Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 2645/19 upr

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Marek Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2021 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko D. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 646,97 zł (sześćset czterdzieści sześć złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 20 marca 2019r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części powództwo oddala ;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 216,21 zł (dwieście szesnaście złotych dwadzieścia jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 2645/19

UZASADNIENIE

(...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko D. J. o zapłatę kwoty 3566,60zł wskazując, iż wynika ona z dokumentów księgowych, wystawionych przez (...) S.A. w W. na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i powołując się na nabycie wierzytelności od tego podmiotu.

Powództwo zostało uwzględnione nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, który – wobec braku możliwości doręczenia pozwanemu – został uchylony.

Po przekazaniu sprawy Sądowi Rejonowemu w Toruniu powód - na zarządzenie przewodniczącego - złożył pismo przygotowawcze, w którym, poza powieleniem wcześniejszych twierdzeń ( przy zachowaniu dotychczasowego poziomu ogólności ) wskazał, iż dochodzi również kar umownych za niezwrócenie sprzętów dzierżawionych od poprzedniego wierzyciela, jak i zwrotu ulgi w wysokości, o której mowa w art. 57 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 11.07.2017r. pozwany zawarł z (...) S.A. w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych na okres 24 miesięcy. Operator wystawił pozwanemu faktury nr (...) za świadczone usługi oraz:

a/ notę obciążeniową z 1.01.2018r. na kwotę 1706,48 zł tytułem odszkodowania związanego z przyznaną w ramach promocji O. L. ulgą dla opłaty abonamentowej ( 1667,45zł ) i aktywacyjnej ( 39,03zł ),

b/ notę obciążeniową z 1.02.2018r. na kwotę 950zł tytułem:

- kary umownej za nieterminowy zwrot, uszkodzenie lub utratę Karty ( 50zł ),

- kary umownej za nieterminowy zwrot Zestawu instalacyjnego ( 300zł ),

- kary umownej za nieterminowy zwrot dekodera ( 600zł ).

( dowód: - odpis umowy k. 71,

- odpisy faktur k. 75-78,

- odpisy not odsetkowych k. 74 i 79,

- okoliczności bezsporne )

Na podstawie ramowej umowy z 26.01.2018r. operator przeniósł na powoda wierzytelność wobec pozwanego.

( okoliczność bezsporna )

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 339 kpc sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew. W takim przypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Powołany przepis, w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 4.07.2019r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. poz. 1469 i 2089 ), ma zastosowanie w sprawie ( art. 9 ust. 2 ustawy ). Nie zachodzi bowiem wyjątek od zasady aktualności, przewidziany w art. 11 ust. 1 pkt 3, zgodnie z którym sprawy wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy, rozpoznawane w elektronicznym postępowaniu upominawczym, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji podlegają rozpoznaniu zgodnie z przepisami w brzmieniu dotychczasowym. Jego literalna wykładnia prowadzi do odkodowania normy stanowiącej, iż „stare” przepisy znajdują zastosowanie do spraw, które zostały wszczęte w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed dniem wejścia w życie ustawy ( co jest oczywiste ) i były rozpoznawane w tym postępowaniu w dniu jej wejścia w życie ( na co wskazuje użycie przez ustawodawcę imiesłowu „rozpoznawane” ). Gdyby celem ustawodawcy było ustanowienie normy, zgodnie z którą wystarczającym warunkiem stosowania dotychczasowych przepisów byłoby zainicjowanie elektronicznego postępowania upominawczego przed dniem wejścia w życie ustawy, niezależnie od dalszego toku sprawy ( jej stanu na dzień wejścia ustawy w życie ), treść przepisu byłaby następująca: „sprawy wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji podlegają rozpoznaniu zgodnie z przepisami w brzmieniu dotychczasowym” albo też „sprawy rozpoznawane przed dniem wejścia w życie ustawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym , do czasu zakończenia postępowania w danej instancji podlegają rozpoznaniu zgodnie z przepisami w brzmieniu dotychczasowym”. W wariancie pierwszym zbędne byłoby użycie słowa „rozpoznawane” ponieważ wszczęcie elektronicznego postępowania upominawczego ( poprzez wniesienie pozwu z wnioskiem o wydanie nakazu ) powoduje automatycznie ( bez konieczności podejmowania przez sąd jakiejkolwiek decyzji ), że sprawa jest w tym postępowaniu rozpoznawana. W wariancie drugim zbędne byłoby natomiast użycie słowa „wszczęte” albowiem jest oczywiste, że sprawa „rozpoznawana” w dniu wejścia w życie ustawy musiała być wcześniej „wszczęta”. Ponieważ jedna z podstawowych dyrektyw wykładni językowej stanowi, iż żadnego fragmentu tekstu prawnego nie można uznać za zbędny, należy odszukać właściwy cel użycia przez ustawodawcę jednocześnie obu wskazanych słów ( „wszczęte” i „rozpoznawane” ). W ocenie sądu polegał on właśnie na ustanowieniu zasady, iż dotychczasowe przepisy znajdują zastosowanie do spraw, które zostały wszczęte w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed dniem wejścia w życie ustawy i były rozpoznawane w tym postępowaniu w dniu jej wejścia w życie. Ponieważ wynik wykładni językowej jest jednoznaczny, a odkodowana przy jej zastosowaniu norma prawna nie pozostaje w kolizji z innymi normami ustanowionymi w ustawie, zbędne jest sięganie do innych reguł wykładni.

