimo iż Gmina spór przegrała.