Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa O. K. (1)

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 27 sierpnia 2019 r. sygn. akt IX GC 75/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 2700 zł ( dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Regina Kurek SSA Grzegorz Krężołek SSO (del.) Krzysztof Lisek

Sygn. akt : I AGa 296/19

UZASADNIENIE

Uznając za niezasadne roszczenie O. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą „ (...) , w ramach którego domagała od strony pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. , zapłaty kwoty 11 685 złotych wraz ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty , tytułem wynagrodzenia za wykonanie na rzecz kontrahentki strony internetowej ,

Sąd Okręgowy w Krakowie , wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2019r :

- oddalił powództwo[ pkt I ] oraz

- zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 3617 zł , tytułem kosztów procesu. [ pkt II sentencji orzeczenia ] .

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

Począwszy od października 2015r strony prowadziły współpracę gospodarczą , w ramach której powódka świadczyła na rzecz pozwanej , prowadzącej Galerię (...) , usługi o charakterze marketingowym.

W ramach tej współpracy została zawiera umowa w oparciu o którą O. K. (1) miała przygotować i oddać do dyspozycji zamawiającej stronę internetową na potrzeby funkcjonowania Galerii.

Strony uzgodniły wynagrodzenie należne powódce na kwotę 11 685 zł.

O. K. (1) przystąpiła do wykonywania przedmiotu zamówienia , korzystając z podwykonawców.

Przedmiot świadczenia , pomimo upływu terminu wykonania umowy , nie został udostępniony zamawiającej. Strona nie działała . Spółka (...) nie mogła uzyskać do niej dostępu.

W rozważaniach prawnych Sąd I instancji stanął na stanowisku , iż powódka nie dowiodła w postępowaniu , iż spełniła na rzecz zamawiającej świadczenie za które skutecznie mogłaby dochodzić uzgodnionego wynagrodzenia.

W apelacji od tego orzeczenia O. K. (1) , zaskarżając go w całości, w jej wniosku postulowała w pierwszej kolejności wydanie przez Sąd Odwoławczy orzeczenia reformatoryjnego , którym :

- powództwo zostanie uwzględnione w całości a pozwana obciążona kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Jako wniosek ewentualny skarżąca sformułowała żądanie uchylenie orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenie prawa procesowego w sposób mający dla treści kontrolowanego instancyjnie wyroku istotne znaczenie , a to :

a/ art. 328 §2 kpc , wobec sporządzenie pisemnych motywów rozstrzygnięcia , które nie zawierają elementów wskazanych w ustawie procesowej , a w szczególności wskazania podstawy prawnej orzeczenia ani wyjaśnienia podstaw zastosowania norm materialnych dla oceny roszczenia powódki ,

b/ art. 233 kpc , jako następstwa oparcia ustaleń tylko na zeznaniach prezesa zarządu pozwanej i pomięciu w ramach oceny pozostałego materiału dowodowego , który został zgromadzony w postępowaniu,

- naruszenia prawa materialnego poprzez :

1/niewłaściwe zastosowanie art. 750 kc wobec przyjęcia , że dla oceny charakteru relacji umownej stron należy stosować przepisy o zleceniu,

2/ art. 643 kc w zw. z art. 627 kc , jako następstwa nietrafnego uznania , iż [ w warunkach przyjęcia , że strony łączyła umowa o dzieło ] tylko na jego wykonawczyni - powódce - spoczywał obowiązek wydania wykonanego przedmiotu spółce (...),

c/ art 6 kc pod postacią nieprawidłowego zastosowania tej normy , które doprowadziło Sąd I instancji do bezzasadnego wniosku , że w rozstrzyganej prawie pierwszeństwo ma prawo polskie , w sytuacji nieprawnej implementacji Dyrektywy.

Odpowiadając na apelację strona przeciwna domagała się jej oddalenia , jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy powódki podlega oddaleniu albowiem pomimo wad konstrukcji uzasadnienia , luk w ustaleniach faktycznych przyjętych jako podstawa orzeczenia i niekonsekwencji oceny prawnej zgłoszonego roszczenia , w ostatecznym wyniku wyrok poddany kontroli instancyjnej odpowiada prawu.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny podkreśla , że w aktualnym kształcie apelacji pełnej , Sąd II instancji, w granicach zaskarżenia i powołanych przez stronę jego podstaw [ za wyjątkiem nieważności postępowania ] rozpoznaje w dalszym ciągu tę samą sprawę, a nie dokonuje jedynie instancyjnej kontroli orzeczenia wydanego przez Sąd I instancji, przy której wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27 sierpnia 2019r podlegałby uchyleniu.

