Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 1047/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2021 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Dominik Mąka

Protokolant: Karolina Rzeszowska-Świgut

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2020 roku i 4 maja 2021 roku

sprawy R. K. syna J. i C. z domu W.

urodzonego (...) w K.

oskarżonego o to, że:

w dniu 3 grudnia 2019r w bliżej nieustalonym miejscu celem osiągniecia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 2195 zł P. T. w ten sposób , że za pośrednictwem portalu aukcyjnego alx.pl podając się za W. K. – właściciel domku góralskiego w m. Z., umieścił ogłoszenie o wynajmie w/w budynku przyjmując następnie wpłatę bankową w wysokości 2195 zł tytułem (...), wprowadzając go w błąd co do swojej tożsamości oraz własności zamieszczonego w ogłoszeniu domku

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

I.  uniewinnia oskarżonego R. K.;

II.  na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1047/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

R. K.

R. K. został oskarżony o to, że w dniu 3 grudnia 2019r w bliżej nieustalonym miejscu celem osiągniecia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 2195 zł P. T. w ten sposób , że za pośrednictwem portalu aukcyjnego alx.pl podając się za W. K. – właściciel domku góralskiego w m. Z., umieścił ogłoszenie o wynajmie w/w budynku przyjmując następnie wpłatę bankową w wysokości 2195 zł tytułem (...), wprowadzając go w błąd co do swojej tożsamości oraz własności zamieszczonego w ogłoszeniu domku tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

CZYNU NIE PRZYPISANO

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

29 listopada 2019 roku o godzinie 19:29 na portalu olx.pl pojawiło się ogłoszenie wynajmu domku góralskiego w Z. w terminach świąt Bożego Narodzenia oraz S.. Użytkownikiem który umieścił to ogłoszenie był W.. Przedmiotowe konto zostało założone na portalu olx.pl 29 listopada 2019 roku o godzinie 19:10. Jako adres e mail użytkownik podał dane (...) Nadawca ogłoszenia jako numer kontaktowy podał numer (...). Numer ten został zarejestrowany w dniu 27 listopada 2019 roku. Przedmiotowa rejestracja odbyła się na dane R. K..

Wydruk z portalu (...) k.9-10

Informacja z portalu (...) k.19

Informacja od operatora O. (...) k. 21-22

Dane od operatora (...) k. 31-35

Osoba posługująca się danymi W. K. używała wyżej podanego adresu e –mailowego w okresie od 29 listopada 2019 roku, godzina 19:01 do 6 grudnia 2019 roku godzina 11:21. Przedmiotowe aktywności były podjęte przy udziale telefonów komórkowych o numerach (...) i (...). Obydwa numery telefonów zostały zarejestrowane na dane R. K.. W okresie od rejestracji tych telefonów do końca grudnia 2019 roku wszystkie połączenia telefoniczne z tych numerów miały miejsce z W.. Podobnie także wszystkie transmisje danych internetowych z tych numerów pochodziły z W.. Także numer IP, z którego korzystał nadawca ogłoszenia, a także którym dysponował właściciel poczty elektronicznej wskazują na jego pobyt w inkryminowanym czasie w W..

Informacja z portalu (...) k.19

Informacja od operatora O. Polska k. 21-2

Dane od operatora (...) k. 31-35

Pismo Komisariatu Policji P. (...) k. 55

Wyjaśnienia oskarżonego R. K. k. 61

Informacja o logowaniach w stacjach (...) k. 84 – 88

2 grudnia 2019 roku wyżej wskazane ogłoszenie zostało dostrzeżone przez P. T.. Po przeczytaniu tego ogłoszenia P. T. zdecydował zadzwonić pod numer kontaktowy (...). W trakcie rozmowy telefonicznej P. T. ustalił, iż nadawca ogłoszenia dysponuje wolnymi terminami w okresie od 30 grudnia 2019 roku do 2 stycznia 2020 roku. W związku z tym pokrzywdzony zapytał o cenę wynajmu tego domku we wskazanym okresie czasu dla 8 osób. Jego rozmówca poinformował, iż cena za noc wynosi 900 złotych. Natomiast w przypadku płatności z góry zostanie ona obniżona o 15 %.

Zeznania świadka P. T. k. 2

S. rozmów sms z numerem podanym w ogłoszeniu jako numer kontaktowy k. 6-9

Wydruk z portalu olx k.9-10

Wówczas P. T. przystał na umówione warunki. Poprosił sprzedającego o podanie danych niezbędnych do przelewu. Dane te zostały mu przekazane zarówno w formie wiadomości sms jak i maila wysłanego z adresu (...) Sprawca podał pokrzywdzonemu następujące dane nr konta (...) oraz imię i nazwisko W. K..

Zeznania świadka P. T. k. 2

S. rozmów sms z numerem podanym w ogłoszeniu jako numer kontaktowy k. 6-9

P. T. zgodnie z umową 3 grudnia 2019 roku przelał na rachunek bankowy podany przez sprawcę kwotę 2195 złotych. Jeszcze tego samego dnia w godzinach wieczornych osoba posługująca się numerem (...) potwierdziła dotarcie przelewu. Niemniej jednak pomimo tego P. T. nie dostał potwierdzenia rezerwacji. Fakt ten zaniepokoił pokrzywdzonego, który dostrzegając dalszą zwłokę jego kontrahenta postanowił poszukać w sieci internet innych wiadomości o rzeczonym domku. W trakcie rozmowy z agentem tego domku P. T. ustalił, iż rzeczona nieruchomość już dawno posiada rezerwacje na wskazany w ogłoszeniu termin. Pokrzywdzony do dnia pierwszej rozprawy nie uzyskał przelanych 3 grudnia 2019 roku środków pienieżnych.

Zeznania świadka P. T. k. 2

S. rozmów sms z numerem podanym w ogłoszeniu jako numer kontaktowy k. 6-9

Wydruk z systemu bankowości elektronicznej pokrzywdzonego k. 11-12

Notatka urzędowa k. 14

Rachunek bankowy (...) został założony 7 listopada 2019 roku w placówce M. Bank w P. przy ulicy (...). Rachunek ten został założony na dane osobowe R. K. zamieszkały ulica (...) , (...)-(...) P.. Na ten adres została wysłana karta bankomatowa. W związku z otwarciem konta udostępniono także usługę bankowości elektronicznej. Do jej korzystania niezbędne było posługiwanie kodami autoryzującymi przesyłanymi na numer (...) – numer ten również jest zarejestrowany na dane R. K.. Wszystkie transakcje z użyciem przedmiotowej karty bankomatowej w listopadzie i grudniu 2019 roku miały miejsce w W.. Podobnie także w tym mieście nastąpiła znakomita cześć logowań do systemu bankowości elektronicznej dedykowana dla przedmiotowego rachunku bankowego. Wyżej wskazany rachunek został zamknięty 2 stycznia 2020 roku z uwagi na podejrzenie prowadzenia przy jego udziale działalności przestępnej.

Informacja o logowaniach w stacjach (...) k. 84 – 88

Umowa o zawarcie rachunku bankowego z dnia 7 listopada 2019 roku k. 91-96

Informacje z M. Bank k. 115-128

Karta karna k. 137=142

Informacja od (...)k. 146

Dane z M. k. 161-182

R. K. ma 43 lata. Oskarżony jest osobą faktycznie bezdomną pomieszkującą na terenie ogródków działkowych w P.. Oskarżony od 2016 roku tj. od jego powrotu z Holandii cały czas mieszka w P.. Tam jest znajduje się jego centrum życiowe. W okresie objętym aktem oskarżenia R. K. przebywał w schronisku dla bezdomnych położonym w P. przez organizacje (...). Oskarżony nie jest właścicielem żadnych nieruchomości, ani cennych rzeczy ruchomych. R. K. jest kawalerem o wykształceniu zawodowym, nie posiadającym nikogo na utrzymaniu. Oskarżony nie leczył się neurologicznie, psychiatrycznie ani odwykowo. Oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną, w tym za przestępstwa przeciwko mieniu. W związku z szeregiem podobnych oszustw popełnionych przy użyciu wyżej wskazanego numeru rachunku bankowego jednostki policji prowadziły wiele postępowań karnych. Część z tych postępowań było umarzanych z uwagi na niewykrycie sprawcy, cześć natomiast kończyło się wniesieniem aktu oskarżenia.

