Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2021 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko (...) Q.C.S.C z siedzibą w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 22 czerwca 2020 r., sygn. akt II C 3296/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od M. B. na rzecz (...) Q.C.S.C z siedzibą w K. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 502/21

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym 23 czerwca 2019 roku M. B. wniosła o zasądzenie od (...).C.S.C. z siedzibą w D. (K.) kwoty 600 EURO wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 czerwca 2018 do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) .C.S.C. z siedzibą w D. (K.) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu wg norm przepisanych. Podniesiono zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego przez powoda. Podniesiono także zarzut braku legitymacji czynnej powoda

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska.

Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2020 roku Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie oddalił powództwo i zasądził od powódki M. B. na rzecz pozwanego (...) Q.C.S.C z siedzibą w K. kwotę w wysokości 1.017,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiodła strona powodowa zaskarżając wyrok w całości, zarzucając:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 7a ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta oraz art. 205c ust. 6 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze poprzez pominięcie okoliczności, że brak udzielenia odpowiedzi na reklamację w terminie 30 dni wiąże się z uznaniem reklamacji przez przewoźnika lotniczego;

b) art. 123 § 1 pkt 2 k.c. poprzez pominięcie okoliczności, że wskutek braku udzielenia odpowiedzi na reklamację i w konsekwencji uznania roszczenia doszło do przerwania biegu przedawnienia;

c) art. 205c ust. 8 ustawy Prawo lotnicze poprzez pominięcie okoliczności, że na okres postępowania reklamacyjnego bieg przedawnienia roszczeń wynikających z przepisów Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 zawiesza się;

2) naruszenie przepisów postępowania, tj.:

a) art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez nieodniesienie się merytorycznie przez Sąd I instancji do zarzutu Powoda, że Pozwana nie udzieliła odpowiedzi na reklamację Powoda, co zgodnie z ustawą o prawach konsumenta i ustawą Prawo lotnicze oznacza, iż Pozwana reklamację uznała;

b) art. 102 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz Pozwanej od Powoda zwrotu kosztów postępowania w oparciu o przepis art. 98 k.p.c., z pominięciem faktu, że Pozwana nie udzieliła odpowiedzi na wezwanie Powoda, czym dała powód do wytoczenia powództwa.

W oparciu o ww. zarzuty wniosła o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od Pozwanej na rzecz Powoda kwoty 600 euro wraz z odsetkami od dnia 7 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty, zasądzenie od Pozwanej na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Względnie, z ostrożności procesowej, wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, oraz rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego, w tym kosztach zastępstwa procesowego według norm przepisanych w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej oraz zasądzenie od Powódki na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd II instancji nie prowadził postępowania dowodowego, zatem na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku obejmować będzie wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia z przytoczeniem przepisów prawa. W postępowaniu uproszczonym apelacja może być oparta jedynie na zarzucie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz zarzucie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy (art. 505 ⁹ § l pkt l i pkt 2 k.p.c.).

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zgromadził w sprawie materiał dowodowy i w dalszej kolejności dokonał właściwej jego oceny. W konsekwencji ustalił stan faktyczny odpowiadający treści tych dowodów. Dokonane przez ten Sąd ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu i rozważania w zakresie oceny materiału dowodowego oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne, czyniąc je równocześnie integralną częścią poniższych wywodów.

Powódka w apelacji podniosła zarzuty naruszenia zarówno przepisów prawa materialnego, jak i procesowego. Zarzuty prawa materialnego sprowadzają się do zakwestionowania przyjętej przez Sąd Rejonowy oceny prawnej żądania powódki i uznania, iż uległo ono przedawnieniu. Zdaniem Sądu Okręgowego zarzuty te okazały się być jednakże niezasadne i jako takie nie mogły odnieść skutku.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, iż w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy zastosowanie winien mieć art. 778 k.c., zgodnie z którym roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany - od dnia, kiedy miał być wykonany. Powódka w przedstawionej argumentacji wskazywał na zastosowanie tego przepisu jednie względem umów zawartych bezpośrednio pomiędzy pasażerami a przewoźnikiem lotniczym, którzy dochodzą roszczeń za opóźnienie lotu zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Twierdzeniu temu nie można przyznać racji.

W uchwale z dnia 17 marca 2017 r., sygn. akt III CZP 111/16 Sąd Najwyższy stwierdził, iż roszczenie pasażera w przypadku odwołania lotu, jego opóźnienia lub odmowy przyjęcia pasażera na pokład przedawnia się z upływem terminu rocznego zastrzeżonego dla umowy przewozu według art. 778 k.c. Zdaniem Sądu Okręgowego argumentacja zawarta w uzasadnieniu powyższego przeczenia odnosi się do wszystkich roszczeń, niezależnie od tego, czy umowa przewozu została zawarta bezpośrednio z przewoźnikiem obsługującym lot, czy też z podmiotem pośredniczącym w zawarciu umowy. Podobnie charakter odpowiedzialności przewoźnika został określony w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-302/16 z 11 maja 2017 roku, w którym wskazano, iż rozporządzenie nr 261/2004 obejmuje zarówno przypadki zawarcia umowy pomiędzy pasażerem a podmiotem świadczącym usługi lotnicze, jak też osobą prawną lub fizyczną, która działa w jego imieniu.

