Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Majkowski

Protokolant: Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2021 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. (1) i R. M.

przeciwko B. D.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci aktu notarialnego z dnia 09 października 2018 r. Rep. A nr(...) sporządzonego przed notariuszem N. G. z Kancelarii Notarialnej we W., któremu Sąd Rejonowy w Wieluniu nadał klauzulę wykonalności w zakresie § II przedmiotowego aktu postanowieniem z dnia 20 marca 2020 r. sygn. akt I Co 47/20 w części t.j. co do płatności odsetek umownych ponad odsetki maksymalne,

2.  nakazuje pobrać od pozwanego B. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 19.800,00 ( dziewiętnaście tysięcy osiemset) złotych tytułem opłaty sądowej od uiszczenia, której powodowie byli zwolnieni.

Sygn. akt I C 347/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 września 2020 r. (data wpływu do Sądu Rejonowego w Wieluniu) powodowie R. i M. M. (1) przeciwko B. D. wnieśli o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 20 marca 2020 r., sygn. akt I Co 47/20, wynikającego z aktu notarialnego rep. A nr (...) z dnia 9 października 2018 r. – w części tj. w zakresie przekraczającym dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). ( pozew i ostatni akapit uzasadnienia pozwu ).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 06 października 2020 r. Sąd ten stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu, gdzie zarejestrowano sprawę pod sygn. akt I C 347/20.

W odpowiedzi na pozew pozwany B. D. wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 19 października 2018 r. w Kancelarii Notarialnej we W. przed notariuszem N. G. zawarto w formie aktu notarialnego (repertorium A nr (...)umowę pożyczki pomiędzy B. D. jako dającym pożyczkę oraz R. i M. M. (1) jako pożyczkobiorcą. W ramach tegoż aktu notarialnego pożyczkobiorcy złożyli również oświadczenie w trybie art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c. o poddaniu się egzekucji.

Zgodnie z § II pkt 1. powyższego aktu notarialnego, pożyczkobiorcy poddają się solidarnie egzekucji do kwoty 600.000,00 zł na rzecz pożyczkodawcy co do obowiązku zapłaty na rzecz pożyczkodawcy kwoty 396.000,00 zł płatnej do 28 lutego 2019 r. wraz z odsetkami płatnymi w przypadku braku spłaty całości pożyczki w ustalonym terminie, w wysokości 5.000,00 zł miesięcznie za każdy rozpoczęty kolejny miesiąc pożyczki aż do momentu spłaty całości pożyczki, płatnymi do 15. dnia każdego miesiąca, kosztami windykacji, w tym kosztami upomnień, wezwań oraz innymi kosztami związanymi z dochodzeniem roszczeń.

(bezsporne, wypis aktu notarialnego k. 6-7v z akt I Co 47/20 Sądu Rejonowego w Wieluniu)

Pozwany wypowiedział powodom umowę i wezwał ich do zapłaty całości pożyczki w kwocie 396.260,00 zł oraz odsetek za każdy kolejny miesiąc pożyczki w kwocie 5,000,00 zł. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 20 marca 2020 r. wydanym w sprawie I Co 47/20 nadano klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu – oświadczeniu o poddaniu się egzekucji sporządzonemu w dniu 09 czerwca 2018 r. (rep. A (...)) przeciwko dłużnikom solidarnym R. M. i M. M. (1) w zakresie § II tego aktu. Na podstawie tego tytułu wykonawczego prowadzone jest wobec powodów postępowanie egzekucyjne pod sygn. Km 368/20 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) H. P.