Wyjaśnienia oskarżonego R. K. k. 61

Notatka o podejrzanym k.64

Notatka urzędowa k. 55

Dane przekazane przez inne jednostki policji k. 77-79

Karta karna k. 137=142

Informacja od (...) k. 146

Dane z M. k. 161-182

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

R. K.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

W przedmiotowej sprawie ogół zebranego w toku procesu materiału dowodowego nie pozwolił na ustalenie, iż to R. K. umieścił przedmiotowe ogłoszenie na portalu olx.pl, a także prowadził rozmowy z pokrzywdzonymi wprowadzając go w błąd odnośnie możliwości wywiązania się z umowy sprzedaży. W sprawie tej nie wykazano również aby R. K. przekazując swoje dane osobowe, bądź uczestnicząc w założeniu rachunku bankowego zdawał sobie sprawę z faktu, iż te czynności maja za zadanie ułatwienie sprawcy popełnienie tego konkretnego oszustwa.

OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego R. K.

Oskarżony R. K. będąc słuchanym w toku postepowania przygotowawczego nie przyznał się do zarzuconego mu czynu. W trakcie swoich wyjaśnień oskarżony podał, iż nigdy nie wystawiał na portalu olx.pl żadnego ogłoszenia. Oskarżony podał także, iż od czasu swojego powrotu zza granicy cały czas mieszka w P.. R. K. zaprzeczył jakoby był osobą korzystającą z Internetu. Oskarżony wyjaśnił również nie zgubił on dowodu osobistego, ani nikomu go nie udostępniał. Oskarżony podał, iż posiada on rachunek bankowy w banku (...) a także telefon w sieci (...). R. K. oświadczył także, iż zamieszkuje na terenie ogródków działkowych położonych przy ulicy (...) w P.. Natomiast w toku postępowania jurysdykcyjnego R. K., pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy na adresy podane przez niego w protokole przesłuchania, nie zdecydował się uczestniczyć w czynnościach sądowych, rezygnując tym samym z prawa do składania wyjaśnień na tym etapie postępowania. Przystępując do analizy wyjaśnień oskarżonego należy stwierdzić, iż brak jest dowodów podważających owe depozycje. Co więcej dane zebrane przez jednostki policji pozwoliły stwierdzić, iż rzeczywiście R. K. jest osobą bezdomną, która od kilku lat przebywa na terenie P.. Co więcej potwierdzenie znajduje również fakt, iż w czasie objętym aktem oskarżenia R. K. korzystał z pomocy schroniska dla bezdomnych prowadzonego przez Stowarzyszenie (...). Jednocześnie brak jest dowodu wskazującego na fakt, iż to R. K. umieścił przedmiotowe ogłoszenie na portalu olx i doprowadził P. T. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W tym zakresie należy zważyć, iż dowodem bezpośrednim tego faktu nie może być zarejestrowanie na jego dane numerów telefonów czy też prowadzenie na jego rzecz rachunku bankowego. Proces karny wymaga bowiem wykazania pewności sprawstwa. Natomiast w tym przypadku warto zwrócić uwagę, iż wszystkie czynności związane z umieszczeniem rzeczonego ogłoszenia w sieci Internet oraz prowadzeniem rozmów telefonicznych były wykonywane z terenu miasta W.. Również ze stolicy nawiązywana była znakomita część połączeń z systemem bankowości elektronicznej. Podobnie to w W. miały miejsce wszystkie pobrania pieniędzy ze znajdujących się tam bankomatów. Do tego oskarżyciel publiczny nie przedstawił jakichkolwiek dowodów podważających depozycje oskarżonego, który zakwestionował swoją wiedze o przedmiotowym oszustwie. Należy bowiem wskazać, iż nawet uznanie iż R. K. był obecny przy zakładaniu numeru rachunku bankowego, o czym świadczy jego podpis pod umową czy też miejsce przedsiębrania tej czynności nie wykazuje jego wiedzy na temat na szkodę P. T.. Co więcej w ocenie Sądu Rejonowego wyjaśnienia R. K. także nie pozostają w opozycji do zasad doświadczenia życiowego. W czasach dzisiejszych przestępczość zna wiele sposób nielegalnego pozyskiwania danych osobowych, które to dane są później wykorzystywane przy popełnianiu przestępstwa. Tym samym możliwe jest także, że dane te rzeczywisty sprawca pozyskał w inny sposób. Nadto niewiarygodne jest twierdzenie aby bezdomny od kilku lat zamieszkujący w schronisku prowadzonym przez (...) był w stanie uruchomić tego rodzaju przestępczy proceder o dużym stopniu skomplikowania. Nadto nie wytłumaczalny jest fakt działania sprawcy na terenie W. podczas gdy R. K. przebywał wówczas w P.. Oskarżyciel publiczny nie wykazał przeciwnego faktu. Natomiast przyjęcie wysokiej mobilności osoby o cechach prezentowanych przez R. K. jawi się jako wątpliwe. Stąd też w toku niniejszego procesu nie zdołano podważyć danych wynikających z depozycji R. K..

Zeznania świadka P. T.

Jednocześnie w toku przedmiotowego procesu nie zaktualizowały się żadne okoliczności podważające wiarygodność zeznań złożonych przez świadka P. T.. P. T. zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i w czasie rozprawy głównej zeznawał w sposób jasny, spójny i logiczny. Zeznania świadka cechowała także konsekwencja. Sąd nie stwierdził w przedmiotowych oświadczeniach wiedzy żadnych sprzeczności. Do tego owe depozycje procesowe pozostawały koherentne z danymi wynikającymi z materiałów dołączonych przez pokrzywdzonego wraz z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa. Ponadto należy zwrócić uwagę, iż skuteczny przelew środków pieniężnych został także potwierdzony poprzez analizę transakcji przeprowadzonych przy użyciu rachunku bankowego prowadzonego na rzecz R. K.. Sąd Rejonowy pragnie również zaznaczyć, iż P. T. zeznawał w sposób spokojny i opanowany, rzeczowo odpowiadając na pytania przesłuchującego. Nadto mniejsza ilość szczegółów związanych z przedmiotowym zdarzeniem jest zrozumiała biorąc pod uwagę fakt, że datę pierwszej rozprawy głównej od czasu zdarzenia dzieliło prawie 12 miesięcy, przez co zatarciu mogła ulec część wspomnień świadka. Biorąc to wszystko pod uwagę Sąd Rejonowy ocenił, iż zeznania P. T. były przydatne dla celów tego postępowania w zakresie jego pokrzywdzenia inkryminowaną transakcją. Jednocześnie dane te nie okazały się być wystarczające do przypisania sprawstwa oskarżonemu R. K..

Informacje od M. (...)

Podobnie jako wiarygodne należało uznać dane uzyskane w toku rozprawy głównej przez M. (...) w P.. Przedmiotowe dokumenty zostały sporządzone przez osoby uprawnione do ich wytworzenia. Sąd nie powziął także żadnych wątpliwości odnośnie rzetelności znajdujących się na nich danych.

potwierdzenie wykonania transakcji, print screen rozmów pokrzywdzonego ze sprawcą, dane telekomunikacyjne grupy (...), dane telekomunikacyjne grupy interia pl, dane telekomunikacyjne Polkomtel, dane posiadacza rachunku Banku (...), dane o stanie majątkowym oskarżonego, notatka o podejrzanym czy też jego aktualna karta karna

