Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P-upr 79/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Krośnie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Mariusz Szwast

Protokolant:

Dorota Korzec

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2021 r. w Krośnie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. W.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda D. W. kwoty:

1). 1002 zł 80 gr (słownie: tysiąc dwa złote 80/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2020r. do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy w celu odbywania podróży służbowych w maju 2017r.

2). 1052 zł 94 gr (słownie: tysiąc pięćdziesiąt dwa złote 94/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2020r. do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy w celu odbywania podróży służbowych w czerwcu 2017r.

3). 1052 zł 94 gr (słownie: tysiąc pięćdziesiąt dwa złote 94/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2020r. do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy w celu odbywania podróży służbowych w lipcu 2017r.

4). 300 zł (słownie: trzysta złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2020r. do dnia zapłaty – tytułem diet za odbywane podróże służbowe w maju 2017r.

5). 315 zł (słownie: trzysta piętnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2020r. do dnia zapłaty – tytułem diet za odbywane podróże służbowe w czerwcu 2017r.

6). 315 zł (słownie: trzysta piętnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2020r. do dnia zapłaty – tytułem diet za odbywane podróże służbowe w lipcu 2017r.

II w pozostałym zakresie powództwo oddala

III nakazuje Skarbowi Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Krośnie ściągnąć od pozwanego (...) w W. kwotę 400 zł (słownie: czterysta złotych) – tytułem opłaty od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić.

sędzia Mariusz Szwast

Sygn. akt IV P – upr 79/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 stycznia 2021 roku

Powód D. W. w pozwie przeciwko pozwanemu (...) w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty :

- 1 002,80 zł tytułem zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy, w celu odbywania podróży służbowych do S. w maju 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2017 r.,

- 1 052,94 zł tytułem zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy, w celu odbywania podróży służbowych do S. w czerwcu 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2017 r.

- 1 052,94 zł tytułem zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy, w celu odbywania podróży służbowych do S. w lipcu 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 sierpnia 2017 r.

- 300 zł tytułem diet za odbywane podróże służbowe do S. w maju 2017r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2017 r.,

- 315 zł tytułem diet za odbywane podróże służbowe do S. w czerwcu 2017r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2017 r.,

- 315 zł tytułem diet za odbywane podróże służbowe do S. w lipcu 2017r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 sierpnia 2017 r.,

oraz o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności do kwoty 4403,76 zł brutto,

albowiem w 2017 r. pozwany powierzył powodowi czasowo od 1 maja do 31 lipca pracę w S. Biurze (...). Pozwany nie zwracał powodowi kosztów dojazdu do pracy, świadczonej poza stałym miejscem jej świadczenia, związanych z użytkowaniem własnego samochodu oraz nie wypłacał diet za odbywanie podróży służbowych.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości, albowiem podróż służbowa ma charakter incydentalny, a czynności wykonywane nie powinny należeć do zwykłych czynności pracowniczych. Powierzenie powodowi pracy na mocy art. 42 § 4 k.p. nie było podróżą służbową i w tym zakresie nie przysługiwały mu diety.

Pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Bezspornym jest, że ewentualnie należne powodowi kwoty z tytułu zwrotu kosztów użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy, w celu odbywania podróży służbowych do S. to : 1 002,80 zł za maj 2017 r. oraz kwoty po 1 052,94 zł za czerwiec i za lipiec 2017 r., a z tytułu diet za odbywane podróże służbowe do S. w maju 2017r. 300 zł, a w czerwcu i lipcu kwoty po 315 zł.

Sąd rozpoznał sprawę w postępowaniu uproszczonym

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

Na podstawie umowy o pracę z dnia 17 września 2007 r. powód D. W. został zatrudniony w (...) (...) Oddział (...) w R. do 19 stycznia 2008r. na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy A. S. na stanowisku specjalisty w (...) Biurze Powiatowym (...) w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na podstawie umowy o pracę z dnia 29 października 2007 r. powód został zatrudniony w (...) (...) Oddział (...) w R. na czas nieokreślony na stanowisku specjalisty w (...) Biurze Powiatowym (...) w pełnym wymiarze czasu pracy.

W piśmie z dnia 20 kwietnia 2017 r. skierowanym do powoda pozwany zawarł oświadczenie, iż na podstawie art. 42 § 4 k.p., w związku z uzasadnionymi potrzebami pracodawcy, powierza mu czasowo od dnia 1 maja 2017 r. do 31 lipca 2017r. pracę odpowiadającą jego kwalifikacjom z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia w (...) Biurze Powiatowym (...).

Dowód : akta osobowe powoda

Powód rozpoczął pracę w S. od 1 maja 2017r., wykonując czynności określone w zakresie obowiązków i w miejscu pracy, które mu wskazano. W S. nie poszerzono jego zakresu obowiązków.

W S. powód jako starszy specjalista zajmował się kontrolą kompletności wniosków w systemie informatycznym, tj. digitalizacją wniosków, które składali (...)w celu uzyskania dopłat bezpośrednich. Był to pilotażowy program w skali kraju. W województwie zostały wyznaczone do jego prowadzenia S. i S.. W S. mogliby wykonać te prace pracownicy biura powiatowego, ale wiązałoby się to z dodatkowymi kosztami w związku z pracą w godzinach nadliczbowych. Okres od 15 maja do września jest okresem największego spiętrzenia prac przy wnioskach (...)o dopłaty.

