Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 992/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 26 sierpnia 2019 r. sygn. akt VI Ka 992/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

rażąca niewspółmierność kary polegająca na wymierzeniu oskarżonemu P. W. kary ograniczenia wolności zamiast prawidłowo kary pozbawienia wolności, zważywszy na stopień społecznej szkodliwości czynu oraz cele wychowawcze i zapobiegawcze

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podstawą apelacji nie mogą być zarzuty określone w art. 438 pkt 3 i 4 kpk związane z treścią zawartego porozumienia, o którym mowa m.in. w art. 387 kpk, a więc m.in. zarzut rażącej niewspółmierności kary. Tymczasem zaskarżony wyrok zapadł w trybie konsensualnym określonym w art. 387 kpk. Oskarżony po zakończeniu przesłuchania na rozprawie wnioskował o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego i wymierzenie mu kary 2 lat ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w rozmiarze 40 godzin miesięcznie, zobowiązanie go w okresie wykonywania tej kary do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, wnioskował również o orzeczenie dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz świadczenia pieniężnego w kwocie 10.000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej oraz o obciążenie go kosztami. Przy braku sprzeciwu prokuratora, który nie stawił się na rozprawę, a był o jej terminie prawidłowo zawiadomiony, Sąd Rejonowy uwzględnił wniosek i wydał wyrok zgodny z wnioskiem oskarżonego, który w zakresie rozstrzygnięć w nim zawartych odpowiada też prawu materialnemu (ewentualna błędna podstawa prawa rozstrzygnięcia nie jest obecnie uchybieniem mieszczącym się w zakresie względnych podstaw odwoławczych z art. 438 kpk).

O ocenie, z jakim zarzutem mamy do czynienia w środku odwoławczym wnoszonym od orzeczenia wydanego w trybie konsensualnym, nie decyduje kwalifikacja zarzutu wskazana przez autora tego środka odwoławczego, a faktyczna treść zarzutu (zob. postanowienie SA we Wrocławiu z dnia 24 maja 2016 r., II AKa 90/16, OSAW 2016/3/344). Należało więc przyjąć, że Prokurator nie godząc się w podanych okolicznościach z rodzajem wymierzonej oskarżonemu kary dał też wyraz temu, iż nie uważa tejże kary za wyraz zawartego pomiędzy stronami porozumienia. Stał więc w istocie na stanowisku, że nie dotyczyło go ograniczenie przewidziane w art. 447 § 5 kpk.

Z tego względu należało jednak jedynie przyjąć dopuszczalność wywiedzionej apelacji, co poskutkowało jej merytorycznym rozpoznaniem, a nie pozostawieniem bez rozpoznania. Nie skutkowało jednak zasadnością apelacji.

Nieobecność prokuratora na rozprawie głównej, prawidłowo zawiadomionego o jej terminie, oznacza, że w wypadku zgłoszenia przez oskarżonego wniosku, o jakim mowa w art. 387 § 1 kpk, nie sprzeciwia się on takiemu wnioskowi. Skuteczne złożenie sprzeciwu wobec wniosku oskarżonego wymaga obecności prokuratora na rozprawie głównej (zob. wyrok SN z dnia 21 sierpnia 2019 r., IV KS 19/19, OSNKW 2019/9/57). Obecny stan prawny zdezaktualizował wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2015 r., V KK 240/15 (LEX nr 1783192) pogląd, iż w interesie oskarżonego, który złożył wniosek o dobrowolne poddanie się karze nakłada na sąd powinność, gdy ten widzi możliwość zakończenia zwieńczonego porozumieniem postępowania, zarządzenia przerwy w rozprawie w celu zawiadomienia prokuratora o propozycji oskarżonego. Pogląd ten został sformułowany w stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2015 r., gdy prokurator mógł na zasadach ogólnych zaskarżyć wyrok wydany w trybie konsensualnym. Dlatego Sąd Najwyższy w celu zagwarantowania oskarżonemu stabilności wyroku wydanego na jego wniosek, ale pod nieobecność prokuratora, kierując się względami funkcjonalnymi, pogląd taki wyraził. Jednak wprowadzenie art. 447 § 5 kpk sprawiło, że racje, które przyświecały wydaniu wspomnianego orzeczenia, przestały być aktualne, bowiem przepis ten, ograniczając podstawy zaskarżenia wyroku wydanego w trybie konsensualnym, w szczególności blokując mu możliwość zaskarżenia wyroku na niekorzyść oskarżonego z wysunięciem zarzutów określonych w art. 438 pkt 3 i 4 kpk, wystarczająco chroni oskarżonego przed zmianą wyroku w związku z apelacją prokuratora, który nie wyraził sprzeciwu wobec nieobecności na rozprawie.

