Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 2/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

J. M.

czyn przypisany w pkt. I. części dyspozytywnej wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

w okresie od czerwca 2017r. do października 2017r. ze skutkiem w N. S. woj. (...), w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził P. D. (...) z siedzibą w N. S. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w łącznej kwocie 278.597,55zł, co stanowi mienie znacznej wartości, poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd co do możliwości zapłaty za zrealizowane w tym czasookresie przez niego zamówienia w firmie pokrzywdzonego i wydany towar

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

k. 269v-271

zeznania świadka P. D.

k. 66-68, 271v-272

zeznania świadeka E. P.

k. 284v-285

zawiadomienie o przestępstwie

k. 1-7

zamówienia

k. 9-22

wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru

k. 23-25, 31-32, 46-47

faktury

k. 26-30, 33-45

wyrok SO w Legnicy sygn. akt VI GC 365/18

k. 48

wyrok SO w Poznaniu sygn. akt IX GC 718/19

k. 77-78

informacja z (...)

k. 86-87

informacja z US w Ś.

k. 93

zawarcie przez pokrzywdzonego i oskarżonego porozumienia dot. spłaty zadłużenia, wysokość aktualnego zadłużenia wynosząca 124 597,55 zł

porozumienie z dnia 3 lutego 2021 r.

k.. 255-277

dowody wpłat

k. 287-293, 307-312

uprzednia niekaralność oskarżonego (fakt dla czynów z pkt. 1.1.1 i 1.1.2)

dane o karalności

k. 170

1.1.2.

J. M.

czyn przypisany w pkt. II. części dyspozytywnej wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

w okresie od 15 marca 2018r. do 30 lipca 2018r. we W. woj. (...), w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w razie grożącej mu niewypłacalności udaremnił zaspokojenie swojego wierzyciela P. D. poprzez to, że zbył składniki swojego majątku w postaci nieruchomości w miejscowości M. kw (...) Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej, w miejscowości W. kw (...) Sądu Rejonowego w Świdnicy oraz we W. kw (...) Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

k. 269v-271

zeznania świadka P. D.

k. 66-68, 271v-272

zawiadomienie o przestępstwie

k. 1-7

postanowienie komornika sądowego GKm 107/19

k. 49

akty notarialne

k. 50-63

wydruki z ksiąg wieczystych

k. 80-85

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

Sąd uwzględnił wyjaśnienia oskarżonego w części, w której znajdowały one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym i uznanym za wiarygodny materiale dowodowym.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż oskarżony nie kwestionował swojego zobowiązania względem pokrzywdzonego zarówno co do istoty jak i wysokości (wynikającej z ugody i dokonanych na jej poczet wpłat).

Sąd nie znalazł podstaw aby odmówić wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego gdy ten wskazywał, iż płynność finansową utracił w latach 2015-2016 ale pomimo tego nie zaprzestał pobierania materiałów od pokrzywdzonego do realizacji innych inwestycji budowlanych. Wskazywał, iż w tym czasie posiadał szereg kredytów obrotowych i hipotecznych z zabezpieczeniem w postaci hipoteki na należących do niego nieruchomości w W. i W. przy ul. (...). Działka w M. nie była obciążoną kredytem i w jej temacie toczyły się rozmowy z pokrzywdzonym dot. jej sprzedaży w celu rozliczeń. Do sprzedaży na rzecz pokrzywdzonego jednak nie doszło, gdyż proponował on cenę niższą niż rynkowa i oskarżony sprzedał nieruchomość innej osobie. Z tej transakcji pokrzywdzony miał otrzymać kwotę 30 tys. Zł, a reszta ceny sprzedaży została przeznaczona na spłatę innych zobowiązań.

Kredyty wziął w celu "odbicia się od dna" i odzyskania zdolności finansowej, były rokrocznie odnawiane. Tłumaczył, iż kredyty zaciągane były przez niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a nie założonej spółki z tego powodu, iż bank odmówił udzielenia kredytu na spółkę właśnie. Firma pokrzywdzonego nie była w 2017 r. jedynym dostawcą dla jego firmy, a problemy z płatnościami występowały też na rzecz innych podmiotów. Płatność z kontraktów budowlanych następowała dopiero po wykonaniu inwestycji.

Potwierdzenie w relacji pokrzywdzonego znajdowała ta część wyjaśnień oskarżonego, w których wskazywał, iż w ramach rozliczeń oddał pokrzywdzonemu część maszyn.

zeznania świadka P. D.

zeznania świadka jako szczegółowe, logiczne i znajdujące przede wszystkim potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji Sąd uwzględnił w całości.

