Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 371/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 czerwca 2018 r. powód S. M. wniósł o zasądzenie od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 10.074,72 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 maja 2017 r. do dnia zapłaty (pkt I), ustalenie, że pozwany będzie odpowiedzialny za szkody, jakie w przyszłości mogą powstać u powoda na skutek uszkodzenia ciała w dniu 15 marca 2016 r. (pkt II) oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm prawem przypisanych (pozew z załącznikami k. 3-8, k. 9-23; pismo k. 31-32)

Pismem z dnia 28 czerwca 2018 r. powód cofnął pozew w zakresie pkt II.

(pismo k. 27-28). W odpowiedzi na pozew z dnia 10 października 2018 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych (odpowiedź na pozew z załącznikami k. 42-44, k. 45-52).

Postanowieniem z dnia 11 października 2018 r. Sąd umorzył postępowanie w części tj. w zakresie ustalenia, że pozwana będzie odpowiedzialna za szkody, jakie w przyszłości mogą powstać u powoda na skutek uszkodzenia ciała w dniu 15 marca 2016 r. (postanowienie k. 55).

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska procesowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 marca 2016 r. S. M., prowadził samochód marki M. o nr rej. (...), poruszając się ul. (...) w L.. Pasażerem była jego dziewczyna, D. C.. W momencie zatrzymania przed pasami dla pieszych, w tył samochodu S. M. uderzył samochód marki M. o nr rej. (...), kierowany przez R. M.. W wyniku uderzenia S. M. i D. C. polecieli do przodu, a potem uderzyli w zagłówek siedzenia (akta szkody k. 41; odpis z KRS k. 46-49; zeznania powoda S. M. k. 53v-43v, k. 369v; zeznania świadka D. C. k. 82v-83v)

R. M. uznał swoją odpowiedzialność za spowodowanie zdarzenia, wezwana Policja sporządziła notatkę oraz nałożyła na niego mandat karny. Sprawca posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, wynikające z umowy nr (...), zawartej z Towarzystwem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą
w W. (akta szkody k. 41; zeznania powoda S. M. k. 53v-43v, k. 369v; zeznania świadka D. C. k. 82v-83v).

Z uwagi na odczuwany po zaistniałym zdarzeniu ból kręgosłupa i głowy oraz nudności, S. M. w dniu 16 marca 2016 r., zgłosił się do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego SP ZOZ MSW w L., gdzie stwierdzono u niego skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa. W zaleceniach lekarskich wskazano na zasadność stosowania kołnierza ortopedycznego oraz przyjmowania leków (przeciwzapalnych, przeciwbólowych, miorelaksujących, o działaniu neuroprotekcyjnym). Powód nosił kołnierz przez 6 tygodni. W trakcie kolejnych wizyt lekarskich, rozpoznano u S. M. zwichnięcie, skręcenie i naderwanie stawów i więzadeł na poziomie szyi. Poza lekami, poszkodowany otrzymał również skierowanie na rehabilitację. W okresie od 10 maja 2016 r. do 21 maja 2016 r. był leczony w Ośrodku (...). J. z D. w L., gdzie został poddany zabiegom: laseroterapii punktowej, prądów (...) oraz ultradźwięków. S. M. leczył się w poradni ortopedycznej około 3 miesięcy, dolegliwości bólowe trwały około 2-3 miesięcy (przy czym w okresie do 6 tygodni od dnia zdarzenia miały charakter nasilony), drętwienie ręki miało miejsce na przestrzeni około 8 tygodni (karta informacyjna k. 11-11v, k. 111-112; historia choroby k. 12-14, k. 212-215; zaświadczenie k. 15; zeznania powoda S. M. k. 53v-43; zeznania świadka D. C. k. 82v-83v; opinia sądowo – lekarska zespołowa z zakresu ortopedii, traumatologii, rehabilitacji medycznej, neurologii, psychologii i psychiatrii k. 265-268, k. 271-273). W związku z leczeniem i rehabilitację S. M. poniósł koszty dojazdów w wysokości 74, 72 zł (karta informacyjna k. 11-11v; historia choroby k. 12-14; zaświadczenie k. 15; oświadczenie o dojazdach k. 22; zeznania powoda S. M. k. 53v-43).

W następstwie wypadku S. M. doznał urazu przeciążeniowo– skrętnego odcinka szyjnego kręgosłupa. Zastosowane leczenie pozwoliło na uzyskanie poprawy stanu zdrowia, dolegliwości zmniejszyły się, jednak nadal występuje utrzymujące się wzmożone napięci mięśni przykręgosłupowych w odcinku szyjnym. W związku z następstwami zdarzenia z dnia 15 marca 2016 r. S. M. doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
w wysokości 2 % (opinia sądowo – lekarska zespołowa z zakresu ortopedii, traumatologii, rehabilitacji medycznej, neurologii, psychologii i psychiatrii k. 265-268, k. 271-272).

W dacie zdarzenia z dnia 15 marca 2016 r. S. M. był piłkarzem drużyny (...) Ł., która grała w IV lidze. Z uwagi na doznane urazy, nie mógł trenować, mimo trwających przygotowań do sezonu. Do treningów indywidualnych i na siłownię wrócił po 6-7 tygodniach. Do czasu kolizji miał zapewnione miejsce w pierwszym składzie, natomiast z uwagi na dolegliwości, będące jej wynikiem, nie mógł grać przez trzy kolejki, od piątej kolejki – grał w pierwszym składzie. W okresie tym jego zespół miał treningi z pierwszą drużyną, była to okazja na wykazanie się i dostanie szansy na grę na wyższym poziomie. S. M. czuł, że przez wypadek stracił swoją szansę. Z tego powodu zrezygnował z gry w klubie, zamartwiał się o swoją przyszłość. Na skutek zdarzenia u S. M. wystąpiły zaburzenia adaptacyjne - nasilona reakcja depresyjna, adaptacyjna, które powodowały trudności w odnalezieniu się w nowej sytuacji życiowej. Miał kłopoty ze snem, przez około pół roku odczuwał stres przed kierowaniem samochodem, prosił rodziców aby go podwozili. Powstał u niego długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym w wysokości 5 % (zeznania powoda S. M. k. 53v-43; zeznania świadka D. C. k. 82v-83v; opinia sądowo – lekarska zespołowa z zakresu ortopedii, traumatologii, rehabilitacji medycznej, neurologii, psychologii i psychiatrii k. 276, k. 278, k. 280-281).

W dniu 20 stycznia 2017 r. S. M. zgłosił Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. szkodę na osobie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych sprawcy szkody, R. M. (zgłoszenie szkody k. 18-21; akta szkody k. 41). W dniu 28 kwietnia 2017 r. pełnomocnik S. M. przesłał do ubezpieczyciela dokumentację niezbędną do kontynuowania postępowania likwidacyjnego (e-mail k. 16-17; akta szkody k. 41). W toku postępowania likwidacyjnego lekarz orzecznik ubezpieczyciela, stwierdził brak podstaw do orzeczenia trwałych i przejściowych zaburzeń zdrowia w związku z kolizją drogową. Decyzją z dnia 29 sierpnia 2017 r. (...) Polska odmówiła wypłaty odszkodowania na rzecz S. M. (orzeczenie, decyzja - akta szkody k. 41; decyzja k. 50-50v).

Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie, na podstawie zgromadzonych dowodów nieosobowych, w tym dokumentacji medycznej, których prawdziwość i rzetelność nie była w sprawie kwestionowana, nie budzi ona również wątpliwości w ocenie Sądu. Przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, należało uwzględnić również dokument prywatny (w rozumieniu art. 245 k.p.c.) w postaci oświadczenia o dojazdach do placówek medycznych. W świetle zasad doświadczenia i logiki, racjonalne jest przyjęcie, że w związku z leczeniem i rehabilitacją konieczne było poniesienie wskazanych wydatków – pozwana nie przedstawiła zaś dowodów, pozwalających na stwierdzenie, iż powód nie poniósł tych kosztów, bądź ich wysokość została zawyżona.

Podstawę ustalenia faktów w niniejszym postępowaniu stanowi ponadto opinia sądowo – lekarska zespołowa z zakresu ortopedii, traumatologii, rehabilitacji medycznej, neurologii, psychologii i psychiatrii (k. 265-281), jak również opinie uzupełniające z zakresu psychologii i psychiatrii (k. 323-325 i k. 355-357). Opinie te zostały sporządzone przez podmioty dysponujące wiadomościami specjalnymi - w sposób szczegółowy i konkretny, przedstawiają analizę zgromadzonej w sprawie dokumentacją medycznej. Wnioski opinii w sposób precyzyjny pozwoliły na ustalenie następstw zdarzenia z dnia 15 marca 2016 r., w szczególności stopień uszczerbku związany z uszkodzeniem odcinka szyjnego kręgosłupa (2 %) oraz w zakresie zaburzeń adaptacyjno – depresyjnych, występujących u S. M., w okresie po zdarzeniu (5%). Za nietrafne przy tym należy ocenić zarzuty sformułowane przez pozwaną, negujące wartość dowodową opinii w części psychologiczno – psychiatrycznej. Fakt, iż aktualny stan zdrowia powoda nie wykazuje trwałych następstw
w zakresie skutków psychicznych, nie przekreśla istnienia zaburzeń, bezpośrednio po zdarzeniu, jak również możliwości ich reaktywacji w sytuacji stresowej. Jednocześnie biegli trafnie przyjęli z uwagi na powyższe, minimalny stopień uszczerbku, w oparciu o wskaźniki, wynikające z przepisów prawa. Polemika pozwanego ubezpieczyciela z wyczerpująco uzasadnionym stanowiskiem biegłych, nie pozwala na podważenie jasnych i spójnych wniosków opinii, sformułowanych nie tylko w oparciu o dokumentację medyczną, ale również o przeprowadzone badania powoda.

Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o zeznania powoda, mając na względzie jego osobiste zainteresowanie wynikiem postępowania. Okoliczność ta nie wpływa jednak na podważenie wiarygodności zeznań S. M. – mają one charakter konkretny, są spójne z dowodami nieosobowymi, zwłaszcza z dokumentacją medyczną. Powód szczegółowo opisał okoliczności dotyczące wpływu zdarzenia na jego karierę piłkarską. Nie sposób przy tym uznać aby zeznania te miały charakter instrumentalny – fakt rezygnacji z gry w klubie, potwierdza, że jego przeżycia miały charakter rzeczywisty, związany ze zdarzeniem z dnia 15 marca 2016 r.

Podstawę ustaleń faktycznych w sprawie stanowiły również zeznania świadka D. C.. Świadek była uczestnikiem zdarzenia z dnia 15 marca 2016 r., miała możliwość bezpośredniego obserwowania jego skutków, w szczególności związanych z procesem leczenia, jak również wpływu na możliwość gry w klubie powoda, osoby jej bliskiej. Zeznania te są przekonujące, a Sąd nie dostrzegł przy tym aby świadek próbowała wyolbrzymić dolegliwości S. M. – jej zeznania są spójne z pozostałym zgromadzonym
w sprawie materiałem dowodowym (zwłaszcza opinią sądowo – lekarską). Jednocześnie pozwany ubezpieczyciel nie przedstawił dowodów, które pozwoliłyby na podważenie prawdziwości zeznań świadka.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w części.

Odpowiedzialność pozwanego ubezpieczyciela w niniejszej sprawie wywodzić należy z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 2214 ze zm.), zgodnie z którym, ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, jak również z art. 822 § 1 k.k., który stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Sprawca zdarzenia posiadał w dacie zdarzenia ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej na podstawie umowy zawartej z pozwaną – tym samym spółka (...) jest legitymowana biernie w sprawie (art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych). Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela jest określony przez zakres odpowiedzialności sprawcy szkody. Przy czym odpowiedzialność cywilna posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody spowodowane ruchem tego pojazdu jest oparta na zasadzie ryzyka. Jest to odpowiedzialność za sam skutek zdarzenia powodującego szkodę (art. 436 k.c.). Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Nie ma ona zastosowania, gdy nie było zderzenia a tylko najechanie; wtedy – na podstawie art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. – odpowiada tylko posiadacz pojazdu będącego w ruchu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 marca 1958 r.,
1 CR 154/56, LEX nr 49759).

Poza sporem pozostaje, że odpowiedzialność za zdarzenie z dnia 15 marca 2016 r. ponosi wyłącznie kierujący samochodem marki M., ubezpieczony u pozwanej. R. M., wskutek niezachowania ostrożności doprowadził do uderzenia w tył samochodu, kierowanego przez S. M., który zatrzymał swoje auto przed przejściem dla pieszych. Spór między stronami koncentruje się przy tym nie wokół samej zasady odpowiedzialności pozwanego za krzywdę doznaną przez powoda, lecz tego czy szkoda i krzywda w rzeczywistości u S. M. powstały.

Stosownie do art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Krzywda, której naprawienia może domagać się podmiot na podstawie art. 445 k.c., stanowi niemajątkowy skutek naruszenia dóbr osobistych, wywołany m.in. uszkodzeniem ciała. Uszczerbki te mogą polegać na fizycznych dolegliwościach i psychicznych cierpieniach bezpośrednio związanych ze stanem zdrowia, ale też z jego dalszymi następstwami w postaci odczuwanego dyskomfortu w wyglądzie, mobilności, poczuciu osamotnienia, nieprzydatności społecznej bądź nawet wykluczenia. Przy oznaczeniu zakresu wyrządzonej krzywdy
za konieczne uważa się uwzględnienie: rodzaju naruszonego dobra, zakresu (natężenie i czas trwania) naruszenia, trwałości skutków naruszenia i stopnia ich uciążliwości, a także stopnia winy sprawcy i jego zachowania po dokonaniu naruszenia (tak w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX - nr (...)). Jednocześnie nie ulega wątpliwości, że pojęcie „odpowiednia suma pieniężna tytułem zadośćuczynienia”, oznacza wymóg indywidualizowania sytuacji pokrzywdzonego z uwzględnieniem całokształtu okoliczności sprawy oraz odniesieniem się do okoliczności obiektywnych.