Biorąc to pod rozwagę uznaje , że w rozstrzyganej sprawie , materiał zgromadzony w aktach przez pryzmat zakresu jego kwestionowania przez O. K. (1) oraz podniesionych przez nią zarzutów apelacyjnych pozwala na ocenę jej roszczenia jako nie uzasadnionego.

Nie ma racji skarżąca ponosząc zarzut naruszenia art. 328 §2 kpc / w brzmieniu doniosłym dla rozstrzygnięcia /.

Przypominając , że zarzut procesowy może zostać uwzględniony jedynie wówczas , gdy w wyniku wykazanego w jego ramach błędu w sposobie postępowania Sądu doszło do następstw mających dla treści wydanego orzeczenia istotne znaczenie, na tę treść wpływając. Inaczej mówiąc , gdyby nie zasadnie wytknięty błąd formalny Sądu, orzeczenie byłoby inne. Bez istnienia takiego związku pomiędzy nim , a tak identyfikowanym następstwem, zarzut nie może by uznany za trafny , nawet gdyby do naruszenia proceduralnego rzeczywiście doszło.

Takiego związku pomiędzy podnoszonymi zarzutami natury procesowej i treścią wyroku stwierdzić nie można.

Niewątpliwe błędy konstrukcyjne pisemnych motywów orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej nie wpływają bowiem na treść w ten sposób umotywowanego wyroku w taki sposób o którym była mowa wyżej.

Tym bardziej , że podnoszonej nieprawidłowości skarżąca upatruje tylko w nie wskazaniu, w sposób prawidłowy , podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Kwestia kwalifikacji prawnej roszczenia zawsze należy do Sądu [ w tym Sądu II instancji ] a wobec tego nawet błąd Sądu niższej instancji w tym zakresie zawsze może / nawet niezależnie od inicjatywy strony składającej środek odwoławczy / zostać naprawiony w ramach kontroli odwoławczej.

Zatem jedynie dla porządku , odpierając tak motywowany , pierwszy z zarzutów procesowych , należy dodać , że umowa zawarta przez strony i oparta na tzw. zamówieniu nr (...) , była umową o dzieło.

Zważywszy na argumentację , która wpiera kolejny zarzut procesowy - naruszenia art. 233 kpc [ jak można sądzić profesjonalnemu pełnomocnikowi powódki chodziło w tym przypadku o pierwszą z jednostek redakcyjnych tej normy albowiem tylko ona odnosi się wprost do kryteriów oceny zgromadzonych w sprawie dowodów] , zarzut ten nie może zostać podzielony.

Nie ma bowiem racji apelująca podnosząc , że ustalenie faktyczne / których nie podważa odrębnie sformułowanym zarzutem / zostały oparte przez Sąd I instancji tylko na relacji przesłuchanej w charakterze strony prezes zarządu spółki (...) E. K. i nie poddanie ocenie pozostałego materiału dowodowego.

Jak wynika z motywów zaskarżonego wyroku , tak identyfikowana wada oceny nie miała miejsca , skoro Sąd Okręgowy, w ramach dokonanych ustaleń odwoływał się także do innych dowodów , w tym osobowych , które [ jak można- zważywszy na szczególnie zwięzłą formę samego uzasadnienia - domniemywać ] ocenił jako wiarygodne .

Uznając zatem w ten sposób uzasadniany zarzut za chybiony , Sąd Apelacyjny przyjmuje dokonane przez Sąd I instancji konstatacje faktyczne za własne .

Wymagają one jednak uzupełnienia o okoliczności , które nie były pomiędzy stronami przedmiotem sporu.

Przedstawiają się one następująco:

a/ strony zawarły w dniu 28 października 2015r umowę ramową na realizowanie przez powódkę obsługi marketingowej działalności pozwanej , prowadzącej Galerię Handlową (...). W jej realizacji pozwana miała składać zamówienia na poszczególne bliżej w nich oznaczone świadczenia powódki mieszczące się w zakresie przedmiotu umowy ramowej.

b/ w wykonaniu tego postanowienia spółka (...) złozyła wobec O. K. (1) , datowane na 1 marca 2016r zamówienie - oznaczone nr (...) . na wykonanie nowej strony internetowej mającej być wykorzystywaną dla promocji prowadzonej Galerii .

c/ strony uzgodniły , że zamówienie ma być wykonane do końca kwietnia 2016r oraz wynagrodzenie wykonawczyni na kwotę dochodzoną pozwem,

Ponadto Sąd II instancji ustala , że spółka (...) do upływu tego terminu przedmiotu zamienienia nie otrzymała. Nie został wykonany, a pomimo dalszych, po upływie terminu umownego, rozmów pomiędzy stronami na temat szczegółów dotyczących cech strony , pozwana nie uzyskała stałego dostępu nawet do wstępnej jej wersji.

Wobec tego zleciła jej wykonanie - przesłuchanemu w postępowaniu w charakterze świadka - G. M. , który ją przygotował i przekazał do dyspozycji zamawiającej,

W warunkach nie wykonania przez O. K. (1) przedmiotu zamówienia , strona przeciwna zdecydowała o zaprzestaniu współpracy gospodarczej z nią i oświadczeniem datowanym na 23 czerwca 2016r odstąpiła zarówno od umowy dla której podstawą było zamówienie nr (...) jak i od umowy ramowej z 28 października 2015r.

/ dowód : umowa ramowa , zamówienie nr (...) , / k 12-20 , oświadczenie o odstąpieniu od umowy określnej jako zamówienie nr (...) / k. 110-111, / , wypowiedzenie umowy ramowanej z dnia 28 października 2015r k. 114 , zeznanie świadka G. M. k. 257 -258 akt /

W świetle ustaleń faktycznych , uzupełnionych o okoliczności wskazane wyżej za bezzasadne należy uznać również podniesione przez powódkę zarzuty materialne.

Zupełnie niezrozumiałym jest [ zważywszy na argumenty powołane dla jego uzasadnienia ] jest zarzut naruszenia art. 6 kc.

Apelująca nie wyjaśnia w jaki sposób należy łączyć niewłaściwie przyjęty przez Sąd I instancji rozkład ciężaru dowodzenia przesłanek materialnych doniosłych dla oceny roszczenia dochłodzonego pozwem z wadliwą implementacją do polskiego porządku prawnego jednej z Dyrektyw , stanowiącej element składający się na dorobek prawny Unii Europejskiej. Skarżąca nie wskazuje nawet o jaką Dyrektywę w tym przypadku chodzi.

Już stąd wynikająca całkowita niezaradność tak motywowanego zarzutu, pozwala na odstąpienie przez Sąd Odwoławczy od prowadzenia dalszej jego analizy.

Nie ma racji O. K. (1) gdy podnosi zarzut naruszenia art. 750 kc.

Oto bowiem [ o czym była już uprzednio mowa ] nawet uznając , że przepisy regulujące umowę zlecenia czy też norma nakazująca stosować je odpowiednio do umowy o świadczenie usług rzeczywiście nie miały w sprawie zastosowania ,nie prowadzi do oceny , że roszczenie apelującej jest uzasadnione.

Jak już Sąd Apelacyjny wskazywał poprzednio, umowa zawarta przez strony na podstawie zamówienia nr (...) była umowa o dzieło.

Oddalając powództwo , w uznaniu , iż powódka nie udowodniła podstaw faktycznych uzasadniających ocenę , że uzgodnione przez strony w jej ramach wynagrodzenie za wykonanie strony internetowej dla pozwanej jest jej należne, Sąd I instancji nie popełnił błędu nieprawidłowego zastosowania norm prawa materialnego.

Uzgodnione z zamawiającą wynagrodzenie byłoby należne[ a (...) , jak wynikało z zeznań E. K. – por. 262 akt - , była gotowa je zapłacić w całości ] , gdyby świadczenie wzajemne powódki zostało przez nią zrealizowane , nawet w innym terminie niż to wynikało z postanowień umowy.

Trzeba podzielić zapatrywanie pozwanej spółki wyrażone w odpowiedzi na apelację zgodnie z którym zamówienie nr (...) było odrębną umową dla której postanowienia wcześniejszej umowy ramowej było tylko zbiorem generalnych reguł współpracy gospodarczej stron jako takiej w odniesieniu do obsługi marketingowej , która pozwanej miała zapewnić O. K. (1), które każdocześnie w odniesieniu do konkretnych zamówień [ których składanie przewidywała umowa ramowa] szczegółowo opisywały wzajemne prawa i obowiązki obu kontrahentów.

W związku z tym zupełnie dowolnym jest twierdzenie powódki , mające wspierać po-stawione zarzuty materialne , iż zamówienie nr (...) było jedynie formą jednostronnego oświadczenia woli spółki (...).

Zupełnie nietrafną , w świetle dokonanych ustaleń, jest również depozycja skarżącej [uznającej , że ma ono potwierdzenie w materiale dowodowym] , iż wykonała zamówioną stronę internetową do dnia 29 kwietnia 2016r i w tym dniu udostępniła ją pozwanej.

Już tylko treść korespondencji elektronicznej pomiędzy stronami , która miała miejsce po tej dacie ,a na którą wprost powołuje się sama O. K. (1), twierdząc , iż Sąd niższej instancji zaniechał jej dowodowej oceny , jednoznacznie przeczy prawdziwości takich twierdzeń.

Tylko na marginesie i dla porządku należy zwrócić uwagę , że nawet gdyby przyjąć , iż w dacie do której odwołuje się apelująca pewne elementy strony były już gotowe i poddawane ocenie z punktu widzenia przydatności przez stronę zmawiającą to takiego stanu zaawansowania wykonania dzieła nie można utożsamić z realizacją przedmiotu zamówienia w całości , w sposób zasadnie oczekiwany przez spółkę (...), biorąc pod rozwagę spodziewane walory techniczno - estetyczne oraz cel dla realizacji którego zamówienie zostało złożone.

Tylko takie świadczenie rodziło po stronie pozwanej spółki wzajemny obowiązek świadczenia wynagrodzenia umownego.

Gdy do tego dodać ,że zgodnie z ustaleniami, jeszcze w sierpniu 2016r strona nadal nie była gotowa , co więcej pozwana nie miała możliwości dostępu nawet do jej elementów , skoro link dostarczony przez O. K. (1) nie gwarantował możliwości zapoznania się z nimi, jej twierdzenie , iż wykonała swoje zobowiązanie w pierwotnym - kwietniowym terminie - jest dowolne.

Całkowicie niezrozumiałym jest powołany przez nią w motywach omawianych zarzutów argument o mającym być dokonanym przez stronę pozwaną potrąceniu wierzytelności wzajemnej [ lub potencjalnym uprawnieniu do niego wobec pretensji finansowej byłej kontrahentki ] , skoro spółka w postępowaniu nie odwoływała się do swojego uprawnienia o takim charakterze, niweczącym możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia przez oponentkę procesową.

Dla zapewnienia kompletności wywodu dodać jeszcze należy , że w sytuacji kiedy oświadczeniami z dnia 23 czerwca 2016 r o odstąpieniu od umowy o dzieło obu umów i wypowiedzeniu umowy ramowej [których skuteczności prawnej powódka nie kwestionowała ] miałoby dojść do zniesienia umownej podstawy świadczeń obu stron i powstania obowiązku wzajemnego zwrotu tego co do tej pory wzajemnie sobie świadczyły , aktualności nabierałaby ocena żądania powódki jako równowartości tego, co na poczet realizacji zamówienia przekazała drugiej stronie.

Tyle tylko , że tak identyfikowane roszczenie w znaczeniu procesowym byłoby już zupełnie innym roszczeniem niż to , które było przedmiotem rozstrzygnięcia poddanego kontroli instancyjnej.

Wobec tego jego merytoryczna ocena przez Sąd Odwoławczy jest, w ramach apelacji powódki, wykluczona.

Stąd , uznając , że także żaden z zarzutów materialnych nie jest uzasadniony, w sposób mogący prowadzić do podzielenia zawartych w środku odwoławczym wniosków , w tym w szczególności postulatu wydania orzeczenia reformatoryjnego , Sąd II instancji apelację O. K. (1) oddalił , na podstawie art. 385 kpc, w zw. z art. 627 i in. k.c.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania przed Sądem II instancji była norma art. 98 §1 i 3 kpc i wynikające z niego , dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu, zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Uwzględniwszy wskazaną w apelacji wartość przedmiotu zaskarżenia oraz to , że koszty te po stronie pozwanej spółki wyczerpują się w wynagrodzeniu pełnomocnika procesowego będącego adwokatem , kwota należna wygrywającej (...)od przerywającej O. K. (1)została ustalona na podstawie §2 pkt 5 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015[ DzU z 2015 poz. 1800 ze zm. ].

SSA Regina Kurek SSA Grzegorz Krężołek SSO / del/ Krzysztof Lisek