(bezsporne, postanowienie k. 28 z akt I Co 47/20 Sądu Rejonowego w Wieluniu, pismo k. 43 z akt I Co 47/20 Sądu Rejonowego w Wieluniu)

Tak ustalony stan faktyczny jest w przeważającej części bezsporny i został ustalony na podstawie niekwestionowanych przez strony dokumentów urzędowych, zaś zagadnienia sporne będące kanwą niniejszego postępowania dotyczą w swej istocie nie faktów, lecz prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli m. in.: przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (opozycyjne) służy merytorycznej obronie dłużnika przed egzekucją prowadzoną zgodnie z przepisami postępowania egzekucyjnego jako konsekwencja zasady, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. (A. Adamczuk [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478-1217, wyd. IV, red. M. Manowska, Warszawa 2021, art. 840.) Ustawa nie określa bliżej zdarzeń, które mogą być podstawą merytorycznej obrony dłużnika podjętej w powództwie egzekucyjnym. Powszechnie przyjmuje się, że określenie zdarzeń, o jakich mowa w art. 840 § 1, obejmuje zjawiska i stany świata zewnętrznego oraz objawy wewnętrznego życia stron, z którymi pozytywne przepisy prawa materialnego łączą wygaśnięcie zobowiązań albo które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego. (T. Żyznowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, art. 840).

W niniejszym postępowaniu powodowie kwestionowali istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym w zakresie konieczności zapłaty pozwanemu w zakresie przekraczającym odsetki maksymalne za opóźnienie, określone treścią art. 481 § 2 ¹ k.p.c. Analiza tytułu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 20 marca 2020 r., sygn. akt I Co 47/20 pozwala zauważyć, że ustalone między stronami w oświadczeniu o poddaniu się egzekucji odsetki przekraczają odsetki maksymalne. Zgodnie bowiem z art. 481 § 2 ¹ k.c. maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). Odsetki ustawowe są natomiast ustalane zgodnie z art. 481 § 2 k.c. - w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Zarówno w dniu oznaczonym w oświadczeniu stron jako termin spłaty pożyczki (28 lutego 2019 r.) jak i w dniu sporządzenia aktu notarialnego (9 października 2018 r.) stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego wynosiła 1,50 zatem odsetki maksymalne wynosiły 14%. Tym samym, ustalenie stron, iż powód będzie płacił tytułem odsetek od kwoty pożyczki w wysokości 396.260,00 zł odsetki „w wysokości 5.000 zł miesięcznie za każdy rozpoczęty kolejny miesiąc pożyczki aż do momentu spłaty całości pożyczki” wykracza poza ramy dopuszczalnych (maksymalnych) odsetek wyznaczonych przez przepisy Kodeksu cywilnego. Przykładowo, wobec odsetek maksymalnych na poziomie 14%, dopuszczalnie dochodzona kwota tytułem odsetek maksymalnych w miesiącu marcu 2019 r. wynosi 4.711,69 zł. Z tych względów, kwestionowanie przez powoda obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym jest w całości zasadne, wobec czego Sąd pozbawił wykonalności tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego z dnia 09 października 2018 r., rep A nr (...), w części, tj. co do płatności odsetek umownych ponad odsetki maksymalne – o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

Powyższe rozstrzygnięcie skutkowało koniecznością orzeczenia o kosztach procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z 98 § 1 k.p.c. Powodowie M. i R. M. wygrali sprawę w całości, albowiem ich żądanie zostało w całości uwzględnione przez Sąd Okręgowy. Należy zauważyć, że żądanie powodów nie dotyczyło pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w całości, a jedynie właśnie w zakresie płatności odsetek umownych ponad odsetki ustawowe. Nie może zatem budzić wątpliwości, że powództwo zostało uwzględnione w całości i to na przegrywającym pozwanym – zgodnie z treścią powołanych przepisów spoczywa obowiązek poniesienia ciężarów finansowych prowadzonego postępowania. Wobec powyższego nakazano pobrać od pozwanego B. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 19.800,00 zł tytułem opłaty sądowej od uiszczenia której powodowie byli zwolnieni. Wysokość opłaty – wziąwszy pod uwagę wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie – ustalono na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (396.260,00 zł x 5%) o czym orzeczono w punkcie 2. wyroku.