Powód jeździł do S. ze swojego miejsca zamieszkania swoim samochodem prywatnym. U pozwanego osoby oddelegowane do pracy w innych miejscowościach, w takim trybie jak powód, nie miały zwracanych kosztów podróży służbowej. Powodowi nie zostały rozliczone koszty podróży służbowych w formie nagrody czy premii.

Powód zwracał się do Inspekcji Pracy o pomoc. Było kilka kontroli PIP w oddziale w J. związku ze skargami powoda.

W wystąpieniu z dnia 11 grudnia 2017 r. skierowanym do oddziału regionalnego w R. PIP wskazała, na konieczność rekompensaty kosztów poniesionych przez powoda w zw. ze zmianą miejsca pracy w ramach 42 § 4 k.p.

Dowód : zeznania świadka : W. Z. (00:1000;00:11:, 00:24:45-00:25:30), zeznania powoda (00:28:15-00:29:10, 00:47:10-00:47:25), zeznania A. K. (00:51:01-00:55:30, 00:59:37-01:01:10, 01:02:10-01:03:00) , protokół kontroli k.79, korespondencja powoda z PIP k.82,

Sąd dał wiarę zeznaniom stron oraz świadka, bowiem są spójne, jednolite i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, których wiarygodność nie budzi wątpliwości, a strony im nie zaprzeczyły.

Zgodnie z art. 42 § 4 k.p. wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

W sprawie nie ma sporu co do faktów, jest tylko spór co do interpretacji art. 42 § 4 k.p.

Artykuł 42 § 4 k.p. wprowadza możliwość wydania przez pracodawcę tzw. polecenia zmieniającego. Chodzi o czasową modyfikację warunków świadczenia pracy, która mieści się w zakresie kompetencji kierowniczych pracodawcy. Inaczej mówiąc, art. 42 § 4 k.p. zezwala pracodawcy na krótkotrwałe skierowanie pracownika do świadczenia innej pracy niż określona w umowie o pracę. Przepis wyraźnie stanowi, że polecenie zmieniające dotyczy powierzenia "innej pracy niż określona w umowie". Należy uznać, że chodzi o świadczenie pracy innego rodzaju niż przewidziana w umowie o pracę (tak SIP Legalis pod redakcją A. Sobczyka.)

Oddelegowanie powoda do pracy w S. na okres trzech miesięcy pozwany oparł na art. 42 § 4 k.p. Powód dochodząc swych roszczeń interpretował ten przepis wskazując, że ma on zastosowanie jedynie w przypadku powierzenia pracy innego rodzaju. Według pozwanego przepis ten mówi o innej pracy w kontekście warunków pracy, w tym miejsca jej świadczenia.

Sąd zauważa, że w aktach sprawy zalegają dokumenty z przeprowadzonych przez PIP kontroli u pozwanego. PIP jednoznacznie opowiedziała się o interpretacji wskazanej przez powoda, to znaczy że powierzenie pracy, o którym mowa w art. 42 § 4 k.p. dotyczy pracy innego rodzaju, a nie dotychczasowej pracy na podobnym stanowisku, a jedynie w innej miejscowości.

Stanowisko powoda przywoływane jest także przez piśmiennictwo. Pogląd taki podziela M. R., który wskazując na art. 42 § 4 k.p., twierdził, że dotyczy on możliwości czasowego powierzenia innej pracy niż wynikająca z umowy o pracę , a nie tej samej pracy, lecz winnym miejscu ( tak (...) M. R. – Podróże służbowe pracowników).

Niezależnie od tego sąd zauważa, że nie może być mowy w art. 42 § 4 k.p. o powierzeniu pracy w innym miejscu, niż wynika to z umowy o pracę, bowiem taka interpretacja powodowałaby obejście przepisu art. 77 5 § 1 k.p.

Artykuł 77 5 § 1 k.p. stanowi, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Zgodnie z tym przepisem na definicję podróży służbowej składają się trzy elementy: polecenie pracodawcy, zadanie i wyjazd poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałe miejsce pracy. Wszystkie elementy definicji muszą przy tym zaistnieć łącznie. Potrzeba uregulowania podróży służbowej wynika z kwestii kosztów ponoszonych przez pracownika. W przypadku dojazdu do umówionego miejsca pracy koszty z nim związane strony powinny uwzględnić przy ustalaniu wynagrodzenia za pracę. Innymi słowy pracownik, podpisując umowę, godzi się na wykonywanie pracy w określonym miejscu i powinien liczyć się z wszystkimi konsekwencjami wyrażonej zgody. W przypadku polecenia udania się w podróż służbową po stronie pracownika powstają natomiast nieskalkulowane dodatkowe koszty.