Postępowanie dowodowe w sprawie wykazało, że zostały zrealizowane przesłanki żądania zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Na skutek zdarzenia z dnia 15 marca 2016 r., powód doznał uszczerbku na zdrowiu w wysokości 2 % (uraz kręgosłupa szyjnego), co spowodowało dolegliwości bólowe, konieczność leczenia, rehabilitacji i przyjmowania leków. Zdarzenie to doprowadziło również do zaburzeń adaptacyjno – depresyjnych, które spowodowały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5 %. Z uwagi
na dolegliwości, powód nie mógł uczestniczyć w treningach, co zmniejszyło jego szanse na występowanie w pierwszej drużynie jego klubu, wywołało również lęk o przyszłość, poczucie straconej szansy. Okoliczności te świadczą przy tym o istnieniu adekwatnego związku przyczynowego (w rozumieniu art. 361 § 1 k.c.), pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a opisanymi dolegliwościami, które wywołały uczucia krzywdy i niesprawiedliwości u powoda.

W ocenie Sądu, uwzględniając powyższe rozważania, należało zasądzić na rzecz powoda 6.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Kwota ta odzwierciedla charakter doznanych dolegliwości, stopień uszczerbku, jak również przeżycia psychiczne, w tym ich intensywność i czas trwania. Należy podkreślić, że stwierdzony uszczerbek miał charakter długotrwały a nie stały i z jego negatywnymi konsekwencjami natury zdrowotnej powód już się uporał. W konsekwencji żądanie pozwu ponad tę kwotę, podlegało oddaleniu.

W myśl art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Zakresem tego pojęcia objęte są koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić, a których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu. Niewątpliwie należą do nich wydatki na dojazdy do placówek medycznych w celu leczenia i rehabilitacji w wysokości 74, 42 zł. Zostały one przez powoda wykazane – z dokumentacji medycznej, jak też zaświadczenia
o odbytych zabiegach fizjoterapeutycznych, wynika przebieg leczenia S. M., który wymagał dojazdu do placówek medycznych. Pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a wydatkowaniem kosztów, zachodzi przy tym adekwatny związek przyczynowo - skutkowy, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. – gdyby nie zaistniałe zdarzenia, powód nie musiałby ponosić kosztów dojazdu do placówek medycznych.

Podstawę rozstrzygnięcia o odsetkach ustawowych za opóźnienie stanowił art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Z uwagi na zgłoszenie szkody ubezpieczycielowi, uzupełnione o przesłanie koniecznej dokumentacji w dniu 28 kwietnia 2017 r., pozwana obowiązana była zakończyć postępowanie likwidacyjne w dniu 28 maja 2017 r. W konsekwencji należało zasądzić kwotę 6 074, 72 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 maja 2017 r. do dnia zapłaty.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach stanowi art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. S. M. poniósł koszty procesu w łącznej wysokości 4121 zł, na które złożyły się następujące kwoty: opłata od pozwu w wysokości 504 zł, ustalona na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 300, w brzmieniu obowiązującym na dzień 13 czerwca 2018 r.); wynagrodzenie reprezentującego go adwokata w wysokości 3.600 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 15 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity: Dz. U. poz. 1800 ze zm.); opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, ustalona na podstawie części IV, załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 1546 ze zm.). Spółka (...) poniosła koszty procesu w wysokości 3.700 zł, na które złożyły się następujące kwoty: opłaty związane z wniesieniem zażalenia na postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia biegłym w wysokości 100 zł; wynagrodzenie reprezentującego ją adwokata w wysokości 3.600 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 15 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity: Dz. U. poz. 1800 ze zm.). Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 6.074,72 zł, tym samym przegrał on proces w 39,7 %, zaś pozwana – w 60,3 %. W tych też proporcjach strony obowiązane były ponieść koszty procesu, które w łącznej wysokości wyniosły 7.821 zł. Z uwagi na powyższe należało zasądzić jak w pkt III wyroku.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach sądowych stanowił art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w zw. z art. 100 k.p.c. Na nieuiszczone koszty sądowe w łącznej wysokości 6.398, 87 zł, złożyły się kwota 62,90 zł (wynagrodzenie dla placówek medycznych, za przekazane kserokopie dokumentacji medycznej, postanowienia k. 225-236) oraz kwota 6.335,97 zł tytułem wynagrodzenia biegłych za sporządzone opinie (postanowienia k. 295
i 345, k. 327 i k. 359). W konsekwencji należało obciążyć na rzecz Skarbu Państwa - powoda kwotą 2.540,56 zł (39,7 % - przegrana) a pozwaną - kwotą 3.858,31 zł (60,3 % - przegrana).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, orzekł jak w sentencji wyroku.