Odpowiedzialność przewoźnika nie zależy od wykazania przez pasażera jego winy ani powstałej szkody, tym bardziej termin roczny znajduje uzasadnienie funkcjonalne. Wobec braku dodatkowych wymagań stawianych dla dochodzenia roszczeń przez uprawnionego należy uznać go za wystarczający dla ich potencjalnego zaspokojenia. Wiąże się to z celem jak najszybszego uzyskania odszkodowania w sprawach standardowych, nie wymagających zindywidualizowanej oceny, w przeciwieństwie do przypadków dochodzenia szkód wynikłych wskutek przewozu.

Jak słusznie zauważył Sąd I Instancji podstawę roszczenia powódki reguluje rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U.UE L z dnia 17 lutego 2004 r.). Wskazane rozporządzenie jednakże jak wskazał TSUE nie reguluje terminu przedawnienia roszczeń, odsyłając w tym względzie do ustawodawstw krajowych (wyrok z dnia 22 listopada 2012 r., sprawa C-139/11). Dla konstrukcji przedawnienia podstawowe znacznie ma zatem art. 118 k.c., przy czym wyraźnie zastrzeżone jest, że znajduje on zastosowanie we wszelkich tych sprawach, które nie są uregulowane przepisem szczególnym w sposób odmienny.

Odnosząc się do zarzutów apelacji podkreślenia wymaga, iż strona powodowa upatruje przerwania biegu przedawnienia faktem złożenia reklamacji. Wskazania wymaga, że od 01 kwietnia 2019r. obowiązują przepisy ustawy z dnia 03 lipca 2002r. Prawo lotnicze znowelizowane ustawą z dnia 14 grudnia 2018r. o zmianie ustawy- Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019.235). Wskazana nowelizacja wprowadziła nowe regulacje w zakresie dochodzenia przez pasażera roszczeń w postaci obowiązkowego postępowania reklamacyjnego. Rozwiązanie przyjęte w art. 205c ust 1 w/w ustawy zapewnia, że przed wystąpieniem przez pasażera na drogę sądową lub ze skargą do Rzecznika Praw Pasażera inicjującą postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporu pasażerskiego przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletów będzie miał możliwość spełnienia świadczenia w wyniku bezpośredniego wezwania go przez pasażera do zaspokojenia roszczenia poprzez złożenie reklamacji. Reklamację składa się zgodnie z art. 205a ust 8 u przewoźnika lotniczego –w przypadku rozporządzenia nr 2111/2005/WE. Przepis art. 205 c ust 2 wymienia konkretne przesłanki, których zaistnienie powoduje wyczerpanie drogi postępowania reklamacyjnego, a także ustalenie momentu, w którym możliwe jest dochodzenie roszczeń przed sądem lub w ramach postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporu pasażerskiego. Postępowanie reklamacyjne powinno być zakończone w terminie 30 dni od dnia złożenia reklamacji. W art. 205 c ust 3 ustalono formę, w jakiej reklamacja może być złożona. W celu uproszczenia rozpatrywania reklamacji wskazano, że reklamację składa się w formie pisemnej albo elektronicznej w rozumieniu przepisów kc o formie czynności prawnej. Zgodnie z powyższym uregulowaniem pasażer powinien najpierw złożyć reklamację, w której wezwie przewoźnika lotniczego do zaspokojenia jego żądania, dając mu tym samym możliwość dobrowolnego spełnienia świadczenia. Dopiero w razie nie uwzględnienia roszczenia w toku postępowania reklamacyjnego pasażer będzie mógł wystąpić na drogę postępowania sądowego. W ustawie Prawo lotnicze nie przewidziano żadnych szczególnych wymogów reklamacji w zakresie treści, a jedynie wymogi reklamacji w zakresie formy określa przepis art. 205 c ust 3 ustawy. Reklamacja powinna więc być w przypadku powoda pisemnym albo elektronicznym wezwaniem pozwanego do spełnienia ryczałtowego świadczenia należnego powodowi na podstawie Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, z podaniem okoliczności uzasadniających zapłatę. (wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 05 sierpnia 2020r. sygn. akt II Ca 703/20)

Tego rodzaju treść była zawarta w piśmie pełnomocnika powódki z dnia 18 marca 2019 r., które zostało wystosowane do pozwanego przez powoda. Nie ma również wątpliwości, że pismo to wypełniało wymogi treściowe reklamacji wymaganej w art. 205 Podkreślić jednak należy, że strona pozwana zakwestionowała fakt otrzymania powyższego wezwania ( reklamacji), a powódka w żaden sposób nie obaliła twierdzeń pozwanego w tym zakresie. Sąd Rejonowy trafnie zatem uznał, iż strona powodowa nie wykazała żadnych okoliczności z których wynikałoby, iż doszło do przerwania czy też skutecznego zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Nadmienić należy, iz strona pozwana z ostrożności procesowej wskazała, iż w dniu 24 sierpnia 2018 r. przewoźnik otrzymał za pośrednictwem poczty elektronicznej wiadomość od firmy (...), której treść zawierała żądanie wypłaty odszkodowania, a do wiadomości była dołączona umowa cesji między wskazaną spółką a powódką. Jednak, jak zasadnie wskazał Sąd pierwszej instancji, w toku niniejszego postępowania nie wykazano, aby należność dochodzona pozwem została zbyta w drodze cesji.

Sąd II instancji nie dopatrzył się nieprawidłowości również w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu ostatecznie bowiem stronę powodową należało uznać za przegrywającą zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k. p. c.

Finalnie należało uznać, iż żaden z przedstawionych zarzutów nie mógł skutecznie podważyć zasadności zaskarżonego wyroku.

Mając powyższe na uwadze, apelacja powódki podlegała ona oddaleniu zgodnie z art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z art. 98§ 1 i 3 k.p.c. § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z §2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 ze zm.)