Świadek w sposób szczegółowy opisał przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej jak i przebieg wieloletnich relacji handlowym z oskarżonym. Wskazywał, iż pierwsze dłuższe opóźnienie w płatności pojawiło się w 2017 r. co też skłoniło go do odwiedzin oskarżonego w miejscu prowadzonej przez tego ostatniego działalności gospodarczej.

Jak dalej wskazywał, wtedy oskarżony oprowadził go po firmie, pokazał pracujące maszyny i zapewniał, iż zastój z płatnościami ma charakter chwilowy i wynika ze słabszego spływania pieniędzy z inwestycji. Dodawał, iż wszystko spłaci, pokazując także świadkowi na fotografiach swój dom jak i zabierając go na niezabudowaną działkę, która miała mieć wedle zapewnień oskarżonego dużą wartość. Zapewnienia te pozwoliły świadkowi nabrać przekonania, iż może dalej sprzedawać towar oskarżonemu. Jednakże po kilkunastu niezapłaconych fakturach oskarżony przestał odbierać telefony. Nie odpowiedział także w żaden sposób na skierowane wezwania do zapłaty.

Zeznania świadka dotyczące bezskuteczności prowadzonej wobec oskarżonego egzekucji komorniczej znajdowały potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji. Jak zeznawał świadek, następczo ustalił, iż oskarżony sprzedał należący do niego majątek, jedyna kwotą którą otrzymał pokrzywdzony wynosiła 20 tys. zł ze sprzedaż nieruchomości położonej w M., pomimo zapewnień ze strony oskarżonego, iż po sprzedaży zostanie spłacony.

Zbieżne z wyjaśnieniami były także te zeznania świadka, w których wskazywał, iż jego należność została częściowo skompensowana przez oskarżonego.

zeznania świadek E. P.

świadek - księgowa obsługująca działalność oskarżonego - nie miała szczegółowej wiedzy dot. kondycji finansowej firmy oskarżonego. Wskazywała jedynie, iż księgowała otrzymywane głównie od żony oskarżonego faktury. Księgowość prowadziła do czasu zawieszenia działalności, nie miała wiedzy, co było jej przyczyną. Oskarżony pojawił się wtedy w biurze i tłumaczył, iż ma problemy rodzinne i poprosił o prolongatę płatności wobec biura, nie rozliczając się z nich do dziś. Świadek nie kojarzyła osoby pokrzywdzonego.

zawiadomienie o przestępstwie

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

zamówienia

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

faktury VAT

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

Z treści przedmiotowych faktur, wystawianych w okresie od 30 maja 2017 r. 31 sierpnia 2017 r. wynikała wysokość niekwestionowanego przez strony zadłużenie oskarżonego względem pokrzywdzonego (pomniejszone następnie o dokonane przez oskarżonego wpłaty)

Termin płatności ostatniej chronologicznie faktury upływał z dniem 15 października 2017 r.

wyrok SO w Legnicy sygn. akt VI GC 365/18

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

wyrok SO w Poznaniu sygn. akt IX GC 718/19

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

informacja z (...)

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

Z jego treści wynikało, iż w dniu 9 kwietnia 2019 r. oskarżony zawiesił prowadzoną działalność gospodarczą.

informacja z US w Ś.

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

Z jego treści wynikało, iż na dzień 27 lutego 2020 r. oskarżony posiadał zaległość podatkową w kwocie należności głównej 12.285.00 zł.

porozumienie z dnia 3 lutego 2021 r.

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

Przedmiotowy dokument wraz z dowodami wpłaty oskarżonego pozwolił na ustalenie aktualnej wysokości zobowiązania oskarżonego względem pokrzywdzonego.

dowody wpłat

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

dane o karalności

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

1.1.2

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

Sąd uwzględnił wyjaśnienia oskarżonego w części, w której znajdowały one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym i uznanym za wiarygodny materiale dowodowym.

Dotyczyło to przede wszystkim kwestii istnienia obciążeń hipotecznych na należących do niego nieruchomościach we W. przy ul. (...) - co znajdowało potwierdzenie w aktach notarialnych - umowach sprzedaży - ww.

Oskarżony wyjaśniał także - co znajdowało potwierdzenie w zeznaniach pokrzywdzonego - iż prowadził z tym ostatnim negocjacje w celu oddania nieobciążonej nieruchomości w M. w ramach rozliczeń za zobowiązania wynikające z niespłaconych faktur, do czego ostatecznie nie doszło.