Poszczególne przepisy ustawy z dnia 4.07.2019r. wchodziły w życie w czterech różnych datach ( art. 17 ustawy ). W literaturze wyrażono trafny pogląd, iż na gruncie art. 11 za dzień wejścia w życie ustawy należy uznać dzień wejścia w życie tego przepisu, którego stosowanie wchodzi w rachubę w danej sytuacji intertemporalnej ( tak M. Uliasz [w:] Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Komentarz, pod red. J. Gołaczyńskiego i R. Szostka, SIP Legalis, komentarz do art. 17, nb 5 ). Przepis art. 1 pkt 114 ustawy, który nadał nowe brzmienie przepisom art. 339 i 340 kpc, wszedł w życie 7.11.2019r. ( art. 17 ustawy ). W sprawie niniejszej elektroniczne postępowanie upominawcze zostało wszczęte 20.03.2019r., a zakończyło się 8.10.2019r., tj. w dacie uprawomocnienia się postanowienia o uchyleniu nakazu zapłaty i przekazaniu sprawy do Sądu Rejonowego w Toruniu. W dniu wejścia w życie ustawy sprawa nie była zatem rozpoznawana w elektronicznym postępowaniu upominawczym, co oznacza, iż nie ma do niej zastosowania art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy, a w konsekwencji podlegała rozpoznaniu przy zastosowaniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym ustawą ( art. 9 ust. 2 ).

Przyjęcie twierdzeń pozwu za prawdziwe, po myśli art. 339 § 2 kpc, nie zwalnia sądu od merytorycznej oceny zasadności dochodzonych pozwem roszczeń. Jak trafnie zauważono w literaturze ( K. W.: Wyrok zaoczny oddalający powództwo, Polski Proces Cywilny (...), str. 36 – 39 ), przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda oznacza, że stają się one podstawą faktyczną wyroku zaocznego. Odpada zatem konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego co do okoliczności faktycznych, objętych tymi twierdzeniami. Nie oznacza to jednak automatycznego uwzględnienia powództwa. Regulacja art. 339 § 2 kpc nie rozciąga się bowiem na stosowanie prawa materialnego. Sąd pozostaje zobowiązany do tego aby ocenić zasadność powództwa w świetle jego przepisów i rozstrzygnąć sprawę stosownie do wyników subsumpcji. Warunkiem uwzględnienia powództwa pozostaje zatem aby przytoczony przez powoda - w pozwie lub innych pismach doręczonych pozwanemu – stan faktyczny wypełniał hipotezę właściwej normy prawa materialnego, a zamierzony przez powoda skutek prawny odpowiadał temu, który określa dyspozycja tej normy. Jeżeli fakty, przytoczone przez powoda i przyjęte za prawdziwe, nie uzasadniają roszczenia, z którym wystąpił on przeciwko pozwanemu, sąd oddali powództwo z powodu jego bezzasadności. Sąd oddali powództwo wyrokiem zaocznym również wówczas gdy powód przytoczy fakty, które miałyby uzasadniać jego żądanie w sposób niekompletny, jednakże nie będzie podstaw aby uznać to za wypadek niedochowania warunków formalnych pozwu. Chodzi o sytuację, w której twierdzenia te nie budzą wątpliwości ale nie wyczerpują hipotezy normy prawa materialnego, która byłaby właściwa do oceny żądania. Gdy twierdzenia powoda budzą wątpliwości, konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego. Jeżeli w jego wyniku sąd dokona ustaleń faktycznych, które nie będą uzasadniały żądania powoda, a pozwany nadal będzie bezczynny, sąd również wyda wyrok zaoczny oddalający powództwo.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, wskazać należy co następuje.

