Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Pietruszka

Protokolant: st. sekr. sąd. Alicja Kleczkowska

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2021 roku w Kole

sprawy z powództwa małoletniej A. W. zastępowanej przez matkę M. W.

przeciwko częściowo ubezwłasnowolnionemu R. A. działającemu przez kuratora S. G..

o podwyższenie alimentów

• I.  Oddala powództwo.

  II.  Zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kole na rzecz adw. W. Ł. kwotę 738,00 zł (w tym VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

S ę d z i a :

Agnieszka Pietruszka

Sygnatura akt III RC 2/21

UZASADNIENIE

Działająca w imieniu małoletniej córki A. W. – jej matka M. W. - wniosła o zasądzenie od pozwanego częściowo ubezwłasnowolnionego R. A. działającego przez kuratora S. G. na jej rzecz renty alimentacyjnej w kwocie 650 zł miesięcznie, począwszy od 1.01.2021 r. W uzasadnieniu podniosła, iż małoletnia to wspólne dziecko jej i pozwanego. Z mocy ugody sądowej z dnia 12.12.2019 r. R. A. łoży na córkę kwotę 450 zł miesięcznie. Od zawarcia tej ugody upłynął już okres ponad roku i zdaniem matki powódki jej potrzeby wzrosły w każdym wymiarze.

Pozwany - częściowo ubezwłasnowolniony R. A. działający przez kuratora S. G. wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc że otrzymuje aktualnie rentę socjalną i rodzinną w kwocie 2.022,81 zł oraz dodatek pielęgnacyjny. Z tych pieniędzy utrzymuje siebie i dom, którego jest współwłaścicielem w ¼ części. Pozwany mieszka wspólnie z bratem D. A., który w żadnej formie nie łoży na utrzymanie ich wspólnego miejsca zamieszkania. Największym kosztem utrzymania domu jest opał w kwocie do 4.000 zł rocznie, a nadto pozwany wraz z bratem ogrzewają się piecykiem elektrycznym generując wysokie rachunki za energię. Ponadto w listopadzie i grudniu ze świadczenia pozwanego została potrącona kwota 813,10 zł przez komornika, gdyż R. A. zakupił i zarejestrował skuter, ale go nie ubezpieczył za co został ukarany. Pozwany od zaledwie 15 miesięcy płaci na rzecz córki alimenty w kwocie 450 zł. Biorąc pod uwagę, że R. A. jest upośledzony, nie umie czytać, pisać i liczyć, a dodatkowo jest uzależniony od alkoholu, wymaga znacznej pomocy by samodzielnie egzystować. Matka małoletniej była świadoma, że wiążąc się z osobą ograniczoną umysłowo, nie może liczyć na niebotyczne alimenty.

Sąd ustalił co następuje :

Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kole w dniu 12.12.2019 r. częściowo ubezwłasnowolniony R. A. działający przez kuratora S. G. zobowiązał się podwyższyć alimenty na rzecz małoletniej córki A. W. do kwoty po 450 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1.12.2019 r., w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem z dnia 7.11.2017 r.

(dowód: akta III RC 111/19 Sądu Rejonowego w Kole)

W chwili zawarcia w/w ugody małoletnia powódka miała 4 lata i uczęszczała do przedszkola w K.. Do placówki była zawożona i odbierana przez dziadka. Na wyprawkę dla małoletniej jej matka wydatkowała kwotę 70 zł, zaś na podręczniki 92 zł. M. W. regulowała także składkę na ubezpieczenie oraz ponosiła opłaty za obiady w kwocie rzędu 70 – 80 zł. A. W. chodziła również do szkoły językowej "E. for you" w K., gdzie uczyła się języka angielskiego. Opłaty wynosiły 50–70 zł miesięcznie. Małoletnia była zdrowa. Pozwany nie utrzymywał z córką kontaktów.

(dowód: akta III RC 111/19 Sądu Rejonowego w Kole)

M. W. mieszkała wspólnie z rodzicami. Partycypowała w opłatach i kosztach paliwa przekazując im 50 – 100 zł. Matka powódki posiadała orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, zgodnie z którym, była niezdolna do pracy i wymagała częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Pozostawała pod kontrolą psychiatry. Ze względu na stan zdrowia nie przyjmowała leków. M. W. na stałe miała przyznaną rentę socjalną w kwocie 848,60 zł miesięcznie, a także zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł. Na córkę pobierała świadczenie wychowawcze "500+" oraz zasiłek rodzinny.

(dowód: akta III RC 111/19 Sądu Rejonowego w Kole)

R. A. był osobą częściowo ubezwłasnowolnioną. Posiadał orzeczenie o całkowitej trwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i samodzielnej egzystencji. Pobierał rentę rodzinną i socjalną wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w łącznej kwocie 2.045,01 zł. Pozwany mieszkał z bratem, w domu stanowiącym współwłasność jego oraz braci, w tym kuratora pozwanego S. G.. Kurator pozwanego dysponował świadczeniem podopiecznego i regulował opłaty za energię elektryczną, które wynosiły 200 - 300 zł, wodę w kwocie 200 zł oraz zaopatrywał w opał, którego koszt wynosił 4.500 zł. Pozwany nadużywał alkoholu. Brat zamieszkujący z pozwanym nie partycypował w opłatach, a nadto także miał problemy z alkoholem i narkotykami.

(dowód: akta III RC 111/19 Sądu Rejonowego w Kole)

Małoletnia A. ma ukończone 6 lat i uczęszcza do przedszkola, do którego zawożona jest przez dziadka. Jej matka reguluje opłaty za obiady. Wysokość opłaty zależy od tego, ile dni małoletnia przebywa w przedszkolu. Za styczeń opłata wyniosła 46 zł. M. W. opłaciła również w tym roku ubezpieczenie córki w kwocie 47 zł, kupiła książki za kwotę 96 zł. Z uwagi na pandemię małoletnia nie uczęszcza do szkoły językowej. A. jest zdrowym dzieckiem. Wraz z ciotką była na 3 – dniowym wyjeździe w górach. M. W. w związku z wyjazdem okupiła córkę i wydała na ten cel 320 zł.

(dowód: zeznania matki powódki k.35v)

M. W. otrzymuje rentę socjalną , która wynosi 878,81 zł miesięcznie (z której potrącana jest jej kwota 146,19 zł), a także zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 200 zł. Na córkę pobiera świadczenie wychowawcze "500+", ale nie otrzymuje zasiłku rodzinnego. Wspólnie z córką zamieszkuje u swych rodziców, gdzie zajmują jeden pokój. Matka małoletniej uczestniczy w opłatach przekazując rodzicom co miesiąc kwoty od 50 do 60 zł oraz partycypuje w kosztach paliwa. Rodzice M. W. pobierają świadczenia emerytalne w kwocie 3.200 zł (ojciec) oraz 1.700 zł (matka). Matka małoletniej nie jest pod kontrolą lekarską i nie bierze na stałe żadnych leków. Posiada zadłużenie w kwocie około 10.000 zł, egzekwowane przez komornika.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 1.03.2020 r. k.19-20, zeznania matki powódki k.35v)

R. A. nadal jest osobą całkowicie i trwale niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym i samodzielnej egzystencji. Jest częściowo ubezwłasnowolniony. Ma problem z alkoholem, ale nie podejmuje leczenia. Pozwany jest osobą sprawną fizycznie. R. A. otrzymuje rentę rodzinną i socjalną wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w łącznej kwocie 2.235,91 zł miesięcznie, a nadto pobiera zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 214 zł. W listopadzie i grudniu 2020 r. ze świadczeń rentowych pozwanego dokonano potrąceń odpowiednio w kwocie 600 zł i 213,10 zł w związku z egzekucją administracyjną prowadzoną z wniosku Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. R. A. nie wykupił bowiem ubezpieczenia obowiązkowego OC motoroweru.

Pozwany nadal pozostaje współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym oraz budynkiem gospodarczym. Pozwany mieszka sam, albowiem brat, który z nim mieszkał, został aresztowany. Kurator pozwanego reguluje opłaty związane z utrzymaniem domu. Ostatni rachunek za energię elektryczną wyniósł 200 zł. Gdy z pozwanym zamieszkiwał brat, wówczas rachunki były wyższe i sięgały przeszło 600 zł. Kuratora pozwanego kupuje również opał (około 4.000 zł na sezon zimowy), reguluje rachunki za wodę ( w wysokości około 100 zł).

(dowód: decyzje Prezesa KRUS o ponownym ustaleniu wysokości renty rodzinnej rolniczej z dnia 4.12.2020 r. oraz z dnia 30.10.2020 r. k.21 i k29-31, wypis z treści orzeczenia lekarza rzeczoznawcy k.22, zawiadomienie o zajęciu świadczeń k.23, tytułu wykonawczy k.24, wezwanie do zapłaty z dnia 4.02.2020 r. k.25, faktura z dnia 12.12.2020 r. k.26, informacje KRUS w K. z dnia 5.11.2020 r. k.27 i z dnia 9.12.2020 r. k.28, kopia potwierdzeń wpłaty za energię elektryczną k.32, faktury za energię elektryczną k.33-34, akta III Op 49/16 Sądu Rejonowego w Koninie)

Sąd zważył co następuje :

Małoletnia powódka wniosła o podwyższenie alimentów na swoją rzecz. Podstawą prawną zgłoszonego żądania jest art. 138 kro, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków - uzasadniającą podwyższenie alimentów - rozumie się istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zwiększenie się możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, które to przesłanki w myśl art. 135 § 1 kro wyznaczają zakres obowiązku alimentacyjnego. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego.

Zdaniem Sądu, w świetle zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, przedmiotowe powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie nawet w części.

Podkreślić wypada, iż od ustalenia w drodze ugody obecnych alimentów w kwocie 450 zł miesięcznie do dnia wytoczenia niniejszego powództwa upłynął niewiele ponad rok, a analiza zebranego materiału dowodowego nie wskazuje aby potrzeby małoletniej uległy zmianie. Stwierdzenie takie jest uzasadnione jeśli się ma się na uwadze, że zarówno w chwili zawarcia ugody, jak i obecnie A. uczęszcza do przedszkola, do którego dowozi ją, jak i z którego odbiera dziadek. Matka małoletniej ponosi w konsekwencji analogiczne wydatki jak w toku poprzedniej sprawy, które sprowadzają się do opłat za obiady, składki na ubezpieczenie oraz zakupu podręczników i wyprawki. Małoletnia, podobnie jak w poprzedniej sprawie, nie ma również problemów zdrowotnych, które przekładałyby się na wyższe kosztów jej utrzymania. Jednocześnie w bieżącym roku szkolnym A. nie kontynuuje nauki w szkole językowej, za którą jej matka płaciła od 50 do 70 zł miesięcznie. Twierdzenia matki małoletniej, iż po ustaniu pandemii małoletnia będzie dalej uczyła się języka angielskiego, nie mogą być uwzględniane przy ustalaniu usprawiedliwianych potrzeb małoletniej, albowiem zgodnie z art. 316 § 1 kpc Sąd wydając wyrok, w sprawie bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy.

Na uwagę zasługuje okoliczność, iż matka małoletniej oceniła w swych zeznaniach koszty jej utrzymania na kwotę około 500 zł, natomiast w toku poprzedniej sprawy wskazywała, że wynoszą one około 1.000 zł. M. W. nie udokumentowała szczegółowo ponoszonych na córkę wydatków, ale należy mieć na względzie, że określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, mieszkanie, odzież) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (pielęgnacja, opieka, dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój ) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego ( Orz. SN z 29.11.1949r. Wa.C 167/49 , NP. 1951 , nr 2 s.52 ). W świetle tych zasad, zdaniem Sądu, koszty utrzymania oscylują w granicach 700 – 800 zł miesięcznie.

Jak już wcześniej wspomniano wysokość świadczeń alimentacyjnych uzależniona jest nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb małoletniego, lecz także od możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej. Pozwany jest osobą częściowo ubezwłasnowolnioną i analogicznie jak w toku poprzedniej sprawy jest uznany za całkowicie, trwale niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji. Patrząc przez pryzmat w/w orzeczenia nie sposób zgodzić się z poglądem strony powodowej, iż pozwany powinien podjąć pracę. Zdaniem Sądu możliwości zarobkowe pozwanego wyznaczane są przez wysokość przysługujących mu świadczeń. Dzięki temu, iż R. A. ma przyznaną rentę rodziną i socjalną wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym oraz zasiłek pielęgnacyjny uzyskuje dochody, które pozwalają mu wywiązywać się z obowiązku alimentacyjnego. Dokonując porównania otrzymywanych obecnie świadczeń , z ich wysokością w okresie sprawy III RC 111/19, należy zauważyć, iż ich łączna kwota na przestrzeni ostatniego roku wzrosła o prawie 200 zł. Wzrost świadczeń, w sytuacji gdy nie doszło do zwiększenia się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej, w ocenie Sądu, nie stanowi podstawy do podwyższenia alimentów.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić , iż alimenty w kwocie 450 zł są adekwatne do potrzeb 6-letniej powódki, która jest jeszcze w wieku przedszkolnym oraz do aktualnych dochodów pozwanego. W tym stanie rzeczy, na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, orzeczono na podstawie § 4 ust. 1 i 3 oraz § 10 ust. 1 pkt 9 i ust. 4 w zw. z § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U.2019.18 z późn. zm.).

Sędzia

Agnieszka Pietruszka