Gdyby przyjąć, że art. 42 § 4 k.p. może dotyczyć przeniesienia pracownika do innej miejscowości, to pracodawca byłby zwolniony z wypłaty takiemu pracownikowi dodatkowych kosztów nieprzewidzianych przez pracownika w momencie zawierania umowy o pracę, nawet gdyby ten wykonywał te czynności choćby przez jeden dzień.

A to z tego względu, że z analizy obydwu przepisów wynika, że pojęcie zadania służbowego zawarte w art. 77 5 § 1 k.p. jest pojęciem szerszym niż pojęcie pracy zawarte w art. 42 § 4 k.p. Zadanie służbowe zawiera w sobie pracę, a także inne obowiązki służbowe. Gdyby nie art. 77 5 § 1 k.p. byłyby istotne wątpliwości, bowiem z art. 42 § 4 k.p. nie wynika literalnie, że chodzi o powierzenie innej pracy tylko z uwagi na jej rodzaj. Jednak dopiero, gdy porównamy te dwa artykuły stwierdzimy, że niemożliwa jest interpretacja przyjęta przez pozwanego, bowiem powodowałaby ona możliwość obejścia przez pracodawcę art. 77 5 § 1 k.p. w zakresie zwrotu pracownikowi dodatkowych kosztów, które ponosi w związku ze świadczeniem pracy poza miejscem określonym w umowie o pracę, a które nie było przewidziane przez niego w momencie zawierania umowy o pracę

Zatem biorąc pod uwagę zebrany w sprawie materiał dowodowy, należy dojść do wniosku, że powód w okresie od maja do lipca 2017r. wykonywał podróże służbowe.

Wykonywał on bowiem na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza stałym miejscem pracy.

Pozwany expressis verbis (ustnie, na piśmie) nie wyraził zgody na używanie prywatnego samochodu w celach służbowych przez powoda, a to dlatego, że uważał, że powód nie wykonuje podróży służbowych. Jednakże należy przyjąć, że powód uzyskał zgodę na używanie prywatnego samochodu w celach służbowych w sposób dorozumiany, bowiem pracodawca wiedział, że powód własnym samochodem dojeżdża do S..

Powód swoje roszczenia wyliczył w oparciu o § 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych , motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.), który stanowi, że koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa pracodawca według stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, które nie mogą być wyższe niż:

1) dla samochodu osobowego:

a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 - 0,5214 zł,

b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 - 0,8358 zł,

2) dla motocykla - 0,2302 zł,

3) dla motoroweru - 0,1382 zł.

Zgodnie z § 7 ust. 1 Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167) dieta w czasie podróży krajowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 30 zł za dobę podróży.

Zgodnie z ust. 2 pkt 1 lit. b tego paragrafu należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania służbowego w następujący sposób jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi od 8 do 12 godzin - przysługuje 50% diety.

Wyliczone przez powoda kwoty w oparciu o powyższe przepisy są w przedmiotowej sprawie bezsporne. Bezspornym jest także to, że u pozwanego w przedmiotowym okresie obowiązywały przepisy cyt. rozporządzenia z 29 stycznia 2013 r. (art. 77 5 § 5 k.p.)

Mając powyższe na uwadze sąd zasądził na rzecz powoda kwoty jak w pkt I wyroku.

W zakresie żądania odsetek za opóźnienie sąd powództwo częściowo oddalił. Dopiero dnia 6 maja 2020 r., tj. w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu, pracodawca dowiedział się o roszczeniu powoda z dokładnym wyliczeniem kwot. Dlatego od dnia następnego sąd zasadził odsetki ustawowe za opóźnienie.

Sąd przyjął, że doręczenie odpisu pozwu oddziałowi pozwanego w R. czyni zadość wezwaniu do zapłaty, bowiem w ramach tego oddziału pełnia swoje funkcje osoby reprezentujące pracodawcę wobec powoda.

Sąd nie nadał wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności co do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia zgodnie z żądaniem powoda, albowiem celem art. 477 2 § 1 k.p.c. jest zabezpieczenia roszczenia pracownika w sytuacji utraty przez niego pracy lub wynagrodzenia za pracę. Nie można tego przepisu interpretować rozszerzająco. Ścisła interpretacja oznacza natomiast to, że jeżeli jest mowa o wynagrodzeniu, to ustawodawca miał na myśli wynagrodzenie za pracę, a nie inne należności. Wynagrodzenie za pracę jest podstawowym źródłem utrzymania dla pracownika. W związku z tym rygor ten nie jest możliwy w przypadku roszczenia o diety, czy należności z tytułu używania pojazdu prywatnego do celów służbowych. Szeroka interpretacja burzyłaby istotę przepisu, którego celem jest zabezpieczenie interesów pracownika w zakresie niezbędnym do realizacji celów umowy o pracę. Sąd zauważa także, że powód domagał się kwoty 4038 zł, a rygoru natychmiastowej wykonalności domagał się do kwoty 4 400 zł.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. /Dz. U. z 2020, poz. 755 z późn. zm./ nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36. Natomiast z godnie z art. 113 ust. 1 w/w ustawy kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Zgodnie z tym Sąd nakazał Skarbowi Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Krośnie ściągnąć od pozwanego kwotę 400 zł tytułem opłaty od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić.

Sędzia Mariusz Szwast