Oskarżony wskazywał również, iż pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przeznaczył na spłatę innych zobowiązań.

zeznania świadka P. D.

patrz punkt 1.1.1

postanowienie komornika sądowego GKm 107/19

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

Z jego treści wynikało, iż prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt VI GC 365/18 egzekucja przeciwko oskarżonemu została w dniu 10 października 2019 r. umorzona z uwagi na jej bezskuteczność.

akty notarialne

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu

Z treści przedmiotowych aktów notarialnych wynikało, iż:

- w dniu 15 marca 2018 r. oskarżony zbył wolną od wszelkich obciążeń nieruchomość położoną w M. za kwotę 265.000 zł;

- w dniu 27 lipca 2018 r. oskarżony zbył obciążoną hipoteką umowną w łącznej wysokości 481.811,13 zł na dzień sprzedaży nieruchomość położoną w W. za kwotę 550.000 zł;

w dniu 30 lipca 2018 r. oskarżony zbył obciążoną hipoteką umowną w łącznej wysokości 220.000 zł na dzień sprzedaży nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego we W. przy ul. (...) za kwotę 250.000 zł. Nabywcami byli rodzice oskarżonego, którzy wraz z nabyciem nieruchomość ustanowili nieodpłatną i dożywotnią służebność mieszkania na rzecz syna oskarżonego.

wydruki z ksiąg wieczystych

brak podstaw do kwestionowania wiarygodności i prawdziwości dowodu.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie uwzględnił wyjaśnień, w których oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oszustwa uznając - w ślad za pozostałym zgromadzonym i uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym - iż treść tych wyjaśnień stanowi wyłącznie linię obrony oskarżonego obliczoną na minimalizację odpowiedzialności karnej.

Sąd odrzucił również wyjaśnienia oskarżonego, w których ten wskazywał, iż w 2017 r. informował pokrzywdzonego o swoich problemach finansowych, opierając się w tym zakresie na zeznaniach pokrzywdzonego, który w sposób szczegółowy opisał w jaki sposób był osobiście przez oskarżonego utwierdzany co do dobrej kondycji finansowej jego firmy.

umowy zawarte przez (...) Sp. z o.o. z kontrahentami (k. 207-226)

jakkolwiek Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania prawdziwości przedłożonej przez obrońcę oskarżonego dokumentacji, która miała świadczyć o tym, iż oskarżony wykorzystywał materiały pozyskane od pokrzywdzonego w ramach umów zawartych z innych podmiotami i w tym zakresie Sąd nie znalazł powodu aby ją zakwestionować, tak w ocenie Sądu dokumentacja ta nie mogła stanowić dowodu na to, iż - tak jak wskazywał obrońca - w momencie składania zamówień oskarżony był przekonany o swojej wypłacalności. Nie abstrahując w tym miejscu od wyjaśnień oskarżonego, który wyjaśniał, iż w 2015/2016 roku utracił płynność finansową wskazać należy, iż zlecenie na kwotę 603.500 zł zostało zawarte w okresie poprzedzającym czasookres zarzucanego oskarżonemu przestępstwa i nie sposób było wywieść z przedmiotowej dokumentacji jaki był rzeczywisty zysk firmy oskarżonego z przedmiotowego kontraktu (pomniejszony o poniesione koszty) bo takiej przecież informacji nie dostarcza ogólna kwota wynagrodzenia ryczałtowego. Co więcej zapłata miała być uzależniona od pozytywnego odbioru końcowego, czyli od zdarzenie przyszłego i niepewnego, które miało miejsce dopiero w dniu 30 maja 2018 r. To oczywiście przy przyjęciu, iż niepodpisany przez strony umowy tzw. "protokół odbioru końcowego" (k. 212) odzwierciedlał rzeczywisty stan faktyczny. Podobna argumentacja aktualna jest dla umowy zawartej w dniu 17 kwietnia 2017 r. z (...) S.A. a pozostałe dwie umowy zostały zawarte odpowiednio w dniu 18 kwietnia 2018 r. (k. 213) oraz 24 stycznia 2018 r. (k. 227) a zatem już z tej tylko przyczyny nie mogą stanowić dowodu o rzekomym przekonaniu oskarżonego co do jego wypłacalności, a mogą świadczyć jedynie o tym, iż oskarżony pomimo braku zapłaty należnej pokrzywdzonemu kontynuował prowadzenie działalności gospodarczej.

1.2.1

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie uwzględnił wyjaśnień, w których oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 300 § 1 k.k. uznając - w ślad za pozostałym zgromadzonym i uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym - iż treść tych wyjaśnień stanowi wyłącznie linię obrony oskarżonego obliczoną na minimalizację odpowiedzialności karnej.

Sąd odrzucił także te wyjaśnienia, w których oskarżony wskazywał, iż nie sprzedał pokrzywdzonemu działki w M. w ramach wzajemnych rozliczeń za dług z uwagi na rozbieżność między stronami co do ustalenia ceny nieruchomości, gdzie kością niezgody miała być kwota 50 tys. zł. W tym zakresie Sąd oparł się na zeznaniach pokrzywdzonego, który wskazywał, iż prowadził negocjacje w tym zakresie, a okolicznością sprzedaży nieruchomości innej osobie został zaskoczony post factum i jak wskazywał, porozumienie się co do kwoty 50 tys. nie stanowiłoby problemu.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I.

J. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Wina i sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzucanego jemu czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji kodeks karnego z dniem 15 listopada 2018 r. nie budziła wątpliwości Sądu.

Przestępstwo stypizowane w art. 286 § 1 k.k. polega na motywowanym celem osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie jej w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do nienależytego pojmowania przedsiębranej czynności. Wprowadzenie w błąd oznacza zachowanie prowadzące do wywołania (powstania) u danej osoby błędu, a więc fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości danej osoby. Może zostać ono osiągnięte przez przemilczenie, zaniechanie poinformowania o faktycznym stanie rzeczy. Wprowadzenie w błąd może następować także za pomocą tzw. faktów konkludentnych, a mianowicie takiego zachowania sprawcy, z którego pokrzywdzony sam ma – według zamiaru sprawcy – wysunąć błędne wnioski.

Wprowadzenie w błąd może przybierać postać przemilczenia, a więc nieprzekazania przez sprawcę informacji dotyczących prawdziwego stanu rzeczy. Przemilczenie stanowi więc formę ukrycia przed osobą rozporządzającą mieniem pewnych faktów, zjawisk, okoliczności itp., których nieświadomość powoduje powstanie błędnego wyobrażenia o rzeczywistości ( vide: wyrok SN z dnia 19 lipca 2007 r., V KK 384/06).

Należy podkreślić, że wprowadzenie w błąd przez zaniechanie - zatajenie istotnych z punktu widzenia decyzji o rozporządzeniu informacji - musi występować łącznie z działaniem polegającym na przedstawieniu pokrzywdzonemu lub osobie dokonującej rozporządzenia jego mieniem innych informacji związanych z rozporządzeniem mieniem. W konsekwencji takiego złożonego działania i zaniechania sprawcy po stronie pokrzywdzonego lub osoby dokonującej rozporządzenia jego mieniem powstaje fałszywy obraz rzeczywistości, stanowiący podstawę rozporządzenia. W przypadku wprowadzenia w błąd przez zaniechanie - zatajenie informacji istotnych z punktu widzenia decyzji o rozporządzeniu - ważne jest to, że pokrzywdzony lub osoba rozporządzająca jego mieniem przed podjęciem przez sprawcę owego złożonego działania i zaniechania nie ma fałszywego wyobrażenia o rzeczywistości istotnej z punktu widzenia decyzji o rozporządzeniu mieniem ( vide: wyrok SN z dnia 19 lipca 2007 r., V KK 384/06).

Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k., należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) zarówno to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd lub niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania), jak też i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion ( vide: wyrok SN z dnia 4 czerwca.2009 r., WA 16/09, Prok. i Pr. – wkł. 2009/11-12/8).

W orzecznictwie prezentowane są również poglądy - które podziela tut. Sąd - iż:

Znamiona przestępstwa oszustwa zrealizowane są w sytuacji niewyjawionego kontrahentowi uzależnienia zapłaty od zdarzeń przyszłych i niepewnych, w szczególności jeżeli zawarciu umowy towarzyszy powzięty z góry zamiar niedotrzymania terminu zapłaty i odłożenia go na czas bliżej nieokreślony oraz uzależnienie zapłaty od ewentualnego prowadzenia określonych inwestycji dokonanych w przyszłości" ( vide: wyrok SA w Katowicach z dnia 15 września 2017 r., II AKa 279/17, Lex nr 2414607).

W wypadku kreowania fikcji poprzez zatajanie faktycznej kondycji finansowej firmy jest tworzeniem mylnego wyobrażenia o możliwościach spłaty zadłużenia w umówionym terminie, co z kolei prowadzi do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w rozumieniu art. 286 § 1 k.k." ( wyrok SA w Katowicach z dnia 28 grudnia 2016, II AKa 406/16, Lex nr 2278205, teza 3).

Do wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu lub sposobie rozporządzenia" (wyrok SA w Szczecinie z dnia 7 lipca 2016 r., II AKa 104/16, Lex nr 2144692).

Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozostawiał w ocenie Sądu najmniejszych wątpliwości co do tego, iż zachowanie oskarżonego J. M. sprowadzało się do wytworzenia u pokrzywdzonego P. D. fałszywego obrazu wycinka rzeczywistości poprzez wprowadzenie go w błąd co do rzeczywistej kondycji finansowej prowadzonej przez oskarżonego działalności gospodarczej i wynikających z tej sytuacji realnych możliwości płatniczych. Pokrzywdzony kierując się doświadczeniami wieloletniej współpracy z oskarżonym nie miał podstaw wątpić w słowa oskarżonego, gdy ten ostatni zapewniał, iż jego zaległości w płatnościach mają jedynie charakter przejściowy. Co więcej, oskarżony utwierdzał pokrzywdzonego - okazując mu posiadane nieruchomości - iż stan jego finansów pozwala na wywiązywanie się z zaciągniętych zobowiązań. W rzeczywistości, zapłatę za zamówione towary oskarżony uzależniał od zdarzeń przyszłych i niepewnych tj. rozliczeń z generalnym wykonawcą prowadzonych inwestycji budowlanych z którym oskarżony pozostawał w sporze. Oskarżony sam przyznawał, iż pomimo utraty płynności finansowej już w 2015-2016 r. dalej zamawiał towar m.in. od pokrzywdzonego.

Z uwagi na wartość szkody - stanowiącej zgodnie z treścią art. 115 § 5 mienie znacznej wartości uzasadniona była łączna kwalifikacja z art. 294 § 1 k.k.

Zgodnie z treścią art. 11 § 2 k.k. jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. Dla przyjęcia, iż zachodzi zbieg kumulatywny przepisów ustawy, miarodajnym jest stwierdzenie w oparciu o całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, iż zachowanie sprawcy jest zewnętrznym przejawem jednego impulsu woli i to niezależnie od liczby skutków tego zachowania oraz liczby naruszonych przez nie norm. Sprawca, który w warunkach z art. 11 § 2 k.k. wyczerpuje swoim zachowaniem znamiona określone w dwóch lub więcej przepisach ustawy, nie realizuje znamion wielu przestępstw, lecz popełnia jeden czyn odpowiadający przestępstwu stypizowanemu przez zbiegające się przepisy, które wchodząc w skład kumulatywnej kwalifikacji tracą swoją samodzielność. Utworzony w ten sposób "nowy" typ przestępstwa zagrożony jest karą, której granice wyznacza ustawowe zagrożenie przepisu przewidującego najsurowszą karę ( vide: wyrok SA w Katowicach z dnia 24 maja 2013 r., sygn. akt II AKa 563, KZS 2013/10/63).

Za przyjęciem kwalifikacji z art. 12 k.k. przemawiały krótkie odstępy czasu pomiędzy poszczególnymi zachowaniami oskarżonego oraz fakt, że działania determinowane były realizacją z góry powziętego zamiaru. Zgodnie z brzmieniem art. 12 k.k., przestępstwo ciągłe zachodzi, gdy spełnione są określone przesłanki podmiotowe i przedmiotowe. Przesłanką podmiotową jest istniejący z góry zamiar, obejmujący realizację zamierzonego przestępstwa w dwu lub więcej zachowaniach, natomiast przesłanki przedmiotowe to "krótkie odstępy czasu" między tymi zachowaniami. Zastosowanie przepisu art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji kodeksu karnego z dniem 4 czerwca 2020 r. uzasadnione było jego względniejszym dla oskarżonego brzmieniem.

Oskarżony działał umyślnie i w zamiarze bezpośrednim. Brak było przesłanek wyłączających winę i bezprawność przypisanego jemu czynu.

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

II.

J. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Wina i sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzucanego jemu czynu z art. 300 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji kodeks karnego z dniem 15 listopada 2018 r. nie budziła wątpliwości Sądu.

Przepis art. 300 § 1 k.k. penalizuje zachowanie osoby, która w razie grożącej jej niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku

Przez pojęcie składników majątku dłużnika-sprawcy należy rozumieć wszelkie aktywa, które mogą być wykorzystane dla wykonania zobowiązania, przy czym dłużnik rzeczowy popełnia przestępstwo z art. 300 k.k., gdy realizuje czynności sprawcze w stosunku do tego przedmiotu, z którego ponosi odpowiedzialność wobec wierzyciela.

Zbycie obejmuje wszelkie czynności o charakterze rozporządzającym, jednakże wobec odrębnego wyliczenia darowania należałoby ograniczyć zakres zbycia do czynności odpłatnych ( vide: R. Zawłocki, Przestępstwa, s. 40–41; J. Majewski, w: Zoll (red.), Kodeks karny, t. III, 2016, s. 724; G. Łabuda, w: Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna, 2014, s. 1241; wyr. SA w Rzeszowie z 13.6.2013 r., II AKa 40/13, niepubl.). Efektem zbycia jest trwałe wyłączenie danego składnika z majątku. Większość znamion czynnościowych z art. 300 k.k. wskazuje bowiem na dyspozycje bezzwrotnie umniejszające majątek dłużnika, pozbawione ekwiwalentu.

Przestępstwo niezaspokojenia wierzyciela ma charakter materialny. Do jego dokonania niezbędne jest wystąpienie skutku w postaci udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela lub wierzycieli (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2008r., sygn. akt III KK 368/07, Biul. PK 2008, nr 2, poz. 15). Przez „udaremnienie zaspokojenia wierzyciela” należy rozumieć spowodowanie całkowitej niemożności jego zaspokojenia. Uszczuplenia oznacza natomiast uniemożliwienie zaspokojenia roszczenia wierzyciela w jakiejkolwiek części, przy czym nie musi to być część znaczna, choć w przypadku uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela w niewielkiej części możliwe będzie wystąpienia znikomej społecznej szkodliwości czynu ( vide: J. Majewski (w:) Kodeks karny, red. A. Zoll, t.3, wyd. 2008, s. 706).

Znamię „w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości” obejmuje wszelkie sytuacje, w których istnieje obiektywnie konkretne, realne niebezpieczeństwo nadejścia upadłości lub niewypłacalności dłużnika, niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć. Realizacja owego znamienia nie musi łączyć się z nieuchronnością nadejścia któregoś z rzeczonych zdarzeń ani bardzo wysokim tegoż. Wystarczy, jeżeli istnieje znaczące prawdopodobieństwo zaistnienia upadłości lub niewypłacalności, przy czym upadłość lub niewypłacalność niekoniecznie muszą grozić rychłym nadejściem (vide: Zoll i in. (w:) Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., Zakamycze 2006, wyd. II, teza 90 do art. 300).

Nie ulega więc wątpliwości, iż w świetle znamion wskazanych czynów musi istnieć stan grożącej dłużnikowi niewypłacalności lub upadłości, czyli stan poprzedzający samą niewypłacalność lub upadłość. Niewypłacalność to sytuacja, w której dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące ( art. 11 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe, tj.Dz.U.2017.2344). Upadłość natomiast ogłasza się wówczas, gdy dłużnik staje się niewypłacalny ( art. 10 Prawa upadłościowego ).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż oskarżony J. M., mając pełną świadomość posiadania wobec pokrzywdzonego zobowiązań pieniężnych na łączną kwotą 278.597,55 zł udaremnił ich zaspokojenie poprzez sprzedaż należących do niego opisanych w przypisanym czynie nieruchomości. Łączna kwota którą oskarżony uzyskał z przedmiotowych transakcji (przy uwzględnieniu, iż część ceny sprzedaży nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) została przeznaczona na spłatę obciążeń hipotecznych) wynosiła blisko 365.000,00 zł. Tylko niewielka część tej kwoty, jak wynikało z zeznań pokrzywdzonego (który wskazywał, iż było to 20 tys. zł) i wyjaśnień oskarżonego (który wskazywał na kwotę 30 tys. zł) została przeznaczona na spłatę zobowiązania oskarżonego. Ponieważ prowadzona następnie przeciwko oskarżonemu egzekucja komornicza została umorzona z uwagi na jej bezskuteczność, bezsprzecznie należy uznać, iż opisanym wyżej działaniem oskarżony wypełnił znamiona przypisanego mu czynu z art. 300 § 1 k.k.