W sprawie było bezsporne, iż pozwany zawarł z O. Polska umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, zobowiązując się do uiszczania opłat abonamentowych oraz wynagrodzenia za usługi nie objęte abonamentem. Operator wystawił faktury za świadczone usługi, których odpisy zostały dołączone do pozwu. Pozwany nie kwestionował ich wysokości ani terminów płatności. Wierzytelność została przeniesiona na powoda na podstawie umowy przelewu, czego pozwany również nie kwestionował. Żądanie powoda w tej części podlegało zatem uwzględnieniu na podstawie art. 56 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne w zw. z art. 353 § 1 kc, art. 481 § 1 i 2 kc i art. 509 § 1 kc.

W części obejmującej żądania kar umownych i zwrotu ulgi powództwo – pomimo bierności pozwanego - podlegało oddaleniu ponieważ powód nie przedstawił faktów, które mogłyby takie żądania uzasadnić. Ograniczył się do wskazania, że spornych roszczeń dochodzi oraz dołączenia odpisów not obciążeniowych. Zobowiązanie cywilnoprawe może wynikać z umowy, jednostronnej czynności prawnej, bezpodstawnego wzbogacenia, czynu niedozwolonego, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji administracyjnej. Wystawienie dokumentu księgowego ( noty obciążeniowej ) nie jest zdarzeniem, które samodzielnie mogłoby skutkować powstaniem zobowiązania do zapłaty oznaczonej w nim sumy pieniężnej. Powód nie przedstawił żadnych twierdzeń dotyczących zawarcia przez pozwanego i operatora umowy dzierżawy sprzętu, terminu jego zwrotu i zastrzeżenia kary umownej za jego uchybienie ( art. 483 kc ). Nie wskazał też żadnych podstaw żądania zwrotu ulgi. Roszczenie takie nie wynika z ustawy. Art. 57 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego nie jest źródłem żadnego uprawnienia na wypadek jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, a jedynie ustanawia ograniczenie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych, które mogłyby być konstruowane przez operatora w oparciu o stosowną klauzulę w umowie czy też na zasadach ogólnych ( art. 471 kc ). Co więcej, umowa została zawarta na okres dwóch lat, a powód nie twierdził aby została rozwiązana lub wypowiedziana. Nie sposób zatem uznać aby wystawienie not obciążeniowych z tytułu niedotrzymania terminu zwrotu sprzętu i odszkodowania związanego z ulgą w opłatach, i to jeszcze przed upływem uzgodnionego przez strony terminu związania umową, miało jakiekolwiek podstawy. Reasumując, żądanie w tej części nie miało uzasadnienia w przedstawionej przez powoda podstawie faktycznej powództwa, wobec czego podlegało oddaleniu.

O kosztach postanowiono przy uwzględnieniu zasady stosunkowego ich rozdzielenia ( art. 100 kpc), mając na uwadze, że pozwany żadnych kosztów nie poniósł, a powód, który wygrał sprawę w 18,37%, poniósł koszty obejmujące opłatę od pozwu ( 100zł ), wynagrodzenie pełnomocnika ( 900zł ), opłatę skarbową od pełnomocnictwa ( 17zł ) i wydatek na doręczenie korespondencji przez komornika ( 160 zł ).

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 3 kpc sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.