W realiach tego postępowania Sąd obdarzył również walorem wiarygodności pozostałe dowody wnioskowane do przeprowadzenia na rozprawy głównej wraz z aktem oskarżenia tj. potwierdzenie wykonania transakcji, print screen rozmów pokrzywdzonego ze sprawcą, dane telekomunikacyjne grupy (...), dane telekomunikacyjne grupy interia pl, dane telekomunikacyjne Polkomtel, dane posiadacza rachunku Banku (...), dane o stanie majątkowym oskarżonego, notatka o podejrzanym czy też jego aktualna karta karna. Przedmiotowe dokumenty zostały sporządzone przez kompetentne do tego osoby we właściwej formie. Sąd nie powziął uwag odnośnie ich rzetelności. Co więcej dane osobo poznawcze oskarżonego korespondują z jego wyjaśnieniami w tym zakresie. Niemniej jednak przedmiotowe dowody nie pozwoliły w stopniu wystarczającym wykazać sprawstwa R. K. zarówno w aspekcie jednosprawstwa jak i pomocnictwa do oszustwa o czym szerzej w rozważaniach prawnych odnośnie powodów uniewinnienia oskarżonego.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

R. K.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

R. K. został oskarżony o to, że w dniu 3 grudnia 2019r w bliżej nieustalonym miejscu celem osiągniecia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 2195 zł P. T. w ten sposób , że za pośrednictwem portalu aukcyjnego alx.pl podając się za W. K. – właściciel domku góralskiego w m. Z., umieścił ogłoszenie o wynajmie w/w budynku przyjmując następnie wpłatę bankową w wysokości 2195 zł tytułem (...), wprowadzając go w błąd co do swojej tożsamości oraz własności zamieszczonego w ogłoszeniu domku tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

Zgodnie z treścią art. 286 § 1 k.k. odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten typ czynu zabronionego podlega ten kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Nie ulega żadnych wątpliwości, iż omawiany czyn zabroniony jest typem powszechnym tj. takim, do którego popełnienia zdatny jest nieograniczone krąg podmiotów zdolnych do odpowiedzialności karnej. Podobnie bezsporne w doktrynie prawa karnego jest stwierdzenie, iż ów czyn zabroniony jest typem skutkowym, który materializuje się w poczynieniu przez pokrzywdzonego niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Co szczególnie istotne zwraca się uwagę, iż jest to typ konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo tym samym z owej niekorzystności rozporządzenia mieniem nie musi wynikać bezpośrednio szkoda dla podmiotu nim rozporządzającego. Niemniej przedmiotowa niekorzystność należy rozumieć w sposób obiektywny, jako powzięcie czynności choćby pośrednio niekorzystnej dla pokrzywdzonego. W orzecznictwie ten stan obrazuje się chociażby przykładami sytuacji, kiedy pokrzywdzony na skutek wprowadzenia w błąd udziela pożyczki osobie znacznie mniej majętnej aniżeli przedstawia się jego kontrahent. W takim przypadku dla zrealizowania owego znamienia przedmiotowego nie jest istotne czy pożyczka zostanie spłacona i w jakim terminie, lecz sam fakt owej niekorzystności wiąże się z udzieleniem świadczenia pieniężnego o bardziej ryzykownym charakterze, czego pożyczający nie wiedział w chwili rozporządzenia mieniem. Ważne jest natomiast ażeby owa okoliczność będąca przedmiotem błędu/niemożności pojęcia przedsiębranego działania miała relewantne znaczenie dla powzięcia owej decyzji w przedmiocie rozporządzenia mieniem. Natomiast, jako rozporządzenie mieniem należy rozumieć, jako wydanie dyspozycji o charakterze majątkowym prowadzącej do przejścia określonych składników mienia do dyspozycji innej osoby. Na gruncie przedmiotowego przepisu nie jest istotne czy osoba rozporządzająca mieniem na skutek inkryminowanego oddziaływania sprawcy dysponowała mieniem własnym czy też cudzym. Ustawodawca w art. 286 § 1 k.k. przewidział trzy równoważne prawno karnie formy doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pokrzywdzonego. Mianowicie, jako zachowanie realizujące przedmiotowy występek należy rozumieć wprowadzenie w pokrzywdzonego w błąd tj. sytuacje, kiedy to sprawca kreuje w osobie dysponującej mieniem fałszywy obraz rzeczywistości, który ma znaczenia dla powzięcia decyzji o charakterze finansowym. Drugim równoprawnym sposobem realizacji znamion oszustwa jest wyzyskanie błędu tj. sytuacja, kiedy to sprawca wykorzystuje fakt, iż dysponent mienia z jakichkolwiek przyczyn niewłaściwie pojmuje istnienie okoliczności istotnej dla rozporządzenia mieniem, a sprawca o tym wie i nie robi nic w kierunku tego, ażeby owo niewłaściwe pojmowanie rzeczywistości zmienić, co więcej korzysta z tego błędnego stanu świadomości przedmiotu czynności wykonawczej. Ostatnim sposobem realizacji czynności wykonawczej jest wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, jako desygnat tego pojęcia należy rozumieć zachowania, kiedy sprawca doprowadza do niekorzystnego rozporządzenia mieniem podmiot, który w danej chwili nie jest w stanie zrozumieć/odczytać charakteru podejmowanej czynności. Owa niemożność może być o charakterze stałym bądź też czasowym. Może ona wynikać zarówno z zaburzeń psychicznych rozporządzającego mieniem, jego upośledzenia umysłowego czy też chociażby, co szczególnie istotne w tej sprawie z wady wzroku, która uniemożliwia odczytanie przedłożonego przez sprawce tekstu. Natomiast z uwagi na określenie, iż sprawca winien działać w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedmiotowego występku można dopuścić się tylko i wyłącznie w ściśle określonym zamiarze bezpośrednim tj. tzw. zamiarze kierunkowym. Nie jest natomiast istotne dla czyją korzyść będzie działał sprawca. Tym samym, jako wypełniające znamiona tego występku należy ocenić zachowanie sprawcy, który nie miał na celu osiągnięcie korzyści majątkowej dla siebie, lecz osiągnięcia przysporzenia finansowego przez inną osobę, choćby niezdającą sobie sprawę z okoliczności przedmiotowego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego.

Przekładając powyższe rozważania natury ogólnej na grunt niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, iż P. T. stał się ofiarą przestępstwa oszustwa. Mianowicie dokonał on niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez przelanie kwoty 2195 złotych na konto bankowe będące we władaniu sprawcy. Co więcej P. T. do owego niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym został doprowadzony poprzez jego wprowadzenie w błąd odnośnie możliwości wywiązania się z umówionej transakcji handlowej polegającej na wynajmie domku góralskiego w Z.. W świetle zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego niezbicie wynika bowiem, iż sprawca nie miał możliwości wywiązania się z przedmiotowej oferty – domek ten już wcześniej posiadał stosowną rezerwacje. Nadto sposób jego działania wskazuje na celowy i przemyślany sposób działania sprawcy.

Niemniej jednak fakt, iż P. T. stał się w sposób niebudzący wątpliwości ofiarą oszustwa nie pozwala na przyjęcie, iż czynu tego dopuścił się oskarżony R. K..

W tym miejscu należy wskazać, iż w procesie karnym oskarżyciel publiczny ma obowiązek wykazania oskarżonemu przypisanego mu czynu, a nie jedynie ograniczyć się do chociażby jego wysokiego prawdopodobieństwa. Tym samym na gruncie przestępstwa oszustwa popełnionego w formie zjawiskowej jednosprawstwa do skazania R. K. niezbędne było wykazanie, iż to on wystawił przedmiotowe ogłoszenie w sieci internet, a następnie podjął negocjacje handlowe z P. T., na skutek których doszło do jego wprowadzenia w błąd, co odzwierciedliło się w jego decyzji o przelaniu rzeczonych środków pieniężnych na wskazany przez sprawcę numer konta. W ocenie Sądu Rejonowego fakt, iż przedmiotowy rachunek bankowy był założony na dane R. K., a także zarejestrowanie na te danych numerów telefonów powiązanych z tym kontem i ogłoszeniem jest daleko niewystarczające do przypisania oskarżonemu sprawstwa, w kontekście jego wyjaśnień, gdzie R. K. wskazał, iż nigdy nie wystawiał żadnego ogłoszenia na portalu olx, nie korzysta z internetu oraz przebywał w owym czasie w P.. Fakty te należy zestawić z zasadami doświadczenia życiowego obrazujące, iż przy szeregu przestępstw internetowych rzeczywisty sprawca korzysta z rachunku komórkowego oraz telefonów wystawionych na dane osób w żaden sposób z nim nie związanych tzw. słupy. Owo stwierdzenie należy powiązać z faktem, iż dzięki danym uzyskanym od operatorów telekomunikacyjnych można ustalić, iż sprawca zarówno wystawiając ogłoszenie jak i prowadząc rozmowy z pokrzywdzonym znajdował się na terenie W.. Co więcej także W. jest miejscem gdzie sprawca podejmował pieniądze z rzeczonego rachunku bankowego. W ocenie Sądu miejscowość P. tj. miejsce rzeczywistego zamieszkania i pobytu oskarżonego wiąże się tylko i wyłącznie z adresem placówki bankowej, w której założono przedmiotowy rachunek. Tym samym bardzo prawdopodobna jest wersja, iż R. K. użyczył swoich danych osobowych nieznanemu sprawcy, który w oparciu o tego rodzaju informacje prowadził swoją działalność przestępną. Natomiast nieprawdopodobne w świetle informacji, iż oskarżony R. K. jest osobą bezdomną korzystającą w tym czasie z opieki schroniska dla bezdomnych prowadzonych przez MONAR jest stwierdzenie, iż R. K. na zaledwie miesiąc czasu (czas wystawiania tych ogłoszeń) opuścił P. tylko po to aby zmylić wymiar sprawiedliwości. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, iż przy zawarciu umowy o rachunek bankowy został podany odmienny adres niż w przypadku przesłuchania ówczesnego podejrzanego. To wszystko wskazuje na duże prawdopodobieństwo faktu, iż R. K. nie był osobą, która wprowadziła przedmiotowe ogłoszenie, a następnie prowadziła rozmowy z pokrzywdzonym. Oczywiście można wyobrazić sobie taki stan rzeczy. Niemniej jednak fakt ten nie został w należyty sposób wykazany, a nadto pozostaje on sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego oraz cechami indywidualizującymi osobę R. K. tj. osoby bezdomnej, używającej środków odurzających, uprzednio karanej (ale za pospolite, niewyrafinowane) przestępstwa. Tym samym nie można twierdzić, iż sprawstwo R. K. zostało w tym procesie wykazane.

Jednocześnie z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo faktu, iż oskarżony R. K. wbrew swoim wyjaśnieniom brał udział w założeniu rachunku bankowego w Banku (...) oraz w jakiś sposób użyczył swoje dane osobowe na potrzeby rejestracji telefonu komórkowego należało odnieść się do możliwości przypisania oskarżonemu R. K. pomocnictwa do oszustwa. Niemniej jednak względy natury określoności zamiaru przeciwstawiały się przeciwko takiemu założeniu. Zarówno w doktrynie prawa karnego materialnego jak i w orzecznictwie sądów powszechnych podkreśla się, iż w przypadku formy stadialnej pomocnictwa sprawca musi udzielić pomocy do konkretnego przestępstwa. Irrelewantne na gruncie tej formy stadialnej jest udzielenie pomocy o charakterze ogólnym. Co więcej sprawca pomocnictwa musi mieć świadomość możliwości ułatwienia dokonania tego konkretnego przestępstwa. W tym miejscu warto wskazać chociażby na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, gdzie wskazano, iż dla prawidłowego przypisania odpowiedzialności za pomocnictwo konieczne jest określenie czynności wykonawczej oraz wskazanie konkretnego przestępstwa, którego popełnienie pomocnik miał ułatwić. Udzielający pomocy musi obejmować świadomością to, że podejmując określone czynności czyni to w odniesieniu do konkretnego, scharakteryzowanego w odpowiednim przepisie części szczególnej lub w przepisie pozakodeksowym czynu zabronionego. Musi więc obejmować swoją świadomością zarówno prawną charakterystykę czynu zabronionego, którego popełnienie ma zamiar ułatwić, oraz mieć świadomość znaczenia swojego zachowania (działania lub zaniechania), w tym w szczególności tego, że stanowi ono ułatwienie popełnienia tego czynu zabronionego przez inną osobę. Należy podnieść dodatkowo, iż na takim stanowisku stoi również Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, chociażby w orzeczeniu II Ka 338/20 z dnia 1 grudnia 2020 roku. W wyroku tym Sąd Okręgowy wskazał, iż nie może budzić wątpliwości, że założenie rachunku bankowego, na który wpłynęły pieniądze wpłacone przez pokrzywdzoną w sposób istotny umożliwiło dokonanie przestępstwa. Brak jednak dowodów na to, aby oskarżony wiedział, że w tym celu, tj. do popełnienia konkretnego przestępstwa rachunek ten zostanie wykorzystany. Godząc się na założenie rachunku dla innej osoby oskarżony z pewnością postąpił nieroztropnie. Nie oznacza to jednakże, by tym samym choćby godził się na to, że przy wykorzystaniu tego rachunku zostanie popełnione oszustwo. Współsprawstwo czy pomocnictwo musi odnosić się do konkretnego przestępstwa, nie zaś do bliżej nieokreślonego przestępstwa, które ewentualnie może zostać w przyszłości popełnione. W przypadku założenia rachunku bankowego mogłoby chodzić nie tylko o oszustwo, ale i inne przestępstwa przeciwko mieniu, czy przestępstwa z kodeksu karnego skarbowego. Dlatego też z faktu założenia rachunku bankowego nie można wywodzić, że zakładając rachunek bankowy dla innej osoby oskarżony tym samym chciał lub godził się na to, że przy wykorzystaniu tego rachunku zostanie popełnione przestępstwo i to przestępstwo oszustwa. Sąd Rejonowy w pełni podziela wskazaną w tych orzeczeniach argumentacje. Co więcej należy zwrócić uwagę na jej aktualność także w stanie faktycznym ustalonym w tej konkretnej sprawie. Również i w tym przypadku oskarżyciel publiczny nie wykazał, iż R. K. biorąc udział w założeniu rachunku bankowego i zarejestrowaniu numeru telefonu (nawet zakładając udział oskarżonego w tych czynnościach, podczas gdy z łatwością można sobie wyobrazić sytuacje kiedy to sprawca wszedł w posiadanie tych danych w inny sposób, chociażby skanując dokument tożsamości oskarżonego) miał świadomość tego, iż przekazanie sprawcy tego rodzaju instrumentów będzie stanowić ułatwienie dla popełnienia przez niego przestępstwa oszustwa. Oczywiście zachowanie oskarżonego było wręcz skrajnie nierozważne, jednakże w sprawie w żaden sposób nie wykazano jego zamiaru. W związku z powyższym w realiach tego procesu nie można było skazać R. K. także za pomocnictwo do oszustwa.

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, iż w zakresie objętym skargą oskarżycielska brak było możliwości przypisania oskarżonemu jakiegokolwiek innego przestępstwa czy też wykroczenia. Stąd też Sąd był zobligowany do wydania wyroku uniewinniającego

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Wobec jednoznacznej treści art. 632 pkt 2 k.p.k. Sąd uniewinniając oskarżonego R. K. od zarzucanego mu czynu zobligowany był stwierdzić, iż koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

Podpis

8 czerwca 2021 roku