Za przyjęciem kwalifikacji z art. 12 k.k. przemawiały krótkie odstępy czasu pomiędzy poszczególnymi zachowaniami oskarżonego oraz fakt, że działania determinowane były realizacją z góry powziętego zamiaru. Zgodnie z brzmieniem art. 12 k.k., przestępstwo ciągłe zachodzi, gdy spełnione są określone przesłanki podmiotowe i przedmiotowe. Przesłanką podmiotową jest istniejący z góry zamiar, obejmujący realizację zamierzonego przestępstwa w dwu lub więcej zachowaniach, natomiast przesłanki przedmiotowe to "krótkie odstępy czasu" między tymi zachowaniami. Zastosowanie przepisu art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji kodeksu karnego z dniem 4 czerwca 2020 r. uzasadnione było jego względniejszym dla oskarżonego brzmieniem.

Oskarżony działał umyślnie i w zamiarze bezpośrednim. Brak było przesłanek wyłączających winę i bezprawność przypisanego jemu czynu.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

J. M.

I. i II.

I. i II.

Oskarżony w zakresie przypisanych jemu czynów działał umyślnie, w zamiarze bezpośrednim. W chwili popełnienia czynu nie miał zniesionej ani w znacznym stopniu ograniczonej poczytalności.

W pełni zdawał sobie sprawę z bezprawności przedsiębranych działań.

W ocenie Sądu wymierzone kary pozbawienia wolności czynią zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także spełniają swoje zadania w zakresie prewencji generalnej, polegającej na kształtowaniu w społeczeństwie postawy poszanowania prawa, wypełniając przy tym dyrektywy wymienione w art. 53 k.k. Wymierzone kary nie przekraczają stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego przestępstwa.

Ustalając wymiar kar Sąd miał na względzie:

- znaczny stopień społecznej szkodliwości przypisanych czynów

- działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej

- godzenie w prawidłowy przebieg obrotu gospodarczego i interesy majątkowe pokrzywdzonego (czyn przypisany w pkt I. części dyspozytywnej wyroku) oraz godzenie w interesy pokrzywdzonego jako uprawnionego wierzyciela poprzez działanie zmierzające do uniemożliwienia jemu zaspokojenia tych roszczeń (czyn przypisany w pkt. I. części dyspozytywnej wyroku)

- uprzednią niekaralność (mając przy tym na uwadze, iż stan ten, jako swoista norma społeczna nie mógł mieć dominującego charakteru przy wymiarze kary)

- ustabilizowany tryb życia przejawiający się brakiem wejścia w konflikt z prawem od czasu popełnienia czynów przypisanych w niniejszym postępowaniu

- działania oskarżonego w zakresie naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, wyrażające się w realizacji przez niego postanowień porozumienia z pokrzywdzonym z dnia 3 lutego 2021 r., mając jednakże na uwadze fakt, iż doszło do tego dopiero po wpłynięciu przeciwko oskarżonemu do Sądu aktu oskarżenia, natomiast wcześniej pozostawał obojętny na próby kontaktu ze strony pokrzywdzonego

J. M.

III.

I. i II.

Sąd wymierzając oskarżonemu karę łączną pozbawienia wolności zastosował zasadę absorpcji, mając na uwadze w szczególności związek podmiotowy i przedmiotowy popełnionych przestępstw, jak i uznając, że wymierzona w ten sposób kara w pełni odpowiada celom zapobiegawczym i wychowawczym kary.

Przez związek ten należy rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację i czas popełnienia każdego z nich. Im związek ten jest ściślejszy, tym bardziej przeważa absorbowanie poszczególnych kar, im luźniejszy - ich kumulacja, to jest sumowanie.

Decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej ( vide: M. Szewczyk „Kara łączna w polskim prawie karnym” Kraków 1981 r., s. 78).

W ocenie Sądu, wymierzona kara łączna roku pozbawienia wolności jest właściwą reakcją na popełnione przez oskarżonego przestępstwa.

J. M.

IV.

I. i II.

Sąd, przyjmując pozytywną prognozę kryminologiczną, na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej względem niego kary pozbawienia wolności na okres trzech lat próby.

W ocenie Sądu brak jest przesłanek, aby przypuszczać, że umieszczenie oskarżonego w zakładzie karnym byłoby konieczne dla potrzeb prewencji indywidualnej i ogólnej a zasadne jest przekonanie, iż już samo postępowanie i w szczególności zagrożenie wykonania orzeczonej kary będzie dla niego wystarczającą dolegliwością i skutecznie przysłuży się do osiągnięcia celów kary. Podkreślić należy, że kara bezwzględnego pozbawienia wolności stanowi środek ostateczny (ultima ratio), po który można sięgnąć tylko wtedy, gdy żadna z wymienionych kar lub żaden środek karny nie spełni celów kary. Sąd uznał, że mimo skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności kara ta, osiągnie wszelkie cele, w tym cel wychowawczy i zapobiegnie powrotowi oskarżonego do przestępstwa, a orzeczony okres próby pozwoli na weryfikację tego założenia.

J. M.

V.

I. i II.

rozstrzygnięcie w przedmiocie zobowiązania oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby znajdowało swoje oparcie w przepisie art. 72 § 1 pkt 1 k.k.

J. M.

VI.

I.

rozstrzygnięcie w przedmiocie zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody w terminie do dnia 30 czerwca 2022 r. na rzecz P. D. znajdowało swoje oparcie w przepisie art. 72 § 2 k.k.

Ustalając wysokość szkody Sąd miał na względzie treść porozumienia zawartego pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym, z którego wynikała wysokość zobowiązania oskarżonego, pomniejszonej o wpłaty dotychczas dokonane przez oskarżonego, które wynikały z dowodów wpłaty przedłożonych przez tego ostatniego.

Wskazać w tym miejscu należy, iż zobowiązanie do naprawienia szkody, o którym mowa w art. 72 § 2 k.k., to w szczególności wyrównanie straty, którą pokrzywdzony poniósł (arg. ex art. 361 § 2 k.c.). Zatem, orzeczenie w tym zakresie związane jest ściśle z rzeczywistą szkodą, jaką poniósł pokrzywdzony, i to szkodą rozumianą tak, jak w prawie cywilnym. In concreto odnosi się ono tylko do szkody realnie wyrządzonej, a więc takiej, której nie naprawiono (w całości lub w części). Innymi słowy, zobowiązanie do naprawienia szkody nie może z jednej strony zmierzać do przysporzeń w majątku pokrzywdzonego, z drugiej zaś stanowić elementu kary sensu stricto, tj. dolegliwości wymierzanej sprawcy przestępstwa, która ma spełnić zadania określone w art. 53 k.k. ( vide: wyrok SN z dnia 9 lipca 2013 r., sygn. II KK 160/13, LEX nr 1331277). Z kolei, przy ustalaniu wysokości szkody, która powstała w wyniku przestępstwa, należy brać pod uwagę nie tylko obiektywną wartość skradzionych przedmiotów, ale również konieczne jest uwzględnienie wartości mienia, które już zostało odzyskane przez pokrzywdzonego ( vide: wyrok SN z dnia 25 czerwca 2015 r., sygn. akt II KK 144/15, Lex nr 1750141)

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Sąd nie uwzględnił wniosku oskarżyciela posiłkowego o orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku wykonania wyroków SO w Legnicy o sygn. akt VI GC 365/16 oraz SO w Poznaniu sygn. akt XI GT 716/16 w terminie 1 roku od uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Wskazać bowiem należy, iż orzeczenie takiego obowiązku na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 k.k. jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy ma ono zapobiec popełnieniu przez oskarżonego ponownie przestępstwa. Mając jednakże na względzie dotychczasowy sposób życia oskarżonego jak i jego aktualną postawę wyrażającą się w realizacji postanowień ugody z pokrzywdzonym, dla celów prewencyjnych nakładanie takiego obowiązku nie znajduje uzasadnienia. Nadto wskazać należy, iż interesy pokrzywdzonego związane z wyrządzoną jemu szkodą zostały w odpowiedni sposób zabezpieczone poprzez rozstrzygnięcie z pkt. VI. części dyspozytywnej niniejszego wyroku i jest de facto sądowym usanowaniem zapisów porozumienia pomiędzy stronami.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

VII.

rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu przez oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kosztów zastępstwa procesowego w sprawie znajdowało swoje oparcie w przepisach art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 627 k.p.k. i § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 2 pkt 5 w zw. z § 15 w zw. z § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie

VIII.

rozstrzygnięcie w o kosztach procesu znajdowało swoje oparcie w przepisie art. 624 § 1 k.p.k. i było uzasadnione sytuacją materialną oskarżonego jak i nałożonym na niego zobowiązaniem do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem

7.  Podpis