Konsensus nie jest natomiast zawierany pomiędzy sądem a oskarżonym, lecz pomiędzy stronami postępowania, a więc z jednej strony oskarżycielem i pokrzywdzonym, oczywiście gdy ten ostatni występuje w sprawie, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca, a z drugiej oskarżonym, zaś do kompetencji sądu należy jedynie uwzględnienie lub nie takiego porozumienia, jeżeli zostaną spełnione przesłanki dotyczące tego rodzaju wniosku oskarżonego (zob. wyrok SN z dnia 4 czerwca 2019 r., IV KK 166/18, LEX nr 2727508).

Przepis art. 447 § 5 kpk nie może mieć natomiast zastosowania jedynie w odniesieniu do tych uczestników postępowania, którzy nie byli stroną konsensusu, ani też nie mogli mieć jakiegokolwiek wpływu na jego treść (zob. wyrok SN z dnia 4 października 2017 r., SDI 68/17, LEX nr 2395405; wyrok SN z dnia 21 marca 2018 r., SNO 5/18, LEX nr 2531296). Z przyczyn jednak przedstawionych powyżej za takiego uczestnika postępowania nie może uchodzić prokurator, wprawdzie nieobecny na rozprawie, lecz zawiadomiony o jej terminie, stąd też świadomy, że rozprawa może być prowadzona pod jego nieobecność w związku z ukończeniem postępowania przygotowawczego w formie dochodzenia (art. 46 § 2 kpk), a tak było w realiach rozpatrywanej sprawy.

Reasumując, prokurator jest związany porozumieniem, na bazie którego zapadł zaskarżony wyrok. Tym samym obejmuje go przepis art. 447 § 5 kpk wprowadzający daleko idące ograniczenia w konstruowania zarzutów odwoławczych w stosunku do orzeczenia, które zostało wydane w jednym z trybów konsensualnych, a konkretnie niepozwalający za podstawę apelacji przyjąć zarzutów z trzeciej i czwartej podstawy odwoławczej, przez co skarżący nie może kwestionować ustaleń faktycznych i wysokości kary objętych porozumieniem. Nakazywało to bez potrzeby szczegółowego odnoszenia się do argumentacji prokuratora ocenić jako nieskuteczny podniesiony w wywiedzionej przez niego apelacji na niekorzyść zarzut rażącej niewspółmierności kary.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu za przypisane przestępstwo z art. 178a § 4 kk w miejsce kary ograniczenia wolności kary 6 miesięcy pozbawienia wolności

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy orzeka w granicach zaskarżenia, a gdy w środku odwoławczym zostały wskazane zarzuty stawiane rozstrzygnięciu również w granicach podniesionych zarzutów, a w zakresie szerszym w wypadkach wskazanych w art. 435 kpk, art. 439 § 1 kpk, art. 440 kpk i art. 455 kpk. Przy czym może orzec na niekorzyść oskarżonego jedynie, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy, w granicach zaskarżenia, chyba że ustawa nakazuje wydanie orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia oraz w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym, chyba że środek odwoławczy nie pochodzi od oskarżyciela publicznego lub pełnomocnika i nie podniesiono w nim zarzutów albo ustawa nakazuje wydanie orzeczenia niezależnie od podniesionych zarzutów.

Tak więc, kiedy Sąd odwoławczy nie mógł stwierdzić uchybienia podniesionego w apelacji prokuratora, a nie miał podstaw do orzekania poza granicami zaskarżenia i podniesionych zarzutów w wypadkach wskazanych w art. 435 kpk, art. 439 § 1 kpk, art. 440 kpk i art. 455 kpk, nie mógł w żaden sposób zaingerować w treść zaskarżonego wyroku.

1 OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

zaskarżony wyrok w całości, w tym zaskarżone rozstrzygnięcie o karze z punktu 1

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Zasadą wynikającą z art. 636 § 1 kpk jest, że w przypadku nieuwzględnienia środka odwoławczego pochodzącego wyłącznie od oskarżyciela publicznego koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny - Prokurator Prokuratury Rejonowej G. w G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o karze z punktu 1 zaskarżonego wyroku

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana